Status

- Spanbroek is een dorp in de provincie Noord-Holland, in de streek West-Friesland, gemeente Opmeer. Het was een zelfstandige gemeente t/m 30-6-1959.

- Wapen van de voormalige gemeente Spanbroek.

- Het dorp en buurdorp Opmeer werken op veel gebieden samen en hebben veel gemeenschappelijke voorzieningen, instellingen en evenementen (waar ook vaak beide plaatsnamen in zijn verwerkt). In de praktijk is dan ook sprake van het tweelingdorp Spanbroek-Opmeer. Ze zijn in de loop der jaren ook aan elkaar gegroeid; op het eerste oog zie je op een kaart niet dat er sprake is van twee dorpen. De grens tussen de dorpskernen wordt gevormd door de waterlopen Wijzend in het ZW en Achterwijzend in het NO, die Z langs de Koninginneweg en Lindengracht lopen, die beide nog onder Opmeer vallen.

- Onder het dorp Spanbroek vallen ook de buurtschappen Zandwerven en Zomerdijk (deels, waarvan een deel alleen voor de postadressen), en aleen voor de postadressen ook een deel van het dorp Wadway.

Ligging

Het dorp Spanbroek ligt NW van de dorpen Wadway en Wognum, NNW van het dorp Zuidermeer, NNO van het dorp Spierdijk, NO van het dorp Obdam, ONO van het dorp Zuid-Scharwoude, O van de dorpen Veenhuizen, De Noord en Noord-Scharwoude, ZO van het dorp Oude Niedorp, Z van de dorpen Opmeer, Hoogwoud en Aartswoud, ZW van het dorp De Weere, WZW van het dorp Sijbekarspel en W van het dorp Benningbroek.

Statistische gegevens

In 1840 omvat de gemeente Spanbroek 156 huizen met 961 inwoners, verdeeld in het gelijknamige dorp 42/248 (= huizen/inwoners), het dorp Spierdijk (deels) 21/130, de buurtschappen Oosteind 16/99, Westeind 6/39, Westwal 4/23, Zandwerven 18/108, Bobeldijk 4/22, Zuidermeer 5/25 en Waterkant 26/184 en de polder Kaag-Polder 14/83. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 1.500 huizen met ca. 3.800 inwoners (exclusief het Opmeerse deel van het dorp Wadway).

Geschiedenis

Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van dit dorp, kun je terecht bij de volgende instantie en site:

- Geschiedenis stede en heerlijkheid Spanbroek.

- Stichting Historisch Spanbroek Opmeer brengt jaarlijks een Jaarboek uit met artikelen uit de geschiedenis van deze dorpen plus het dorp Wadway. Sinds 2005 zijn er al 14 Jaarboeken verschenen. De meeste zijn nog verkrijgbaar. Voor nadere informatie zie de link.

Bezienswaardigheden

- Spanbroek heeft 11 rijksmonumenten.

- Wat heeft de stichters van de eerste kerk in het dorp er destijds toe gebracht om Bonifatius tot beschermheilige van deze parochiegemeenschap te kiezen? Hebben zij zelf in de naam een opdracht gezien? Een besef dat men een goed christen is door 'wel te doen'? Of ligt er een historische relatie tussen de prediking van Bonifatius in West-Friesland? Het is niet bekend. Ook wanneer de parochie is ontstaan, is niet precies vast te stellen, maar het moet in ieder geval vóór 1125 zijn geweest. Op een lijst van kerken, die een Egmondse monnik rond die tijd heeft opgesteld, komt namelijk een kerk in Spanbroek voor. Deze kerk, die dus uit de 12e of misschien zelfs uit de 11e eeuw dateert, staat op de plaats van het Kerkhuys (hoek Spanbroekerweg en Hertog Willemsweg), de voormalige Hervormde kerk. Deze eerste Bonifaciuskerk komt tijdens de Reformatie onder protestants beheer. De katholieken worden dan gedwongen om van 'schuilkerken' gebruik te maken. Eén daarvan stond vermoedelijk op de plaats waar nu de huidige Bonifatiuskerk staat.

In 1824 wordt onder pastoor Zwanenburg op de plaats waar nu de kerk staat een nieuwe houten kerk gebouwd. Door uitbreiding van de parochie wordt de kerk diverse malen vergroot en vernieuwd en in 1909 wordt besloten een geheel nieuwe kerk te bouwen. Onder architectuur van Robbers uit Haarlem bouwt aannemer Verberne uit Venhuizen binnen een jaar de huidige Bonifatiuskerk (Spanbroekerweg 188). Sinds 1998 staat het gebouw op de lijst van beschermde rijksmonumenten, omdat het een representatief voorbeeld is van de neogotische stijl: steunberen, luchtbogen, stenen vensterharnassen, uitlopend in het ornamentele spel van de traceringen, pinakels. Zowel het exterieur als het interieur zijn nog vrijwel in hun oorspronkelijke staat bewaard gebleven. - Site Bonifatiusparochie.

