Vinkenbuurt

Plaats
Buurtschap
Ommen
Salland
Overijssel

vinkenbuurt_plaatsnaambord_kopie.jpg

Vinkenbuurt is een buurtschap in de provincie Overijssel, in de streek Salland, gemeente Ommen.

Vinkenbuurt is een buurtschap in de provincie Overijssel, in de streek Salland, gemeente Ommen.

Vinkenbuurt

Terug naar boven

Status

- Vinkenbuurt is een buurtschap* in de provincie Overijssel, in de streek Salland, gemeente Ommen.
* Bijzonder is dat deze plaats nog altijd als buurtschap te boek staat. Meestal ´promoveert´ een buurtschap tot dorp zodra het een eigen kerk krijgt (wat hier al sinds 1927 het geval is. Zie verder bij Bezienswaardigheden). Maar als de plaats niet echt in omvang groeit en/of er geen duidelijke kern ontstaat, blijft het vaak een 'buurtschap-met-kerk'. Dat is ook hier het geval. Omdat dit in relatie tot het totale aantal buurtschappen toch wel uitzonderlijk is, hebben wij hier een overzicht van buurtschappen met een kerk gemaakt.

- De buurtschap Vinkenbuurt heeft een eigen postcode (7739) en plaatsnaam in het postcodeboek en is daarmee een formele 'woonplaats'.

- Onder de buurtschap Vinkenbuurt valt voor de postadressen ook de buurtschap Ommerschans.

- De buurtschap is kennelijk niet dichtbebouwd genoeg voor een 'bebouwde kom' en heeft daarom witte plaatsnaamborden.

Terug naar boven

Naam

Oudere vermeldingen
De naam Vinkenbuurt komt in ieder geval al voor op de gemeentekaart van Kuijper uit 1867. Vroeger was de buurtschap (ook) bekend onder de naam Varsenerveld, naar de ZO gelegen buurtschap Varsen.

Naamsverklaring
De buurtschap lag officieel in het Varsenerveld. De aanwezigheid van de vele vinken in de buurt was aanleiding voor de mensen om de opmerking te maken: "Het lijkt hier wel een vinkenbuurt." Als in 1923 de gemeenten Ambt Ommen en Stad Ommen worden samengevoegd tot één gemeente, verkiezen de inwoners deze naam om hun eigen positie nog eens te onderstrepen. (bron: Historische Kring Ommen)

Terug naar boven

Ligging

De buurtschap Vinkenbuurt ligt ZW van Dedemsvaart en Balkbrug, rond de rechte horizontale weg Koloniedijk en de zijwegen daarvan.

Terug naar boven

Statistische gegevens

Het postcodegebied van Vinkenbuurt omvat ca. 160 huizen met ca. 400 inwoners. Zoals reeds vermeld onder Status, vallen de (ca. 60) huizen en (ca. 150) inwoners van buurtschap Ommerschans daar ook onder.

Terug naar boven

Geschiedenis

Tot eind 19e eeuw is in dit gebied nog sprake van een woeste vlakte met waterplassen, struiken en vooral veel heide, als onderdeel van het onmetelijke Varsenerveld, in die tijd nog toebehorende aan de gemeente Ambt Ommen. Op de vroegere vesting de Ommerschans was de Kolonie van Weldadigheid ontstaan. Tot eind 19e eeuw zijn van hieruit de 'woeste gronden' rondom de schans in cultuur gebracht en zogeheten kolonieboerderijen gebouwd.

Pioniers, voornamelijk boeren vanuit Nieuwleusen, laten hun oog vallen op de 'woeste gronden' in oostelijke richting en beginnen ook met het ontginnen van deze gronden in het Varsenerveld. Op de hogere delen bouwen zer boerderijtjes en andere behuizingen om zo een eigen bestaan te kunnen opbouwen. Vanaf ca. 1900 rukken schop en scheurploeg op op om de nog overgebleven woestenij in te wisselen voor vruchtbare akkers en weidegronden. Zo is de huidige buurtschap Vinkenbuurt gesticht. Teunis Jansen begint er een kruidenierswinkeltje, Hassink een klein café en de fiets kan men laten maken bij bij Jan Tempelman.

