Plasmolen is een dorp in de provincie Limburg, in de regio Noord-Limburg, gemeente Mook en Middelaar.
- Plasmolen is een dorp in de provincie Limburg, in de regio Noord-Limburg, gemeente Mook en Middelaar.
- Onder het dorp Plasmolen valt ook de buurtschap Riethorst.
- Het kleine dorp Plasmolen werkt op veel gebieden samen met het 'iets grotere kleine buurdorp' Middelaar. Zo is er een gezamenlijke Dorpsraad, Dorpskrant, Dorpsontwikkelingsplan etc. Ze worden dan ook als een tweelingdorp beschouwd. Formeel (bijvoorbeeld voor de postadressen, plaatsnaamborden en dergelijke) zijn het nog wel twee aparte dorpen.
Terug naar bovenIn het Limburgs
De Plasmeule.
Oudere vermeldingen
1835 Plasmole, 1838-1857 Plas Molen.
Naamsverklaring
Betekent het Nieuwnederlandse plasmolen, een type molen waarbij het water van de beek opgevangen en naar een plas geleid wordt, vanwaar het door het openen van een sluis op het molenrad kan lopen. Genoemd naar de Onderste en Bovenste Plasmolen, watermolens met bovenslagrad, beide ouder dan begin 18e eeuw.(1)
Het dorp Plasmolen grenst in het NW aan Mook, in het N aan de provincie Gelderland en Breedeweg, in het ZO aan Milsbeek en in het ZW aan Middelaar, en ligt in de NW nabijheid van de rivier de Maas en de provincie Noord-Brabant, O van Cuijk, ZO van Nijmegen, Z van Groesbeek en NW van Gennep.
Terug naar bovenIn 1840 heeft Plasmolen 5 huizen met 31 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 120 huizen met ruim 300 inwoners.
Terug naar bovenKunstenaarsdorp
"Sinds 1900 vertoefden vele kunstenaars voor korte of langere tijd in Plasmolen en omgeving. Jacques van Mourik was een van hen en zijn aanwezigheid deed in de jaren 1900-1940 meer kunstschilders besluiten zich in deze omgeving te vestigen. Van Mourik geldt dan ook als de nestor van het Plasmolense kunstenaarsdorp. Het was het enige kunstenaarsdorp dat in de provincie Limburg ontstond. Van een "Plasmolense School" is echter geen sprake, omdat alle kunstenaars, hoewel de meesten de ongerepte natuur als inspiratiebron hadden, werkten in hun eigen stijl en volgens hun eigen voorkeuren. Tot de belangrijkste vertegenwoordigers van de groep behoren naast Van Mourik: Dirk Ocker, Gerard Cox sr., Julius Brouwers, Leo Niehorster, Theo Deckers en Jopie van Kampen. Met de dood van Jacques van Mourik verdween de laatste vertegenwoordiger van de eerste kunstenaarsgroep."(2)
De naam van Kunstgroep Kolonie Plasmolen verwijst naar dit verleden. "Onze Kunstgroep bestaat uit een enthousiaste, actieve groep kunstenaars in de regio Groesbeek - Malden - Mook - Gennep. We vertegenwoordigen verschillende kunstdisciplines en stijlen: schilderen, beeldhouwen en fotografie, en we uiten ons divers. Realistisch, experimenteel, impressionistisch, expressief, fantasierijk, maar bovenal met liefde en passie voor kunst. Ons doel is de beeldende kunst onder brede aandacht te brengen. We zijn maatschappelijk betrokken en organiseren regelmatig educatieve projecten en publieksgerichte kunstevenementen (zie Agenda). We werken samen met ondernemers, beleidsvoerders en instanties in de regio. Een samenwerking waarmee we elkaar versterken, en waarvan zowel kunstenaars als kunstliefhebbers profiteren."
"Plasmolen is in 2009 officieel erkend als 'kunstenaarskolonie'. Kunsthistorici van de Europese federatie van kunstenaarsdorpen ‘EuroArt’ hebben vastgesteld dat de situatie alhier vergelijkbaar was met die van 130 andere beroemde plekken in Europa waar kunstenaars samen woonden en werkten. In Nederland zijn 6 van die plekken, waarvan dit de enige is in Limburg. Stichting Jacques van Mourik, documentatiecentrum van kunstenaars in het grensgebied van Limburg, Noord-Brabant en Gelderland, beheert het cultuurhistorisch erfgoed van de Kunstenaarskolonie. De openbare ruimten van het gemeentehuis worden door de stichting aangekleed met werken uit de eigen collectie. Deze expositie is op afspraak onder begeleiding te bezichtigen. Aanmelden kan telefonisch bij de stichting. Sinds september 2020 heeft de stichting ook een eigen ruimte (op adres Rijksweg 86 te Mook, vlakbij het gemeentehuis). Deze ruimte heet KunstLokaalMook en is elke zondag van 11.00-16.00 uur geopend. Er zijn combinatie-exposities te zien met werken uit de collectie van de stichting gecombineerd met werken van hedendaagse kunstenaars. Ook zijn er solo-exposities van kunstenaars uit de regio."
Onderste Plasmolen
"De twee watermolens gelegen in deze buurtschap waren de bekendste molens van dit type in Noord-Limburg. De naam van de buurtschap is daaraan ontleend. De prachtige ligging in een natuurgebied aan de voet en op de begroeide helling van de Sint Jansberg en de uitspanning bij de Onderste molen hebben aan die bekendheid veel bijgedragen. De ontwikkeling tot ontspanningsoord is tenslotte de oorzaak geworden, dat de onderste molen werd opgeheven en de oude herberg uitgroeide tot een fraai hotel-café-restaurant De Plasmolen genaamd. De daarbij gelegen vijver, die deel uitmaakt van een waterpartij is de oude molenvijver, waarin het benodigde bedrijfswater werd verzameld. In 1950, toen het door oorlogshandelingen vernielde pand werd herbouwd, had eigenaar Alfons van der Grinten het plan de watermolen die toen al een halve eeuw niet meer bestond, in de oude luister te herstellen. Zijn ambitieus plan werd echter niet verwezenlijkt." (bron en voor nadere informatie zie de Molendatabase)
- Artikel in tekst en beeld over Plasmolen in vroeger tijden.
