Overasselt

Plaats
Dorp
Heumen
Rijk van Nijmegen
Gelderland

gemeente_overasselt_anno_ca._1870_kaart_j._kuijper_kopie.jpg

Gemeente Overasselt anno ca. 1870, kaart J. Kuijper

Gemeente Overasselt anno ca. 1870, kaart J. Kuijper

Overasselt

Terug naar boven

Status

- Overasselt is een dorp in de provincie Gelderland, in de streek Rijk van Nijmegen, gemeente Heumen. Het was een zelfstandige gemeente t/m 30-6-1980.

- Wapen van de voormalige gemeente Overasselt.

- Onder het dorp Overasselt vallen ook de buurtschappen De Schatkuil, Ewijk, Heide, Schoonenburg, Sleeburg, Valenberg, Vogelzang en Worsum. In totaal zijn dit 8 buurtschappen.

Terug naar boven

Naam

Oudere vermeldingen
Op-Asselt, 1e kwart 13e eeuw Asle, 1258 de Assele Superioris, 1294-1295 Assele, 14e eeuw Ouerassel, 17e eeuw Averasselt, 1665 Over Asselen, 1773 Over Asselt.

Naamsverklaring
Samenstelling van lo 'licht, open bos' en de boomnaam (Oudnederlands) asc 'es' (Fraxinus excelsior) met als betekenis 'essenbos', later uitgebreid met -t, vergelijk Asselt. Met over 'hoger gelegen, stroomopwaarts' ter onderscheiding van het stroomafwaarts gelegen Nederasselt. Ca. 1250 blijkt al sprake te zijn van Inferior en Superior Assele, ook Assele Ulterius (1283) genaamd.(1)

Terug naar boven

Ligging

Overasselt ligt ZW van Nijmegen en Malden, ZO van Wijchen, NO van Grave, NW van Cuijk. In het Z grenst het dorp aan de Maas, die hier de grens vormt met de provincie Noord-Brabant.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft de gemeente Overasselt 211 huizen met 1.500 inwoners, verdeeld in het gelijknamige dorp 21/146 (= huizen/inwoners) met de buurtschappen Schoonenberg 34/240, Worsum 23/161 en De Heide 25/207 en dorp Nederasselt 19/134 met de buurtschappen De Molen 25/173, Eindsche of Einsche 34/223 en Hoogveld 30/216. Opvallend is dat de buurtschappen destijds qua huizen- en inwonertallen groter waren dan de dorpen waaronder zij vallen. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 1.000 huizen met ca. 2.500 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

- Filmreportage over een dijkdoorbraak bij Overasselt d.d. 31-12-1925, waardoor het Land van Maas en Waal overstroomde.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- Het Dorpsplatform heeft het initiatief genomen om een Dorpsplan te ontwikkelen onder eigen regie. Twaalf dorpsbewoners uit alle geledingen, waaronder twee leden van het platformbestuur, namen op persoonlijke titel deel aan de DorpsWerkGroep, die zich heeft ingezet voor het Dorpsplan. Dorpsplan Overasselt is in 2009 verschenen. De DorpsWerkGroep is ondersteund door de Vereniging Kleine Kernen Gelderland en het bestuur van het Dorpsplatform. Verder zijn twee professionele procesbegeleiders en een landschapsarchitectenbureau ingeschakeld. Het doel was om tot concreet uitvoerbare projecten te komen. En dat is goed gelukt. Sinds het verschijnen van het Dorpsplan is er al veel gerealiseerd. Enkele voorbeelden:

