Van 2003 t/m 2015 was er de 'buurtschap IJsselzone' als samenwerkingsverband van de buurtschappen Spoolde en Schelle-Oldeneel. Per 2016 is de 'buurtschap' opgeheven. Zie verder het kopje Recente ontwikkelingen. Als aandenken is er nog dit hek...
En érgens in de omgeving staat ook nog dit 'plaatsnaambordje' van de 'buurtschap' IJsselzone.
Buurtschap Spoolde, monumentale boerderij op Nilantsweg 8, nabij de A28
Buurtschap Spoolde, de rijksmonumentale ophaalbruggen uit 1873 over de Grote Katerveersluis
Buurtschap Spoolde, links het voormalige Katerveerhuis uit 1859, rechts een eveneens midden-19e-eeuws pand, allebei rijksmonument
Buurtschap Spoolde, een informatiepaneel ter plekke vertelt je over het verdwenen dorp Katen, Klooster Klaarwater en het Katerveer, dat maar liefst 1.000 jaar in de vaart is geweest.
Buurtschap Spoolde, Kleine Katerveersluis met ophaalbrug
Buurtschap Spoolde, de Oude IJsselbrug die de Gelderse Zuiderzeestraatweg met Zwolle verbindt. Hoogwater in de IJssel.
Buurtschap Spoolde, de Nieuwe IJsselbrug (1970) in de A28
De buurtschap Spoolde omvat 3 CBS-buurten: van N naar Z zijn dat Vreugderijk, Spoolde en Katerveer-Engelse Werk.
- Spoolde is een buurtschap in de provincie Overijssel, in de streek Salland, gemeente Zwolle. T/m 31-7-1967 gemeente Zwollerkerspel.
- De buurtschap Spoolde valt, ook voor de postadressen, onder de stad Zwolle.
- De buurtschap Spoolde heeft geen plaatsnaamborden. Op de N331 staat de plaats wel op een richtingbord aangegeven, zij het foutief zwart op wit; bij plaatsnamen hoort dat namelijk wit op blauw te zijn. Zwart op wit is met name voor wijken en bedrijventerreinen.
Terug naar bovenOudere vermeldingen
1308 Spolderberghe, ca. 1390 Spoelde, 1456 Spolde, 1801 Spoolde.
Naamsverklaring
Voor de diverse verklaringen zie bij Speuld.(1)
- De buurtschap Spoolde ligt direct ZW van Zwolle, aan beide zijden van de A28 (waar destijds bij de aanleg een deel van de buurtschap voor is afgebroken), en grenst in het W aan de IJssel en aan de provincie Gelderland, in het N aan de Zalkerdijk, in het Z aan de spoorlijn Amersfoort-Zwolle en in het O aan Westenholte, de Westenholterallee (N331) en aan de IJsselallee (N337). Westenholte, Stadshagen en Spoolde vormen samen het stadsdeel West.
- Het deel Z van de A28 wordt in de Topografische atlas Overijssel (2) - en vermoedelijk daardoor ook op Google Maps - vermeld als buurtschap Katerveer maar dat is niet correct: de huizen nabij het voormalige Katerveer vormen geen eigen buurtschap (meer) maar maken als buurt deel uit van de buurtschap Spoolde.
Terug naar bovenIn 1840 omvat de buurtschap Spoolde 26 huizen met 197 inwoners. Tegenwoordig is de buurtschap door gemeente en CBS verdeeld in 3 buurten. Van N naar Z zijn dat Vreugderijk (tussen Zalkerdijk en Zwolle-IJsselkanaal), Spoolde (tussen Zwolle-IJsselkanaal en Willemsvaart) en Katerveer - Engelse Werk (tussen Willemsvaart en spoorlijn), met resp. ca. 175, 300 en 625 inwoners. Gezamenlijk ca. 500 huizen met ca. 1.100 inwoners.