Terug naar bovenVernieuwing N271
"De Provincie Limburg gaat in 2022/2023 samen met de gemeenten Mook en Middelaar en Gennep de N271 tussen Milsbeek en Mook vernieuwen. Op de N271, tussen de komgrens van de gemeente Mook en Middelaar en de komgrens van de gemeente Gennep in, is groot onderhoud nodig voor delen van de weg. Het definitief ontwerp kunt u hier downloaden. Milsbeek - Plasmolen. Het kruispunt N271 met de Helweg, Vagevuurweg en de Pastoorsdijk wordt aangepast. Op de N271 komen middengeleiders. Het rechtsaf-vak gaat weg, zodat langzaam verkeer in twee fasen de N271 kan oversteken. Dit zorgt er ook voor dat het verkeer op de N271 minder snel zal rijden. Verder wordt op dit stuk vooral onderhoud aan het asfalt gedaan. De weg en het fietspad worden aangelegd volgens de CROW-richtlijnen voor wegontwerp. CROW is een van de partijen die ervoor zorgt dat in Nederland de infrastructuur, de openbare ruimte en het verkeer en vervoer goed geregeld zijn. De bushaltes worden aangepast aan de huidige standaard met verhoogd perron en een fietsenstalling.
Kern Plasmolen. Aan beide kanten van de kern komen snelheidsremmers. De snelheid in het dorp wordt 50 km per uur. Waar nu nog een groot stuk verharding ligt die als parkeerplaats wordt gebruikt, komt de pleisterplaats. Dit wordt een plek waar mensen zich kunnen oriënteren op de omgeving. Met een shared space voorziening: een gecombineerd fiets-voetpad en toegang naar de Zevendalseweg. Hier komen ook de bushaltes en een paar parkeerplaatsen. De twee andere parkeerplaatsen worden opnieuw ingericht en waar mogelijk uitgebreid. Er komen meerdere oversteekplaatsen voor langzaam verkeer, dat daar in twee keer kan oversteken. De aansluitingen van alle zijwegen worden vernieuwd. De aansluiting van de Zevenbergseweg wordt iets verlegd, zodat het fietspad hier uit kan buigen volgens de richtlijnen voor fietspaden.
Plasmolen - Mook. Op dit stuk is te weinig ruimte om aan elke kant van de weg een fietspad te maken dat voldoet aan de richtlijnen. Daarom komt het fietspad aan een kant van de weg, aan de Maaszijde. Dit wordt een tweerichtingsfietspad. Verder wordt op dit stuk groot asfaltonderhoud gedaan. Langs het fietspad komt een nieuwe rij met bomen, zodat de laanstructuur blijft bestaan. Nieuwsbrief. Ongeveer 3-maandelijks wordt per mail een nieuwsbrief verstuurd. In deze nieuwsbrief komen onder andere de stand van zaken aan bod alsmede informatie over de uitgevoerde onderzoeken. Heeft u interesse in de nieuwsbrief, dan kunt u zich hiervoor aanmelden." (bron: Provincie Limburg) Het project start halverwege 2022 en beoogt medio 2023 gereed te komen.
Dorpsontwikkelingsplan (DOP)
"In 2006 is het Dorpsomgevingsprogramma gepresenteerd, voortvloeiend uit een pilot in het kader van het Provinciale Reconstructieplan. Hierbij kwam het initiatief vanuit de provincie en hebben bewoners de ruimte gekregen input te leveren aan de inhoud van het programma. Vanuit dit programma zijn de afgelopen jaren met succes verschillende zaken gerealiseerd. De wereld heeft in de tussentijd echter niet stilgestaan en de Dorpsraad maakte zich zorgen over de gevolgen daarvan voor de toekomst van het dorp. Daarom heeft de Dorpsraad in november 2016 samen met de inwoners het Dorpsontwikkelingsplan Middelaar en Plasmolen opgesteld.
De leefbaarheid van een dorp wordt in de eerste plaats bepaald door de dorpsbewoners zelf, niet door de gemeente of andere instanties. Een Dorpsontwikkelingsplan is daarom een uitsluitend door bewoners ontwikkeld toekomstplan voor hun eigen dorp. Het initiatief hiervoor ligt en blijft dus bij de bewoners. Uitgangspunt hierbij is de vraag: ‘Hoe zou de toekomst van het dorp er volgens de bewoners uit moeten zien en hoe kunnen zij hier samen vorm aan geven?’ Alle bewoners moeten de ruimte krijgen en voelen om input te leveren voor het plan. Om er voor te zorgen dat er vanuit de gehele gemeenschap input komt, heeft een zorgvuldig samengestelde werkgroep van bewoners het proces gecoördineerd en alle input samengevoegd tot een mooi en gedegen plan waarin iedereen zich herkent."
Visie van bewoners op ontwikkeling van het dorp (2016)
"1. Huidige stand toerisme en recreatie. - Toerisme en Plasmolen horen bij elkaar. - Geen bezwaar bij bewoners tegen toerisme, mits: leefbaarheid niet wordt aangetast; overlast beperkt blijft; het niet ten koste gaat van natuur, bos of milieu. - Afgelopen 25 jaar is het toerisme fors toegenomen. - Inmiddels zijn er ca. 15 horecagelegenheden in het dorp en 2 in Middelaar. - Op warme weekeinden en hoogtetijdagen (slechts enkele per jaar) is de fysieke capaciteit van de horeca in het dorp onvoldoende voor het aanbod. Op deze dagen is het letterlijk “stampvol” in het dorp. De rest van het jaar is de horeca capaciteit onderbezet. - Ook de watersport heeft de grenzen van de draagkracht van de Mookerplas bereikt. In het hoogseizoen zijn alle ligplaatsen al bezet en leidt de drukte op de Plas soms al tot gevaarlijke situaties en is schadelijk voor flora en fauna van de Plas. En in voor- hoog- en naseizoen leiden de activiteiten bij de haven al tot zeer frequente geluidsoverlast (o.a. het afspuiten van boten met een waterfrees).
