Oudega (Smallingerland)

Plaats
Dorp
Smallingerland
Fryslân

oudega_smallingerland_collage.jpg

Oudega is een dorp in de provincie Fryslân, gemeente Smallingerland. Althans dít Oudega, want in deze provincie zijn nóg twee dorpen met deze naam. Dit is de grootste en bekendste van de drie. (© Jan Dijkstra, Houten)

Oudega is een dorp in de provincie Fryslân, gemeente Smallingerland. Althans dít Oudega, want in deze provincie zijn nóg twee dorpen met deze naam. Dit is de grootste en bekendste van de drie. (© Jan Dijkstra, Houten)

oudega_smallingerland_te_koop_boeren_schepijs_en_kaas_kopie.jpg

Als je een 'vrouw zoekt boer' bent, adviseren we je eens in Oudega gem. Smallingerland te gaan kijken. Daar verkopen ze namelijk 'It best fan 't West' (It West is een buurtje W van de dorpskern), zijnde boeren, schepijs en kaas. ;-) (© https://afanja.com)

Als je een 'vrouw zoekt boer' bent, adviseren we je eens in Oudega gem. Smallingerland te gaan kijken. Daar verkopen ze namelijk 'It best fan 't West' (It West is een buurtje W van de dorpskern), zijnde boeren, schepijs en kaas. ;-) (© https://afanja.com)

Oudega (2).JPG

Middenin Oudega

Middenin Oudega

Oudega (3).JPG

De stoere kerk van Oudega

De stoere kerk van Oudega

Oudega. (2).JPG

Hier kun je goed zien dat de kerk van Oudega eigenlijk los staat van de toren

Hier kun je goed zien dat de kerk van Oudega eigenlijk los staat van de toren

Oudega..JPG

Ook nog in Oudega

Ook nog in Oudega

oudega_smallingerland_fazant.jpg

Met een beetje geluk kun je in de omgeving van Oudega de kleurrijke fazanten spotten. Dit exemplaar is goed doorvoed, óf is in verwachting, óf heeft zich 'opgeblazen' om voor de fotograaf extra goed 'uit de verf te komen'. (© https://afanja.com/tag/fazant

Met een beetje geluk kun je in de omgeving van Oudega de kleurrijke fazanten spotten. Dit exemplaar is goed doorvoed, óf is in verwachting, óf heeft zich 'opgeblazen' om voor de fotograaf extra goed 'uit de verf te komen'. (© https://afanja.com/tag/fazant

Oudega (Smallingerland)

Terug naar boven

Status

- Oudega is een dorp in de provincie Fryslân, gemeente Smallingerland.

- Onder het dorp Oudega vallen ook de buurtschappen De Geasten, De Koai, Headammen, It Utein, Opperbuorren en Sitebuorren. Dit zijn 6 buurtschappen in totaal.

Terug naar boven

Naam

In het Fries
Aldegea.

Naam komt vaker voor
In Fryslân zijn nog twee Oudega's: een in de gemeente De Fryske Marren (voorheen Gaasterlân-Sleat) en een in de gemeente Súdwest-Fryslân (voorheen Wymbritseradiel).

Oudere vermeldingen
1439 Aldga, 1504 Aldeghae, 1579 Aldega.

Naamsverklaring
Betekent 'het oude dorp(sgebied)', ter onderscheiding van Nijega.(1)

Terug naar boven

Ligging

Het dorp Oudega ligt O van het Nationale Park De Alde Feanen, OZO van het dorp Earnewâld, ZO van het dorp Garyp, Z van de dorpen Sumar en Burgum, ZW van de dorpen Nijega, De Tike en Eastermar, WZW van de dorpen Opeinde en Rottevalle, NW van de dorpen Smalle Ee, De Wilgen, Boornbergum en Kortehemmen en de kern Drachten, N van het dorp Nij Beets en NO van het dorp De Veenhoop.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 omvat het dorp Oudega 104 huizen met 603 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 700 huizen met ca. 1.700 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

