Deze pagina wordt mede mogelijk gemaakt door:

Wonen

Mutters Makelaardij is dé specialist in de gemeenten West Betuwe, Vijfheerenlanden, Gorinchem, Culemborg en de Alblasserwaard. Al jarenlang bewijzen wij dat we het daadwerkelijk anders doen! U bent van harte welkom voor een oriënterend gesprek op onze kantoren in Leerdam, Vianen en Culemborg. Met ons motto: "Waarborg tot betrokkenheid" garanderen wij het hoge serviceniveau dat u van een makelaar mag verwachten. Wij beseffen dat het verkopen of aankopen van uw woning geen alledaagse zaak is, daarom nemen wij u bij de hand en begeleiden wij u in iedere stap van het proces.

Status

- Varik is een dorp in de provincie Gelderland, in de streek Betuwe, gemeente West Betuwe. Het was een zelfstandige gemeente t/m 1977. In 1978 over naar gemeente Neerijnen, in 2019 over naar gemeente West Betuwe.

- Wapen van de voormalige gemeente Varik.

Naam

In het dialect
Varrik.

Oudere vermeldingen
968-971 Feldrike, 997 Veldericke, 1020 kopie 13e eeuw Valdrica, 1230 Valdrich, 1250 kopie Valdric, 1310 Uaudric, 14e eeuw Vauderic, Vaudric, 1492 en 1665 Varick.

Naamsverklaring
Wel verklaard uit het Gallo-Romaanse Valeriacum* 'dat wat toebehoort aan de persoon Valerius', een afleiding met -acum, vergelijkbaar met Fellerich bij Saarburg (Dld), 949 Valeriacum, 1000 vervalst 12e eeuw Uelrecke. Getuige de oude vormen is de invoeging van d tussen l en r dan reeds oud, iets dat twijfel oproept (vergelijk Maurik). Anderen denken aan een afleiding met het in prehistorische tijd terugreikende inheemse suffix -ikja-, dat men ook vermoedt in andere plaatsnamen in de omgeving van de Rijn (waarvoor zie Bunnik).(1)
* Gereconstrueerde vorm.

Ligging

Varik ligt aan de W oever van de rivier de Waal en ligt NO van de dorpen Heesselt en Rossum, NW van het dorp Heerewaarden, ZW van het dorp Ophemert en de stad Tiel, Z van de A15, ZO van de dorpen Est en Geldermalsen en OZO van het dorp Opijnen.

Statistische gegevens

In 1840 heeft de gemeente Varik 153 huizen met 1.007 inwoners, verdeeld in het gelijknamige dorp 113/749 (= huizen/inwoners) en het dorp Heesselt 40/258. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 400 huizen met ca. 1.000 inwoners.

Geschiedenis

- Elementen uit de geschiedenis van Varik (naar onderen scrollen op die pagina tot je bij dit dorp komt of zoeken met ctrl-F).

Recente ontwikkelingen

- Zowel de dijkverbetering als de eventuele aanleg van een hoogwatergeul (voor beide zie verder het hoofdstuk Landschap etc.) hebben impact in het gebied Varik - Heesselt, maar bieden ook kansen voor gebiedsontwikkeling. Daarom komt er - vermoedelijk in de loop van 2018 - een Gebiedsvisie. Onafhankelijk van de uitkomst van de verkenning naar de dijk en de geul, komt de gebiedsvisie er. De gebiedsvisie geeft antwoord op de vraag: hoe geven we de kwaliteiten van het gebied een impuls? De gebiedsvisie gaat dus niet over de vraag of de geul er komt. Want ook als de geul er niet komt, staat het gebied een grote ingreep te wachten in de vorm van in ieder geval een dijkversterking. De gebiedsvisie gaat in op verschillende thema's, namelijk ruimtelijke thema's (zoals infrastructuur, wonen en waterbeheer) en sociaal-economische thema's (zoals leefbaarheid, recreatie en landbouw).

Bezienswaardigheden

- Varik heeft 9 rijksmonumenten.

- Varik heeft 14 gemeentelijke monumenten.