- Het grote aantal bezoekers op warme weekenden, hoogtijdagen (ook evenemmenten) leidt op sommige plaatsen in het dorp tot overlast, met name geluid, vervuiling, verkeer, parkeren en milieuschade. - Ook op de Mookerplas is regelmatig sprake van te veel boten op een te kleine oppervlakte, met overlast en gevaarlijke stituaties als gevolg. - Verblijfsrecreatie in het dorp leidt in het algemeen niet tot overlast. - Bewoners profiteren op geen enkele wijze van het toerisme. Integendeel, te veel toerisme kan leiden tot afname van leefgenot en economische planschade. - Het huidige redelijke evenwicht tussen toerisme en leefbaarheid is in grote lijnen aanvaardbaar voor de meeste bewoners. Meer toerisme in Plasmolen leidt met zekerheid tot verstoring van dit evenwicht.
2. Onze visie op ontwikkeling van toerisme en recreatie. - Uitbreiding van toeristische activiteiten is in het algemeen ongewenst gezien de te hoge druk op de leefomgeving en natuur die nu al bestaat in het hoogseizoen. - Het toerisme op dit moment richt zich voornamelijk op de volgende doelgroepen: de watersporters, strandbezoekers, verblijfsrecreanten en horecabezoekers. Deze bezoekers zijn vanzelfsprekend van groot belang voor het toerisme en recreatie in Plasmolen, met name in het zomer- en vakantieseizoen. - Om het toerisme ook buiten het hoogseizoen te versterken is het interessant en nodig om zich naast bovengenoemde groepen ook te richten op een doelgroep die qua interesse aansluit bij de inwoners van het dorp. D.w.z. recreanten die hier komen voor rust, natuur en kunst, in combinatie met wandelen en fietsen. Vaak is dit de wat oudere recreant, die niet meer afhankelijk is van schoolvakanties en ook buiten het hoogseizoen van het dorp wil genieten en die hier niet komen voor luidruchtige evenementen.
- Uitbreiding van de verblijfsrecreatie, voorzover fysiek mogelijk en met instemming van de omwonenden, is aanvaardbaar. Dit is een rustige vorm van recreatie die een aanwinst voor Plasmolen kan zijn en ook voor de horeca en watersport en die ook niet leidt tot parkeerproblemen. Ook uitbreiding van verblijfsrecreatie naar andere locaties rondom de Mookerplas of in Middelaar zou interessant kunnen zijn. - Meer vormen van natuur, kunst en cultuur recreatieactiviteiten achten wij daarom zeer wenselijk en passen zeer goed bij de bovengenoemde doelgroep van oudere recreanten. Gedacht kan worden aan kunstroutes, exposities, cultuurhistorische wandelroutes, kunstfestivals en natuur excursies.
- Het is voor de ondernemers profijtelijker om het toerisme meer te spreiden over de seizoenen, dan de capaciteit alleen voor enkele piekmomenten in het jaar uit te breiden. Die extra capaciteit zou ook dan buiten het hoogseizoen ongebruikt blijven. Door zich meer te richten op bovengenoemde doelgroep van oudere recreanten zal het aantal bezoekers buiten het hoogseizoen ook toenemen. - Met ca. 15 horecagelegenheden in het dorp is het aanbod al zeer (mogelijk zelfs te) groot. De prioriteit zou gegeven moeten worden aan het herstellen van de twee ongebruikte horecagelegenheden (en vergunningen), nl. voormalig Hotel Plasmolen en het Chinese restaurant aan de Rijksweg.
- Om de concurrentie met andere recreatievoorzieningen in de omgeving aan te kunnen, moet in ons dorp kwaliteit en diversiteit versterkt worden en juist niet de kwantiteit. Plasmolen moet geïdentificeerd kunnen worden met een uniek en kwalitatief hoogwaardig toeristisch aanbod en niet met massatoerisme. Meer kwaliteit en diversiteit kan de horeca en verblijfsrecreatie helpen de bezetting buiten het hoogseizoen te verbeteren, door o.a. de groep van oudere recreanten die niet aan seizoenen gebonden is.
- Gezien de huige drukte op de Plas is het onwenselijk om de watersportvoorzieningen verder uit te breiden. De laatste uitbouw van jachthaven El Dorado heeft eigenlijk de grens van de draagcapaciteit al overschreden. - Ook de bouw van een derde grote botenloods op het El Dorado terrein levert geen enkel voordeel voor de bewoners of de andere ondernemers op, integendeel het verslechtert het leefklimaat, de uitstraling en aanzicht van Plasmolen en maakt het onmogelijk om het terrein van El Dorado waarop de loods is gepland, te gebruiken voor overloop parkeergelegenheid of evenementen (zie ook onze zienswijze op het concept Masterplan, mei 2016, in Bijlage 1). Bovendien is het voor het voortbestaan van El Dorado niet strikt noodzakelijk om boten op te slaan vlak bij de jachthaven. Een opslagloods kan ook elders worden neergezet (bijv. industrieterrein Mook of Milsbeek).
- Het organiseren van meer evenementen in Plasmolen, teneinde buiten het hoogseizoen meer bezoekers naar het dorp te trekken, achten wij in het algemeen geen goed idee. Evenementen die niet gepaard gaan met overlast of milieuschade en binnen aanvaardbare geluid- en tijdnormen blijven (zoals Keramisto), zijn aanvaardbaar. Het huidige voorstel om die normen in het bestemmingsplan Mookerplas e.o. verder op te rekken, achten wij zeer onwenselijk. - Al in de huidige situatie is er zeer veel geluidsoverlast van met name Dushi en de camping van Eldorado. Blijkbaar zonder consequenties. Handhaving lijkt op dit moment nauwelijks plaats te vinden, maar is hard nodig, zowel in de huidige als toekomstige situatie.
- Uitbreiding en verplaatsing van recreatie en toerisme naar Middelaar steunen wij van harte en lijkt ons ook interessant voor ondernemers in Middelaar. Hoewel in het bestemmingsplan Plasmolen is aangewezen voor toeristische ontwikkeling, bestaat in Middelaar ook de behoefte om meer toeristische activiteiten te ontwikkelen en meer spreiding van deze sector over ons dorp en Middelaar zal een gunstig effect hebben op het leefklimaat in ons dorp en op het toerisme in het algemeen.