Uit de Leefbaarheidsenquête is naar voren gekomen dat men een dorpskern/dorpsplein mist. In juni 2011 is het vernieuwde dorpsplein in gebruik genomen. In 2012 is er een schaatsbaan op het dorpsplein aangelegd (zie daarvoor verder het hoofdstuk Evenementen etc.), die sindsdien, als het hard genoeg vriest, jaarlijks in gebruik wordt genomen. In 2012 is een serie nieuwbouwwoningen gerealiseerd in het kader van Collectief Particulier Opdrachtgeverschap (CPO). Vrijwilligers hebben een verkeersplein aangelegd op het terrein van de peuterspeelzaal, tot grote vreugde van leiding en peuters. Op het dorpsplein, het peuterspeelplein en het basisschoolplein zijn op initiatief van het Dorpsplatform hinkelbaantjes aangelegd. Er is een fietscrossbaan aangelegd. Wetenschapswinkel Wageningen heeft geholpen (financieel en met mankracht) bij een studie naar de identiteit van het dorp en het op basis daarvan formuleren van richtlijnen voor de beeldkwaliteit van het nieuwe woon-werkgebied direct N van de dorpskern. Het rapport heet ‘Overasselt is moi en dè mot zo blieve‘ en is via de link ook online te lezen.

Werkgroep Veiligheid zet o.a. in op het veiliger maken van de oversteekplaatsen op de Hoogstraat. Ook het rijden over trottoirs en het verkeerd parkeren is onder de aandacht van de werkgroep. Zo hebben op initiatief van de werkgroep bewoners van Dichterbij briefjes onder de ruitenwissers van auto’s gedaan, om hen te attenderen op de juiste parkeervakken en ruimte die nodig is voor voetgangers en rolstoelers. De werkgroep combineert de gewenste maatregelen voor veiligheid met een beter aanzien van de Hoogstraat, minder palen met bebording en meer groen. Verder is de kruising bij St. Walrick gevaarlijk voor fietsers, vanwege slecht zicht en onvoldoende bebording. De werkgroep is hierover in overleg met de gemeente Heumen en de Provincie Gelderland.

- Supermarkt Coop van Theo Derks wil verhuizen van het dorpscentrum naar de Schoonenburgseweg, om de 250 m2 oppervlakte van zijn winkel minstens te kunnen verdubbelen. De grond waar de familie Derks al vanaf 1847 een bakkerij heeft en waarop de Coop en tankstation Argos een vestiging hebben, komt dan vrij. Woningbouw op de ca. 0,6 ha grond moet de verhuizing betaalbaar maken. De vestiging van de Coop aan de Schoonenburgseweg moet mogelijk worden doordat de gemeente Heumen het plan 'Werklandschap Overasselt' nieuw leven inblaast. Heumen wil daarmee detailhandel aan de doorgaande weg mogelijk maken. Het tankstation naast de Coop verhuist niet mee. Het is nog niet duidelijk wat daarmee gaat gebeuren. Mogelijk wordt dit tankstation opgeheven. Derks heeft de plannen, die al enkele jaren in voorbereiding zijn, in 2019 in een versnelling gebracht door de grond aan de Schoonenburgseweg te kopen, nog voor hij zijn 'oude' pand heeft verkocht. Daardoor kunnen de voorbereidingen voor de verhuizing concreet in gang worden gezet.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Overasselt heeft 15 rijksmonumenten.

- Overasselt heeft 5 gemeentelijke monumenten.

- De huidige, neoromaanse St. Antonius Abt-kerk (Hoogstraat 9) uit 1891 behoort tot de karakteristieke werken uit de latere periode van het oeuvre van architect Carl Weber, waarbij hij teruggreep op de laatromaanse bouwkunst in het Rijnland. De vorige RK kerk dateerde uit 1835, stond op Schoonenburg, en is na het gereedkomen van de huidige kerk gesloopt.

- Hervormde kerk (Valkstraat 7).

- Molen Zeldenrust.

