Utingeradeel

Voormalige gemeente
Fryslân

gemeente_utingeradeel_anno_ca._1870_kaart_j._kuijper_kopie.jpg

Gemeente Utingeradeel anno ca. 1870, kaart J. Kuijper (collectie www.atlasenkaart.nl)

Gemeente Utingeradeel anno ca. 1870, kaart J. Kuijper (collectie www.atlasenkaart.nl)

Utingeradeel

Terug naar boven

Status

- Utingeradeel is een voormalige gemeente in de provincie Fryslân. Deze gemeente heeft in eerste instantie bestaan t/m 1811. In 1812 is de gemeente gesplitst in de nieuwe gemeenten Akkrum, Oldeboorn en Boornsterhem. Per 1-10-1816 zijn deze weer opgegaan in de gemeente Utingeradeel, waarmee de situatie van vóór 1812 dus is hersteld. In 1984 is de gemeente opgeheven en grotendeels opgegaan in de nieuwe gemeente Boornsterhem (die al spoedig, in 1985, Boarnsterhim is gaan heten) en deels in de nieuwe gemeente Scharsterland - later gemeente Skarsterlân genaamd.

- Wapen van de voormalige gemeente Utingeradeel.

Terug naar boven

Naam

Uitspraak
De klemtoon ligt op de i.

Oudere vermeldingen
Voor de instelling van het instituut gemeente in ons land, rond 1800, heetten deze instituten in Fryslân grietenij. De grietenij Utingeradeel heette in de middeleeuwen Boorndeel of Borndeel, naar de ligging aan de rivier de Boorn.

Terug naar boven

Statistische gegevens

- In 1840 heeft de gemeente Utingeradeel 609 huizen met 3.738 inwoners, verdeeld in dorp Oldeboorn 247/1.485 (= huizen/inwoners) met de buurtschappen Lekkerterp 4/23, Oosterboorn 8/60, Poppenhuizen 6/41, Warniahuizen 7/42, Sorremorre (deels) 3/20 en Henswoude 6/41, dorp Nes 14/98 met de buurtschappen Sorremorre (deels) 2/15, Birstum 6/42 en Bokkum 2/13, dorp Akkrum 165/1.121 met buurtschap Henshuizen 3/22, dorp Terhorne 106/509, dorp Terkaple 18/107 en dorp Akmarijp 12/99.

- In 1958 is de gemeente Utingeradeel vergroot met een deel van de gemeente Doniawerstal. Het betrof 95 hectare met 17 inwoners.

- In 1984 is de gemeente opgeheven en als volgt verdeeld:
naar de gemeente Boornsterhem: 5.661 hectare met 1.861 huizen en 5.122 inwoners;
naar de gemeente Scharsterland: 1.065 hectare met 109 huizen en 330 inwoners.

Terug naar boven

Beeld

- Kaart van Schotanus van de grietenij Utingeradeel anno 1718. Het mooie is dat hier een actuele Google Maps-kaart onder ligt die je in gradaties tevoorschijn kunt halen en de oude en huidige situatie kunt vergelijken.

Terug naar boven

Links

- Sport: - Hengelsportvereniging HSV Utingeradeel had het grondgebied van deze voormalige gemeente als werkgebied. De vereniging had ca. 450 leden, hoofdzakelijk afkomstig uit de regio maar ook een redelijk aantal leden die elders in Nederland wonen en zelfs in Duitsland. Dat waren leden die een groot deel van de zomer met hun caravan op een plaatselijke camping verblijven of een (vaste)ligplaats hebben voor hun boot in een van de jachthavens van dit waterrijke gebied. De verenging is per 1-1-2018 opgeheven en opgegaan in HSV Heerenveen en omstreken.

Reactie toevoegen