Steenbergen

Plaats
Stad en gemeente
Steenbergen
West-Brabant Baronie en Markiezaat
Noord-Brabant

NB gemeente Steenbergen en Kruisland in ca. 1870 kaart J. Kuijper [1024x768].gif

Gemeente Steenbergen - die tot 1962 nog 'Steenbergen en Kruisland' heette, wat dan vaak werd ingekort tot 'Steenbergen c.a.' - anno ca. 1870, kaart J. Kuijper

Gemeente Steenbergen - die tot 1962 nog 'Steenbergen en Kruisland' heette, wat dan vaak werd ingekort tot 'Steenbergen c.a.' - anno ca. 1870, kaart J. Kuijper

Steenbergen

Terug naar boven

Status

- Steenbergen is een stad en gemeente in de provincie Noord-Brabant, in de regio West-Brabant, en daarbinnen in de streek Baronie en Markiezaat.

- De gemeente Steenbergen is in 1997 vergroot met de gemeenten Nieuw-Vossemeer en 'Dinteloord en Prinsenland'. Tevens is in dat jaar een gedeelte afgestaan aan de gemeente Bergen op Zoom (met name gebied Z van de Jan den Boersweg en gebied ZW en Z van de Stierenweg, dat samen met het uiterst westelijke deel van die weg het tot en met 1996 Steenbergse deel van de buurtschap Kladde was (tegenwoordig heet het W deel van de desbetreffende weg Kladwijck; het oostelijkste deel van deze weg heet nog altijd Stierenweg)).

- De gemeente Steenbergen omvat naast de gelijknamige hoofdplaats verder nog de dorpen De Heen, Dinteloord, Kruisland, Nieuw-Vossemeer en Welberg en de buurtschappen Benedensas, Blauwe Sluis, Bloemendijk, Boompjesdijk, De Bocht, De Overval, Dintelsas, Drenkhoos, 't Haantje, Heense Molen, Kladde (deels), Koevering, Kromme Hoek, Notendaal, Rolaf, Visberg, Vosberg, Waterhoefke en Wildenhoek. In totaal omvat de gemeente hiermee 1 stad, 5 dorpen en 19 buurtschappen.

- Wapen van de gemeente Steenbergen.

- Foto's van de plaatsnaamborden in de gemeente Steenbergen.

- Onder de stad vallen ook de buurtschappen Blauwe Sluis, De Overval, Kladde (deels), Koevering en Waterhoefke. Dit zijn in totaal 5 buurtschappen. Alleen voor de postadressen vallen ook het dorp Welberg en de bijbehorende buurtschappen De Bocht en Drenkhoos onder de stad. W van de stad, direct W van de A4, rond de splitsing van de N257 met de Stoofdijk, is op kaarten van ca. 1940 tot ca. 2000 sprake geweest van een plaatsnaam en daarmee in dit geval kennelijke buurtschap genaamd Zwarte Ruiter. Voorheen stond deze naam er alleen als objectnaam (huisnaam?). Inhoudelijk kunnen wij hier niets over vinden.

Terug naar boven

Naam

Klemtoon
Stéénbergen.

Gemeentenaam
Op 25 juni 1962 is de huidige gemeentenaam officieel vastgesteld. Voorheen luidde de gemeentenaam ‘Steenbergen en Kruisland’.

Oudere vermeldingen
1267 kopie Steinberghe, Stenberghe, 1312-1350 Steenberghen, Steemberghen, 1321 Stenberghen, 1345 Stienberghe.

Naamsverklaring
Datief meervoud van berg 'terreinverheffing, heuvel' en steen, mogelijk betrekking hebbend op ter plaatse aangetroffen stenen en ter onderscheiding van het naburige Bergen op Zoom.(1)

- (43) heeft een andere theorie: “Over de naamsverklaring bestaan veel verschillende meningen en wie uiteindelijk gelijk heeft, blijft zoals zo vaak een open vraag. De meest waarschijnlijke verklaring zal ik echter weergeven. Hoewel wij hier toch in een verre van heuvelachtige streek leven, zijn plaatsnamen met ‘bergen’ erin tamelijk talrijk. Bekende voorbeelden daarvan zijn natuurlijk Bergen op Zoom en Geertruidenberg. De betekenis hiervan is echter niet wat wij er nu onder verstaan, maar het moet begrepen worden als haven. In die betekenis werd de naam voor Bergen op Zoom reeds in de 4e eeuw door de Franken gebruikt. In vroeger tijden stroomde er ook een riviertje door het Westbrabantse land dat in het Latijn Struona heette, en plaatselijk werd aangeduid met Striene. Het was een – nu verdwenen – zijtak van de Schelde. De naam van de haven in de Striene werd Steenbergen.”

Carnavalsnaam
Tijdens carnaval heet de stad Strienestad, genoemd naar de rivier de Striene die vroeger in deze omgeving gelopen heeft. Over deze carnavalsnaam én over hoe het zit met de zeemeerminnen in het gemeentewapen, kun je een prachtig verhaal lezen op de site van Stichting Karnaval Steenbergen.

Terug naar boven

Ligging

Steenbergen ligt 10 km NW van Roosendaal. De haven van de stad loopt uit in de Roosendaalse of Steenbergse Vliet.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft de gemeente Steenbergen 902 huizen met 5.831 inwoners, verdeeld in de gelijknamige stad 322/1.878 (= huizen/inwoners), het dorp Kruisland 39/250 en de buurtschappen De Heen 61/357, De Heensche Molen 36/210, De Kladde (deels) 20/116, Koevering 46/261, Notendaal 43/260 en ‘verspreide woningen’ 335/2.499. Tegenwoordig heeft de gemeente ca. 10.000 huizen met ca. 24.000 inwoners, waarvan ca. 5.000 huizen met ca. 12.000 inwoners in de gelijknamige stad.

Terug naar boven

Geschiedenis

Steenbergen is een oude plaats waaraan Arnold van Leuven en zijn gade Elisabeth, Heer en Vrouw van Breda, in 1272 verschillende voorrechten verleenden. In de 14e eeuw was het een belangrijke zeehaven aan de Steenbergse Vliet. Door verzanding is het belang van deze functie afgenomen. De stad lag aan de (verdwenen) Striene, een zijtak van de Schelde. Hierdoor kon zij in de middeleeuwen opkomen als handels- en havenstad. Tijdens de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) veranderde de nederzetting in een vestingstad. Tot 1629 had de stad muren, sindsdien is zij omgeven met aarden wallen, waarvan de omtrek nog is terug te vinden.

