Horst en Telgt

Plaats
Buurtschap
Ermelo
Veluwe
Gelderland

horst_en_telgt_buurtvereniging_kopie.jpg

Wijkplatform Horst en Telgt, Belangenvereniging Horst en Telgt en vereniging De Regenboogh zijn in 2009 samengegaan in de nieuwe Buurtvereniging Horst en Telgt. Daardoor is er sindsdien één aanspreekpunt vanuit de buurtschappen voor bewoners en gemeente.

Wijkplatform Horst en Telgt, Belangenvereniging Horst en Telgt en vereniging De Regenboogh zijn in 2009 samengegaan in de nieuwe Buurtvereniging Horst en Telgt. Daardoor is er sindsdien één aanspreekpunt vanuit de buurtschappen voor bewoners en gemeente.

horst_en_telgt_vlag_kopie.jpg

De buurtschappen Horst en Telgt hebben ook een gezamenlijke, mooie vlag laten maken. Inwoners kunnen die bestellen. Dus bij feestelijke gelegenheden zullen de buurtschappen daar ongetwijfeld mee versierd worden.

De buurtschappen Horst en Telgt hebben ook een gezamenlijke, mooie vlag laten maken. Inwoners kunnen die bestellen. Dus bij feestelijke gelegenheden zullen de buurtschappen daar ongetwijfeld mee versierd worden.

Telgt plaatsnaambord [640x480].jpg

Telgt, als je van de gemeente geen plaatsnaamborden krijgt, maak je ze toch gewoon zelf? En nog fraaier ook dan die saaie blauwe of witte.

Telgt, als je van de gemeente geen plaatsnaamborden krijgt, maak je ze toch gewoon zelf? En nog fraaier ook dan die saaie blauwe of witte.

Horst en Telgt

Terug naar boven

Status

- Horst en Telgt zijn twee buurtschappen in de provincie Gelderland, in de streek Veluwe, gemeente Ermelo. Deze buur-buurtschappen werken echter op zo veel gebieden samen (zo zijn er bijvoorbeeld een gezamenlijke Buurtvereniging, Oogstfeest, Toneelvereniging en Buurtplan) en worden in dat kader doorgaans ook gezamenlijk genoemd als eenheid 'Horst en Telgt', dat ze als tweelingbuurtschap te beschouwen zijn, en wij er daarom ook één gezamenlijke pagina voor hebben aangemaakt.

- De buurtschappen Horst en Telgt vallen, ook voor de postadressen, onder het dorp Ermelo.

- De buurtschap Telgt heeft, in tegenstelling tot buur-buurtschap Horst, geen officiële plaatsnaamborden en heeft daarom zelf maar, en niet onverdienstelijk, plaatsnaamborden vervaardigd, met daarbij mooie schilderijen van landschappen en panden in de buurtschap (zie foto). Helaas zijn deze plaatsnaamborden naar wij hebben vernomen recentelijk weer verdwenen?!

Terug naar boven

Naam

Oudere vermeldingen
Horst: ca. 1450 Horsterbosch, 2e helft 16e eeuw Ter Horst, 1840 en 1844 Horst.
Telgt: 806 kopie begin of midden 10e eeuw Telgud, 1300 to Tellechte, 1313 Telghit, 1370 Tellicht, 1381-1383 Telcht.

Naamsverklaring
Horst betekent 'met bomen begroeide hoogte'. Het Middelnederlandse horst, hurst en het Oudhoogduitse en Oudsaksische hurst betekenen 'kreupelhout' en het Middelengelse hurst betekent 'heuvel, bosschage'.
Telgt: Het Oudnederlandse en Middelnederlandse telg betekenen 'loot, tak' of meer specifiek 'jonge eik'. De t is het restant van het verzamelsuffix ud en de betekenis van de afleiding is 'groep jonge eiken'. Een vergelijkbare naam is Tilligte.(1)

Terug naar boven

Ligging

De buurtschappen Horst en Telgt liggen W van Ermelo en grenzen in het W aan het Veluwemeer.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 omvat de buurtschap Horst 46 huizen met 360 inwoners. Tegenwoordig heeft de buurtschap ca. 250 huizen met ca. 600 inwoners. In 1840 omvat de buurtschap Telgt 38 huizen met 283 inwoners. Tegenwoordig heeft de buurtschap ca. 350 huizen met ca. 900 inwoners. Gezamenlijk hebben Horst en Telgt dus ca. 600 huizen met ca. 1.500 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

Telgt
Deze nederzetting is zeer oud: het oudste bewijs van haar bestaan dateert uit 806. Het betreft een akte waarbij een zekere Hiddo onder meer zijn goederen in Bochursti (= Bokhorst bij Putten) en Telgud (=Telgt) aan Bisschop Liudger schenkt. Waarmee deze buurtschap in principe ouder is dan de hoofdplaats Ermelo (want het oudste bewijs van het bestaan van Ermelo dateert uit 855). In 2006 is het 1200-jarig bestaan van de buurtschap uitgebreid gevierd.

