Status

- Rockanje is een dorp in de provincie Zuid-Holland, op het schiereiland Voorne-Putten, gemeente Westvoorne. Het was een zelfstandige gemeente t/m 1979.

- Naters is in 1812 toegevoegd aan de gemeente Rockanje. Per 1-4-1817 heeft het zich alweer afgesplitst tot een zelfstandige gemeente - die ook wel 'Naters en Sint Pancrasgors' werd genoemd - en per 1-9-1855 is die gemeente weer opgegaan in de gemeente Rockanje.

- Wapen van de voormalige gemeente Rockanje.

- Onder het dorp Rockanje vallen ook de buurtschappen Helhoek (grotendeels), Strype en Stuifakker.

Naam

Informele naam
Langs onze kust zijn veel plaatsnamen met het achtervoegsel 'aan Zee', vaak om ze te onderscheiden van het moederdorp dat meer landinwaarts ligt (bijv. Bakkum... Bergen... Bloemendaal... Egmond... Katwijk... Noordwijk...). Enkele dorpen hebben dat achtervoegsel niet, vermoedelijk omdat ze geen gelijknamig moederdorp landinwaarts hebben. Inwoners en toeristische ondernemers die hun dorp als badplaats willen promoten, gebruiken in hun communicatie dan vaak toch het achtervoegsel 'aan Zee'. Zo wordt dit dorp ook vaak Rockanje aan Zee genoemd (vergelijkbaar met het bijna-buurdorp Ouddorp (aan Zee) aan de andere kant van het Haringvliet, en Ter Heijde (aan Zee) in het Westland).

Inwoners
Een inwoner van dit dorp is een Rockanjenaar.

Oudere vermeldingen
Rocanje, 1220 Rochange, Rochainge, 1396 Rokangen, 1883 Rokanje.

Naamsverklaring
Vernoemingsnaam, verbasterd uit Orcanie, dat teruggaat op het Perzische Hyrcania uit de Oudheid, maar dat men in de middeleeuwen vereenzelvigde met het land der Saracenen.(1)

Ligging

Rockanje ligt NW van Hellevoetsluis, ZW van Oostvoorne en Brielle en grenst in het W aan de Noordzee.

Statistische gegevens

In 1840 heeft de gemeente Rockanje 141 huizen met 1.105 inwoners, verdeeld in het gelijknamige dorp 129/1.010 (= huizen/inwoners) en de polders Sint Annapolder en Het Schapengors samen 21/95. Op dat moment was er dus, zoals beschreven, ook nog sprake van de gemeente Naters, met in 1840 18 huizen en 116 inwoners, verdeeld in buurtschap Naters 15/101 en polder Sint Pancrasgors 3/15. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 2.500 huizen met ca. 6.200 inwoners.

Geschiedenis

Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van dit dorp, kun je terecht bij de in 1987 opgerichte Historische Vereniging Westelijk Voorne. De vereniging heeft tot doel de geschiedenis van Westelijk Voorne levend te houden. Dit doet zij door haar openluchtmuseum De Duinhuisjes met vier originele boerderijtjes in Rockanje en begraafplaats Maria Rust te restaureren en te onderhouden. Ook verrichten de leden historisch onderzoek en verschenen er al tal van publicaties. De vereniging documenteert de geschiedenis van deze regio en bewaart deze documentatie in het Historisch Archief in 't Dunhus.

Bezienswaardigheden

- Rockanje heeft 16 rijksmonumenten.

- De Hervormde (PKN) kerk dateert uit 1389 en is het oudste bewaard gebleven gebouw in het dorp. Sindsdien is de kerk vele malen verbouwd. De kerk behoort tot de Hervormde Gemeente Rockanje.

- Begraafplaats Maria Rust, ook wel de Oude Begraafplaats, is gesticht in 1828 en is een gemeentelijk monument. Op deze begraafplaats werden tussen 1828 en 1950 alle Rockanjenaren begraven. Er zijn bijzondere graven te vinden: van drenkelingen, van slachtoffers van epidemieën, van buitenlandse militairen en van leden uit het verzet.