- De collectie van Agrarisch Museum De Lage Hof in Overasselt (t/m 2012 heette het museum De Garstkamp en was het gevestigd aan de Garstkampesestraat) geeft een representatief beeld van alle landbouwwerktuigen en gereedschappen die in het begin van de 20e eeuw in ons land, en speciaal in de streek rond Nijmegen, in gebruik zijn geweest. Er is een verzameling foto- en filmmateriaaal bijeengebracht en middels een videopresentatie kunnen oude werkmethoden worden bekeken. De collectie bestaat in haar hoofdvorm uit werktuigen en gereedschappen voor: grondbewerking (diverse houten en ijzeren ploegen, cultivators, gierton, kunstmeststrooiers); zaai- en pootapparatuur; gewasverzorging (schoffels, eggen); graanoogst (sikkels, maaimachines, rooien van aardappels en bieten); transport (karren, hondenkar); verwerking van graanproducten (dorsmolen, wanmolens en ook vlegels en zeven, weeg- en maattoestellen); weidebouw (zeisen, harken, gras- en hooimachines); dierenverzorging (stalgereedschap, medische hulpmiddelen, merktekens); bereiding van zuivelproducten en diverse soorten levensmiddelen ( de boerenkelder en -keuken).

Terug naar boven

Evenementen en activiteiten

- In sommige dorpen hebben ze een Nieuwjaarsduik om op 1 januari het nieuwe jaar te vieren, in Oveasselt doen ze het anders: "De beste start van je nieuwe jaar is het optreden van de Poejersuukerband op het Poejersuukerbal in het Verenigingsgebouw van Overasselt", aldus de Facebookpagina van de Poejersuukerband. En kennelijk vinden de bezoekers dat gelukkig ook, want een bezoeker van de editie 2017 kwalificeert het als een "topfeest met een topband". De Poejersuukerband is een gelegenheidsband die wordt samengesteld uit muzikale talenten uit het dorp. Het feest wordt zelfs aanbevolen door celebrities zoals - Jochem van Gelder, - O'G3NE en - Harm Edens.

- Carnaval. - CV De Strandjutters heeft in 2017 het 55-jarig bestaan gevierd (in carnavalsland rekent men voor jubilea in eenheden van 11 jaar, in dit geval dus 5x11).

- Kermis Overasselt (gedurende 5 dagen eind juni).

- Jaarlijks wordt in de laatste week van de zomervakantie door de Overasseltse Jongeren Organisatie (OJO) een Kindervakantieweek georganiseerd. Een grote groep jonge vrijwilligers spant zich dan in om een leuke week te organiseren voor de kinderen van de groepen 3 t/m 8 van het basisonderwijs. De kinderen worden ingedeeld in groepen van hun eigen leeftijd, soms onderverdeeld in jongens en meisjes, waarmee ze de hele week samen een gezellige bos-week zullen beleven. Ieder jaar staat de OJO-week in het teken van een thema. Voor de kleuters van groep 1 en 2 wordt een speciale Kleuter-OJO georganiseerd.

- De Overasseltse Kwis (op een zaterdag half december, in 2019 voor de 6e keer) is een pittige en originele kwis met vragen over o.a. actualiteit, sport, geschiedenis en natuurlijk over Overasselt. Je krijgt 4 uur de tijd om samen met een zelf
samengesteld team op een zelf te bepalen locatie de kwis te maken. Het team moet minstens één persoon bevatten die een link met het dorp heeft. Je mag alle middelen (internet, encyclopedie, de slimme buurman) inzetten om de vragen te beantwoorden, terwijl de klok onverbiddelijk verder tikt. De feestelijke prijsuitreiking is op een zaterdagavond in januari. Voor een indruk van hoe het eraan toegaat, zie de Aftermovie Overasseltse Kwis 2016.