“In de 14e eeuw moet van hieruit een bloeiende handel zijn gevoerd op Denemarken en Engeland. Dit laatste betrof vooral zout. Dat klinkt wellicht wat vreemd, aangezien tegenwoordig zout zo goedkoop is dat wij het ’s winters met vrachtwagens tegelijk op de straatstenen kunnen gooien. In vroeger tijden was zout echter uiterst kostbaar, doordat dit slechts beperkt voorradig was. De winning was immers een moeizaam proces. De plaatsnaam Moerdijk wijst op één manier van winning. Het zeewater werd opgevangen in met dijkjes omringde velden. Bij vloed overstroomden die en bij eb bleef daar wat water achter, dat verdampte in de zon. Na verloop van tijd kon hier zoute aarde worden opgeschept die na verbranding een kleine hoeveelheid zout van slechte kwaliteit opleverde. Verder vinden wij in de oude handelssteden nog vaak een Zoutstraat die aan deze belangrijke handel herinnert.

Na een verwoestende brand in 1365 schijnt de stad herbouwd te zijn, volgens de 18e-eeuwse beschrijving zoveel kleiner dat het toen nauwelijks het tiende gedeelte van de oorspronkelijke oppervlakte besloeg. De heerlijkheid was een van de bezittingen van de Polanens die in handen kwam van de Nassaus door het huwelijk van Engelbrecht I van Nassau met Johanna van Polanen in 1403. Daarom is Koning Willem Alexander nog altijd is o.a. Heer van Steenbergen. De aanleg van verdedigingswerken rondom de stad heeft tamelijk laat plaatsgevonden. In 1637 werd het uiteindelijk omringd door forten. Als verdediging maakte de stad deel uit van de gordel die de Republiek der Verenigde Nederlanden of beter het hart daarvan, namelijk het gewest Holland, tegen aanvallen uit het zuiden moest verdedigen.

Aan de Schansdijk en de Oude Vlietpolderdijk, N van de stad ter hoogte van twee grote mestsilo’s, heeft rond 1625 Fort Hendrik of Henricus gelegen. Het fort was genoemd naar Henricus van Nassau, die hier tegen de Spanjaarden vocht. Toen heette het nog de Leurse Schans, gebouwd om de haven van de stad af te dammen. De glooiingen in het terrein zijn restanten van de redoutes. Oorspronkelijk had het fort de vorm van een regelmatige vijfhoek, met op elke hoek een bastion. In 1628/1629 volgde de aanleg van zes bolwerken, een huis voor de commandeur van Steenbergen, twee officierswoningen en een kerk. Een wet uit 1822 voorzag in de verkoop van een groot aantal domeingoederen, waaronder Fort Hendrik. Grote delen van het fort zijn toen afgebroken.

Anders dan bijvoorbeeld rond Klundert en Willemstad bleef de vesting hier niet bewaard. De stad maakte ook in de 20e eeuw namelijk een zodanige groei mee, dat het oude verouderde en vervangen werd door nieuwe zaken. Een toeristische plaats bij uitstek is het mede hierdoor zeker niet. Maar dat mag geen reden zijn om aan de stad gedachteloos voorbij te gaan. Ook al vindt men niet op elke straathoek de rijke historie terug, een zekere sfeer kan Steenbergen niet ontzegd worden.” (43)

Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van (de kernen in de gemeente) Steenbergen, kun je terecht bij de volgende instanties en sites:

- Heemkundekring De Steenen Kamer is opgericht in 1994, met als doelstelling: het verleden te onderzoeken; belangstelling te wekken voor de eigen plaats en bevolking; en voorwerpen en geschriften te verzamelen en beheren, die op de geschiedenis van Steenbergen betrekking hebben. De heemkundekring heeft ca. 60 leden, en heeft een eigen ruimte boven de Vredeskerk (’t Zolderke). Hier houden ze werkavonden, komen werkgroepen bijeen en is hun archief gevestigd. De vereniging heeft een aantal werkgroepen: Stadskernonderzoek: zoekt specifiek naar de geschiedenis van een gebouw/pand in de binnenstad. Dat onderzoek richt zich op vroegere eigenaars en bewoners en op specifieke gegevens; Publiciteit: zorgt ervoor dat de website up to date blijft, en ze op verschillende manieren in de media naar buiten treden; Archief: maakt hun archief toegankelijk voor leden en houdt andere leden op de hoogte van aanpassingen in het archief; “Steenbergen Vertelt”: Radio SLOS heeft een aantal afleveringen gemaakt van het programma "Heemkundekring De Steenen Kamer", waarin gesprekken met (oudere) Steenbergenaren werden gevoerd, die zo veel mogelijk informatie voor het nageslacht proberen te bewaren; Jaarboek: ze geven elk jaar een jaarboek uit, dat €10,- voor leden kost en €17,50 voor niet-leden.

Verder organiseren ze de volgende activiteiten: Stadswandelingen: ze ontwerpen stadswandelingen en werken mee aan diverse, door anderen ontworpen “Ommetjes”; Excursies: ze organiseren door het jaar heen ca. 4 excursies; Lezingen: ze geven desgevraagd lezingen over Steenbergen.

- Stichting Stadsarcheologie Steenbergen is opgericht in 1978 (toen nog als 'werkgroep'), toen de eerste noemenswaardige oudheidkundige bodemvondsten werden gedaan bij de afbraak van de Weeshuizen in de Blauwstraat. Sindsdien zijn zij steeds te vinden bij afbraak en/of renovatie van panden in de stad, wanneer zij daarvoor toestemming hebben of wanneer archeologische bedrijven daarbij hun assistentie vragen. De stichting is steeds enthousiast bezig om door middel van archeologisch onderzoek de kennis over de geschiedenis van de stad aan te vullen en dat zo breed mogelijk uit te dragen. Elke dinsdagavond zijn zij te vinden in hun werkruimte De Steengoed Kan (Doornedijkje 50). Dat is hun vaste avond voor het puzzelen en restaureren van in hoofdzaak aardewerken gebruiksvoorwerpen en het uitwerken van onderzoekgegevens. Tijdens diverse Open Dagen door het jaar heen kun je de collecties van de stichting aanschouwen in hun clubgebouw.