- Op de dorpssite vind je een uitvoerige beschrijving van de geschiedenis van Oudega in woord en beeld in 7 delen. Aan de rechterkant van de pagina onder de link vind je alle 7 delen. Onze complimenten voor het dorp dat zij haar geschiedenis zo goed heeft samengevat en op haar dorpssite voor een breed publiek beschikbaar heeft gemaakt! Hopelijk een inspirerend voorbeeld voor andere dorpen, want helaas zien wij maar erg weinig dorpen die op hun site een goed verhaal hebben uitgewerkt over de geschiedenis van hun dorp. Terwijl het toch een kleine moeite is; er 'even' een paar avonden voor gaan zitten om uit de beschikbare literatuur een goed verhaal over het verleden van je dorp samen te stellen en daarmee niet alleen het heden maar ook het verleden van je dorp, hoe het allemaal zo gekomen is dat het vandaag de dag is zoals het is, bij een breed publiek 'op de kaart te zetten'.

- Wie geïnteresseerd is in in de geschiedenis van dit dorp, valt met zijn neus dubbelop in de boter zogezegd, want er is nóg een fraaie, uitvoerige site in tekst en beeld over de geschiedenis van Oudega, samengesteld door inwoner Feike Wijma. Hoe dat zo gekomen is, licht hij op zijn site als volgt toe: "Deze site is gemaakt in het kader van een opdracht voor mijn opleiding tot leraar Aardrijkskunde aan de Noordelijke Hogeschool in Leeuwarden. De bedoeling van deze opdracht is om een dorpsonderzoek te doen, waarbij een tiental elementen uit het dorp worden uitgediept en vervolgens worden verklaard waarom deze zijn waar ze zijn en zijn hoe ze zijn. Een ander aspect van de opdracht is de ontstaansgeschiedenis van het dorp te onderzoeken. Waar ligt het precies en waarom daar, maar ook hoe is het geworden zoals het nu is. De reden waarom ik juist voor dit dorp heb gekozen is niet zo heel erg moeilijk; ik woon hier namelijk al bijna mijn hele leven met veel plezier. Mijn jeugd heb ik hier doorgebracht. Ik heb enkele jaren elders gewoond, maar toen de kans zich voordeed om terug te gaan naar Oudega heb ik niet lang getwijfeld."

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Oudega heeft 8 rijksmonumenten.

- Oudega heeft 6 gemeentelijke monumenten.

- De Hervormde (PKN) Sint Agathakerk (Buorren 1) is een eenbeukige kerk uit de 12e eeuw. Rond 1250 krijgt de kerk aan de westzijde een romaanse toren, waarvan de spits in 1888 is vervangen door een tentdak. De ruimte onder de toren was in de 16e-18e eeuw in gebruik als gevangenis. In de toren hangt een klok uit de 14e eeuw en een klok uit 1949. Het gotische koor dateert waarschijnlijk uit de 14e eeuw, de koorsluiting uit 1599. In 1717 krijgt de kerk rondboogvensters met gebrandschilderd glas. In 1875 zijn de muren verhoogd. Bij een restauratie in 1921, naar plannen van G.J. Veenstra, krijgt de noordzijde weer een romaanse indeling en wordt een houten tongewelf aangebracht, dat door J. Por wordt voorzien van ornamentranden. In de kerk een preekstoel en een herenbank uit de 17e eeuw en elf rouwborden uit de 18e eeuw. Het orgel uit 1875 is gebouwd door L. van Dam en Zonen en in 1921 uitgebreid door Bakker & Timmenga.

- De Gereformeerde (PKN) kerk It Ljochtbeaken (Buorren 31) dateert uit 1910 en is verbouwd in 1980 en 2005/2006. Bij de laatste verbouwing heeft de kerk haar naam gekregen, en is zij uitgebreid met drie vergaderzalen, nieuwe toiletten, een keuken, een bar en een extra berging. Ook is het podium in de kerk vergroot.

- Molens: - Windmotor Polder Boonstra / Barfjild. - Windmotor Jan Durkspolder. - Windmotor aan de weg Geau. - Windmotor Polder Douwma.

- Gevelstenen in Oudega.

- In mei 2017 hebben cliënten van dagbesteding Tierelantuintje in opdracht van Doarpsbelang Aldegea een bankje aan de Manjepetswei W van het dorp een kleurrijke make-over gegeven. Met de strakke lijnen en de herkenbare primaire kleuren van De Stijl brengt Oudega een mooie ode aan kunstenaar Theo van Doesburg, die Drachten met zijn abstracte kunst internationaal op de kaart heeft gezet.

