Terug naar boven

Status

- Tiel is een stad en gemeente in de provincie Gelderland, in de streek Betuwe. De stad wordt als de hoofdplaats van de Betuwe beschouwd.

- Wapen van de gemeente Tiel.

- De gemeente is per 1-7-1956 vergroot met een deel van de gemeente Wadenoijen (met name het dorp Drumpt en een deel van de buurtschap Passewaaij), en in 1978 met een deel van de gemeente Zoelen (zijnde de dorpen Wadenoijen en Kapel-Avezaath [alleen de dorpskern] en een stukje buitengebied van Kerk-Avezaath O van de A15. De nieuwe gemeentegrenzen Buren-Tiel zijn toen ter plekke langs de A15 getrokken). Tevens in 1978 is het grootste gedeelte van de buurtschap Zennewijnen, met tevens het andere deel van de buurtschap Passewaaij, naar de gemeente overgegaan. Een klein gedeelte van de buurtschap Zennewijnen ging, samen met onder andere het dorp Ophemert, onder welke gemeente de buurtschap vóór 1978 in zijn geheel viel, naar de ook in 1978 opgerichte gemeente Neerijnen.

- Onder de gemeente Tiel vallen naast de gelijknamige hoofdplaats verder nog de dorpen Kapel-Avezaath (deels, zijnde alleen de dorpskern) en Wadenoijen, de buurtschappen Bergakker, De Veluwe, Passewaaij (O naast de gelijknamige nieuwbouwwijk) en Zennewijnen (grotendeels), de buurtschap, thans grotendeels bedrijventerrein Medel (in 2002 door een grenscorrectie verkregen van de gemeente Echteld) en het buitengebied O van de A15 van het dorp Kerk-Avezaath. In totaal zijn dit 1 stad, 3 dorpen en 5 buurtschappen. Het voormalige dorp Drumpt (niet te verwarren met het dorp Drempt in de Achterhoek) is in de loop der jaren met de stad samengesmolten en wordt nu als wijk van die stad beschouwd. Kellen is een bedrijventerrein, voorheen veldnaam maar bij ons weten nooit als buurtschap beschouwd geweest. Het grondgebied van Kellen is wel zeer vroeg bewoond geweest. In 2011 zijn in Kellen Noord bewoningsresten uit de Nieuwe Steentijd (6000-4000 jaar oud) aangetroffen. Kellen Noord is daarom in 2013 benoemd tot gemeentelijk monument (waardoor de beoogde waterberging, die aanleiding was voor het archeologisch onderzoek, daar niet meer kan komen).

- Foto's van de plaatsnaamborden in de gemeente Tiel.

- Onder de stad Tiel vallen de buurtschappen De Veluwe, Medel, Passewaaij (in de praktijk in zijn geheel, voor de postadressen deels, het andere deel valt voor de postadressen onder de buurtschap en formele woonplaats Zennewijnen, zie direct hierna) en Zennewijnen (grotendeels; in de praktijk, want voor de postadressen hebben de beide delen ervan een eigen plaatsnaam en postcode in het postcodeboek, waarmee dit een formele woonplaats is).

Terug naar boven

Naam

Oudere vermeldingen
850-865 mogelijk 855 kopie 1170-1175 Dioli, 896 kopie eind 11e eeuw in Tiale, 919-931 kopie eind 11e eeuw Tiele, 973 Thiela, 1188 de Tyela.

Naamsverklaring
Uitgaande van een grondvorm teulja* heeft men deze plaatsnaam verbonden met het oudere Nieuwnederlandse tuyl 'arbeid, bouwland'. Zie ook Tuil. Anderen gaan uit van tiel, teul, verwant met het Middelnederduitse tûl 'bos, vlok', en geven als betekenis 'geboomte, struikgewas'. Ook is gewezen op een betekenis 'plaats waar lis (Typha) groeit'. De verklaringen zijn onzeker. (1)

Terug naar boven

Ligging

Tiel ligt O van Geldermalsen en grenst in het Z aan de Waal en in het O en N aan het Amsterdam-Rijnkanaal.