- De Molen van Rockanje heeft voor zover bekend nooit een naam gehad. Hij dateert uit 1718. Na een grondige restauratie in 1988 is hij later toch weer in verval geraakt. In 2009 heeft, dankzij een nieuwe eigenaar, wederom restauratie plaatsgevonden. De molen staat op een curieuze plek; op een 'eilandje' midden op de weg, waar het verkeer er aan beide kanten strak langs moet. Dat gaat meestal goed, maar op 4 december 2015 ging het mis; een vrachtwagne kwam in botsing met het draaiende gevlucht, waardoor een stuk van de oude potroede afbrak. In 2016 is de roede gestreken, gerepareerd en weer gestoken. Sinds april 2016 is de molen weer maalvaardig.

- Grenzend aan het prachtige duingebied van Voorne, vlak bij de Tenellaplas, vind je het pittoreske Openluchtmuseum De Duinhuisjes. Het gaat terug naar de tijd van de duinhuisjes, de woninkjes van de vroegere bewoners van het duingebied. Vanaf begin 19e eeuw tot halverwege de 20e eeuw leefden arbeiders, keuterboertjes en tuinders in deze hutten die zo eenvoudig waren dat ze zelfs verplaatst konden worden. Drie van deze typische duinhuisjes zijn door de Historische Vereniging Westelijk Voorne van de ondergang gered, gerestaureerd en in een museum samengebracht. De mooie ligging in het groen, de sfeervolle authentieke inrichting en de oorspronkelijke vorm van de huisjes verbeelden een verleden, waard om beleefd te worden.

- Jeannette Zwinkels is in 1988 begonnen met haar verzameling koffiemolens. Het begon, zoals bij iedere verzameling natuurlijk, met maar één exemplaar. En toen kwam er nog een, en nog een... Inmiddels is de collectie uitgegroeid tot meer dan 700 schoot- en hang- koffiemolens en meer dan 350 koffie- en theepotten. Het huis puilde op een gegeven moment uit, maar sinds ze in 2012 naar de boerderij op de huidige locatie verhuisden, kan ze alles weer goed kwijt. Verder kun je er ook nog andere nostalgische spullen bekijken zoals gereedschappen en land- en tuinbouwmachines. Museum De Koffieleut ligt in het buitengebied, op een bijna-driedorpenpunt tussen Rockanje, Oostvoorne en Tinte, maar ligt voor de post nog net 'in' het eerstgenoemde dorp. Voor openingsdagen en -tijden zie de link.

- Gevelstenen in Rockanje.

- Museum in den Halven Maen, het kleinste museum van Voorne-Putten, ligt voor het postadres in Rockanje, maar in de praktijk valt het onder het dorpje Tinte, vandaar dat wij dit museum daar beschrijven.

Evenementen en activiteiten

- In deze populaire badplaats is door het jaar heen regelmatig van alles te doen. In totaal zijn er jaarlijks ca. 100 evenementen. In de Evenementenkalender Rockanje kun je vinden wat er wanneer te doen is.

- Om het onderhoud van de Hervormde kerk te kunnen bekostigen, is er iedere Xe zaterdag van de maand een rommelmarkt in de Snuffelloods op industrieterrein Molenhoek.

- Rockanje Classic Races (mei) (motorraces).

- Enkele keren per jaar tussen juni en september is er een Historische rondleiding door Rockanje, waar een lokale gids je meeneemt vanuit de IJstijd langs de eerste bewoners van de streek naar de Romeinen, Dirk van Voorne en het ontstaan van de badplaats. Ook zul je ontdekken wat hier voor de kust aan historische momenten hebben plaatsgevonden. Je ontdekt de geheime gangen onder het dorp, het modder kuuroord, en de link van het dorp met Mata Hari, de schrijvers Louis Couperus en Maarten ’t Hart en nog heel veel meer. Na het volgen van de Historische rondleiding zul je voortaan met nog meer plezier van dit dorp kunnen genieten. "De bijzondere verhalen blijven tot lang daarna hangen", zo stelde een recensent van het Algemeen Dagblad. Voor nadere informatie over dagen, tijden, prijzen e.d. zie de link.

- De Gereformeerde Kerk van Rockanje, de Welkomkerk, houdt elk jaar een kerkdienst in de open lucht in Voornes Duin (op een zondag in augustus).