Terug naar boven

Evenementen

- Kulturele Kommisje Aldegea organiseert door het jaar heen diverse culturele activiteiten, exposities, concerten enz., in de breedste zin van het woord, in en om Oudega.

- 4 horecaondernemers uit Oudega hebben in februari 2017 de 1e editie van de Kulinêre Kuiertocht Aldegea georganiseerd. Dat was een groot succes. In september 2017 was de 2e editie. De intentie is om er een jaarlijks evenement van te maken. De eerstvolgende keer is in april of mei 2018.

- Dorpsfeest- en Oranjevereniging Foar Foarstenhûs en Heitelân organiseert door het jaar heen diverse evenementen. Uiteraard Koningsdag, en verder o.a. ook Ringrijden (op een vrijdag eind juni), het Dorpsfeest (weekend begin september) en het Bierfest (op een zaterdag eind september).

- Avondvierdaagse (eind mei).

- Op een donderdag begin augustus is er de jaarlijkse Jaarmarkt met Vlomarkt (14.00-21.00 uur), met 's avonds muziek van DJ's.

- "Het Kinderspul organiseert in de laatste week van de zomervakantie voor de jeugd van de lagere school een week vol leuke activiteiten. Waar het vooral om draait is het bouwen van een eigen hut met je vriendjes en vriendinnetjes. Daarnaast zijn we aan het schminken, is er een stormbaan en een pannaveld. En natuurlijk is er zoals altijd de viswedstrijd. Op donderdagavond sluiten we de week af met een gezellige avond in de skippersseal."

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- Watersportvereniging WSV Oudega beheert de voorzieningen in de haven en organiseert activiteiten. Samen met de havenmeester wordt ervoor gezorgd dat passanten goed terecht kunnen. De vereniging vertegenwoordigt de leden in het overleg met de gemeente (eigenaar van de haven) teneinde inrichting en faciliteiten te laten aansluiten op de wensen van de leden en overige gebruikers.

- De Fûgelwacht Aldegea e.o. is kennelijk te druk met goede dingen doen voor de vogels in Oudega e.o. om zich op het internet te profileren, want voor zover ons bekend zijn zij niet op het internet aanwezig middels een website of -pagina. En ook op de lokale dorpssite zijn ze helaas niet erg mededeelzaam, om het eufemistisch te zeggen. Dus helaas kunnen wij niets over hun goede werken vertellen, omdat/zolang zij dat zelf ook niet doen...

'Aan het Water'
"Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Smallingerland en Gedeputeerde Staten van de provincie Fryslân hebben meerdere besluiten genomen voor de ontwikkeling van 'Oudega aan het Water'. Ook Wetterskip Fryslân is bij het project betrokken. De belangrijkste besluiten zijn het vaststellen van het ontwerp voor het meer en de realisatie van een in totaal 2,5 kilometer lang fiets- en wandelpad langs de zuidkant van het plangebied. Aantrekkingskracht op de watersport. Het ontwerp van het meer is tot stand gekomen tijdens diverse thematische bijeenkomsten. Vertegenwoordigers vanuit het dorp, recreatie, ecologie, landschapsbeheer en de agrarische sector dachten actief mee over het ontwerp van het nieuwe meer van zo'n 45 hectare. Het meer wordt ongeveer 800 meter lang en 500 meter breed. Het leent zich niet alleen goed voor pleziervaart, maar ook voor de watersport, zoals zeilen. Ook de natuur wordt versterkt in het plan.

Het toekomstige fiets- en wandelpad langs de zuidkant van het plangebied is een uitbreiding en sluit aan op het nog te realiseren fiets- en wandelpad aan de westkant van het meer. Hierdoor ontstaat er een prachtige fietsroute van in totaal ongeveer 2,5 kilometer langs het water. Het project 'Oudega aan het Water' is onderdeel van de gebiedsaanpak Oostelijke Poort Friese Meren (OPFM). Doel is om Drachten aan te sluiten op de Friese Meren en Drachten te ontwikkelen als poort naar de Friese Meren. Hierin werkt de gemeente Smallingerland samen met Provincie Fryslân en met Wetterskip Fryslân. Door de ontwikkelingen rondom het havengebied en het meer wordt de recreatieve en economische meerwaarde van het dorp versterkt." (bron: Wetterskip Fryslân, augustus 2021)

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Oudega, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Beeld

- Recente foto's en filmpjes van Oudega, door René Hogendijk.