De kinderen uit de buurt gaan aanvankelijk naar de school in Nieuwleusen. Die gemeente heeft er echter op een gegeven moment geen zin meer in om voor het onderwijs van Ommen op te draaien, en ontzegt de kinderen de toegang tot de school. De buurtschap moet stad en land bewegen om een eigen school in de Vinkenbuurt te krijgen. In 1908 wordt dan de openbare lagere school ‘Varsenerveld’ geopend met twee lokalen en een ‘meesterswoning’ voor B.B. Neuteboom. In 1963 vindt een grote verandering plaats als een nieuw schoolgebouw in gebruik wordt genomen. Het oude schoolgebouw wordt later verbouwd tot buurthuis. In 1984 wordt aan het tweeklassige gebouw een lokaal gebouwd speciaal bestemd voor kleuters, zodat de school een volwaardige basisschool wordt. Later is de school ook uitgebreid met een peuterspeelzaal.

In 1928 wordt de zandweg door de Vinkenbuurt voor het eerst verhard met klinkers. Vanaf dan wordt ook de straatnaamgeving in deze omgeving ingevoerd en maken de via het kadaster in 1832 ingevoerde secties plaats voor namen als bijvoorbeeld Koloniedijk, Middenweg of Prinsenweg. (bron: Historische Kring Ommen)

De huidige buurtschap bestaat voor de postadressen uit twee gedeelten. Het oostelijke gebied tussen de Zelhorstweg en de N48 is de voormalige kolonie Ommerschans, en staat op oude kaarten aangeduid als “De Kolonie”. De Ommerschans is daarbij het oudste gedeelte, en stamt uit de Tachtigjarige Oorlog. Het gedeelte tussen de Stouwe en de Zelhorstweg is het eigenlijke Vinkenbuurt. Het koloniegedeelte is tussen 1820 en 1840 ontgonnen, het andere gedeelte pas grotendeels na 1850. Tot in de Tweede Wereldoorlog waren daar nog heidevelden. Pas met de ruilverkaveling halverwege jaren vijftig zijn deze verdwenen.

- Diverse artikelen uit de geschiedenis van Vinkenbuurt.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- De maanden voorafgaand aan februari 2020 hebben de inwoners van de buurtschap meegedacht en meegewerkt aan plannen voor een centrumontwikkeling voor de buurtschap. Op 27 februari 2020 hebben Rob Oude Nijhuis, Ed Bijker, Ad Lagas en Arno van Spijker de verkenning 'Op weg naar een centrum voor Vinkenbuurt' gepresenteerd aan wethouder Bart Jaspers Faijer. Namens de gemeente Ommen was ook contactambtenaar Kleine Kernen Nick Lubberman aanwezig. En zoals bij ieder feestje werd er natuurlijk getracteerd op taart. Zo te zien met een mooie toepasselijke afbeelding van de beoogde centrumontwikkeling. Wordt vervolgd dus...

- Basisschool OBS Vinkenbuurt was meer dan 100 jaar een bindende factor in de buurtschap. In schooljaar 2015-2016 had de school nog ca. 35 leerlingen, maar de jaren werd een daling verwacht naar minder dan 30 leerlingen. Het was de vraag of de school dan nog open zou kunnen blijven. Scholenkoepel Stichting Openbaar Onderwijs Zwolle en Regio had al aangekondigd de school met ingang van schooljaar 2017-2018 te willen sluiten. De ouders waren hier not amused over en gingen op zoek naar een alternatief. Dat vonden zij in 2016 in scholenkoepel Arcade, waar alle openbare scholen in de gemeenten Hardenberg en Coevorden onder vallen. Deze bleek wél bereid de Vinkenbuurtse school open te houden. Het nieuwe schoolteam en de ouders spraken de intentie uit er vanaf dan alles aan te doen om de school levensvatbaar te houden. Bovendien was er, gezien de baby's en peuters in de buurtschap, wel degelijk zicht op nieuwe aanwas voor de school, zo stelde men in die tijd.