Terug naar boven

Statistische gegevens

- In 1840 heeft de gemeente Tiel 969 huizen met 5.382 inwoners, verdeeld in de gelijknamige stad 704/4.017 (= huizen/inwoners) en de buurtschappen Zandwijk 166/981 en 'Tielsch territoir' 99/384. Zandwijk was vanouds een los van de stad gelegen dorp, en is al in de middeleeuwen deel geworden van het havengebied. Toch wordt het in de Volkstelling van 1840 (2) dus nog apart als buurtschap vermeld (de kerk van Zandwijk is al in 1582 door oorlogshandelingen verwoest). Geschiedenis van Zandwijk I. Geschiedenis van Zandwijk II.

- Tegenwoordig heeft de gemeente Tiel, dus inclusief de stad, de dorpen en de buurtschappen, ca. 17.000 huizen met ca. 41.500 inwoners. De gelijknamige stad heeft tegenwoordig ca. 16.000 huizen met ca. 39.000 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

Tiel kent als een van de oudste middeleeuwse steden van ons land een rijk verleden. In 896 schonk de Frankische koning Zwentibold de nederzetting het tolrecht. Dit privilege stond, evenals de zeer vroege stichting van de St.Walburgkerk - rond het jaar 900 - aan de wieg van de middeleeuwse handelsstad die ontstaan is bij de splitsing van de Linge en de Waal. In de 13e eeuw verkrijgt de plaats stadsrechten van de Bisschop van Utrecht.

Handelsnederzetting
Archeologisch onderzoek heeft bevestigd dat Tiel al in de 10e en 11e eeuw een handelsnederzetting van internationale betekenis was, dankzij de ligging aan de Waal. Eind 9e eeuw nam het de handelsfunctie van Dorestad* over en werd het een belangrijke schakel in de verbinding tussen Engeland en het Rijnland. Ze werkte daarbij samen met Keulen. De twee steden vormden in Londen een koopliedengilde, dat daar over een eigen 'Hanshus' (handelshuis) beschikte. In de 13e eeuw ontstond de machtige Duitse Hanze. Tiel trad toe tot dat verbond van handelssteden, dat vooral de Oostzeehandel tot bloei bracht. In de 13e eeuw werd de stad overvleugeld door Keulen en Dordrecht.
* De stad is overigens net als Dorestad mogelijk geplunderd door de Noormannen. Archeologisch bewijs daarvoor ontbreekt echter.

Gelders of Brabants?
De welvarende handelsstad Tiel was in de middeleeuwen erg aantrekkelijk om in bezit te hebben. De macht over de stad was dan ook menigmaal de inzet van een hardhandige controverse tussen de graven van Gelre en de hertogen van Brabant. In 1339 werd de stad definitief Gelders toen hertog Jan II van Brabant haar aan het hertogdom Gelre overdroeg. In de late middeleeuwen en de 16e en 17e eeuw breidde de ommuurde stad zich verder uit met een voorstad en vestigingwerken. De stad richtte zich hierbij sterk op de Waal.

Tweede Wereldoorlog
In de Tweede Wereldoorlog is Tiel zwaar getroffen tijdens gevechten tussen de Duitse bezetters in de stad en de geallieerden aan de overzijde van de Waal. Onder meer de Sint Maartenskerk en de Waterpoort zijn door de beschietingen ernstig beschadigd. In de jaren na de oorlog is de binnenstad hersteld, maar nog altijd zijn er sporen te vinden van de bombardementen. De slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog worden met verschillende monumenten herdacht: de fusilladeplaats aan de coupure, het Joods monument (zie bij Bezienswaardigheden), het Monument voor de gevallen krijger in het parkje van de Sint Maartenskerk, en 21 Stolpersteine.