3. Parkeer- en verkeersvisie. - Uit een onderzoek van de gemeente (2013) blijkt dat er in het centrum van Plasmolen nauwelijks een tekort aan parkeerplaatsen is. Alleen op enkele zeer mooie weekenddagen (5 à 10 per jaar) is er een klein parkeertekort voor 30 à 40 auto’s, die dan voornamelijk langs de Muldershofweg en de Riethorsterweg geparkeerd worden. - Dit tekort kan zeer goed worden opgevangen door: 1. Het Muldershofplein effectiever in te richten.(kan ca. 20 à 25 extra parkeerplaatsen opleveren). 2.Maximale parkeertijd of betaald parkeren in te stellen voor het dorp. 3. Langs de zuidelijke rand van het plein, tegen het RGV bos aan, ca. 30 à 40 extra parkeerplaatsen aan te leggen (strook land tussen Muldershofweg en RGV hek). 4. Op het parkeerterrein bij jachthaven de Driessen. 5. Tijdelijke overloop op het parkeer-/opslagterrein van El Dorado (geschat op ca 30 à 50 plaatsen). 6. Tijdelijke overloop op open weilanden langs de Riethorsterweg.
- Bij evenementen op het Muldershofplein kan het overloop parkeerterrein van Natuurmonumenten aan de Zevenbergseweg worden gebruikt (zoals ook bij evenementen op de Mookerplas gebeurt). Eventueel kan er dan een pendelbusje rijden tussen deze parkeerplaats en het evenement. - Bewoners wijzen het parkeren in het RGV bos (zogeheten “bosparkeren”), zoals voorgesteld in concept Masterplan, categorisch af, zoals al eerder toegelicht in de Zienswijze van mei 2016 (Bijlage 1). Hieraan kan nog worden toegevoegd dat een dergelijke oplossing leidt tot een onveilige plaats voor bezoekers en omwonenden, of hangplek voor jongeren, buiten het zicht van de autoriteiten. - De functieaanduiding “parkeren en sanitaire voorzieningen toegestaan”, die van toepassing is voor een deel van het RGV bos tussen Muldershofplein en het Dirk Ockerpad (ref. Bestemmingsplan Mookerplas e.o. 2010), achten wij gezien genoemde zienswijze ongewenst en overbodig.
- Omdat het eerste deel van de Muldershofweg zeer smal is en veel gebruikt wordt door wandelaars en fietsers, pleiten wij er voor om deze weg tussen nr. 9 en het Ockerpad af te sluiten voor auto’s, tenminste tijdens het voor-, hoog- en naseizoen. - Een eventuele verbinding tussen de Muldershofweg en de Rijksweg, via het terrein van voormalig Hotel Plasmolen, is gezien voorgaande punt ongewenst en heeft volgens ons weinig meerwaarde. Een verbinding alléén voor fietsers en wandelaars (en de hulpdiensten) lijkt ons voldoende.
- Een gedeeltelijke herinrichting van de Witteweg, met tweerichtingsverkeer (30 km zone), fiets- en wandelpaden achten wij zeer noodzakelijk. Het kappen van bomen langs de Witteweg met als enig doel om voor de automobilist een beter zicht op de Plas te creëren, achten wij ongewenst. Bomen langs de weg fungeren ook als geluidsscherm en verminderen de geluidsoverlast. - Het overgrote deel van bewoners is voorstander van de herinrichtsplannen van de Rijksweg, met een 50 km zone en voldoende veilige oversteekplaatsen. Indien er slechts één fietspad wordt gemaakt voor beide fietsrichtingen, achten wij het noodzakelijk om een veilige scheiding tussen de beide fietsrichtingen aan te brengen.
4. Inrichting Hart van Plasmolen (Muldershofplein e.o.). Ons dorp wordt gekenmerkt door een structurele en planologische tekortkoming, d.w.z. dat de horeca in het centrum (Muldershofplein) niet aan de Mookerplas ligt en zelfs geen zicht heeft op het water. Indien het horecaplein wel aan de plas of water zou liggen, zou dit een unieke attractie van het dorp kunnen worden. Plannen om dit te realiseren (bijv. zicht op de Mookerplas creëren of een haventje op het parkeerplein) stuiten allemaal op nagenoeg onoverkomelijke planologische en financiële obstakels. Hoewel ook bewoners zulke plannen toejuichen, mits er voor alle partijen acceptable oplossingen voor de verkeers- en parkeerproblemen gevonden kunnen worden, achten wij dergelijke stedebouwkundige veranderingen van het Muldershofplein op korte termijn niet haalbaar. Onze visie over de herinrichting gaat er daarom vanuit dat het parkeerplein noodzakelijk is voor het in stand houden van het toerisme en dus zal moeten blijven bestaan.
- Gezien het huidige parkeertekort, achten wij het niet wenselijk om bij de herinrichting van het Muldershofplein het aantal parkeerplaasten te verminderen. - Aankleding en verfraaiing van het plein achten wij zeer wenselijk, o.a. door het plaatsen van schaduwbomen (bijv. platanen). - Door een efficiëntere indeling van het plein is het mogelijk om het huidige aantal parkeerplaatsen te vergroten. Ook is het wenselijk om parkeerplaatsen voor invaliden te creëren en meer oplaadplaatsen voor elektrische auto’s. - Uitbreiding van de bestaande horecaterassen op het Plein is mogelijk, mits dit niet ten koste gaat van het aantal parkeerplaatsen.
- Een goede wandelroute van de Jansberg, via het terrein van het voormalige Hotel Plasmolen en het RGV bos tussen Muldershofplein en het Dirk Ockerpad, achten wij een aanwinst voor het dorp. Ook kan men hierbij denken aan een kunstroute. Het is in dit verband ook gewenst om het RGV (Leisurelands) te verzoeken om het bos en de wandelpaden langs de Mookerplas beter te onderhouden. - Herbouw van een hotel op het terrein van genoemd voormalig hotel, eventueel gecombineerd met een Zorghotel, juichen wij toe.
5. Woonvisie. - Er is op dit moment geen woningtekort in het dorp, dus een actief woningbouwprogramma achten wij niet noodzakelijk. - Indien er sprake is van nieuwbouw op reeds bestaande bouwpercelen. (inbreiding) achten wij, voor het behoud van het karakter van het dorp, “vrijstaande woningen” noodzakelijk. Dit geldt ook voor het terrein van het voormalige Hotel Plasmolen, indien de optie (zorg)Hotel economisch niet haalbaar blijkt te zijn. - Het is ongewenst om het bestaande bestemmingsplan te wijzigen ten gunste van particuliere woningbouw in het dorp.