Terug naar bovenBruggen, Katerveer en dorp Katen
Ter hoogte van Spoolde liggen op korte afstand van elkaar 3 bruggen over de IJssel. In het Z de spoorbrug van de spoorlijn Amersfoort-Zwolle, in het N de Nieuwe IJsselbrug (1970) in de A28 en daar tussenin de Oude IJsselbrug die de oude doorgaande weg, de Zuiderzeestraatweg, met Zwolle verbindt. Vóór de aanleg van deze IJsselbrug in 1930 werd de verbinding over de IJssel onderhouden door het Katerveer (oudere spellingen Koterveer, Coterveer, volgens Van der Aa ook het Groote Veer geheten), dat al in de 10e eeuw bestond. Reeds in 973 (kopie 1473) is hier ook sprake van een Cathentol 'tol bij Katen'. Veer en tol waren genoemd naar het in 1440 door oeverafslag in het water verdwenen dorpje Katen (1134 Caten, 1417 Katen, betekenis 'kleine boerderijen'). Het dorp Katen was een Stichtse enclave aan de Gelderse kant van de IJssel.
In het - via de link ook online te lezen - boek 10 jaar De Papenacker (200 pag., 2009) zijn de verhalen gebundeld die redacteur Pier Karenbeld van 1999-2009 in wijkblad De Papenacker over de geschiedenis van Spoolde heeft geschreven.
Terug naar boven- Van 2003 t/m 2015 was er de 'buurtschap IJsselzone', als samenwerkingsverband van de buurtschappen Spoolde (N van de spoorlijn) en Schelle-Oldeneel (Z van de spoorlijn). Het samenwerkingsverband Buurtschap IJsselzone is per 2016 opgeheven, omdat de taken waren volbracht en de genoemde buurtschappen in het vervolg weer autonoom hun zaken met de gemeente kunnen regelen. Zo zijn in de genoemde jaren contracten afgesloten over het onderhoud van meidoornhagen en hoogstamboomgaarden, zijn er 33 landschapshekken geplaatst, en zijn 10 bankjes en 16 informatiepanelen opgeknapt. De naam leeft nog voort in een hek bij een weiland waarin de naam is gegraveerd, en ergens in de omgeving staat nog een plaatsnaambordje met de naam van de buurtschap.
De Vereniging Buurtschap IJsselzone is in 2005 opgericht vanuit de breed gedragen gedachte dat dit gebied het beste integraal als één geheel kan worden ontwikkeld en beheerd. Belangen in dit gebied zoals waterwinning, wonen, landbouw, natuur en recreatie zijn er bij gebaat als zij geintegreerd, dus in samenhang met elkaar, worden ontwikkeld. Daartoe is in 2003 de Ontwikkelingsvisie buurtschap IJsselzone opgesteld. Deze visie is gezamenlijk door alle betrokken partijen opgesteld. Dat zijn onder meer de gemeente Zwolle, bewoners, agrariërs, Staatsbosbeheer, Provincie Overijssel, Waterleidingmaatschappij Vitens, Landgoed Schellerberg en Waterschap Groot Salland. Een dergelijke samenwerking in zo'n vroeg stadium is vrij uniek. Het wordt dan ook als voorbeeldproject gezien voor soortgelijke projecten elders in het land.
Terug naar boven- Spoolde heeft 3 rijksmonumenten, zijnde het Katerveerhuis uit 1859 (Katerveerdijk 3), het naastgelegen midden 19e-eeuwse pand op nr. 12, en de Katerveersluizen uit 1819 (kleine sluis) en 1873 (grote sluis en ophaalbruggen) over de begin 19e eeuw gegraven Willemsvaart, die de verbinding vormt tussen de IJssel en de Zwolse stadsgracht.
- Oorlogsmonument in het Engelse Werk, ter herdenking van de personen die hier op 3 oktober 1944 zijn gefusilleerd.
- Oorlogsmonument aan de Hattemse kant van het voormalige Katerveer, ter herdenking van de personen die hier op 10 april 1945 door de SS zijn gefusilleerd.
Terug naar boven- Oranjevereniging Spoolde organiseert diverse evenementen door het jaar heen.
- Spoolderfeest (3e weekend van juni).