- Als het in de winter hard genoeg vriest, kun je in Overasselt schaatsen op de in 2012 (n.a.v. het Dorpsplan) aangelegde schaatsbaan.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- "Voor de liefhebbers van het rivierenlandschap is de 'Trage Tocht Nederasselt' (14 km) een mooie wandeling in het Rijk van Nijmegen langs de Maas. Je start in genoemd dorp bij de monumentale katholieke kerk Antonius Abt en komt al snel langs de bakstenen Hervormde kerk. Je loopt naar de Maas, waar je zicht hebt op de sluis en de imposante brug over de rivier naar Grave. Daarna wordt het ruim vier kilometer lang struinen langs de rivier. Bijzonder aan dit traject langs de Maas is dat het water aan weerszijden is omzoomd door prachtige bomen. In de buurt van Overasselt heb je steeds zicht op standerdmolen Zeldenrust en natuurlijk de torenspits van de kerk. Je komt door een klein landgoedje De Zomp. Je struint over gras onderlangs de Waalbandijk. De route vervolgt over enkele betonpaden door het boerenland in de uiterwaarden. Het is absoluut de moeite waard om het heen-en-weertje naar Kroonwerk De Coehoorn te maken, restant van een fort uit de Zuiderwaterlinie, aangelegd door Menno van Coehoorn om de vestingstad Grave aan de overkant van de Maas te verdedigen. Op het laatste deel van de wandeling loop je nog even langs een fraaie waterplas, het Molenwiel, in buurtschap Molenhoek, met uitzicht op de mooie Maasmolen, ook een standerdmolen."

- Bijzondere voorstellingen en try-outs zien vanuit een gewone stoel en na afloop borrelen bij live muziek, vaak met de artiesten. Dat is Theater Overasselt. Opgericht in 2007. Kaarten koop je online via de website of in het dorp vanaf 3 weken voor iedere voorstelling, bij drogisterij Lucy van Langen, bloemenshop Merapi of aan de bar van het Verenigingsgebouw. Het theater zou niet mogelijk zijn zonder de Vrienden en de vrijwilligers; de licht- en geluidgroep, de gastvrouwen en -heren achter de bar, het theaterteam en de verkooppunten.

- De afgelopen jaren zijn de Overasseltse en Hatertse Vennen - gelegen NO van Overasselt - heringericht. De vennen waren verspreid komen te liggen, doordat veel regenwater verdampte. Dat is nadelig voor overlevingskansen van dieren en planten. Het gebied is daarom 'natter' gemaakt, zodat het weer geschikt is voor de planten- en diersoorten waar deze vennen vroeger befaamd om waren. Zo is door het kappen van naaldbomen de verdamping flink teruggebracht en komt de neerslag weer ten goede aan de vennen. Ook zijn greppels en sloten afgedamd of gedempt, zodat er minder water uit het gebied wegloopt. Het gebied van de Overasseltse en Hatertse Vennen is een prachtig natuurgebied. Veel mensen uit Nijmegen en de omliggende gemeenten komen hier vaak om te wandelen.

Tijdens de Nacht van de Nacht op 26 oktober 2019 krijg je de unieke mogelijkheid om hier in het donker te wandelen. Loop mee en beleef de natuur eens op een andere manier. Tijdens de wandeling vertellen de IVN-gidsen over het nachtelijke dierenleven van de Overasseltse en Hatertse Vennen. Je zoekt vooral de donkere paadjes op, maar komt ook door het open gebied van de vennen. In principe gaat de wandeling zonder zaklamp en zo veel mogelijk in stilte. Voor kinderen en hun ouders is er een apart kinderprogramma. Wanneer: Nacht van de Nacht, zaterdag 26 oktober 2019, 19.00-21.00 uur. Waar: Hessenbergseweg, Overasselt, parkeerplaats van Staatsbosbeheer. Deelname: € 2,00 per persoon. Gratis voor jongeren onder de 16 jaar en leden van IVN, KNNV en Groei en Bloei. Aanmelden: Niet verplicht. Organisatie: IVN Rijk van Nijmegen. Met de Nacht van de Nacht (jaarlijks op een zaterdag eind oktober) vragen de Natuur en Milieufederaties aandacht voor het belang en de schoonheid van duisternis. Op deze dag worden in heel Nederland honderden activiteiten georganiseerd.