Natuur en recreatie

- Bezoekerscentrum Tenellaplas (dat direct ZW van Oostvoorne ligt, maar voor het postadres onder het verder weg gelegen Rockanje valt) biedt o.a. wisselende exposities over de flora en fauna van de Duinen van Oostvoorne. Als je de omgeving wilt verkennen, is een bezoek vooraf aan het bezoekerscentrum aan te bevelen, zodat je goed voorbereid op stap kunt.

Vlak achter het bezoekerscentrum ligt de in 1950 aangelegde Heemtuin Tenellaplas, waar alle kenmerkende biotopen uit de duinen van Voorne bij elkaar zijn gebracht. Op een kleine oppervlakte vind je hier drassige oevers, weiden, droge zandhellingen, struweel en bos. De heemtuin telt meer dan 300 plantensoorten, waaronder een rijke variatie aan orchideeën. Maar er valt veel meer te ontdekken, zoals een groot aantal paddenstoelen, vlinders en libellen.

- Rockanje is gezien de ligging direct aan de Noordzee een populaire badplaats, en een van de oudste badplaatsen van ons land; op 29 juli 1889 komt de eerste badgast, mevrouw Coolsma uit Rotterdam, samen met haar 6 kinderen en het kindermeisje, met paard en wagen naar het dorp om vakantie te vieren. Het mooie strand met de zee is een bezienswaardigheid op zich. In heel Nederland zijn er maar weinig kustgebieden waar het strand zo direct op het zuiden gericht is als hier. Het circa 8 km lange strand heeft uitzicht op Goeree-Overflakkee (zuiden) en op de Maasvlakte (noorden).

Rockanje heeft twee strandopgangen. Bij de meest noordelijke, strandopgang Tweede Slag, is een gedeelte bestemd voor naaktrecreatie. Dat is toegestaan tussen paal 10,6 en 11,4.

- De aan het strand gelegen Voornse Duinen vormen een unieke natuur van Europese allure. Bijna driekwart van alle vogelsoorten die in Nederland broeden, broeden ook in de Voornse Duinen. Ook de helft van alle plantensoorten die in Nederland bloeien en groeien zijn in hier te vinden.

- De Strypemonderoute (5 km) is een wandeling in het duingebied Voornes Duin, over landgoed Strypemonde. Wandel door een mooi gevarieerd bos waarin bosvogels zoals spechten, mezen en de roodborst algemeen zijn. De Vogelwei is een bloemrijke bosweide waar in het voorjaar orchideeën in bloei staan. Vanaf het uitkijkpunt zijn hoge Italiaanse populieren te zien. In deze populieren groeit een halfparasiet: maretak, ook wel vogellijm genoemd. Deze plant is hier halverwege vorige eeuw naartoe gebracht door de bekende plantkundige Cees Sipkes.

- Een handige online tool van de Reddingsbrigade is het live weerstation en de live webcam, waarmee je thuis kunt bekijken hoe het weer aan het strand is en hoe druk het is, zodat je qua beide aspecten van tevoren weet wat je te wachten staat als je er heen gaat.

- "De laatste jaren is het strand van Rockanje steeds meer het buitenbeentje geworden van de visserij in de Europoort. Dat geldt zowel letterlijk als figuurlijk. Letterlijk omdat het een beetje buiten de richting ligt, alhoewel je Maasvlakte 2 prima ziet liggen, en figuurlijk omdat het er met de visvangsten achteruit is gegaan. Toch is het bij tijd en wijle een erg leuke stek om met een bezoekje te vereren. Het klinkt raar, maar op dit saaie ondiepe strand kun je allerlei vissoorten verwachten. Zo komen er trekvissen op zoek naar het zoete water langs en af en toe komt er een schooltje foeragerende zeevis voorbij zoals spiering, steenbolk, (hors)makreeltjes en zeebaarsjes. De grootste kans maak je echter op dé standvis waar het hier allemaal om gaat: de bot. Bijvangsten bestaan vooral uit brakwatergrondels en paling. Het is daarnaast een van de weinige Nederlandse stekken waar je in het voorjaar bijna gegarandeerd zeeforel kunt vangen. Specialisten zie je eigenlijk nooit, maar bij elke viswedstrijd met traditionele bodemvisserij worden ze gehaakt.