Na-oorlogse groei
Uit de rijke verscheidenheid van ambachten ontstonden in de tweede helft van de vorige eeuw bedrijven die nu aan meer dan 10.000 inwoners van de stad en streek werkgelegenheid bieden. Vanaf die tijd ging de stad ook groeien buiten de oude stadsgrenzen, bijvoorbeeld door de inlijving van het dorp thans wijk Drumpt en de buurtschap thans Vinexwijk Passewaaij (van de gemeente Wadenoijen) in 1956, in hetzelfde jaar de buurtschap thans bedrijventerrein Latenstein van de gemeente Echteld, en in 2002 de buurtschap thans bedrijventerrein Medel van de gemeente Echteld.

Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van Tiel, kun je terecht bij de volgende instanties en sites:

- "De Historische Werkgroep Tiel (HWT) is opgericht in 1989, op initiatief van de beheerscommissie van Streekmuseum De Groote Sociëteit, omdat het museum behoefte had aan ondersteuning van historisch geïnteresseerde vrijwilligers. De conservator van het museum en lid van de nieuwe groep, Peter Schipper, schreef in zijn uitnodiging voor de oprichtingsvergadering "dat de werkgroep een vruchtbare bijdrage mag leveren aan het opsporen, vastleggen en propageren van facetten uit de zo rijke geschiedenis van onze oude stad".

Toen het 90-jarig jubileum van de Vereniging Oudheidkamer (opgericht in 1901) in zicht kwam, besloot het bestuur om bij de nog geen jaar oude, kleine Historische Werkgroep aan te kloppen om dit jubileum met een historische publicatie te vieren. Dit verzoek heeft geleid tot de eerste publicatie van de inmiddels tot tien man uitgegroeide werkgroep, het boek 'Tussen Toverlantaarn en Teletekst'. De belangrijkste publicaties die sindsdien zijn uitgebracht, zijn: Het Kalendarium van Tiel (1994-2000, 1.584 pagina's incl. illustraties, losbladig in 5 ringbanden); Het Biografisch Woordenboek van Tiel (2003-2013, 6 delen, geïllustreerd); Het Lustrumboek 2006 (8 artikelen plus kalendarium 2000-2005, 328 pagina's); Het Lustrumboek 2011 (12 artikelen, 445 pagina's). Op onze site (onder Publicaties) vind je een meer inhoudelijk overzicht. De werkgroep heeft momenteel ca. 15 leden."

- Flipje- en Streekmuseum Tiel.

- Oudheidkamer voor Tiel en omstreken.

- Werkgroep Beoefenaren Archeologie Tiel en Omstreken (BATO).

- Op de site van Tielenaar Egbert van de Haar vind je diverse verhalen over Tiel in vroeger tijden. Zie op zijn site de menu's aan de linkerzijde. Interview (met foto's) met Egbert van de Haar over het hoogwater in de stad in 1995.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Tiel heeft 140 gemeentelijke monumenten.

- De stad Tiel heeft 74 rijksmonumenten.

- Beschrijvingen van de kerken in de stad, plus de voormalige synagoge en de Joodse begraafplaats. In het metaheerhuisje van de Joodse begraafplaats is een expositie ingericht met verschillende objecten die dateren uit de begintijd van de lokale Joodse gemeenschap (eind 18e eeuw). Daarnaast is er een Tijdlijn die begint in 1459 en eindigt in 2018. Daarnaast is er informatie te vinden over de Tielse slachtoffers van de sjoa (holocaust). Circa 70 procent overleefde de oorlog, dankzij moedig optreden van de Tielse politiecommissaris De Jong en enkele artsen. Ook staat er informatie over de historie van Joods Tiel en enkele Joodse Tielse families. Op de begraafplaats liggen ruim 330 personen begraven. Op 230 graven staat een gedenkteken. Het dagelijks beheer en onderhoud van de begraafplaats berust bij Stichting Ter Navolging.