- In 2009 en 2010 zijn de Maasheggen in de uiterwaarden van Heumen, Overasselt en Nederasselt hersteld. Ongeveer 12 kilometer heggen is onder handen genomen. Het gaat om eeuwenoude vlechtheggen, die een bijzonder ecosysteem vormen waar verschillende zeldzame planten- en diersoorten voorkomen. Ook zijn poelen, bermen en bomen in de uiterwaarden hersteld.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Overasselt, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Overasselt (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- Algemeen: - Site van de Stichting Overasselt Promotions.

- Belangenvereniging: - "De doelen van Dorpsplatform Overasselt zijn: het bespreekbaar maken van ideeën over de leefbaarheid van het dorp op ruimtelijk, sociaal, cultureel en economisch gebied; het signaleren van ontwikkelingen binnen het dorp en het aandringen op structurele verbeteringen van de leefbaarheid bij o.a. bevoegde instanties; het coördineren van ontwikkelingen die de leefbaarheid van het dorp ten goede komen en het voorkomen van ontwikkelingen die afbreuk doen aan de leefbaarheid van het dorp; het fungeren als klankbord voor externe instanties over ontwikkelingen die van invloed zijn op de leefbaarheid van het dorp.

Waarom een dorpsplatform? Wij zien in de bebouwde kom en het buitengebied van Overasselt een mooi landschap, cultuurhistorische waarden, en een betrokken leefgemeenschap. We leven ook in de nabijheid van Nijmegen en Malden, in een stedelijke omgeving met bijbehorende ontwikkelingen. We willen zorgen voor een goede balans. De samenleving is in beweging en we merken dat de samenstelling van de bewoners in het dorp verandert. Daar willen we op inspelen. In een groot aantal gemeenten bestaan al langer neutrale organisaties als een dorpsplatform. Wij willen niet achterblijven. Ook de gemeente onderschrijft betrokkenheid van bewoners met hun leefomgeving. In het collegeprogramma is opgenomen dat het college kiest voor een wijkgerichte aanpak. Hiervoor heeft zij financiële middelen beschikbaar; een zogeheten kostenbudget en een aanpakbudget."

- MFA: - Het Verenigingsgebouw in Overasselt is een multifunctioneel gebouw waarin verenigingen hun plek hebben en ook verschillende organisaties ondergebracht zijn zoals de thuiszorg, de bibliotheek, 2 logopediepraktijken, jongerencentrum Ojé en de KION. Bovendien vinden er jaarlijks vele grotere en kleinere evenementen plaats waaronder professionele theatervoorstellingen. Sinds 2016 staat er een weggeefkast in het Verenigingsgebouw. In Gelderland zijn anno medio 2016 inmiddels ca. 70 weggeefkasten geplaatst. De weggeefkasten zijn een onderdeel van het platform Gelderland Helpt dat als doel heeft om Gelderlanders elkaar te laten helpen. De weggeefkast is bedoeld om elkaar te helpen met materialen. Iedereen kan iets in de weggeefkast zetten, spullen die nog waarde hebben maar die je niet meer gebruikt. Iedereen kan ook iets uit de kast halen als er iets in staat wat je goed kunt gebruiken of gewoon leuk vindt om te hebben. Loop dus regelmatig even binnen bij het verenigingsgebouw om te kijken wat er allemaal in de kast gezet is of om er zelf iets leuks in te zetten.

- Onderwijs: - Basisschool de Zilverberg.

- Jeugd: - Scouting kampeerterrein St. Walrick.