- Geschiedenis van Steenbergen.

- Verhalen over de geschiedenis van de gemeente Steenbergen op de site van het Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC).

- Verhalen over de geschiedenis van de voormalige gemeente Steenbergen en Kruisland op de site van het Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC).

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- Een belangrijk recent project voor de gemeente Steenbergen was de aanleg van het ontbrekende stuk snelweg A4 tussen Dinteloord en Bergen op Zoom. De afgelopen jaren is dit gerealiseerd. De A4 is W om de stad heen gelegd. De A4 kruist de Steenbergse Vliet, waar ter plekke in 2013 een aquaduct is gerealiseerd, om de haven bereikbaar te houden voor boten met masten. Het is het eerste aquaduct in Noord-Brabant.

Met het gereedkomen van de A4 is het belang van de N259 (Dinteloord-Steenbergen) als interlokale weg afgenomen. De drukte is daar ook flink afgenomen, omdat veel doorgaand verkeer immers is verplaatst naar de A4. De N259 is daarom in 2015 overgedragen van de provincie aan de gemeente. Daarmee is het dus geen provinciale weg meer (en is sindsdien het wegnummer N259 er ook niet meer) en komt sindsdien ook het onderhoud voor rekening van de gemeente. De gemeente heeft de weg in 2018 heringericht, waarbij o.a. een asfaltlaag over de betonweg is gelegd.

Het viaduct tussen Welberg en Steenbergen is behouden. Een alternatief was om het viaduct af te breken en te vervangen door een rotonde. Maar uit de Variantenstudie N259 kwam het behoud van het viaduct als voorkeursvariant, omdat het de veiligste manier is om deze weg over te steken, en omdat het viaduct nog in prima conditie is en nog wel enkele decennia mee kan. Omdat Welberg 'iets' met klaprozen heeft, als symbool voor de band van het dorp met de Tweede Wereldoorlog en de Canadese bevrijders, is in het kader van de herinrichting van de N259 het viaduct in augustus 2018 door ca. 30 inwoners met klaprozen beschilderd. Het viaduct wordt dan ook het 'klaprozenviaduct' genoemd. Als onderdeel van dat project hebben kunstenaars ook een emaille klaprozenbordje vervaardigd om aan een huis te bevestigen. Daar hebben tientallen inwoners op ingetekend.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- De stad Steenbergen heeft 14 rijksmonumenten.

- Steenbergen heeft 19 gemeentelijke monumenten.

- Het centrum heeft de vorm van een rechthoekig bastidepatroon, als restant van de doelbewuste stichting van de stad in de 13e eeuw. Het karakter van het centrum is op een enkel pand na 19e-eeuws.

- De RK Sint Gummaruskerk (Westdam 83), door de inwoners d'n Gum genoemd, is een neogotische kerk, ontworpen door de befaamde architect Pierre Cuypers. Zijn zoon Jos Cuypers en Jan Stuyt hebben het verder uitgewerkt. Op 30 oktober 1900 is de eerste steen gelegd en op 14 juli 1903 is de kerk door de toenmalig bisschop van Breda Mgr. Petrus Leijten ingewijd. De kerk is robuust, compact en hoog, de op 3 na hoogste kerk van Noord-Brabant (83 meter). De toren is op 30 oktober 1944, aan het eind van de Tweede Wereldoorlog in deze regio, door de terugtrekkende bezetters verwoest. De toren is in 1960 herbouwd. - Geschiedenis van de Sint Gummaruskerk en haar kerkorgels.

Kerktorens kunnen soms worden beklommen. Maar je kunt er ook van afdalen. Dat heeft men in Steenbergen gedaan tijdens het evenement Falling Stars op 2 juni 2018. De hoofdactiviteit was het 'tokkelen' vanuit de Gummaruskerk over de Markt. Daarnaast waren er activiteiten met o.a. springkussens, trampolines en mobiele klimwanden. De opbrengsten van deze dag waren voor de goede doelen van de Roparun. Falling Stars verwijst naar de deelnemers - absolute sterren - die vanaf de Gummaruskerk al tokkelend naar beneden kwamen. Daarnaast verwijst de naam naar de sterren in de lucht die vaak symbool staan voor overleden dierbaren. "Op deze dag willen we ook overleden geliefden herdenken. Door bewust stil te staan bij “gevallen sterren” geven we ze niet alleen een klein eerbetoon, maar worden we zelf ook weer even bewust van het kleine geluk en het leven", aldus de organisatie. In principe was het een eenmalig evenement. Onder de link doet men er in tekst en beeld verslag van en kun je het nog eens terugzien.

- “Slechts enkele oude prenten en een grote tekening in de consistoriekamer bewaren de herinnering aan de middeleeuwse Servatiuskerk, die in het begin van de 19e eeuw gesloopt werd en een aanzienlijk gebouw moet zijn geweest dat geheel met natuursteen was bekleed. P. Huysers (?) ontwierp een waardig classicistisch gebouw dat in 1832 werd voltooid. Deze Hervormde (PKN) kerk (Kerkplein 7) is een driebeukige hallenkerk van vijf traveeën met een zeer fraaie gevel met dorische halfzuilen, een zware kroonlijst met driehoekig fronton en een ingebouwde koepeltoren waarop een obelisk. Voor de kerk een mooi laat 18e eeuws hek. In het korte rechtgesloten schip is boven de kansel met lezenaar en doopbekkenhouder (tweede helft 18e eeuw) een eenvoudig orgel geplaatst (Heydenreich, 1695). De lezenaar naast de kansel vertoont de initialen W.M. en het jaartal 1693” (31). “De bouwtrant van de NH kerk wordt aangeduid als Waterstaatsstijl, omdat in die periode de ingenieurs van de Waterstaat controle en invloed uitoefenden op de kerkbouw in heel Nederland” (30). De kerk is in 2007 gerestaureerd. - Beschrijving orgel Hervormde Kerk.