- De RK Sint Dominicuskerk, gelegen in het centrum, dateert uit 1940 en is in 2010 gerestaureerd. Kerk en pastorie vormen samen met het schitterend verbouwde klooster en de Hyacinthuskapel een prachtige hoek in het Dominicuskwartier.

- RK begraafplaats. - Begraafplaats Ter Navolging.

- Kerken van de Protestantse Gemeente Tiel.

- In de voormalige synagoge aan de Sint Agnietenstraat is nu een moskee gevestigd. Boven de ingang bevindt zich een Joods monument.

- Waterpoort (in 1979 herbouwd) met Groote Sociëteit.

- Kantongerecht.

- In het uit 1525 daterende Ambtmanshuis is een gedeelte van het nieuwe stadhuis gevestigd.

- Voormalige sociëteit Bellevue (Kwelkade) uit 1842.

- Standbeeld van Flipje, mascotte van Tiel en van de Betuwe. Site met uitvoerige geschiedenis van jamfabriek De Betuwe en het fenomeen Flipje, van de verzamelaars Joost en Jacqueline Meeter.

- Gevelstenen in Tiel.

- In Museum Sacrum zijn religieuze voorwerpen te bezichtigen, zoals gebruiksvoorwerpen uit het 'Rijke Roomse Leven' waaronder misgewaden. Pr. Irenelaan 10. Tel. 0344-618926. Geopend op afspraak. Er worden max. 5 personen tegelijkertijd toegelaten.

- Bij het benzinestation van Dijkhuizen aan de haven (Echteldsedijk) staat een grenspaal, met aan de ene kant de inscriptie Neder-Betuwe en aan de andere kant Tielerwaard. Dit betreft voormalige waterschappen, die na diverse fusies zijn opgegaan in het huidige Waterschap Rivierenland. Tot 1-7-1956 was hier de grens tussen de gemeenten Tiel en Echteld. Per die datum is een deel van de gemeente Echteld (110 hectare) overgegaan naar de gemeente Tiel. Het betrof met name het gebied Latenstein met een deel van de Z ervan gelegen Echteldsedijk.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- Op een zondag in februari is er in Tiel 'Gluren bij de Buren', hét woonkamerfestival, waarbij woonkamers in verschillende steden worden omgetoverd tot een tijdelijk podium met een wel zeer intiem karakter. Iedereen kan genieten van diverse optredens van lokale talenten, van singer-songwriters met een gouden keel tot theatermakers die je verrassen en koren die je omverblazen! Elke artiest speelt drie keer een optreden van 30 minuten. Door de speciale looproutes kun je hierdoor als bezoeker maximaal 7 optredens bijwonen. Gluren bij de Buren maakt de wijken gezelliger en geeft lokale acts een podium. Alle voorstellingen zijn gratis te bezoeken (een vrijwillige bijdrage is welkom, en draagt bij aan het budget om de volgende editie mogelijk te maken). Beleef het karakter van jouw stad, de gastvrijheid van de bewoners en ontmoet talentvolle lokale muzikanten als bezoeker van 'Gluren bij de Buren'. Wil je Gluren bij de Buren ook in jóuw stad organiseren? Wil je jouw huiskamer beschikbaar stellen voor een optreden? Of wil je zelf spelen in een van de huiskamers? Neem dan contact op met de organisatie.

- Taptoe Tiel (weekend begin juni).

- Woodstock aan de Waal is een gratis toegankelijk 3-daags popfestival met ca. 25 bands, in de muzikale sferen van het beroemde Woodstock festival uit 1969.

- Stichting Jazz Promotion Tiel organiseert 1) het jaarlijkse Jazzweekend (1e weekend van juli) en 2) de Jazzclub Tiel (iedere 2e zondag van september t/m april).

- Appelpop (2e vrijdag en zaterdag in september), begonnen in 1992 als extraatje bij het Fruitcorso, is met ca. 150.000 bezoekers na Parkpop in Den Haag het grootste gratis popfestival van Nederland.