Telgt heeft zich evenals Horst pas in de recente tijd als een concentratie van bebouwing ontwikkeld.

De Coöperatieve Boerenbond (Telgterweg 288), gebouwd in 1939, omvatte een graanmalerij, een pakhuis en kantoorruimte. In 1967 fuseert zij met de Puttense coöperatie en gaat men verder onder de naam Grevenhorst. Later volgen nog enkele fusies, waarna in 1981 garagebedrijf Auto Horst een deel van de gebouwen in gebruik neemt, later gevolgd door bouwbedrijf Kosters. In een ander deel opent in 1982 de Wildkamp een vestiging. In 1999 is het pand na een verbouwing heropend.

In de jaren twintig van de vorige eeuw begint men aan de Telgterweg 305 met het malen, mengen en persen van veevoer in het nog altijd aanwezige karakteristieke pand. Sinds 2008 is in het pand dierenspeciaalzaak De Oude Meul gevestigd.

In het pand Telgterweg 307 is tot 1920 de Telgterschool gevestigd. Op de hoek naast het pand staat een fraaie tamme kastanje. Later komt in het pand de zaak van P. van Bentum, die deze in 2007 overdraagt aan Erwin Bakker. Nadat deze verhuist naar de overkant, wordt het pand in 2009 in gebruik genomen als winkel 'Buiten & Binnengoed'. Een jaar later wordt naast de winkel schenkerij Effe Zitten geopend.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

Buurtplan
De buurtvereniging heeft in 2015 samen met werkgroepen van inwoners gewerkt aan de totstandkoming van het Buurtplan Horst en Telgt, waarin concrete kansen en mogelijkheden op het gebied van landschap, school, toerisme, zorg, bedrijvigheid, agrarisch/functieverandering en verkeer zijn geformuleerd. "Een aanvraagprocedure voor functieverandering levert tot heden vaak lange procedures op omdat de aanvrager er vanuit zijn eigen situatie het maximale wil uithalen, en de buurt daartegen dan - eveneens begrijpelijk vanuit hún belangen - bezwaarschriften indient. Functieverandering is een belangrijk onderwerp voor de buurtbewoners, waarbij je beter kunt uitgaan van het gemeenschappelijke belang, om zo meer snelheid en eerder consensus te krijgen", aldus bestuursleden Staal en Bouwers.

Ook is duidelijk geworden dat de inwoners van Horst en Telgt het gebied graag agrarisch willen houden, en dat zij kleinschalige bedrijvigheid een belangrijk thema vinden. "Bewoners vinden dat er een ideale mix moet zijn tussen wonen en bedrijvigheid. Wanneer een agrarisch bedrijf stopt, kun je daar nieuwe kleine ambachtelijke bedrijfjes starten. Zo houd je het gebied levendig. Wat betreft het wonen vinden de inwoners dat er gebouwd mag worden, maar dan wel het liefst geclusterd of in bijvoorbeeld lintbebouwing."

En: "Horst en Telgt bezitten veel vitaliteit en de mensen zijn zeer positief en betrokken bij de buurtschappen. Die krachten gebruiken wij, want het is belangrijk dat een passieve houding van burgers verandert in een proactieve houding. Nu laten mensen bijvoorbeeld de verkeersveiligheid, die op bepaalde plekken te wensen over laat, aan de gemeente over. Maar het is bedoeling dat mensen bij elkaar gaan zitten en zelf oplossingen aandragen. Dan kunnen ze direct verwezenlijkt worden voor zo ver dit in het redelijke ligt."