Terug naar boven- In het O van de buurtschap liggen de bos- en recreatiegebieden Spoolderbos en het Engelse Werk. Het Engelse Werk is ontstaan uit een van oorsprong 16e-eeuws verdedigingswerk. In het begin van de 19e eeuw is dit gebied in een openbaar wandelpark veranderd. Het Spoolderbos is begin jaren tachtig van de 20e eeuw aangelegd als stadspark op voormalige landbouwgronden.
- Om de IJssel bij Zwolle meer ruimte te geven is de 2 km lange dijk Z van Westenholte ongeveer 300 meter landinwaarts verplaatst. Er is een geulensysteem gegraven dat aansluit op de bestaande geul in de Vreugderijkerwaard. De aan te leggen geulen stromen mee in periodes van hoogwater. Daarmee daalt het waterpeil van de IJssel bij Zwolle zo’n 15 centimeter. Naast vergroting van de (water)veiligheid is er ook aandacht voor het landschap. Er is een landgoed aangelegd en het nieuwe buitendijkse gebied is gedeeltelijk ingericht voor recreatie, o.a. met struinpaden en een vogelkijkhut. Het 'Rondje Zwolle' voor fietsers blijft ook over de nieuwe dijk lopen.
Ook de natuur profiteert van deze ingreep. Vissen vinden hier ondiepe paaiplaatsen en in slikvlakken kunnen visdief, grutto en waterral voedsel vinden. Riet, fonteinkruid en watergentiaan vestigen zich op de kale bovenlaag. In de lage delen vormt zich moeras met bijbehorende vegetatie. Ook de Blauwe Bremraap, een uiterst zeldzame stroomdalplant, komt hier voor. Voor de nieuwe, verlegde dijk moesten 3 woningen en 2 agrarische bedrijven worden verplaatst. De dijkverlegging Westenholte is onderdeel van het landelijke programma Ruimte voor de Rivier en is in 2016 gereed gekomen. - Fotoreportage van de Vreugderijkerwaard van fotograaf Martin Stevens. - Fotoweblog over de Ruimte voor de Rivier-werkzaamheden rond Spoolde, Schelle-Oldeneel e.o.
Terug naar boven- Fotoserie van Spoolde en Katerveer door fotograaf Martin Stevens.
Terug naar boven- In het boek 'Buurtschap IJsselzone. De voortuin van Zwolle' komt de karakteristiek van de oude buurtschappen Spoolde, Schelle en Oldeneel naar voren en wordt er ingegaan op de geschiedenis van de Spoolderberg, landgoed de Schellerberg, het Engelse Werk, het Katerveer en de Willemsvaart. Ruime aandacht wordt ook besteed aan de nieuwe natuurgebieden en de toekomstige projecten in het kader van ‘Ruimte voor de Rivier’. Organisaties als Vitens, Waterschap Groot Salland, Staatsbosbeheer en Landschap Overijssel geven hun visie op de toekomstige ontwikkelingen in dit aantrekkelijke buitengebied aan de rand van de stad. De tekst wordt geïllustreerd met vele fraaie foto’s. Kortom een boek over heden, verleden en toekomst van het fraaie cultuurlandschap tussen de stad Zwolle en de IJssel. Het boek is voor € 14, 95 verkrijgbaar bij de Zwolse boekhandel Waanders.
Terug naar boven- Algemeen: - Pagina over Spoolde op de site van de gemeente Zwolle.
- Nieuws: - Wijkblad De Papenacker is via de link ook online te lezen. - Nieuws uit Spoolde van het buurthuis op Twitter.
- Buurthuis: - Vereniging Buurthuis Eben Haëzer is eigenaar en exploitant van Buurthuis Spoolde. Het pand van het huidige buurthuis is gebouwd in 1916 als school- en kerkgebouw. Tot medio jaren zeventig zijn er kerkdiensten gehouden. Het buurthuis fungeert als spil in de wijk, door ruimte te bieden aan verschillende activiteiten op sociaal, maatschappelijk en religieus gebied. Alle activiteiten in het buurthuis worden verricht door vrijwilligers. De ruimtes kunnen worden gehuurd door leden van de vereniging en door nonprofit-organisaties die zich op de wijk focussen. De vereniging heeft ongeveer 220 huishoudens als lid.
Reactie toevoegen