- Het Fruitcorso (september) bestaat sinds 1961. Het hoogtepunt van de week is de optocht met ca. 17 praalwagens uit Tiel en dorpen en buurtschappen in de omgeving, die hier vele maanden aan werken.

- Muziekvereniging KTSM organiseert de 3 grote jaarlijkse braderieën in Tiel: de Taptoebraderie (juni), de Zomerfeest Passewaaij-braderie (juni) en de Fruitcorso-braderie (september).

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- De vereniging Waardevol Tiel zet zich in voor het behoud van cultuurhistorische elementen en de kwaliteit van de leefomgeving in de stad.

- Site over Tiel met veel tips op het gebied van o.a. uitgaan, kunst en cultuur, winkelen en toerisme.

- Dierenpark Tiel.

- IVN afdeling Tiel e.o.

- De stuwen, sluizen, inlaatwerken en bruggen aan en over het Inundatiekanaal bij Tiel worden de komende jaren gerestaureerd. Ze maken deel uit van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Met het Inundatiekanaal kon je de Linge buiten zijn oevers laten treden in geval van oorlog.

- De Vrije Markt (Spoorstraat 5) is iedere zondag en woensdag geopend.

- Wereldwinkel Tiel.

- "Sinds 2020 is Kringloopwinkel Secunda in Tiel onderdeel van Stichting 2Switch. Van kleding, cd’s en woondecoratie tot meubels, huishoudelijke artikelen en kinderspeelgoed. In deze winkel kom je vanzelf langs alle afdelingen: huishoudelijke artikelen, de woon- en slaapkamers met meubels en woonaccessoires, de kinderafdeling met kinderkleding, kinderboeken en speelgoed, de hobbyafdeling, elektrische apparaten en witgoed, kleding en textiel, boeken en multimedia. Wie even wil bijkomen van het winkelen kan dit doen in onze koffiehoek. Met ruim 1.500 m2 is onze winkel een avontuurlijk woonwarenhuis. Repair Café. Secunda heeft ook een repair café. Elke 3e zaterdag van de maand kun je van 13.30-16.00 uur terecht met je kapotte spullen. De reparateurs gaan samen met jou aan de slag om deze te repareren. Het Repair Café bevindt zich in de koffiecorner.

Recycling. Bij onze winkel in Tiel kun je veel materialen inleveren die geschikt zijn voor recycling. Je vindt bij de ingang van onze winkel op Spoorstraat 13 een ‘mini-milieustraat’. Hier kun je het volgende inleveren: batterijen - deze worden verwerkt door Stibat; cartridges en toners van printers - deze worden hergebruikt door Stichting Aap; kaarsen (ook stompjes) - hier worden weer nieuwe kaarsen van gemaakt door Kaars en Crea uit Ingen; spaarlampen / ledlampen - deze worden gerecycled door WeCycle Glas; papier; textiel (dit kun je afgeven bij onze goederenaanname op Spoorstraat 15). En natuurlijk kun je ook je herbruikbare goederen bij ons afgeven, zodat wij die nog een tweede leven kunnen geven."

- "Langs de stad Tiel maken we delen van de dijk sterker en hoger. Het plan voor de dijkversterking houdt rekening met de ruimtelijke ontwikkelingen die de dijk raken. Het dijkversterkingsproject loopt van het Amsterdam-Rijnkanaal tot en met het Inundatiekanaal (totaal 2,6 kilometer lang). Het waterschap wil bij het maken van plannen voor het ontwerp van de dijk belanghebbenden zoveel mogelijk betrekken. Hoofddoelstelling van de dijkversterking is het borgen van de hoogwaterveiligheid. Omdat de werkzaamheden aan de dijk ingrijpend zijn, en het gebied ‘op de schop gaat’, gaat het waterschap actief op zoek naar kansen voor maatschappelijke meerwaarde, zogeheten 'meekoppelkansen'. Het nieuwe dijkontwerp stimuleert de ontwikkeling van ideeën en biedt ruimte aan derden. Bij 'meekoppelen' is er sprake van een bepaalde mate van integratie van opgaven of ambities, waarbij de inbrengende partij zelf voor een sluitend plan en benodigde middelen zorgt. Het voorkeursalternatief (VKA) houdt rekening met de inpasbaarheid van de geïnventariseerde meekoppelkansen.