Bijlage 1: Zienswijze op voorontwerp Masterplan, mei 2016. "De ca. 40 ondergetekenden, inwoners van Plasmolen, hebben kennis genomen van het voorontwerp Masterplan voor ons dorp, gepresenteerd op de inspraakavond van 25 april 2016 in MFC de Koppel. Hieronder vatten wij de zienswijze en belangrijkste bezwaren van ondergetekenden samen.
1. Wij waarderen het initiatief van de gemeente om een stedenbouwkundig plan te maken voor de herinrichting van het hart van ons dorp. In het bijzonder het horecaplein aan de Muldershofweg, het terrein van het voormalige Hotel Plasmolen en de aangrenzende gebieden en zones, zoals het terrein van El Dorado en de Witteweg. Wij onderschrijven de noodzaak om de aanblik en uitstraling van het toeristisch hart van ons dorp aantrekkelijker te maken voor bezoekers. Het voorontwerp Masterplan bevat een aantal goede elementen, maar schiet op aan aantal essentiële punten te kort.
2. Wij benadrukken dat Plasmolen niet alleen een recreatie- of toeristisch gebied is, maar ook een woongebied voor ca. 300 inwoners. In het Masterplan wordt echter nauwelijks rekening gehouden met de leefbaarheid en leefomgeving van de bewoners. Het Masterplan beoogt o.a. een toename van het aantal attracties en bezoekers, wat nadelige gevolgen kan hebben voor de leefomgeving van de bewoners. Daarmee zijn zij net als de ondernemers ook belanghebbenden van het Masterplan. Het Masterplan lijkt vooralsnog alleen voordelen op te leveren voor de ondernemers en de bezoekers! Gegeven de reeds hoge toeristische druk op ons dorp in het zomerseizoen, achten wij het redelijk te eisen dat het Masterplan niet mag leiden tot meer overlast of tot een verslechtering van de leefomgeving, alsmede niet tot milieuschade en economische planschade voor huiseigenaren.
3. In Plasmolen bestaat op dit moment een redelijk evenwicht tussen een goede leefomgeving en toeristische activiteiten. Tijdens de zomervakanties en andere hoogtijdagen wordt dit evenwicht al enigszins verstoord. Door nog meer toeristische attracties en activiteiten te concentreren in ons dorp kan dit evenwicht uit balans raken in het nadeel van de bewoners. Wij vragen de gemeente daarom om er voor te waken dat dit fragiele evenwicht tussen bewoning en toeristisch-recreatieve activiteiten door het Masterplan niet uit balans raakt.
4. Twee onderdelen van het Masterplan voldoen volgens ons niet aan de doelstelling om Plasmolen: - enerzijds aantrekkelijker te maken voor toeristen en recreanten en: - anderzijds om de leefbaarheid voor de bewoners niet te verslechteren.
5. Ten eerste: De voorgestelde botenloods op het parkeerterrein van El Dorado. - Het behoeft geen uitleg dat dit gebouw Plasmolen en in het bijzonder het horecaplein niet aantrekkelijker maakt voor bezoekers en een negatief effect op toerisme zal hebben. Het horecaplein krijgt zo de uitstraling van een industrieterrein. - Het verslechtert de leefomgeving van de direct omwonenden. - Ook indien er camouflage gebouwen (bijv. winkelgalerij) omheen gebouwd zou worden, zal hierdoor de negatieve uitstraling van dit gebouw slechts ten dele worden gecompenseerd. - Dit terrein heeft als hoofdbestemming parkeren en mag ook gebruikt worden om parkeeroverloop van het horecaplein op hoogtijdagen en bij evenementen tijdelijk op te vangen. Indien deze mogelijkheid vervalt, zal de parkeerdruk op en rondom het horecaplein verder toenemen (zie ook punt 6 hieronder). - Het lijkt er op dat de bouw van een loods en bijgebouwen voornamelijk in het belang is van El Dorado, maar niet van ons dorp als geheel. - Voor de verbetering van Plasmolen als toeristische trekpleister en leefomgeving is het absoluut noodzakelijk om dit parkeerterrein van El Dorado in stand te houden, waarbij herinrichting en verfraaiing zeer wenselijk is.
6. Ten tweede: “Bosparkeren” in het RGV bos (Leisureland). 6.1 Nadelen: - Het voorstel om het RGV bos tussen het Dirk Ockerpad en de Zuidzijde van het horecaplein te gebruiken voor parkeren staat haaks op het beleid van de gemeente om groen, bos en natuur in de gemeente in stand te houden en waar mogelijk zelfs uit te breiden. Plasmolen ontleent zijn unieke karakter o.a. aan het vele groen en de natuur in het dorp. Door vernieling van bos zal dit unieke karakter worden aangetast. - Het verkleinen van het bestaande bos of het parkeren tussen de bomen is niet alleen schadelijk voor de natuur (ecologische verbindingszone), maar ook nadelig voor het toerisme en de leefomgeving van de bewoners. - Door in het bos te parkeren zal de wandelroute van het horecaplein en Jansberg (via Hotel Plasmolen) naar de Mookerplas aanzienlijk minder aantrekkelijk worden. Ook zal de geluidsoverlast voor de omwonenden toenemen.
- Voor het aanleggen van extensieve parkeerplaatsen (genoemd wordt 250) in het bos zijn een verharde ontsluitingsweg en semi-verharding parkeerplaasten nodig, evenals verlichting in de avond. Hierdoor zal het bos een groot deel van zijn natuurwaarde en ecologische functie (verbindingszone) verliezen, door geluid, luchtvervuiling, verlichting en een hoge concentratie van mensen. De aanleg van een smalle strook intensieve parkeerplaatsen aan de rand van het bos (aan de zuidzijde van het horecaplein) is veel minder schadelijk voor de ecologische functie van het bos dan het zogeheten “bosparkeren”. - In het huidige bestemmingsplan (Mookerplas en omgeving) heeft dit RGV bos de dubbelwaarde “waterbergend en archeologisch”. Slechts voor een deel van dit bos (ca. 30 % grenzend aan het horecaplein) geldt ook de bestemming “parkeren en sanitaire voorzieningen toegestaan”. Het voorstel tot bosparkeren in genoemd RGV bos is dus gedeeltelijk ook in strijd met het huidige bestemmingsplan.