- Oude foto's, ansichtkaarten en krantenartikelen van Oudega op Facebook.

Terug naar boven

Links

- Algemeen: - Site van en over Oudega.

- Nieuws: - Nieuws uit Oudega op Facebook.

- "Dorpskant De Bakbrogge is er sinds 1992, en is genoemd naar de bijnaam voor de inwoners van Oudega. Het is een krant voor en door het dorp. De krant is een platform voor de verschillende verenigingen en organisaties, maar ook de individuele Oudegaaster kan er zijn nieuws kwijt. De vaste rubrieken zijn o.a. Aldegeasters, Bernepraat, Nije Bakbroggen, de prijspuzzelpagina, Bijzonder Gewoon, Hobby’s van mensen, Nijs wat de kranten (net) helle hat en de agenda. Een aantal vaste kolomschrijfsters verzorgt de ‘Weromdêromkolom’. De Bakbrogge verschijnt zeven keer per jaar. De redactie streeft ernaar dat de krant een bindende factor in het dorp is. De krant telt ruim 600 abonnee’s. Als je je wilt aanmelden voor een jaarabonnement dan kan dat per e-mail op Bakbrogge@hotmail.com. Een abonnement kost €12,50. Buiten de regio €19,50." Via de link is een aantal oudere nummers ook online te lezen.

- Belangenorganisatie: - "Een historierijk verleden heeft ze, met komende en gaande bestuursleden, waarvan sommigen decennialang zitting hadden in het bestuur en bijna verweven waren met de vereniging en van grote betekenis waren voor het dorp. Wat is een dorp zonder een vertegenwoordigend bestuursorgaan? Wij als bestuur van Doarpsbelang Aldegea willen de oren en ogen van het dorp Oudega zijn. We willen overleggen met, onze zorgen voorleggen aan en initiatieven tonen richting de gemeente. We willen laten merken dat we er zijn, maar dat we ook serieus genomen willen worden. We werken eraan om de leefbaarheid van het dorp op een hoog peil te houden. Leefbaarheid laat zich vooral meten door de mensen in het dorp, door de activiteiten in hun vrije tijd, door de bedrijven die er gevestigd zijn, door de infrastuctuur in en rond het dorp, door hoe er gewoond wordt, de vormen van transport, door de uitgaansmogelijkheden, door recreatie en toerisme.

Kortom: Mens, Milieu en Cultuur zijn onze hoofdzaken waar we aandacht aan besteden en waar we de vinger aan de pols houden en onze pijlen op richten. Daarbij boeken we successen, maar is het ook wel eens een kwestie van ‘een lange adem’. Alle aandacht voor de diverse zaken delen we met de bewoners van Oudega, via de Facebookpagina “Nijs fan Aldegea”. Maar ook schuwen we de regionale kranten niet. “Aldegea op ‘e kaart” is ons motto. Lees onze stukken er maar eens op na. En wil je iets aan de kaak stellen of heb je vragen, neem dan gerust contact met ons op. Ons e-mailadres is dorpsbelang-aldegea.sm@hotmail.com. Het bestuur van Doarpsbelang Aldegea."

- MFC: - "In mei 2015 opende Oudega haar nieuwe MFC De Gearrin. Het gebouw kreeg deze naam niet voor niets. De Gearrin betekent 'de samenloop' en dat is exact het doel van ons MFC. De Gearrin vormt het kloppende hart van het dorp. Jong en oud(er) ontmoet elkaar hier tijdens gymles, korfbal- of volleybaltraining of tijdens een gezellige ochtend van Trefpunt Graach Dien. In het MFC worden volop activiteiten georganiseerd voor jong en oud(er). De bovenste etage is vrijdagavond het adres voor de jeugd, die van harte welkom is in de nieuwe jeugdsoos. Ondertussen wordt er op vrijdagavond in de kantine van de korfbalvereniging volop gekaart door de kaartvereniging. Kortom, een ontmoetingsplaats voor het gehele dorp. Ook de huisarts en de wijkverpleegkundige hebben een vaste plek in het MFC."