- Molen De Westerveer valt onder buurtschap Zomerdijk en wordt daarom aldaar beschreven.

- De Kaagmolen ligt ZW van de dorpskern, aan de Nieuweweg, met ook een huisnummer aan die weg, en daarmee voor het postadres 'in' Opmeer. Geografisch gezien staat de molen echter aan de rand van de Kaagpolder, die hij bemaalde. Deze polder valt onder het dorpsgebied van Spanbroek, vandaar dat wij de molen hier vermelden en niet onder Opmeer.

- Gevelstenen in Spanbroek.

Evenementen en activiteiten

- 't Kerkhuys in Spanbroek is een monumentale kerk uit de 12e eeuw en uiteraard een bezienswaardigheid, maar staat toch in dit hoofdstuk omdat het er vooral om gaat wat er te dóen is. Eind vorige eeuw is de kerk gerestaureerd en deze wordt nu gebruikt als multifunctionele ruimte voor culturele en overige evenementen. De kerk bestaat uit het sfeervolle kerkschip, een in stijl ontworpen voorruimte, een ontvangstruimte, de torenkamer en een koor. Midden in het kerkschip bevindt zich de prachtige authentieke preekstoel. Het oorspronkelijk praalgraf is achter het originele houten koorhek terug te vinden. Vanaf het koor laat het eveneens gerestaureerde Strümphler-orgel zijn klanken horen. Boven in de torenkamer hangt de klok, die je met zijn mooie galm een warm welkom heet.

De kerk is te huur voor bruiloften en andere feesten, recepties, bijeenkomsten, exposities, concerten, etc. Ook is er een tweetal Opbaarkamers, een gelegenheid voor condoleance en voor een uitvaartdienst. Naast de verhuur organiseert ’t Kerkhuys een uitgebreid programma van activiteiten. Regelmatig zijn er concerten van klassiek tot modern te beluisteren, bijzondere exposities te bewonderen en vinden er interessante lezingen plaats. 't Kerkhuys wordt ook ’t Muziektheater genoemd vanwege de perfecte akoestiek. Menig musicus uit binnen- en buitenland heeft in ’t Kerkhuys opgetreden. Zie de Agenda voor wat er de komende maanden aan evenementen e.d. te doen is. Naast alle genoemde culturele activiteiten, wordt de kerk ook nog altijd - 1x per 4 weken - gebruikt voor kerkdiensten van de Protestantse gemeente Midden West-Friesland.

- Carnaval. - Carnavalsvereniging De Deurdarsers.

- Kerstcross Opmeer is al sinds 1973 een groot evenement op 2e kerstdag bij voetbalvereniging VVS'46 te Spanbroek. Er zijn wandeltochten van 5, 10 en 15 km, en hardloopwedstrijden met de afstanden 0,8, 2, 5 en 10 km. Er wordt gestreden om het Noordhollands Crosskampioenschap.

- De Dorpsraad is na signalen uit het dorp in overleg gegaan met de gemeente om te kijken naar de mogelijkheden voor een natuurijsbaan. Na het nodige overleg is in maart 2016 IJsclub Spanbroek Opmeer opgericht, die hier verder mee aan de slag is gegaan. Het ziet er naar uit dat er vanaf winter 2018 geschaatst kan worden op een echte grote ijsbaan, gelegen aan de Hertog Willemweg.

Natuur en recreatie

- Nieuws van winkeliers in Opmeer en Spanbroek.

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Spanbroek, met laagsteprijsgarantie!

Links

- Nieuws: - Contactblad DVG is er al sinds 1962. DVG staat voor 'Door en Voor de Gemeenschap'. Het 1x per 14 dagen verschijnende dorpsmagazine omvat nieuws uit de kernen Opmeer, Spanbroek, Wadway en Zandwerven.

- Belangenorganisatie: - De in 2012 heropgerichte Dorpsraad Spanbroek Opmeer behartigt de belangen van de inwoners met betrekking tot de woonomgeving en is een aanspreekpunt voor alle inwoners. Ze beogen een positieve ondersteuning van de sociale samenleving te zijn, de communicatie tussen de gemeente en de burgers te bevorderen en de betrokkenheid en participatie van de dorpsbewoners aan te moedigen. De Dorpsraad is een adviesorgaan voor het college van Burgemeester en Wethouders en heeft als werkgebied de in de naam van de Dorpsraad vermelde dorpen plus het dorp Wadway en de buurtschappen Zandwerven, Zomerdijk, de Kaag, Langereis en Lage Hoek.