- Bezoekers van de Mookerplas (strand) parkeren nu vaak op het horecaplein om betaald parkeren bij het RGV te vermijden. Bij de invoering van onbetaald “Bosparkeren” in dit RGV bos, zullen nog meer bezoekers van de Mookerplas hier gratis gaan parkeren, met economische schade voor het RGV en ondernemers. - Indien betaald parkeren in het RGV bos wordt ingevoerd, ontstaat er een conflict tussen betaald parkeren en onbetaald parkeren in de rest van Plasmolen en Middelaar.
6.2 Parkeerbehoefte: - Een verkeersstudie van 2013/2014 (in opdracht van de gemeente) laat zien dat er nauwelijks een parkeertekort is op het horecaplein; alleen enkele dagen per jaar is er een tekort, geschat op 40 à 50 plaatsen. Het grootste deel van het jaar is het horecaplein echter ruim toereikend. - Door de voorgestelde herinrichting van het horecaplein (part time evenementenplein) neemt het aantal parkeerplaasten met ca. 60 af. - Om deze afname van 60 en het incidentele tekort op mooie dagen te compenseren doen zich de volgende mogelijkheden voor: - Aan de zuidelijke rand van het horecaplein, tegen het RGV bos aan, is het mogelijk om minimaal 50 extra parkeerplaatsen, maar mogelijk ook meer (totaal ca. 80), zonder veel schade aan het RGV bos (smalle strook van 10 tot 20 meter). Ook de groene bosrand van het horecaplein blijft zo in tact. - Op het El Dorado parkeerterrein of een deel daar van (minimaal 30). - Tijdens hoogtijdagen of evenementen op het horecaplein kan de parkeercapaciteit tijdelijk vergroot worden door: El Dorado parkeerterrein; open terreinen langs de Riethorsterweg en Broekweg; overloop parkeerplaats van Natuurmonumenten, aan de Zevenbergseweg(eventueel met pendelbusjes voor bezoekers); parkeerplaats van Jachthaven de Diepen (Witteweg). - Uit voorgaande kan worden geconcludeerd dat extensief parkeren in het bos zowel economisch en maatschappelijk, als ecologisch niet gerechtvaardigd is en dat er voldoende alternatieven zijn om een eventueel parkeerprobleem op te lossen.
7. Tot slot vragen we aandacht voor de verkeerssituatie op de Muldershofweg. Indien het terrein van het voormalige Hotel Plasmolen een ontsluitingsverbinding krijgt met de Muldershofweg (zoals in het voorontwerp is aangegeven), zal dat zeer nadelig zijn voor de verkeersveiligheid. De Muldershofweg is het hele jaar zeer geliefd bij zowel fietsers als wandelaars. De Muldershofweg is ter hoogte van het RGV bos zeer smal en heeft geen trottoirs. Intensivering van het autoverkeer is dan ook zeer onwenselijk. Maatregelen om de intensivering van het autoverkeer op de Muldershofweg tegen te gaan, bijvoorbeeld door het invoeren van eenrichtingverkeer voor gemotoriseerde voertuigen of door de ontsluitingsverbinding tussen Muldershofweg en het voormalige hotel alleen open te stellen voor fietsers en wandelaars, achten wij onontbeerlijk." - Bijlagen 2 en 3: schetsen van extra parkeermogelijkheden in het dorp.
Voormalig hotel
Hotel de Plasmolen was ruim een eeuw een begrip in de regio en ver daarbuiten. Het is meermalen door brand verwoest. De eerste keer in 1929. De tweede keer, in september 1944, is het pand door oorlogsgeweld verwoest. Het is daarna in Engelse stijl herbouwd. De laatste brand was in 2001. Sindsdien ligt het terrein braak. Vergevorderde plannen voor een zorghotel gingen niet door. Ook een zoektocht naar een exploitant die er weer een hotel wilde beginnen, liep op niets uit. De eigenaar van de grond, de Nijmeegse vastgoedontwikkelaar Ton Hendriks, heeft in 2018 een plan gepresenteerd waarbij er 'in het groen' ruimte is voor woningen. Blikvanger wordt een 'beeldbepalend hoofdgebouw in Engelse landschapsstijl', dat herinneringen oproept aan het vroegere hotel. In dat gebouw, gelegen aan de plas, kunnen 10 tot 15 appartementen komen, plus een horecagelegenheid. Ook is er ruimte voor zes 'villa-achtige woongebouwen'. Onderdeel van de plannen is ook een 'aantrekkelijke, recreatieve verbinding' voor voetgangers en fietsers tussen de aangrenzende Rijksweg en de Muldershofweg. - Videoreportage over de geschiedenis van het hotel, door Sjaak Jakobs.
Voormalig restaurant De Chinese Muur
In 2018 heeft de gemeente het pand van het vroegere restaurant De Chinese Muur aan de Rijksweg aangekocht. Die stap is gezet om de regie in het gebied in eigen hand te houden. Het pand stond al een tijdje leeg en was aan het verpauperen, met het risico van ongewenste activiteiten die het daglicht niet kunnen verdragen. "Met de aankoop hebben we actief ingegrepen. Momenteel is er antikraak in gehuisvest. En als eigenaar hebben we in de hand wat de bestemming van het pand wordt", stelde de burgemeester. De collegeleden sluiten een koppeling met het gebied Hotel Plasmolen niet bij voorbaat uit. "We willen het beste eruit halen. Plasmolen moet onze parel blijven."
Rijksmonument
De Bovenste Plasmolen (St. Maartensweg 1) is het enige rijksmonument van het dorp. Het is een midden- en bovenslagwatermolen uit 1725, gelegen in natuurgebied Sint Jansberg. De molen is gebouwd als papiermolen en maakt gebruik van water uit plaatselijke bronnen. De molen is bijzonder omdat hij water uit twee molenvijvers op verschillende hoogte kan betrekken, waarbij het water uit de bovenste vijver (gevoed door de Beek van het Groene Water) bovenlangs wordt gevoerd, terwijl het water uit de onderste vijver (gevoed door de bron De Helskuil) vanaf het midden van het waterrad wordt aangevoerd. In 1848 wordt het een olie- en pelmolen, in 1865 een graanmolen.