- Onderwijs: - In augustus 2016 is Samenwerkingsschool De Diamant van start gegaan. Een school die is ontstaan uit PCBO De Grûnslach en OPO De Great Haersmaskoalle. Een samenwerkingsschool waar kinderen van de christelijke identiteit en de openbare identiteit in één klas zitten. De school neemt een centrale plaats in Oudega in, en heeft een onderscheidend concept. De school heeft ca. 160 leerlingen. Uitleg van de naam: "Een diamant ontstaat onder hoge druk en warmte in de aarde. De steen is zwart en dof voordat hij geslepen is. Niemand ziet dat er onder het slijpsel een schitterende edelsteen zit. Eenmaal ontwikkeld is het een transparante steen die schittert, sprankelt en straalt. De facetten weerspiegelen het licht in alle kleuren van de regenboog.

Zo is het met kinderen ook. Kinderen komen bij ons op school als ze vier jaar zijn. Ze staan aan het begin van hun ontwikkeling om te worden tot prachtige mensen. Zoals een diamant zijn schittering vindt door slijpen, kan iedereen door ontwikkeling zijn facetten hervinden. Een ontwikkelde en geslepen diamant is het waard om gedragen te worden, te laten zien en trots op te zijn! Je hebt een diamant nodig om een diamant te slijpen. Je hebt een mens nodig om een mens te ontwikkelen. Wij kunnen ons niet ontwikkelen zonder elkaar. Een diamant staat voor ons voor authenticiteit en het unieke in elk kind en elk mens."

- Muziek: - Fanfareorkest Looft den Heer staat jaarlijks garant voor minstens 3 concerten. Een van de plaatselijke PKN-kerken wordt dan omgebouwd tot concertzaal, compleet met prachtig decor. Behalve het oor, wil het oog immers ook wel wat... Ze beogen de concerten zo samen te stellen dat ze met hun muziek een groot aantal luisteraars bereiken en dat de jeugdleden enthousiast meedoen. De vereniging is opgericht in 1904. De aanleiding voor de oprichting is vermoedelijk het schoolfeest in 1903 geweest; toen het muziekkorps uit Garijp in Oudega kwam spelen. Dat heeft een inspirerende functie gehad.

- Fanfare Apollo-Foarút is in 1970 ontstaan uit een fusie van Apollo uit Opeinde en Foarút uit Oudega. De beide korpsen kampten met het probleem dat ze niet genoeg leden hadden om zelfstandig als fanfarekorps te opereren. Na de fusie ontstond er een fanfarekorps met ca. 30 leden, wat voor een fanfarekorps nog steeds aan de kleine kant is. De leeftijden variëren van ca. 10 tot ca. 80.

- Zorg: - Dagbesteding en wonen met zorg Tierelantuintje in Oudega richt zicht op het bieden van begeleiding aan (jong-)volwassenen en ouderen met een beperking. Dit kan in de vorm van (creatieve) dagbesteding in groepen en in overleg als individuele begeleiding. Doordat meerdere doelgroepen op Tierelantuintje een plaats hebben, ontstaat de mogelijkheid dat cliënten elkaar kunnen helpen en versterken. Iedereen draagt naar vermogen bij aan het welzijn van de ander. Er wordt gewerkt in een kleinschalige setting: de groepen zijn nooit groter dan zes cliënten. De creatieve en huishoudelijke activiteiten vinden hoofdzakelijk plaats binnen het zorgatelier.

Op het terrein is ook een groente- en kruidentuin met een kweekkas. De verbouwde groente en het fruit verwerken ze in gerechten voor de Theetuin, die geopend is van april t/m september. Naast al deze activiteiten gaan ze ook twee ochtenden in de week naar het Multi Functioneel Centrum in Oudega. Zij dragen hier hun steentje bij aan de maatschappij door o.a. een aantal opruim- en schoonmaakwerkzaamheden uit te voeren, en door de koffie en thee voor de gasten te verzorgen. In 2017 is Tierelantuintje verhuisd naar de voormalige openbare school aan de Great Haersmawei 4, waar naast alle hiervoor vermelde faciliteiten ook 8 zorgappartementen voor mensen met een verstandelijke beperking worden gerealiseerd.

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Oudega kerk.

Reactie toevoegen