Toch is het aantal leerlingen verder gezakt, want in dit artikel lezen wij dat OBS Vinkenbuurt anno juli 2017 nog 16 leerlingen heeft, en zelfs in het tv-programma Hart van Nederland is geweest om aandacht te vragen voor het feit dat de school voor 1 oktober 2017 minimaal 23 leerlingen moest hebben omdat anders sluiting dreigt; 23 leerlingen is namelijk de landelijke absolute bodem qua minimum aantal leerlingen. Zakt een school daar twee jaar achtereen onder, dan wordt de school niet meer door het rijk bekostigd. Theoretisch kan een gemeente(raad) dan nog de bekostiging overnemen, als zij het voortbestaan van de school absoluut noodzakelijk acht, maar in de praktijk gebeurt dat zelden (omdat dat een gemeente een relatief grote kostenpost oplevert in relatie tot het aantal leerlingen). Bepalend voor een gemeente is doorgaans of er binnen een straal van een aantal kiometers een andere openbare school beschikbaar is. Zo ja, dan wordt de school doorgaans gesloten als zij onder de landelijke minimumnorm zakt.

Alle inspanningen ten spijt blijft het leerlingenaantal zakken. Anno februari 2018 zijn het er nog 12, en wordt gemeld dat aan sluiting niet meer te ontkomen valt. In juli 2018 is het doek voor OBS Vinkenbuurt dan echt definitief gevallen. Er is toen een monument voor de school geplaatst met de namen van de laatste 14 leerlingen. De namen wijzen alle kanten op. "Ze gaan met alle windrichtingen mee, maar de dikke robuuste paal is diep in de grond geworteld. Het gaat ook roesten, net zoals de herinneringen. Maar ze blijven wel", stelde leerkracht Hans Voskamp. Een nieuwe bestemming voor het pand is (ons) nog niet bekend. In het hiervoor gelinkte artikel over de sluiting wordt geopperd dat dit wellicht het nieuwe buurthuis zou kunnen worden.
* 1 oktober is altijd de 'peildatum' waarop leerlingenaantallen worden geteld om al dan niet voor bepaalde voorzieningen in aanmerking te komen.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- De inwoners van Vinkenbuurt gingen aanvankelijk ter kerke in Nieuwleusen, Balkbrug of Ommen. In het begin van de 20e eeuw werkte Johannes van Alewijk er als hulpprediker en godsdienstonderwijzer. Hij was het die geld bijeen bracht en de impuls gaf tot de bouw van de Hervormde kerk in 1927. Een anekdote is dat de eerste dominee, ds. G.A. Bruins, bij gebrek aan een doopvont aanvankelijk doopte met behulp van een melkkannetje. In 1949 is een consistorie aangebouwd, het torentje met luidklok dateert uit 1965. De klok luidt elke dag om 12.00 uur en om 21.00 uur, bij een overlijden in de buurtschap en uiteraard op de zondagen. In de kerk staat een pijporgel uit 1956 van de firma B. Pels, gebouwd voor de Gereformeerde kerk in Doorwerth. Na de sluiting van die kerk in 1998 is het orgel in 2004 verhuisd naar zijn huidige locatie. De kerk, waar iedere zondag om 10 uur een dienst wordt gehouden, maakt deel uit van PKN Ommen.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- Toneelvereniging Vinkenbuurt brengt jaarlijks in januari en februari (in 2021 voor de 43e keer) een nieuwe voorstelling op de planken. De voorstellingen zijn zo populair, dat het aantal in de loop der jaren telkens is uitgebreid tot uiteindelijk maar liefst 10 voorstellingen. Ze hebben besloten dat dat het maximum is, want de spelers en souffleuse (Arlies Wind, die in 2019 haar 25-jarig jubileum als souffleuse vierde) zijn in de wintermaanden ook al heel wat avonden zoet met het instuderen. Nu is de zaal van het buurthuis ook niet bar groot; per keer kunnen er ca. 100 toeschouwers in, maar dat brengt het totaal dus wel op ca. 1.000, oftwel enkele malen meer dan de ca. 300 inwoners van de buurtschap. Dat komt omdat de voorstellingen ook door inwoners van omliggende kernen als Nieuwleusen, Balkbrug, Staphorst en Ommen worden bezocht. De voorstellingen zijn zo populair dat er een uur voor de start van de voorverkoop begin januari altijd al een rij wachtenden op de stoep van het buurthuis staat. Doorgaan is enkele dagen voor de start van de reeks van 10 voorstellingen de hele reeks uitverkocht. Ook in 2020 was dat weer het geval.

Terug naar boven

Links / voorzieningen / verenigingsleven

- Algemeen: - Site van en over Vinkenbuurt.

- Nieuws: - Nieuws uit buurtschap Vinkenbuurt op Facebook.