In 1944 is de molen door oorlogshandelingen beschadigd. Hierbij is de toenmalige molenaar Fons Verouden door een granaatscherf geraakt en om het leven gekomen. Na zijn dood duurt het ruim vijftig jaar voordat wordt begonnen aan het herstel van de molen. In 1995 wordt hiertoe Stichting Bovenste Plasmolen 1725 opgericht, die ervoor heeft gezorgd dat de molen in 1999 is hersteld. De molen is maalvaardig en is van mei t/m oktober elke 2e zondag van de maand te bezichtigen (11.00-16.00uur). Zie ook de pagina over deze molen op de site van Natuurmonumenten. - Videoreportage over de molen, door Sjaak Jakobs.
Gemeentelijk monument
Plasmolen heeft 1 gemeentelijk monument, zijnde de Kapel O.L. Vrouw Sterre der Zee aan de Riethorsterweg, maar die ligt in buurtschap Riethorst en wordt daarom aldaar beschreven.
Resten Romeinse villa
"Vlakbij Plasmolen zijn de resten gevonden van een Romeinse villa. Deze is met zijn breedte van 84 meter de grootste Romeinse woning in Nederland. Uit onderzoek blijkt dat de villa voorzien was van alle mogelijke luxe en comfort en moet de woning zijn geweest van een voorname bewoner. De villa was voorzien van alle luxe en comfort: vloerverwarming, een speciaal badgebouw, verschillende vertrekken, muurschilderingen, mozaïekvloeren en een terrasvormige tuin. De heer des huizes moet bijzonder belangrijk zijn geweest: waarschijnlijk een hoge officier of magistraat uit Nijmegen. Hij heeft vast veel tijd doorgebracht in de lange, open zuilengang, zich warmend aan de middagzon en genietend van het prachtige uitzicht. Zijn gasten ontving hij in de grote, centrale ruimte die uit twee verdiepingen bestond. Deze ontvangsthal is waarschijnlijk zo hoog gemaakt om bezoekers te imponeren. Door zijn grootte behoort de villa zelfs tot de top tien grootste Romeinse villa's van noordwest-Europa.
Archeologisch onderzoek en schatgravers. De locatie van de villa is in de jaren '30 van de vorige eeuw voor het eerst archeologisch onderzocht. Door het graven van enkele proefsleuven kon men de contouren ervan vastleggen. Schatgravers met metaaldetectoren woelden in de jaren '90 het terrein van de villa volledig om. Hiermee bedreigden zij de resten van de woning ernstig. Daarom werden maatregelen getroffen: de sleuven van de oude opgraving zijn opnieuw opengelegd om de toenmalige bevindingen te vergelijken met nieuwe inzichten. Vervolgens is een metalen gaas over het terrein gelegd, afgedekt met een metersdikke grondlaag. Zo zijn de resten van de villa goed beschermd en slaan eventuele metaaldetectoren op hol. Indruk van de Romeinse bouwkunst. De villa ligt op het terrein van Natuurmonumenten (Kiekbergsebaan 6 te Plasmolen). Een grootschalige reconstructie zou teveel toeristen lokken: dat is slecht voor de rust in het bos. Daarom is ervoor gekozen de contouren van de villa aan te geven, zowel in de breedte, diepte als in de hoogte. Zo krijgt de bezoeker toch een indruk van de enorme omvang van het gebouw. De Romeinse bouwkunst wordt hier bijna voelbaar." (bron: Spannende Geschiedenis.nl)
Rjiksdriehoeksmeting-steen
"In het Kadaster bevindt zich een foto uit 1899 van een meetopstelling die toen op de Kiekberg heeft gestaan. Op het hoogste punt van de Sint-Jansberg, de Kiekberg, op 76.7 m hoogte, staat een opvallende steen met daarop ‘RD’ te lezen. RD staat voor Rijksdriehoeksmeting. Metingen tussen 1888 en 1904 brachten Nederland toen nauwkeurig in kaart. Daarvoor werden hoge punten gebruikt zoals kerktorens en hoge punten in het landschap. Het midden van het kruis op de steen markeert het punt waarvan de RD-coördinaten in 1899 zijn bepaald. De foto onder de link laat de situatie zien zoals die in 1899 was op de Kiekberg. Boven op de steen, onder de pyramide, staat een houten meetopstelling waar een hoekmeetinstrument op werd geplaatst."
Gevelstenen
- Gevelstenen in Plasmolen.
Wandelen
- Wandelroute Sint Jansberg (6 km) is een zeer afwisselende route, met veel hoogteverschillen, vergezichten en vele bezienswaardigheden. Start vanaf de Witteweg/Muldershofweg in Plasmolen. Hier is genoeg plek om je auto te parkeren. Vanaf de parkeerplaats ga je rechtsaf richting de Rijksweg. Deze weg steek je over en dan rechtsaf. Na ongeveer 50 meter loop je linksaf naar de Sint Jansberg. Hier is het begin van de gemarkeerde route. Volg de borden met bruine pijlen.
- Diverse 'struinroutes' rond het dorp.
- "Trage Tocht Plasmolen-Mook (13 km) is een mooie afwisselende wandeling in het Rijk van Nijmegen tussen deze twee dorpen. Een route met twee nogal verschillende gezichten: van laag langs plas en rivier tot hoog over heide en door bos. Het drukke horecaplein in eerstgenoemd dorp biedt alle gelegenheid om aan het begin en eind van de wandeling te verpozen. Op het eerste deel van onze tocht lopen we langs de Mookerplas, jachthaven en recreatiegebied, in open verbinding met de Maas. Volgt een mooi traject over brede halfverharde paden door het halfopen landschap van het Achterbroek, voormalig moerasland en rivierduinen.