"De pseudobasiliek H.H. Petrus en Paulus is gesitueerd aan de westzijde van de Grotestraat. De gevels zijn voorzien van een uitkragend trasraam met afgeschuinde waterlijst en verscheidene gemetselde steunberen met meerdere bakstenen/leien afzaten. De kerk is opgebouwd uit een kerktoren met traptoren, een driebeukig schip, een transept, een driezijdig koor met zijkapellen, een ingangsportaal en een sacristie. De kerk is in 1877-1879 in neogotische stijl gebouwd naar ontwerp van architect A. Tepe. De kerk is: - Van architectuurhistorische waarde als voorbeeld van een goed bewaard gebleven neogotische kerk naar ontwerp van A. Tepe. Als rooms katholieke dorpskerk van belang binnen het oeuvre van architect Tepe. - Van stedenbouwkundige waarde vanwege de ligging van de kerk aan de westzijde van de Grotestraat, de kerk met het koor gericht op het oosten. De toren van de kerk bepaalt in hoge mate het aanzien van het dorp. - Van cultuurhistorische waarde als voorbeeld van het type rooms katholieke kerk met pastorie." (bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed) De RK Kerk viel voorheen onder de 'HH Petrus en Paulus parochie Varik en omstreken' en valt tegenwoordig onder de Heilige Suitbertus Parochie West Betuwe.

- Kerk van de Protestantse Gemeente Varik - Heesselt.

- Al eeuwenlang is de Dikke Toren - zoals hij bekend staat - het gezicht van Varik. Nog steeds weten Duitse schippers precies waar ze zijn als ze ‘der Alte’ zien staan pronken langs de Waal. De 15e-eeuwse rijksmonumentale toren van de vroegere parochiekerk op Waalbandijk 14a kent een rijke geschiedenis en heeft in de loop der tijd diverse functies gehad. De ca. 35 meter hoge toren biedt vanaf de omloop een weids uitzicht. De brug van Zaltbommel, de Sint Jan in Den Bosch, de Grebbeberg, sluis Sint Andries en de Tielse glasfabriek zijn allemaal te zien. Bij helder weer is zelfs de Utrechtse Domtoren te bewonderen. Op de site onder de link tref je informatie over o.a. de geschiedenis en de bezoekmogelijkheden. Verder vind je er ook een webcam, waar je vanuit 12 cameraposities vanaf de omloop een kijkje kunt nemen op de Waal en de uiterwaarden. - Nieuws van de Dikke Toren op Facebook.

- Korenmolen De Bol (Waalbandijk 4) is in 1867 gebouwd ter vervanging van een wipkorenmolen. In 1964 en 1981 is de molen gerestaureerd. Na de laatste restauratie is de molen af en toe in bedrijf geweest. Tegenwoordig is de onderhoudstoestand van de molen dermate slecht dat draaien niet meer mogelijk is. De molen is ingericht als woning en is eigendom van een particulier.

Landschap, natuur en recreatie

- Voet- en fietsveer Varik - Heerewaarden.

- "Al vanaf 2013 wordt onderzocht welke maatregelen we moeten nemen om opgewassen te zijn tegen toenemend hoogwater. We wonen in een laaggelegen land met veel water. Het beschermen van deze delta tegen overstromingen is nooit klaar. Zo vragen veranderingen in ons klimaat om nieuwe maatregelen die ervoor zorgen dat we veilig blijven. Na de laatste toetsronde van de dijken werd duidelijk dat op het dijktraject Tiel­-Waardenburg in ieder geval een dijkversterking nodig is. De mogelijkheden voor deze dijkversterking heeft Waterschap Rivierenland gebundeld in een rapport. Hierbij houden ze rekening met de wetgeving, zoals de Omgevingswet, de Wet natuurbescherming en de
Waterwet. Per dijkdeel hebben ze bovendien eerste keuzes gemaakt tussen binnendijks versterken (aan de landzijde), buitendijks versterken (aan de rivierzijde) of constructies (zoals een damwand). Er zijn ook onderzoeken verricht op het gebied van archeologie en cultuurhistorie, niet­gesprongen explosieven en natuur. Ook is er grond­- en bodemonderzoek gedaan. De uitkomsten van al deze onderzoeken geven richting aan het ontwerp van de nieuwe dijk.

Binnen het Deltaprogramma is afgesproken om te bekijken of we deze dijkversterking kunnen combineren met rivierverruiming. Om duidelijk te krijgen wat op het dijktraject Tiel­-Waardenburg het beste samenspel is tussen dijkversterking en rivierverruiming, is in 2016 een zogeheten MIRT­-verkenning uitgevoerd. Tijdens deze verkenning hebben we 18 aangedragen oplossingen uitgewerkt, beoordeeld en met elkaar vergeleken. Sommige van deze oplossingen kwamen van de overheden maar een groot deel kwam van de inwoners van het gebied. We hebben onderzocht wat de oplossingen betekenen voor de waterveiligheid, maar ook financiële en technische haalbaarheid en kansen voor de ontwikkeling van het gebied speelden mee.