- Onderwijs en kinderopvang: - Bonifatiusschool. - Kinderdagverblijf en BSO Smallsteps Villa Pjotter.

- Muziek: - Muziekvereniging Erato.

- Sport: - Voetbalvereniging VVS '46.

- Volleybalvereniging Reflection is opgericht in 1968 en is er voor de dorpen Hoogwoud, Opmeer en Spanbroek. Naast het reguliere volleybal hebben ze ook afdelingen voor beachvolleybal en stratenvolleybal.

- Stormtraining Spanbroek is een groepstraining in de buitenlucht, ook wel ‘bootcamp’ genoemd. Onder leiding van de bevlogen Stormtrainer Frank Houter traint iedere maandag-, woensdag- en donderdagavond een gezellige en sportieve groep mensen, in een combinatie van hardlopen, interval, buikspieroefeningen, opdrukken, burpees etc. De basis is het trainen van het hele lichaam door gebruik te maken van het eigen lichaamsgewicht. Dat maakt de training voor zowel beginners als gevorderden goed te volbrengen. Ook als je al jaren niet gesport hebt en geen conditie hebt, is Stormtraining goed vol te houden. Je traint volledig in je eigen tempo en naar je eigen kunnen. Buik-, been- , bil- en armspieren, ze trainen het gehele lichaam met afwisselende oefeningen. De kracht ligt in de inspanning afgewisseld met rust waardoor je conditie met sprongen vooruitgaat.

Samen sporten motiveert niet alleen, maar is ook veel gezelliger en geeft betere resultaten. Het gaat verder dan wanneer je alleen traint. Bij Stormtraining Spanbroek leer je de kracht van sporten in een groep ervaren, je helpt elkaar net dat stapje verder. Je ontdekt spiergroepen waar je het bestaan niet van wist. Je leert je persoonlijke kwaliteiten (h)erkennen en hoe je daar gebruik van maakt. In een groep train je dankzij de stimulans van anderen naar je eigen doel. Bijvoorbeeld afvallen, sterker worden, plezier in het sporten hervinden, buiten zijn, onder de mensen komen. Het enige doel wat telt is dat van jezelf.

- Zorg: - In Woonzorgcentrum De Schakel van zorginstelling Omring kun je zelfstandig wonen in een huur- of koopappartement. De Schakel is zo gebouwd dat er altijd zorg op maat mogelijk is. Daarnaast beschikt de locatie over 4 woongroepen voor mensen met dementie. Je woont er in een kleine groep in een huiselijke omgeving, met een gemeenschappelijke woonkamer en keuken.

- Begin 2020 beoogt het nieuwe zorgcentrum Weidehof in de wijk Heerenweide in Spanbroek te worden opgeleverd. Het zorgcomplex gaat het in de jaren zestig van de vorige eeuw gebouwde Zandhove aan de Spanbroekerweg. vervangen. Wethouder Robert Tesselaar lichtte dit bij de officiële start van het project in november 2018 als volgt toe: "Het is in deze tijd belangrijk om ouderen de regie over hun eigen leven te laten houden en dat ze hun oude dag kunnen leven waar ze opgegroeid zijn. Zandhove is inmiddels verouderd, daarom heeft de gemeente Opmeer de regie genomen om samen met Wilgaerden en De Woonschakel een nieuw zorgcomplex te realiseren." Mensen komen steeds later in een verpleeghuis wonen en hebben daardoor zwaardere zorg nodig en ze willen ook meer privacy. Het nieuwe zorgentrum is daar optimaal voor ingericht.

De Weidehof wordt gasloos gebouwd en dat was technisch niet altijd makkelijk uitvoerbaar. Projectleider van de bouw Ton Boukens: "Het moeilijkste is in dit geval continuïteit te krijgen in de temperatuur in het gebouw. Daarnaast willen we dat in ieder appartement afzonderlijk de temperatuur kan worden geregeld. Ieder appartement krijgt een eigen warmtepomp en ook een individuele meter, zodat iedereen zelfstandig energie af kan nemen. Naast een gasloze installatie werken we ook met warmte terugwinning, om een minimum aan CO2-uitstoot te hebben." Het wordt een gebouw waar gesloten zorg en lichte zorg wordt aangeboden. Wilgaerden zoekt samen met de gemeente een goede, nieuwe bestemming voor Zandhove, voor de samenleving van Spanbroek en Opmeer.

- Genealogie: - Sinds 2017 kun je digitaal bladeren in de bevolkingsregisters van de voormalige gemeenten Hoogwoud, Opmeer en Spanbroek. Maar liefst 220.000 scans uit de bevolkingsregisters van Westfriese gemeenten kunnen nu digitaal worden doorgebladerd via de website van het Westfries Archief.