We lopen in de richting van de Maas en slingeren over paden tussen de velden en over een grasdijk steeds dichter naar de rivier toe. Bij een grote boerderij op terp stond ooit kasteel Huys te Middelaar. We komen bij de veerpont naar Cuijk en zoeken onze eigen weg door de graslanden langs de Maas. Volgt even een saaier stukje over asfalt langs de rand van Mook, maar dat wordt ruimschoots gecompenseerd door wat we krijgen: de glooiende Mookerhei in volle glorie, met als hoogtepunt het weidse panorama. En dan wordt het ook nog even pittig: een steile klim omhoog door het bos. Maar opnieuw worden we beloond met grootse uitzichten over het langgerekte Zevendal. Weer beneden in Plasmolen is een bezoek aan Huys te Moock aan te bevelen."
- Hier vind je een mooi verslag van de Trage Tocht Plasmolen-2 (14 km), in tekst en beeld.
- "De wandelroute van Nijmegen naar Plasmolen en weer terug (vernieuwde 3e druk, prijs 17,50 inclusief verzendkosten) is een afwisselende heuvelachtige tocht van 53 kilometer. De eerste kilometers lopen door de oude binnenstad van Nijmegen. Na het prachtige Kronenburgerpark vergaap je je aan de oude gebouwen rond de Grote Markt, even verderop gevolgd door Het Valkhof met een fraai uitzicht over de Waal. Nadat we Nijmegen achter ons laten, komen we in de sprookjesachtige bossen rondom Beek-Ubbergen. Hier wisselen uitzichten, bossen, weilanden en kabbelende beekjes elkaar af. Na Groesbeek wandelen we via de vele wijnvelden naar het Reichswald. Het landschap rondom Groesbeek is sowieso om je in het buitenland te wanen.
Op de Sint-Jansberg kunnen we onze ogen uitkijken met waterpartijen, watermolen, slingerende beken en een heuse Romeinse Villa. Na een blik over een van de laatste grote restanten van de Mookerheide - met een weids uitzicht over het Maasdal - keren we het bos weer in. Al wandelend via het grote Groesbeekse bos en passeren we het daarin gelegen landgoed De Hooge Hoenderberg. Bij Heilig Landstichting belanden we via een aantal Romeinse historische plekken weer in de bebouwde kom van de stad Nijmegen. Het thema van een deel van de oorspronkelijke wandeling stond in het teken van fantastische vergezichten. Door latere bosaanplant ging een deel hiervan verloren. Ik heb daarom in deze gids een alternatief traject opgenomen dat recht doet aan het oorspronkelijke concept. Je kunt dus kiezen of je het (nog altijd mooie) oorspronkelijke traject volgt, of de alternatieve route oppikt. Deze laatste voert over de Mookerheide, de Mookerschans en Heumense Schans naar Landgoed Mookerheide dat wisselende vergezichten biedt over de glooiende heidevelden en het Maasdal."
Mookerplas
"Varen, een gezellig familiestrand, watersport en gezelige restaurants zoals bij jachthaven de Driessen en Strandpaviljoen Dushi; Recreatiegebied Mookerplas in Plasmolen heeft het allemaal! Mookerplas is een vertakking van de Maas en is hierdoor perfect om met een boot, SUP of kano een dagje het water op te gaan. Een bezoek aan het recreatiegebied is gratis. Kom je met de auto? Dan betaal je parkeergeld. Meer informatie over parkeren vind je hier. De recreatiegebieden van Leisurelands zijn 365 dagen per jaar geopend van zonsopkomst tot zonsondergang. Mochten gebieden in mindere mate bereikbaar zijn door evenementen, werkzaamheden of andere zaken dan wordt dit gecommuniceerd in het nieuwsoverzicht."
Sint Jansberg
- Natuurgebied Sint Jansberg wordt beheerd door Natuurmonumenten. Op de Sint Jansberg komt o.a. het zeldzame insect 'vliegend hert' voor. Deze kever komt in ons land verder alleen voor in Overijssel en Zuid-Limburg en op de Veluwe. In 2014 is een aantal vliegende herten op Sint Jansberg gezenderd en genummerd om hun gedrag te kunnen volgen. In 2015 heeft het waterschap een 'beekherstelproject' op de St. Jansberg uitgevoerd om de verdroging tegen te gaan, waardoor tevens de oorspronkelijke flora en fauna zich hier weer kan herstellen.
Het grootste deel van de Sint Jansberg, het deel N van Plasmolen, valt onder dat dorp(sgebied). De NO uitloper, tussen de Helweg en de Holleweg (die ter plekke de grens vormt tussen Nederland en Duitsland), valt onder het dorpsgebied van het Limburgse Milsbeek. N langs dat deel loopt een doodlopend weggetje vanaf de Holleweg genaamd Sint Jansberg, waaraan een handvol huizen ligt, in het dorpsgebied van het Limburgse Milsbeek dus. N van het deel N van Plasmolen loopt ook een doodlopend weggetje, vanaf de weg en buurtschap Grafwegen, genaamd Sint Jansberg, met daaraan een 10-tal huizen. Dit huizengroepje valt onder het Gelderse dorp Breedeweg. Beide huizengroepjes zouden wellicht als buurtschap kunnen worden gezien. Maar tot heden hebben wij daar noch in papieren bronnen noch op het internet een bevestiging van gevonden, vandaar dat wij ze vooralsnog ook niet als buurtschap kwalificeren. - Video van de Sint Jansberg en de Mookerheide.
Zevendal
Het Zevendal ligt tussen de natuurgebieden Sint Jansberg en Mookerheide. In de graslanden van het dal ligt sinds 2011 ongeveer 1500 meter aan nieuwe hagen. Het Zevendal bestaat voornamelijk uit kruidenrijke graslanden. De hagen dienen als verbindingzone tussen de twee natuurgebieden. Tevens is er een poel gegraven aan de westzijde van het Zevendal. De poel versterkt de koppeling tussen de stuwwal van de Mookerheide en de Maasuiterwaarden.
- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Plasmolen, met laagsteprijsgarantie!
Terug naar boven- Nieuws: - De Dorpskrant Middelaar & Plasmolen is via de link ook online te lezen. - Nieuws van de Dorpsraad op Facebook. - Nieuws m.b.t. het dorp op de site van 1Limburg.
- Belangenorganisatie: - Dorpsraad Middelaar en Plasmolen.
Reactie toevoegen