- Muziek: - Muziekvereniging Kunst Na Arbeid (KNA) Overasselt is opgericht in 1900 als harmonieorkest. Na een rijke geschiedenis is in 2012 besloten het harmonieorkest op te delen in twee orkesten: Big Band 6611 en Klarinettenensemble Mooi van Hout. - Big Band 6611 bestaat uit een combo met piano, gitaar, slagwerk, basgitaar / contrabas en een 15-tal blazers, (nog) zonder zang. O.l.v. muzikale leider Pieter Engels spelen ze bigbandmuziek met jazzfeel en easyrock. - Klarinettenensemble Mooi van Hout bestaat uit 8 besklarinettisten, een altklarinettist en een basklarinettist. Het ensemble staat onder leiding van Wim Romeijn, zelf professioneel (es)klarinettist en leider van meerdere muziekgezelschappen. Naast volwassen klarinettisten spelen er ook jonge muzikanten bij het ensemble. Het gevarieerde repertoire beslaat klassiek, jazz, pop en uiteraard Klezmer, geschreven voor een klarinettenkoor.

- Wat zo'n dertig jaar geleden bij een stel pubers als grapje is begonnen, is inmiddels uitgegroeid tot een behoorlijk uit de hand gelopen hobby. Met als gevolg een goed op elkaar ingespeelde, vooral voor hun plezier spelende vriendenband. Blow The Base is een 11-koppige band, die regelmatig optreedt op (bedrijfs)feesten en evenementen, met een veelzijdig repertoire, van Jan Smit tot Nirvana, van BLØF tot Earth, Wind & Fire en van Borsato tot Lenny Kravitz. Van 1970 tot nu.

- Sport: - Voetbalvereniging Overasseltse Boys is opgericht in 1958.

- Landelijke Rijvereniging Sint Walrick Overasselt is opgericht in 1945. Het clubvaandel is een geschenk van de familie Verburg ter gelegenheid van de opening van de rijhal in 1979. Op concours in de parade wordt het vaandel aan het publiek getoond. Ook tijdens trouwerijen wordt het vaandel uit de koffer gehaald. Het bruidspaar wordt begeleid onder escorte van wedstrijdruiters en recreanten met hun paarden naar stadhuis of kerk. In 1979 is een binnenmanege gebouwd. Sindsdien kan er ook in de winter flink worden geoefend. Voorheen werd een lange winterrust genomen. In 1995 is de tweede rijhal gebouwd. In 2012 is de rijhal uit 1979 met 15 meter vergroot tot een 20x60 rijbak zodat er sindsdien Z-dressuur-, spring- en menwedstrijden kunnen worden georganiseerd. Alle bouwwerkzaamheden zijn uitgevoerd met hulp van veel vrijwilligers met 'twee rechterhanden', waardoor de kosten zo laag mogelijk konden worden gehouden. De rijvereniging heeft ca. 80 leden. Hiervan zijn er ongeveer 30 wedstrijdruiters/amazones. Daarnaast telt de vereniging zo’n 5 recreanten. De overige leden zijn rustende/steunende leden en ereleden.

- Zorg: - In Overasselt ontstond de wens van inwoners om ouderen en mensen met een beperking, die vanwege hun complexe zorgvraag niet meer thuis kunnen wonen, een plek in het dorp te geven. Malderburch zag de vraag en vroeg Dichterbij om mee te denken over een oplossing. Samen met de inwoners, de gemeente Heumen en de woningcorporatie ontstond het project ‘Buurderij de Lage Hof’. Een kleinschalige woonvorm van 4 eenheden, met elk 6 plaatsen voor ouderen met dementie en (ouder wordende) mensen met een verstandelijke beperking. In voor Zorg-coach Jan van Gorp heeft het werkend principe achter de samenwerking van woonzorgcentrum De Malderburch en Dichterbij indrukwekkend beschreven in het eindverslag 'Buurderij de Lage Hof ontzorgt! Werkend principe. Dichterbij en Malderburch In voor zorg!'. - Website Buurderij De Lage Hof.

- Veiligheid: - WhatsApp Buurtpreventie Overasselt. - Brandweer Overasselt.

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Overasselt.

Reactie toevoegen