Ontwikkelingsperspectief
"Het college van burgemeester en wethouders heeft in 2021 samen met de Buurtvereniging een Ontwikkelingsperspectief Horst en Telgt gemaakt, als vervolg op het Buurtplan uit 2015. Het geeft duidelijkheid in de haalbaarheid van kleine ontwikkelingen in dit gebied. De gemeenteraad heeft het ontwikkelingsperspectief op 3 maart 2021 vastgesteld. Hulpmiddel. Nieuwe ideeën van een kleine grootte en ontwikkelingen in het gebied worden aan de hand van het ontwikkelingsperspectief bekeken. Elk deelgebied heeft zijn eigen kenmerken en voorwaarden voor ontwikkeling. Dit helpt om beter te weten of een ontwikkeling of bouwplan haalbaar is. Hiermee hopen we dat de plannen voor het gebied beter passen bij de eisen die de gemeente en de buurtvereniging hebben gemaakt voor het gebied. Fijne samenwerking. Het college kijkt terug op een mooie samenwerking met de buurtvereniging. De buurtvereniging is erg tevreden over de betrokkenheid en samenwerking in het projectteam. Een samenwerking die voor herhaling vatbaar is!" (bron: gemeente Ermelo) Zie ook de bij het Ontwikkelingsperspectief behorende Visiekaart Horst en Telgt.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

Sluisje
Vroeger kon de Zuiderzee hier het land instromen. Om dit te voorkomen werden de beekjes afgesloten door kleine sluisjes. Iets ten noorden van boerderij De Boshof aan de Riebroekersteeg zit in de beek nog zo'n sluisje. Het doet nu geen dienst meer, maar is enkele jaren geleden wel gerestaureerd.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- Oogstfeest Horst en Telgt (weekend in augustus).

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- Wandelroute het Pelserpad (15 km) voert door en rond de buurtschappen Horst en Telgt.

- "De veerverbinding Zeewolde-Horst wordt uitgevoerd met het schip ‘Horsterveer’, de pont die de provincies Flevoland en Gelderland met elkaar verbindt. De ‘Horsterveer’ vaart al sinds 1993 en is de ideale manier voor fietsers en voetgangers om de oversteek tussen deze twee plaatsen te maken. Het veer biedt plaats aan 325 passagiers en is eigendom van de gemeenten Zeewolde, Ermelo en Harderwijk. De veerverbinding wordt sinds 2017 geëxploiteerd door ODV Maritiem."

- Horst heeft een strand aan het Veluwemeer.

- De overgangszone langs de Randmeerzone bestaat uit vochtige dekzandgebieden, hoge bruine en zwarte enkeerdgronden, doorsneden door kleine kwelbeekjes. De verspreide bebouwing langs wegen vormt de buurtschappen Telgt en Horst. Kenmerkend zijn de houtwallen met de afwisselend open en gesloten landbouwgronden. Bij Telgt is het patroon: een boerderij met daaromheen de gronden. Bij Horst zijn het meer langgerekte percelen haaks op de wegen. Het kavelpatroon is uniek. Herverkaveling zal in principe niet meer mogelijk zijn in deze gebieden. De landbouw kan functioneren binnen de voorwaarden die worden gesteld door natuur en huidig landschap.

Het andere deel van de Randmeerzone langs de A28 is de weidezone. Het is een vlakte met mariene afzettingen door de voormalige Zuiderzee. In het deel redelijk ver van de vroegere Zuiderzee, zijn nog veel brede houtwallen aangelegd. De houtwallen bestaan voornamelijk uit eiken. Hoe dichter men naar ‘de oude zee’ gaat, des te opener wordt het landschap. Tussen de weilanden is weinig bebouwing. Een recht wegenpatroon met elzen en essen en rechte kavelsloten is kenmerkend voor dit gebied. Afwatering geschiedt door de Horsterbeek en het Schaapsdijksbeekje.

De weidezone is een belangrijk weidevogelgebied. Tureluur, grutto, kievit en scholekster broeden hier. In de Horsterbeek komen typische beekvissen voor zoals het bermpje en de kleine modderkruiper.

De Zeeweg loopt nu dood. Vroeger liep de Zeeweg door tot aan de Zuiderzee. Hier was vroeger een kleine aanlegsteiger waar vissersboten konden aanleggen. In het Verkadealbum ‘Langs de Zuiderzee’ van Jac. P. Thijsse staat een plaatje van dit gebied. De sfeer van dit landschap in begin 20e eeuw wordt er fraai mee weergegeven. (© NMP Ermelo)

Terug naar boven

Links

- Nieuws: - Nieuws uit Horst en Telgt op Facebook.