- Het 145 ha grote landgoed Dassenberg, Z van Steenbergen, is privé bezit en niet openbaar toegankelijk. Het landhuis in chaletstijl uit 1894, ontworpen door de Bergse architect C.P. van Genk, ligt in het verlengde van de Herendreef. - Koetshuis uit 1895. - Ook de neogotische Mariakapel (1896) en de boswachterswoning annex tramstation bij de ingang (1899) zijn van de hand van dezelfde architect. - Nog een beschrijving van de Mariakapel. Alle genoemde objecten zijn rijksmonumenten.

- De huidige watertoren (Nassaulaan 55) dateert uit 1950, is 40,65 meter hoog en heeft een betonnen vlakbodemreservoir van 600 m³. Het is een ontwerp van de Roosendaalse architect Jacques Hurks. In de watertoren is het Internationaal Holistisch Centrum (IHC) De Watertoren gevestigd. De voorganger van de huidige watertoren dateerde uit 1924, had een betonnen vlakbodemreservoir van 300 m³, was identiek aan de watertoren van Zevenbergen en is op 3 november 1944 verwoest.

- Fort Henricus is onderdeel van de Westbrabantse Waterlinie en is aangelegd in 1627 ter verdediging van de haven van Steenbergen. Het fort is gebouwd op de plek waar in 1594 al een fort heeft gestaan. Het heeft als verdedigingswerk dienst gedaan tijdens de Tachtigjarige Oorlog. In 1809 is het fort voor de laatste keer in paraatheid gebracht in verband met de mogelijke invasie in Zeeland. In 1812 is het fort als verdedigingswerk opgeheven.

In 2011 is het 'Herstel- en Inrichtingsplan Fort Henricus' uitgevoerd. Doel van dit project was de oorspronkelijke functie en werking van het fort beter zichtbaar maken, behouden van ecologische waarden en het versterken van de relatie van het fort met de omgeving. De bastions zijn weer op hoogte gebracht. Het fort heeft weer strakke contouren gekregen en de juiste hoogte en de gracht is op diepte gebracht. Het fort is nu 'aangekleed' met bloemrijk grasland op de zuidhellingen van de bastions en op de terre. Daarnaast is de oorspronkelijke bebouwing en functie van het fort zichtbaar gemaakt door bebording. Het fort met zijn omliggende biotoop wordt beheerd door Natuurmonumenten.

- Gevelstenen in Steenbergen.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- Carnaval. - Stichting Karnaval Steenbergen organiseert al sinds 1961 het carnaval in deze stad. - BC De Vlaojestaampers.

- Wandelsportvereniging WSV De Blaar organiseert door het jaar heen diverse wandeltochten, zoals de Kroegentocht op karnavalszondag en de Avondvierdaagse in juni.

- Op een zondag eind april (in 2021 voor de 23e keer) is er de Survivalrun door de bebouwde kom van de stad. Naast de recreatieve run is er ook een KSR- en JSR- wedstrijd. Ook is er een parcours van 1 km voor kinderen 6 tot 10 jaar. "Kan ik dit ook? Deze vraag wordt ons wel eens gesteld. De mythe rondom de survivalsport is dat het alleen weggelegd zou zijn voor stoere mannen met een topconditie. Niets is minder waar; survival is voor iedereen! Zolang je maar over de wil beschikt om er voor te gaan, kan een mens veel meer dan hij denkt. Iedereen is welkom bij Survival Steenbergen om zijn grenzen te komen verleggen." Je kunt bij deze survival-afdeling van SV Diomedon namelijk ook door het jaar heen terecht om survivaltrainingen te doen.

- Op een vrijdag eind mei (in 2021 voor de 6e keer) is er Steenbergen Live! Een jaarlijks muziekfestival voor jong en ouder, waarbij gezelligheid, elkaar ontmoeten en van muziek genieten centraal staan. De zaterdag erna is er het dancefestival Bassrulers Outdoor.

- Kermis (gedurende 4 dagen in juli).

- Rotary Steenbergen organiseert o.a. jaarlijks de Jeugddag (op een zaterdag in augustus, in 2021 voor de 12e keer), een dag met allerlei sport- en spelactiviteiten voor de jeugd.

- Jaarmarkt (in het 1e volle weekend van september). Net als de hiervoor vermelde Rotary organiseert ook Lions Steenbergen e.o. diverse evenementen en activiteiten voor goede doelen, zoals het jaarlijkse evenement 'Zonder genade van de kade' op de zaterdag van de Jaarmarkt.

- "Na de succesvolle 1e editie in 2017 keert Steenbergen Amb!iance dit najaar terug! Op zaterdag 13 oktober 2018. Met een mega gevarieerd programma voor jong en ouder en een mix van supergezellige artiesten, toffe live acts en dj's die gaan voor een maximale amb!ance. Dus maak het mee en Dans, Zing, Drink en Lach met ons! Line-up: PartyFrieX, Jody Bernal, Andre Hazes tribute.

- Van begin december tot begin januari is er het IJsfestijn Steenbergen op de Markt (in 2020 voor de 6e keer). Natuurlijk draait het bij het IJsfestijn om schaatsen en schaatsplezier. Maar er worden ook allerlei andere actitiveiten georganiseerd. Er zijn speciale tijdvakken voor het schaatsen door scholen. Ook wordt er een curlingcompetitie voor bedrijventeams gehouden, er is discoschaatsen en er worden speciale middagen gereserveerd voor sponsors van het IJsfestijn.

- Als het in de winter hard genoeg vriest, kun je ook nog schaatsen op de ijsbaan van de in 1963 opgerichte IJsclub De Kruisbeek.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- Verwarmd openluchtzwembad De Meermin in Steenbergen ligt in een parkachtige omgeving. De allerkleinsten kunnen zich veilig uitleven in het kleuterbad. Het halfdiepe bassin is een groot bad met een waterdiepte tussen 10 cm en 1 meter 50. In het halfdiep kun je spelen met banden, overgooien met balletjes of gewoon lekker ronddobberen op de mat. Hier staat ook de reuzenglijbaan op je te wachten, waarvan je in supersnelle vaart het water in glijdt! Het diepe bad heeft banen van 25 meter en startblokken. Sportievelingen kunnen hier baantjes trekken of een wedstrijd zwemmen. Elke dag is het diepe bad een of twee uur gereserveerd voor banenzwemmers. De rest van de dag mag je er springen en duiken, maar natuurlijk ook gewoon lekker zwemmen, als je tenminste je A-diploma hebt. Op de lage en hoge duikplanken kun je iedereen versteld laten staan van je plankspringkunsten. De baden zijn omgeven door een grote groene zonneweide met bomen, waaronder je lekker tot rust kunt komen. Als je nog niet moe bent, kun je actief zijn op het afgescheiden voetbal- of volleybalveld. Ook staan er speeltoestellen, een klimrotsje en is er een uitdagende klimwand.