De initiatieven die zijn afgewogen zijn (met de kaders die daarvoor staan): herinrichting havengebied (beleving, recreatie, veiligheid en verbetering stadsgezicht); verleggen fietspad langs Bellevue, Ophemertsedijk (verkeersveiligheid en verbeterde inpassing); verlenging van de fietsroute over het traject FluviaTiel en aanleg van een (snel)fietspad over of rondom het Amsterdam Rijnkanaal; aanpassingen aan het Inundatiekanaal (mogelijk werelderfgoed), dijkverlegging waardoor deze beter zichtbaar wordt; inpassen initiatieven gemeente en vastgoedontwikkeling, o.a. herinrichting van de Waalplaat en de Santwijckse Poort (incl. voormalige pompstation Van Dijkhuizen); verplaatsen van het gemaal en de leidingen van de inlaat van het watersysteem dat uitkomt op de Tielse gracht. Voor alle meekoppelkansen geldt dat in overleg met betrokkenen wordt beoordeeld of de plannen op tijd en in combinatie met de dijkversterking realiseerbaar en financierbaar zijn. Een visie voor herstel en integratie van de stadswallen, 'een nieuw stadgezicht voor Tiel', zoals uitgewerkt in het ruimtelijke kwaliteitskader (oktober 2019), is afgevallen, doordat de waterveiligheidsopgave voor dit deeltraject ontbreekt of zo gering is gebleken dat het een grootschalige ingreep niet rechtvaardigt." (bron: Waterschap Rivierenland)

"Ontdek grootse natuur in de Kleine Willemswaard
De Kleine Willemswaard is een uiterwaard van ongeveer 28 hectare gelegen aan de rand van Tiel aan de Waal, tussen de haven en het Amsterdam-Rijnkanaal. Grenzend aan de dijk met direct daarachter woonwijken is het een echte ‘stadswaard’. Het hele gebied is Natura 2000-gebied en eigendom van Rijkswaterstaat. Sinds 2019 is ARK tijdelijk beheerder van deze voormalige landbouwpolder. Duwtje in de rug. Het is haast niet meer voor te stellen als je je in deze natuurlijke uiterwaard begeeft, maar een paar jaar terug bevond je je hier nog middenin een weiland. Nu krijgen planten, dieren en de rivier volop de ruimte in deze stadswaard. Als tijdelijk beheerder zet ARK Natuurontwikkeling zich in voor robuuste, wilde natuur, die zich op haar eigen manier mag ontwikkelen. ARK geeft de natuur daarbij af en toe een duwtje in de rug. Zo hebben we in 2020 Schotse Hooglanders geïntroduceerd in de Kleine Willemswaard. Met hun gegraas zorgen deze dieren voor variatie in de vegetatie én ze leveren schone poep, zonder medicijnresten: een feest voor allerlei planten en dieren. Daarnaast hebben we oude geulbeddingen open gegraven en de zomerdijk verlaagd; de rivier mag de uiterwaard weer overstromen. Deze aanpak blijkt succesvol: in een paar jaar tijd hebben honderden planten, dieren én mensen het gebied gevonden.