- Buurtvereniging: - In het logo van Buurtvereniging Horst en Telgt (zie foto) zijn de verschillende karakteristieke elementen van deze buurtschappen verwerkt. Die elementen zijn: het groene karakter, de das van buurtschap Horst en de kievit van het weidegebied van Telgt. Het Wijkplatform, de Belangenvereniging en vereniging De Regenboogh zijn in 2009 samengegaan in deze nieuwe vereniging. Door het samengaan is er sindsdien één aanspreekpunt vanuit de buurtschappen voor bewoners en gemeente. Via de buurtvereniging worden allerlei activiteiten georganiseerd, de gemeente wordt geïnformeerd en geadviseerd, en belangen die de hele buurt aangaan worden behartigd.

- Toneel: - Toneelvereniging Horst en Telgt.

- Duurzame landbouw: - "Prachtig gelegen aan de Nijkerkerweg tussen de weilanden in buurtschap Telgt bij Ermelo, werken we met Stichting Herstellende Landbouw aan ons eigen Hof van Eden. 50 deelnemers van ons voedselbos genieten van een overdaad aan natuurlijk lokaal voedsel. Ons voedselbos is goed voor de aarde, de biodiversiteit en de mens. Bijna wekelijks ontvangen alle deelnemers een heerlijke voedselbox met een diversiteit aan natuurlijke lokale producten. De eerste jaren vooral eenjarige gewassen zoals, aardappels, bloemkool, broccoli, wortelen en bijvoorbeeld bonen. Na een aantal jaren zullen daar diverse soorten bessen en fruit bij komen en uiteindelijk komt de box vol met hazelnoten, walnoten, vijgen en nog veel meer gezonds en lekkers.

Onze stichting stimuleert lokale hoogwaardige voedselproductie op een eco positieve manier. Zonder externe inputs, zonder vervelende outputs, waarbij CO2 en water worden vastgehouden en we zo samen de aarde herstellen. Door voornamelijk gebruik van meerjarige gewassen wordt de bodem steeds rijker en slaat meer CO2 op. Door de grote diversiteit aan planten vormt zich een natuurlijk evenwicht in ons voedselbos waardoor geen bestrijdingsmiddelen en andere externe ingrepen nodig zijn voor optimale voedselproductie. Er komen dus ook geen kwalijke stoffen in de lucht, de grond of in het water. Uit berekeningen blijkt dat we meer voedsel gaan produceren, dan voor de investering van de deelnemers in de supermarkten te koop is. Daarnaast hebben de deelnemers een paradijs om naartoe te gaan om sociale contacten op te doen of om te leren van onze boswachter. De plant en oogstfeesten zijn niet te missen en het gevoel om echt iets terug te kunnen doen voor de aarde is voor onze leden onbetaalbaar."

- Windpark: - "Prowind, de werkgroep Duurzame Energie van de buurtvereniging en energiecoöperatie Veluwe Energie hebben het initiatief genomen voor Windpark Horst en Telgt, met 7 windturbines. Voor dit windpark gaat de provincie het Provinciaal Inpassingsplan voorbereiden. Dit gebeurt in goed overleg met gemeenten Ermelo en Putten. In het Provinciaal Inpassingsplan komen de voorwaarden te staan voor het windpark. In de procedure worden in vergunningen richtlijnen en voorschriften opgenomen over onder andere geluid, slagschaduw en veiligheid. Ook komt er een volledig milieuonderzoek (milieueffectrapportage). In het milieuonderzoek komen allerlei zaken aan bod, zoals de invloed van het windpark op de natuur en de leefomgeving.

Planning. In de komende periode gaan we samen met de gemeenten, initiatiefnemers en betrokkenen uit het gebied Horst en Telgt toewerken naar een voorkeursalternatief (VKA) voor het windpark. De eerste stap hiervoor is het openbaar maken van het concept van de onderzoeksagenda voor het milieuonderzoek en het participatieplan. Hierin staat hoe we de omgeving bij alle fases van het plan gaan betrekken. Naar verwachting kan het voorkeursalternatief in het najaar van 2022 worden vastgesteld. Daarna komt de volgende fase. Dan wordt het ontwerp-inpassingsplan opgesteld en openbaar gemaakt. Iedereen kan hierop een reactie geven (zienswijze). We verwachten dat Provinciale Staten in het voorjaar van 2023 een definitief besluit kunnen nemen." (bron: Provincie Gelderland)

Reactie toevoegen