- Markt aan de Westdam, woensdag 13-16 uur. Vrijdags koopavond.

- "Kringloopcentrum Steenbergen (Blauwstraat 33) houdt zich bezig met kringloopactiviteiten in de ruimste zin van het woord. De thema's zijn 50/60/70/80/ en 90er jaren. Deze thema's worden elke drie maanden opgezet. Er zijn landelijk veel kringloopwinkels. Zij nemen eigenlijk alles in en recyclen de meeste goederen. Maar de spullen gaan vaak ongeprepareerd en niet opgeknapt de winkel in. Wij knappen alle goederen wel ter plekke op. Wij willen oude ambachten nieuw leven inblazen. Meubels opnieuw stofferen en repareren, kleding herstellen, reparatie van wit- en bruingoed en elektronica etc."

- "Nieuw initiatief Groene Cirkels ‘Landbouw en openbaar groen’. Insecten en beplanting helpen landbouw. Openbaar groen - zoals slootranden, wegbermen en dijken - dusdanig beplanten dat het bijdraagt aan de bescherming van landbouwgewassen en een hogere teeltopbrengst. En aan een gevarieerd en kleurrijk planten- en bloemenrijk, dat het landschap verfraait. Dat is de kern van het nieuwe initiatief ‘Landbouw en openbaar groen’, dat onlangs in het buitengebied van de gemeente Steenbergen is gelanceerd.

Het initiatief komt voort uit Groene Cirkels. Dit is een samenwerking van diverse stakeholders, zoals bedrijven, overheden en kennisinstellingen in een regio, om elkaar te versterken en versneld te verduurzamen. Het idee is om in een gebied tussen de suikerfabriek Dinteloord en de stadskern Steenbergen openbare percelen te voorzien van nieuwe beplanting. Deze trekt insecten aan die ziekten en plagen in de gewassen op naastgelegen akkers bestrijden. Op deze manier wordt de inzet van chemische gewasbeschermingsmiddelen geminimaliseerd.

“Neem het suikerbietengewas. Dat wordt geteisterd door de groene perzikluis”, stelt Pieter Brooijmans, Manager Agrarische Dienst bij Cosun en geestelijk vader van het initiatief. “Lieveheersbeestjes eten die luizen op. Je hebt dus planten, bomen en struiken nodig waarin die insecten kunnen huizen. Of planten die de perzikluis weglokken. Daar kun je de talrijke openbare stukken grond voor gebruiken waar nu veelal gras op staat. Mooie bijkomstigheid is dat de gevarieerde begroeiing het landschap ook nog eens een stuk fraaier maakt.”

Gemeente Steenbergen. Inmiddels hebben allerlei partijen die grond bezitten in het plangebied het initiatief omarmd. Zoals landbouwers, waterschap, ZLTO, provincie Noord-Brabant en Rijkswaterstaat. Zij worden ondersteund door experts van de kennisinstellingen Universiteit van Amsterdam, Wageningen University & Research en Naturalis. Wethouder Willy Knop is enthousiast over het initiatief: “Agrarische ondernemers zijn een van de belangrijkste werkgevers in onze gemeente. We willen dan ook dat boeren goed kunnen boeren. Veel van hen zoeken naar duurzamere teeltmethoden, zeg maar naar landbouw 2.0. De gemeente ondersteunt hen daarin, ziet het belang van innovaties en helpt deze mogelijk te maken.”

Geheel Nederland. De betrokken partijen onderzoeken nog waar in de gemeente Steenbergen de beste kansen liggen, waarna ze per deelgebied aan de slag gaan. Pieter Brooijmans: “Ik verwacht dat we deze zomer de eerste resultaten kunnen laten zien. Uiteindelijk willen we een plan maken dat we over enkele jaren in geheel Nederland kunnen uitrollen. Dat zou prachtig zijn.” (bron: Cosun Beet Company, januari 2021)

- Waterschap Brabantse Delta en de gemeente Steenbergen zijn in 2019 een samenwerking aangegaan om vier ecologische verbindingszones te realiseren. Zij willen bestaande natuur verbinden en beken en kreken in de regio herstellen. Niels Mureau, lid van het dagelijks bestuur van het waterschap: "Een ecologische verbindingszone verbindt bestaande natuur. Planten en dieren verplaatsen zich via deze verbinding. Bijvoorbeeld om zich voort te planten of om eten te vinden. Als waterschap zien we het aanleggen van een ecologische verbindingszone ook als kans om het zoetwatersysteem toekomstbestendig te maken. Dit betekent dat het water meer ruimte krijgt in natte perioden en we water kunnen vasthouden bij droogte.” Wethouder Wilma Baartmans: “Ecologische verbindingszones zijn belangrijk voor de natuur en ons klimaat. In ons collegeprogramma benoemen we al dat we willen werken aan duurzaamheid, klimaatadaptatie en een groene leefomgeving. Een ecologische verbindingszone draagt bij aan alle drie.”

De ecologische verbindingszones combineren land en water. Meer plant- en diersoorten krijgen zo de ruimte, wat bijdraagt aan de biodiversiteit. Er is aandacht voor waterkwaliteit en klimaatverandering. Groene gebieden werken verkoelend, de temperatuur ligt er vaak lager dan in een omgeving met veel steen. Ecologische verbindingszones houden bovendien water vast, bijvoorbeeld na een flinke bui. Ecologische verbindingszones brengen een groene leefomgeving dichter bij huis. In het project wordt gekeken naar mogelijkheden voor bijvoorbeeld een wandelpad. Ook geeft het allerlei dieren de kans om veilig rond te trekken. Denk bijvoorbeeld aan de blauwborst, meervleermuis en waterspitsmuis. Of de bever die nu ook in de gemeente Steenbergen te zien is, door de verbinding met de Biesbosch.