Tijdens een telling vonden biologen meer dan 130 plantensoorten in de Kleine Willemswaard. Vijfvingerkruid, wouw en speerdistel bijvoorbeeld. Over elke plant die je ziet in de Tielse Stadswaard is wel iets bijzonders te vertellen. Zoals over de cichorei, met z’n karakteristieke blauw-paarse kleur. Iedere dag opent zich een nieuwe bloem, die slechts één dag bloeit. Regent het die dag? Dan spoelt de kleur langzaam weg. Ook voor vogelaars is de Kleine Willemswaard een lust voor het oog. Onder andere ijsvogels, maar ook scholeksters, spechten, Vlaamse gaaien, visdieven en huiszwaluwen weten het gebied te vinden. Sinds 2020 laat zich ook af en toe een bever zien, vooral tijdens de schemering. Gemeenschappelijk geweten. Met dit project laat ARK zien dat ook in een kleine uiterwaard aan de rand van een stad een natuurlijk beheer mogelijk is. Eind 2022 geeft ARK het stokje door aan een nieuwe beheerder. Om de duurzame ontwikkeling van het gebied ook dan te begeleiden, is een Waardgroep opgericht: een groep betrokken omwonenden die zich over haar stadswaard blijft ontfermen. En als een gemeenschappelijk ‘geweten’ de kwaliteit van het beheer en de ontwikkeling van de uiterwaard bewaakt. Zin gekregen om de Kleine Willemswaard zelf te ontdekken? Met de nieuwe folder dompel je je even onder in de schoonheid van dit gebied. Je kan ‘m hier gratis downloaden." (bron: ARK Natuurontwikkeling, maart 2022)

Terug naar boven

Eten en drinken

- Een oude Tielse traditie, de Tielse Kermiskoek, ook wel Liefdeskoek, is in 2015 opgenomen in de Nationale Inventaris Immaterieel Cultureel Erfgoed.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Tiel, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Beeld

- Site met honderden oude foto's en ansichtkaarten van Tiel, met daarbij recente foto's van de huidige situaties.

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Tiel (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- Gemeente: - Officiële site van de gemeente Tiel.

- Media / nieuws: - StadsTV Tiel met dagelijks nieuws uit de stad.

- Lokale links: - Tiel linkspagina.

- Muziek: - "Koninklijke Vereniging Het Tielsch Stedelijk Muziekcorps (KTSM) is opgericht in 1895. De vereniging bestaat uit een slagwerkgroep, harmonieorkest, leerlingenorkest, marchingband, sambaband Tropical Beat en dweilorkest de Eigenheimers. 'Het Stedelijk', zoals KTSM bij velen bekend is, timmert al jaren aan de weg met diverse optredens - o.a. als muzikale omlijsting bij evenementen - en activiteiten, met als een van de hoogtepunten de organisatie van het jaarlijkse Taptoe Weekend Tiel in juni. Het ledental van de vereniging is de laatste jaren enorm gegroeid. KTSM streeft er naar zoveel mogelijk mensen kennis te laten maken met deze fantastische hobby door de contributie laag te houden. Een bruisende muziekvereniging, met een rijke historie, die een duidelijke boodschap aan iedereen wil meegeven: Muziek maken is megacool en toegankelijk voor iedereen!"

- Bewegen: - Met Steppen in de Betuwe kun je in groepsverband steppen, wat deze sportieve activiteit nog leuker maakt. De vaste trainingsavond is dinsdag. Het 'Opsteppunt' is bij het Eskternest in Tiel (Haagwinde 33). Op de site van de vereniging vind je veel step-tips, informatieve filmpjes over soorten steps, en informatie over de voordelen van het steppen. Bijvoorbeeld dat je nooit last hebt van zadelpijn, en dat het extra geschikt kan zijn voor mensen die vanwege een blessure (bijvoorbeeld aan knieën of rug) niet kunnen hardlopen of fietsen.

• 1. Nederlandse plaatsnamen verklaard,
  van Berkel, Gerald, and Samplonius Kees
  , (2018)
  
• 2. Alphabetisch register van alle bewoonde oorden des rijks (gebaseerd op de Volkstelling 1840, red.),
  Doorman, De erven
  , p.448, (1850)