- Belangenorganisatie: - Plaatselijk Belang Vinkenbuurt is voor zover ons bekend niet met een website of -pagina op het internet aanwezig.

- Buurthuis: - Ook Buurthuis Vinkenbuurt is voor zover ons bekend niet met een website of -pagina op het internet aanwezig. Iedere 14 dagen zijn er kruisjasavonden in het buurthuis, zowel in de winter als in de zomer. ’s Winters speelt men in competitieverband. Voor de prijzen die te behalen zijn, speelt iedere deelnemer 4 poules. Voor nadere informatie bel 0523-676376.

- Zorg / welzijn / kinderopvang: - "Speel- en Werkplaats De Nieuwe Weg biedt buitenschoolse opvang en vakantieopvang voor basisschoolkinderen en vrijetijds- en dagbesteding voor mensen met een beperking. Op het ruime erf in Vinkenbuurt is voor iedereen iets te doen: van spelen tot sleutelen en van timmeren tot bakken in de keuken. Bij ons kun je in een veilige en warme sfeer andere kinderen en mensen ontmoeten om mee te spelen of te werken. Wij hebben een groot terrein, een gastvrij huis en werkplaatsen waar voor een ieder iets te doen is. Je kunt komen voor de gezelligheid, maar ook om allerlei werkzaamheden te doen. We spreken van te voren af wat je wensen en doelen zijn. Ben jij op zoek naar een uitdagende, ontspannen invulling van je dag? Of zoek je als ouders een deskundig, betrouwbaar en gezellig opvangadres voor je kind? Dan zijn wij de locatie! Kom gerust langs voor een praatje met een kopje koffie om de sfeer te proeven. We laten je graag ter plekke zien wat wij te bieden hebben." - Zie ook deze videoreportage over Speel- en Werkplaats De Nieuwe Weg, waar de eigenaren en enkele cliënten vertellen en laten zien wat er zo bijzonder is aan deze locatie. Het is niet zomaar een dagbesteding om mensen 'bezig te houden'; de deelnemers worden echt uitgedaagd om hun talenten te ontdekken en daar in de praktijk mee aan de slag te gaan en die te ontwikkelen.

- Duurzaamheid: - "Inwoners van de buurtschap hebben in 2019 energiecoöperatie Vinkenbuurt Stroomt opgericht. Wij werken aan echte buurtstroom. Dit is in de eigen buurtschap opgewekte duurzame energie, voor en door de buurt. Maar ook inwoners van omliggende kernen kunnen hiervan meeprofiteren. We maken namelijk gebruik van de PostCodeRoos regeling van de overheid. Daarom kunnen alle bewoners en bedrijven met een kleinverbruiksaansluiting binnen de postcodegebieden 7739, 7701/7702, 7707, 7711, 7721/7722, 7731 en 7738 met extra belastingvoordeel vanuit deze regeling meedoen. Heb je al zonnepanelen en is er geen ruimte meer op jouw dak? Is de opbrengst van je eigen zonnepanelen lager dan je verbruik? Of heb je geen geschikt dak om zonnepanelen op te leggen? Dan is deelname aan ons project juist voor jou interessant.

Je kunt je nu inschrijven om jouw eigen zonnepanelen aan te schaffen in het zonnepark. Dit kan al vanaf 25 Euro per paneel. In totaal zijn er 2200 zonnepanelen beschikbaar. De panelen worden gelegd op het dak van de stallen van fam. Van Spijker in onze buurtschap. Diverse buurtgenoten hebben al een optie genomen. Zodra voor 80% van de panelen is ingetekend, start de realisatie van het zonnepark." Zo schreef energiecoöperatie Vinkenbuurt Stroomt anno november 2019. In maart 2020 meldt men dat Enexis een nieuwe, dikkere kabel langs de Koloniedijk heeft ingegraven om de teruglevering op het net mogelijk te maken, en dat de trafo op het erf van de fam. Van Spijker is geïnstalleerd. De voorbereidingen zijn anno voorjaar 2020 dus al in volle gang.

Terug naar boven

Trivia

- Vinkenbuurt was in 2015 even in het nieuws, omdat iemand dacht er een wolf te hebben gezien. Nader onderzoek wees echter uit dat het om hond Alva ging van de Vinkenbuurtse familie Kok-Stegeman.

Reactie toevoegen