Dit worden de vier ecologische vdrbindingszones: De Mariakreek verbindt de Steenbergse Vliet met het Molenkreek-complex. Hiermee wordt natte natuur van het noorden en zuiden van Steenbergen verbonden. Vliet-Ligne verbindt de Steenbergse Vliet met het natuurgebied Halsters Laag/Oudland. Deze verbinding is onderdeel van de West-Brabantse Waterlinie. Hier komen cultuurhistorie en natuur samen. Breede Watergang verbindt de Steenbergse Vliet met het Cruijslandse Krekencomplex. Oudlandsche Watergang vormt de schakel tussen het Halsters Laag en Oudland. Halsters Laag en Oudland liggen op de Naad van Brabant, waar klei- en zandgrond elkaar raken. Medio 2019 brengt het waterschap mogelijke routes in kaart. Belanghebbenden kunnen later tijdens een inspraakprocedure op het plan reageren. (bron: Waterschap Brabantse Delta, april 2019)

- De Steenbergse Vliet ontspringt als de Wildertse Beek in de Belgische Kempen. Loopt van het Mark-Vlietkanaal, 2 km Z van Stampersgat, waar het Roosendaalse Vliet heet (gezamenlijk worden zij ook wel gewoon ‘Vliet’ genoemd), naar het Volkerak bij Benedensas. W van Bovensas (NO van de buurtschap Blauwesluis) verandert de naam in Steenbergse Vliet. Aldaar ook een aftakking Z naar Steenbergen, de Steenbergse Haven. In het begin van de 19e eeuw stond de Roosendaalse en Steenbergse Vliet via het Volkerak in open verbinding met de zee. Zeer regelmatig stroomden grote delen van het Vlietgebied onder water. Vanaf 1824 beschermden de sluizen van Benedensas het achterliggende gebied tegen hoge vloedstanden.

Het is hier snel geschreven, maar deze eerste afsluiting van de Vliet bracht een bijna even revolutionaire verandering teweeg als de Deltawerken na de Watersnoodramp van 1953! Tot de jaren zeventig had de (Roosendaalse en Steenbergse) Vliet grote betekenis voor de beroepsvaart, niet in de laatste plaats door de aanwezigheid van suikerfabrieken, zand- en grindbedrijven, een betonmortelcentrale en een oliedistributiecentrum in Roosendaal. Zo waren 1967 en 1968 topjaren met een geschut tonnage van één miljoen ton per jaar! Echter, alternatief beroepsgoederenvervoer (over de weg) en verplaatsingen van bedrijven reduceerden in de loop van nog geen 25 jaar het vrachtvervoer per schip over de Vliet tot nul.

Het gedeelte dat Natuurmonumenten beheert, is een moerasgebied, ontstaan door het uitbaggeren van de Steenbergse Vliet en het onder water zetten van oeverland. Het ondiepe water, rietlanden en eilandjes zijn nu het domein van eenden, bruine kiekendief en andere moerasvogels. Voor vissen is het gebied, dat in open verbinding staat met het Volkerak, een soort kraamkamer, omdat zij er kunnen paaien en opgroeien. De Steenbergse Vliet is de laatste zoetwaterbinnenhaven van Noord-Brabant. Stichting Leefbaarheid De Heen strijdt voor behoud van deze haven in de huidige vorm (ook naar het dorp De Heen loopt een aftakking). Projectontwikkelaars willen er namelijk een recreatiegebied van maken met campings en bungalows.

Terug naar boven

Beeld

- Fotoreportage van Steenbergen door Kees Wittenbols uit Breda. Zie onderaan de pagina ook deel 2 en 3.

Terug naar boven

Links

- Gemeente: - Officiële site van de gemeente Steenbergen. - Nieuws van de gemeente op Facebook. - Nieuws van de gemeente op Twitter.

- Media / nieuws: - Stichting Lokale Omroep Steenbergen (SLOS) verzorgt radio-, televisie- en tekst-TV uitzendingen. - Nieuws uit deze gemeente op Facebook.

- Ontmoetingscentrum: - Participatie in sport en cultuur verbetert de fysieke en psychische gezondheid van mensen en draagt bij aan een leefbare en veerkrachtige samenleving. ’t Cromwiel is een warme, informele ontmoetingsplek waar sport en cultuur samenkomen. Hun hoofddoel is om de vitaliteit in de regio te stimuleren. Met een theaterzaal, twee sporthallen en diverse multifunctionele zalen is het een veelzijdige accommodatie. Sportverenigingen, scholen, culturele instellingen en bedrijven maken dagelijks gebruik van de faciliteiten. In de gezellige foyer kun je terecht voor een heerlijke kop koffie met een broodje of een (speciaal)biertje met bittergarnituur. Ontmoetingscentrum ’t Cromwiel is daarmee uitermate geschikt voor uiteenlopende ontspannings- en sportdoeleinden en biedt voor ieder wat wils.

- Jeugd en jongeren: - Scouting Steenbergen heeft groepen voor alle leeftijden (vanaf 5 jaar). Ze komen iedere zaterdag bijeen.

- KPJ Steenbergen is een vereniging voor en door jongeren van 16 tot 30 jaar. Het is één grote vriendenclub, die jaarlijks een groot Schuurfeest organiseert. De maanden daarna organiseren ze van de opbengst daarvan leuke uitjes voor de leden, zoals karten, lasergamen, outdoor paintballen, dropping, kroegentocht, nieuwjaarsduik, zeskamp, bootvissen, bezoek aan pretpark, bierbrouwerij etc. Ook rijden ze regelmatig met een taxi of bus naar feesten van andere KPJ’s.

- Sport: - Voetbalvereniging W.V.S. (Wapen van Steenbergen) is opgericht in 1933 en was samen met het reeds bestaande Dia de club waar de lokale voetballers lekker een balletje konden trappen. In 1945 fuseren Dia en W.V.S. en ontstaat r.k.v.v. Steenbergen. In 1957 verhuizen de voetballers van de Burgemeester van Loonstraat naar het J.C. terrein (de Gummarusvelden) en 10 jaar later strijkt de club neer op haar huidige locatie aan de Seringenlaan. In 1982 wordt de sportkantine geopend, volledig gebouwd door vrijwilligers. Steeds meer mensen dragen de vereniging een warm hart toe, wat in hetzelfde jaar leidt tot de oprichting van de Supportersvereniging. Een volledig zelfstandige vereniging, die tot op heden nog altijd op haar geheel eigen wijze een steentje bijdraagt aan het welzijn van de vereniging.