Uit de 18 oplossingrichtingen zijn na deze toetsing drie kansrijke alternatieven overgebleven: enkel dijkversterking, dijkversterking met een hoogwatergeul bij Varik ­ en Heesselt (aan de landzijde, dus binnendijks) en dijkversterking met
rivierverruiming aan de kant van de rivier (buitendijks). Na het beoordelen van deze drie mogelijke oplossingen in onder andere de milieueffectrapportage (MER) en het verkenningenrapport concludeerde de stuurgroep in december 2017 dat er twee reële mogelijkheden overbleven. In het eerste scenario gaat dijkversterking samen met water­ en natuurcompensatie buitendijks, in de uiterwaarden. In het tweede toekomstbeeld worden de dijken versterkt en geeft een
hoogwatergeul tegelijkertijd meer ruimte aan de rivier. Op 16 februari 2018 sprak de stuurgroep haar voorkeur uit voor het eerste alternatief.

Na het vaststellen van de definitieve voorkeursvariant voor de dijkversterking (planning: oktober 2018) zijn we nog niet gereed voor de uitvoering. In 2019 en 2020 gaan we van start met de formele procedures en heeft men weer gelegenheid om formeel in te spreken. Ook de grondverwerving gaat dan van start en er wordt een begin gemaakt met het verleggen van kabels en leidingen. Onze planning is dat we eind 2020 kunnen starten met de uitvoering.
Deze zal naar verwachting drie jaar duren.

Daarbij vinden we het in ieder geval belangrijk dat het bestaande landschap en de cultuurhistorie zo veel mogelijk behouden blijven; we volgen zo veel mogelijk het bestaande dijktracé en we passen de dijk in binnen het bestaande landschap. Daarnaast hebben we goed geluisterd naar de wensen van bewoners van het gebied ter hoogte van Varik en Heesselt wat betreft de verkeerssituatie. We hebben de afgelopen jaren vaak gehoord dat het wandelen of fietsen op de dijk onprettig of zelfs onveilig voelt, door de vele auto’s die vaak hard over de smalle dijk rijden. Om die reden willen we van de versterkte dijk een plek maken waarbij de focus ligt op de fietser en waar auto’s te gast zijn. Met het oog op recreatie is het creëren van struinroutes en uitzichtpunten ook een optie. Tot slot kan een verbeterde dijk een positieve impuls geven aan de woningbouw. Nieuwe landgoederen, kleinschalige woningbouw en overnachtingsmogelijkheden behoren bijvoorbeeld tot de mogelijkheden." Aldus een aantal citaten uit nieuwsbrief nr. 4 'Dijkversterking Tiel - Waardenburg en rivierverruiming Varik - Heesselt' d.d. maart 2018, een gezamenlijke uitgave van provincie Gelderland, Waterschap Rivierenland, gemeenten Neerijnen en Tiel en het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.

Er zijn zowel - al dan niet felle - voor- als tegenstanders van de 'nevengeul'. Voorbeelden daarvan vind je in deze ingezonden brief d.d. februari 2018 van 2 inwoners uit Heesselt en Varik, met de reacties daaronder. Alle informatie over dit project vind je op de site Rivierverruiming en dijkversterking Varik - Heesselt.

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Varik, met laagsteprijsgarantie!

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Varik (online te bestellen).

Links

- Algemeen: - Site van en over Varik en Heesselt.

- Dorpshuis: - Dorpshuis Toevershof is een initiatief van de verenigingen uit Varik en Heesselt. De "Vereniging tot oprichting, exploitatie en instandhouding van het dorpshuis" heeft tot doel onderdak te bieden aan verenigingsactiviteiten en een bijdrage leveren aan het sociale gebeuren in de genoemde dorpen.

- Onderwijs: - De Burgemeester Westerbeek van Eertenschool is in 1967 gebouwd als samenvoeging van de drie tweemansschooltjes in Varik en Heesselt. Door inzet van pastoor Roeleveld, ds. Hulstijn, meester Van Daalen en Burgemeester Westerbeek van Eerten kwam er een nieuwe school tot stand. De school is de afgelopen jaren opgeknapt en gemoderniseerd. Het gebouw biedt naast een aparte ICT-ruimte werkplekken voor verschillende specialisten. De school heeft ca. 110 leerlingen. De peuterspeelzaal is aan de school vast gebouwd. De basisschool werkt intensief samen met de peuterspeelzaal. Hierdoor is de stap van peuterspeelzaal naar basisschool minder groot. Naast het verwerven van basisvaardigheden en kennis staat de persoonlijkheidsvorming van het kind centraal. Ze vinden het belangrijk dat: kinderen in hun waarde gelaten worden; leren omgaan met elkaar; elkaar leren accepteren en respecteren; leren hun eigen keuzes te maken; leren om te gaan met verschillende normen en waarden en leren kritisch te zijn op een positieve manier.

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Varik RK, met foto's van de grafzerken.

• 1. Nederlandse plaatsnamen verklaard,
  van Berkel, Gerald, and Samplonius Kees
  , (2018)