In de zomer wordt het strand bezet door de lokale bevolking en zonnebadende toeristen. Ook zijn er dan regelmatig strandevenementen zoals een motorcross. Dan heb je als natuurliefhebber en sportvisser weinig in deze omgeving te zoeken. Maar kom je op een minder zonnige dag in de zomer en vooral in het voor- en najaar, dan is het strand voor jou alleen. Dat is ook hét moment om de aanwezige vis te belagen. Zoek dus vooral de dagen in het voor- en najaar met een niet te koude nachttemperatuur en bij voorkeur een lichte zuid- tot zuidwestenwind. In het algemeen is de dag beter dan de nacht. Pak dan je sleeplijntjes uit de kast en vis lekker licht (of met de botlepel) actief het aas binnen. Als alternatief kun je je hengel ook lekker laten staan, maar dan is het toch wel handig om lichte drijvertjes op de aaslijn te doen, zodat het aas wat beweegt. Reken vooral op de wat grotere botten. Je zult zien dat een uitstapje naar deze stek zeker de moeite waard is." (bron en voor nadere informatie zie de site van Digitale Zeevis Vereniging DZV De Eurovissers)

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Rockanje, met laagsteprijsgarantie!

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Rockanje (online te bestellen).

Links

- MFC: - In het centrum van Rockanje komt een multifunctioneel centrum (MFC). Op de locatie aan het Kolpapad en de Willem de Waalstraat wordt een nieuw pand gebouwd. Dit pand biedt vanaf medio 2019 onderkomen aan een samenwerkingsschool, de buitenschoolse opvang, de peuteropvang, de bibliotheek, de muziekvereniging, sportverenigingen en maatschappelijke organisaties.

- Onderwijs: - Basisschool De Zeewinde.

- Muziek: - Muziekvereniging Ons Genoegen bestaat eigenlijk al vanaf 1894, want in dat jaar waren al een paar inwoners die een muziekvereniging Ons Genoegen oprichtten. Na 5 jaar viel echter al het doek. Een ruzie om een medaille betekende het einde van de vereniging. De huidige muziekvereniging bestaat sinds 1904. De laatste 10 jaar waren er vele successen bij concoursen en festivals bij zowel orkest, drumband en majorettes. Er waren ook bijzonder mooie najaarsconcerten, waar nog weken over werd doorgepraat, bijzondere optredens in het congresgebouw in Den Haag voor alle opel-dealers in Nederland, in de ZOO in Antwerpen en in de Kuip voor en in de rust van Feijenoord 1. Ons Genoegen is een vereniging die niet stilzit. Het hele kalenderjaar is gevuld met allerlei verschillende optredens en activiteiten. Met enige regelmaat neemt Ons Genoegen nieuwe initiatieven om zich zo weer op een andere manier te presenteren. De activiteiten van Ons Genoegen zijn zoveel mogelijk gericht op Rockanje en directe omgeving. Op deze manier levert de vereniging een bijdrage aan het culturele leven in de regio.

- Sport: - Voetbalvereniging v.v. Rockanje.

- Veiligheid: - Sinds 1961 bestrijdt de vrijwilligersvereniging Reddingsbrigade Rockanje op een professionele en dienstbare manier calamiteiten op en rond het strand. Begonnen in een keet op het strand naast de strandopgang is er door de jaren heen steeds meer geprofessionaliseerd. Inmiddels zijn ze uitgegroeid tot een vereniging met opgeleide vrijwilligers die 24/7 klaarstaan om hulp te bieden met professioneel materieel. Tijdens het strandseizoen zijn de lifeguards van 10:00 tot 17:00 preventief aanwezig op het strand om hier preventief toezicht te houden en in te grijpen als dat nodig is. EHBO hoort hier ook bij. Buiten de reguliere openingstijden staat een alarmploeg 24/7 klaar om uit te rukken voor calamiteiten op en rond het strand van Westvoorne. Verder maken ze ook nog deel uit van de Nationale Reddingsvloot; ze staan 24/7 klaar om in het geval van watergerelateerde calamiteiten zoals bijvoorbeeld overstromingen binnen een aantal uur bij het incident aanwezig te zijn.

• 1. Nederlandse plaatsnamen verklaard,
  van Berkel, Gerald, and Samplonius Kees
  , (2018)