- Sportvereniging SV Diomedon is een zogeheten omnivereniging, wat wil zeggen dat je er terecht kunt voor verschillende sporten, in dit geval atletiek, survival, volleybal en trimmen.

- De Sportcoaches van de gemeente Steenbergen organiseren door het jaar heen diverse activiteiten in de gemeente voor jong en ouder. Op de Facebookpagina onder de link vind je informatie over de activiteiten.

- Brudgeclub BC Steenbergen is opgericht in 1934 en heeft ruim 60 leden. Ook als je graag wilt gaan bridgen, maar het eerst (beter) wilt leren, ben je welkom bij hen. Ze organiseren regelmatig cursussen voor beginners. De cursus omvat 14 lessen, waarna ze je graag verwelkomen op hun clubavonden om deel te nemen aan de parencompetitie.

- Basketbalvereniging Simple Dribble.

- Overige verenigingen: - Vrouwen van Nu afd. Steenbergen is een afdeling van de landelijke vereniging Vrouwen van Nu, Nederlands grootste vrouwenorganisatie. De vereniging is een ontmoetingsplaats voor vrouwen die hart hebben voor hun leefomgeving, die hun creativiteit willen ontplooien, aan hun persoonlijke ontwikkeling willen werken en die hun stem willen laten horen in de maatschappij. Het is een actieve en gezellige vereniging met tal van activiteiten. Ze organiseren diverse bijeenkomsten, lezingen en uitstapjes. Vrouwen delen verschillende hobby’s met elkaar in zogeheten ‘interessegroepen’. Ze nodigen je van harte uit om eens kennis te komen maken. Je zult je snel thuis voelen. Leden van Vrouwen van Nu kunnen niet alleen gebruik maken van het aanbod in de eigen afdeling, maar ook deelnemen aan activiteiten die provinciaal en landelijk worden georganiseerd. Daarnaast krijg je vier maal per jaar het ledenblad.

- KBO Steenbergen is een zelfstandige vereniging van en voor senioren. De vereniging is opgericht in 1953 en heeft zich ontwikkeld tot een organisatie met veel activiteiten op het gebied van inspanning en ontspanning. De vereniging heeft ongeveer 400 leden. Ze behartigen de belangen van de Steenbergse ouderen in het algemeen en die van hun leden in het bijzonder. Ze verstrekken informatie, bieden verschillende cursussen aan en organiseren activiteiten speciaal gericht op mensen vanaf 50 jaar van alle gezindten.

- Zorg: - Koningin Máxima heeft op 28 mei 2019 het nieuwe verpleeghuis Hof van Nassau in Steenbergen, dat in november 2018 al in gebruik is genomen, officieel geopend. Verder heeft ze tijdens een rondleiding uitleg gekregen over de technologische toepassingen zoals de inzet van slimme vloeren en het gebruik van een augmented reality bril ter verbetering van het medicatieproces. Daarnaast heeft ze met medewerkers, vrijwilligers en bewoners gepraat over hun ervaringen. Hof van Nassau is onderdeel van zorginstelling TanteLouise, die mensen zowel thuis als in een zorgomgeving de beste zorg wil bieden. Dit doen ze door de bewoners zoveel mogelijk de regie over hun eigen leven te geven. Het verpleeghuis biedt daarom maximaal verantwoorde vrijheid aan haar bewoners met dementie, waarbij moderne technologie kan ondersteunen. Met een slimme armband om kunnen bewoners bijvoorbeeld vrij rondlopen, omdat de armband precies weet waar ze wel en niet naartoe mogen. En als ze ergens niet in mogen, dan gaat de deur niet open. Daarnaast zijn er veel voorzieningen waarvoor men het pand niet uit hoeft: er is een restaurant, er is een winkeltje open waar ze boodschappen kunnen doen, er is een werkruimte en een Hofkamer, waar lezingen of andere voorstellingen gehouden kunnen worden.

- Zorgboerderij Lindehof.

- De waarderingspas Samen in Steenbergen is een persoonsgebonden pas waarmee een mantelzorger bij diverse lokale winkels en voorzieningen binnen de gemeente kan betalen. Voor mantelzorgers die in aanmerking komen en ingeschreven staan bij het Steunpunt Mantelzorg, zet de gemeente elk jaar een mooi bedrag op de pas. Hiermee kan de mantelzorger bijvoorbeeld een bezoek aan de groenteboer of de slager betalen, maar ook een avond uit of een kop koffie op de hoek. Ondernemers en partners tonen met hun deelname ook hun waardering en lokale betrokkenheid.

- Welzijn: - Ben je, door welke oorzaak dan ook, niet meer in staat alle dagelijkse dingen zelf te doen en heb je daarbij hulp nodig? Dan kun je in de gemeente Steenbergen voor informatie, advies en aanvragen terecht bij Vraagwijzer. Vraagwijzer bundelt alle vormen van hulpverlening en zorg. Vooral ouderen, chronisch zieken en gehandicapten maken er gebruik van. Vragen over woonsituaties en vrijetijdsbesteding, van klussendienst tot maaltijdvoorziening: je hoeft niet op zoek naar welke instantie je kan helpen, maar je kunt op één plek terecht: Vraagwijzer.

Vraagwijzer bundelt de hulpdiensten van allerlei instanties, zoals woningstichtingen, de gemeentelijke afdelingen (WMO, Sociale Zaken, Centrum voor Jeugd en Gezin), thuiszorgorganisaties, maatschappelijk werk WijZijnTraverse, mantelzorg steunpunt, Vluchtelingenwerk, Stichting Welzijn Ouderen Steenbergen en de geestelijke gezondheidszorg. Het doel van Vraagwijzer is jou te helpen zo veel mogelijk zelfstandig te functioneren. De medewerkers zijn op de hoogte van veel regelingen die je daarbij kunnen ondersteunen. Je kunt vrijblijvend binnenlopen en bij de balie informatie verkrijgen. Tijdens de inloopspreekuren is er een 'intaker' aanwezig om met jou in een spreekkamer je vragen door te nemen.

- Medio 2018 beoogt Kringloopcentrum Steenbergen in samenwerking met verschillende organisaties van start te gaan met het project 'Klussen bij ouderen en bejaarden'. Het project is opgezet voor mensen die langdurig werkloos zijn en graag weer in het arbeidsproces terug willen komen. Het doel is om hulp te bieden binnen- en buitenshuis aan ouderen en bejaarden die geen kinderen of familie hebben of anderen die hen kunnen helpen met voorkomende werkzaamheden c.q. reparaties.

Wat doen ze zoal?: deuren vervangen, gipsplaten aanbrengen, golfplaten vervangen, gootsteen ontstoppen, hang- en sluitwerk, keuken plaatsen, loodgieterswerk, sloten vervangen, schutting plaatsen, tegels reinigen, terrasoverkapping, timmerwerk, voegen en kitten, woningontruimingen, behangen, gordijnrails bevestigen, schilderen en witten, verbouwingen, en reparaties algemeen. Verder verlenen zij computerhulp en geven ze computerlessen. De hulp wordt verstrekt tegen een vergoeding. De inkomsten komen ten goede aan Stichting Kringloopcentrum Steenbergen.

- De in 1988 opgerichte Kiwanisclub Steenbergen e.o. is in de loop der jaren een gezonde Kiwanisclub geworden, waar gezelligheid hoog in het vaandel staat teneinde anderen daar optimaal van te laten profiteren. Een brug van vriendschap naar diegenen die deze hulp hard nodig hebben. De club heeft in de loop der jaren vele goede doelen gesteund, waarbij het Kiwanis-motto “Serving the Children of the World” meestal het uitgangspunt was. Het waren goede doelen op lokaal niveau (Kinder- en Zorgboerderij De Lindenhof en De Zonnebloem) maar eveneens op regionaal (De Luchtballon te Calfven), nationaal (Kiwanishuis bij Brandwondencentrum te Beverwijk, Cliniclowns, Warchild e.a.) en internationaal niveau (Help het Jodiumtekort de wereld uit i.s.m. Unicef).

De benodigde fondsen om deze goede doelen te ondersteunen worden verkregen mede met de steun van een groot aantal sponsors, en middels fundraising projecten. Zo waren er in de loop der jaren tennistoernooien, golftoernooien, verkiezingen van “Het beste product, de beste dienst”, en opvoeringen van een revue. De laatste jaren is er de succesvolle jaarlijkse Haringparty, en ook het evenement "Smaakvol in Steenbergen" kan op een warme belangstelling rekenen. Last but not least is er een doorlopend wijnproject dat reeds in de eerste jaren van het bestaan van de club is opgezet.

- Middels een verzamelzuil bij Boekhandel Vermeulen (Kaaistraat 17) zamelt Lionsclub Steenbergen e.o. oud en vreemd geld in voor staaroperaties in arme derdewereldlanden. Veel Nederlanders hebben ergens in huis nog wel oud en vreemd geld liggen, denk aan Marken, Francs, Lire's, Engelse Ponden etc. Via de collectezuil kun je daar nog een zinvolle bestemming aan gegeven. De Lions zijn via hun netwerk namelijk in staat om munten en papiergeld uit de hele wereld nog om te zetten in euro’s. Oud geld dat door nationale banken niet meer wordt ingewisseld, wordt op een veiling aan de hoogst biedende verzamelaar verkocht. De opbrengst van de actie gaat naar Lionsclubs in de Derde Wereld. Alle Lions zijn onbetaalde vrijwilligers. Bij hen blijft er dus nooit iets aan de strijkstok hangen.

- Veiligheid: - In de gemeente Steenbergen zijn ca. 7 Buurtpreventieteams actief in de verschillende kernen van de gemeente. Buurtpreventieleden zetten zich geheel belangeloos, goed herkenbaar met een geel hesje, in voor de buurt. Daarbij wordt intensief samengewerkt met politie, gemeente en andere partners. De leden van de buurtpreventieteams zijn de ogen en oren in de eigen buurt, wijk of het dorp. Ze houden toezicht in de straten, constateren onveilige verkeerssituaties, onverlichte situaties of openstaande ramen of deuren. De inzet van buurtpreventieteams mag rekenen op een grote waardering van zowel burgers, gemeente als politie.

- Bedrijfsleven/ondernemen: - Retail Platform Steenbergen (RPS).

- Ondernemers Platform Steenbergen (OPS) is opgericht in 1999. De hoofddoelstelling van het platform is het creëren van een gezond ondernemingsklimaat in deze gemeente. Daarbij wil het platform in eerste instantie het aanspreekpunt zijn bij vraagstukken en problemen die betrekking hebben op zowel de lokale bedrijven als hun werkomgeving. Samen met de aangesloten ondernemers werkt het bestuur van OPS aan de verbetering van het werk- en leefklimaat op de bedrijventerreinen en het aangrenzend gebied. Hierbij is ook de gezamenlijke aanpak van criminaliteit en veiligheid een nadrukkelijk punt van aandacht. OPS organiseert bijeenkomsten voor zijn leden met als doel informatie te geven over voor ondernemers relevante onderwerpen, maar ook om de onderlinge band tussen de aangesloten ondernemers te verstevigen.

- Genealogie: - Digitale genealogische bronnen Steenbergen (doop-, trouw- en begraafboeken e.d.).

Reacties

(2)

Een mooie beschrijving, leerzaam!

Dank voor uw compliment! Dat doet mij goed en stimuleert mij in mijn werk om de laatste loodjes af te maken; eind 2020 wil ik de site namelijk met alle 7.000 plaatsbeschrijvingen na 12 jaar onderzoeken en schrijven inhoudelijk helemaal gereed hebben. De pagina van Steenbergen was nog maar een 'beginnetje'; ik heb vandaag het hele internet afgezocht op aanvullende informatie, en de inhoud is nu verdubbeld, dus leest u de pagina s.v.p. nog een keer door, dan vindt u er nu nog veel meer informatie. En als u in deze stad geïnteresseerd bent, interesseren de andere kernen in deze gemeente u wellicht ook. Die staan allemaal vermeld en gelinkt onder het kopje Status.

Reactie toevoegen