Oostwoud

Plaats
Dorp
Medemblik
West-Friesland
Noord-Holland

Oostwoud

Terug naar boven

Status

- Oostwoud is een dorp in de provincie Noord-Holland, in de streek West-Friesland, gemeente Medemblik. T/m 1978 gemeente Midwoud. In 1979 over naar gemeente Noorder-Koggenland, in 2007 over naar gemeente Medemblik.

- Onder het dorp Oostwoud vallen ook de buurtschappen Broerdijk (deels) en Veldhuis.

Terug naar boven

Naam

In het Westfries
Oôstwoud.

Oudere vermeldingen
Ca. 1312 Oestenwoude, ca. 1338 Oeftenwoude, 1395-1396 Oestwoude.

Naamsverklaring
Samenstelling van woud, wold 'moerasbos, zompig bos' en oost 'oostelijk gelegen', ter onderscheiding van Midwoud en Nibbixwoud.(1)

Terug naar boven

Ligging

In het van W naar O langgerekte dorpsgebied van Oostwoud ligt het dorp ongeveer centraal tot iets O daarvan. Verder ligt het dorp NO van Midwoud, OZO van Abbekerk, ZO van Twisk, ZZO van Opperdoes, ZZW van Medemblik, WZW van Onderdijk, W van Wervershoof, NW van Zwaagdijk-Oost en NNW van Hauwert.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft Oostwoud 48 huizen met 310 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 360 huizen met ca. 900 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

- Op 3 juni 1710 is Oostwoud door een brand, gesticht door een misdadiger, voor een groot deel verwoest.

- Het vroegere station Midwoud-Oostwoud lag in het Oostwoudse deel van de buurtschap Broerdijk en wordt daarom aldaar beschreven.

- Herinneringen van Robert Anker aan het Oostwoud van zijn jeugd (artikel in tijdschrift Raster, 1992), waarin hij vertelt welke middenstanders en ambachtslieden er vroeger in het dorp waren (dat waren er héél veel), welke er inmiddels verdwenen zijn (de meeste) en welke er nog over zijn (nog enkele).

- De Bouwhistorische Commissie van het Westfries Genootschap heeft eind 2015 de toen in vervallen staat verkerende stolphoeve van dhr. J. Nes op Oosteinde 42 in Oostwoud onderzocht en beschreven, omdat het pand kort nadien is gesloopt en vervangen door een nieuw pand. De resultaten van het onderzoek in tekst en beeld vind je onder de link.

- Rond 1960 zijn bij opgravingen in Oostwoud grafheuvels met nederzettingssporen uit de midden-bronstijd en van de Klokbekercultuur gevonden. Het skeletmateriaal van deze opgravingen heeft een hoofdrol gekregen in een grote, in 2017 uitgevoerde internationale studie naar DNA van prehistorische Europeanen in de Klokbeker-periode, ongeveer 3000 jaar geleden (overgang Steentijd-Bronstijd). Uit de studie blijkt dat de menselijke populatie in Groot-Brittannië in die periode voor het overgrote deel werd vervangen door mensen vanaf het Europese continent. Dat is goed zichtbaar door de grote overeenkomsten die te zien zijn tussen het DNA in Groot-Brittannië en Nederland.

Voor het onderzoek is DNA gebruikt van mensen die 3000 jaar geleden in Oostwoud hebben geleefd. Er is niet veel DNA beschikbaar uit deze periode. Het Oostwoudse skeletmateriaal is van bijzonder goede kwaliteit voor DNA-analyse. De mensenlijke resten zijn eigendom van de provincie Noord-Holland en worden bewaard in het archeologisch depot in Castricum. Het botmateriaal is bestudeerd door wetenschappers van de Universiteit Leiden, als onderdeel van een grote groep internationale onderzoekers. De resultaten van het onderzoek zijn in 2018 gepubliceerd in het internationale wetenschappelijke tijdschrift Nature, en zijn via de link ook online te lezen. Zie ook het interview met enkele Leidse onderzoekers over dit onderzoek in de Volkskrant, mei 2017.

- Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van dit dorp, kun je terecht bij de in 2001 opgerichte Historische Vereniging Midwoud - Oostwoud (HVMO). De vereniging, die ca. 400 leden heeft, stelt zich ten doel bij te dragen tot het welzijn van de bevolking in haar werkgebied en van hen die zich daarbij betrokken voelen, in het bijzonder door het bevorderen van de kennis van de geschiedenis van de genoemde dorpen en omgeving, van het historisch streekeigen en de daarin optredende veranderingen. Op de 1e zaterdagmiddag van oktober wordt altijd het Jaarboek gepresenteerd. Niet alleen de leden uit de genoemde dorpen maar ook veel oud-inwoners, zelfs uit het buitenland, bezoeken deze dag om elkaar weer eens te ontmoeten en bij te praten. De inhoudsopgaven van alle sinds 2001 verschenen Jaarboeken zijn op de site van de vereniging te vinden. - Hier vind je de jaarboeken en dvd's die nog verkrijgbaar zijn.

Een andere bijzonderheid is dat de vereniging jaarlijks een Boogie uitreikt. Dit is Westfries voor ‘schouderklopje’. Het Boogie is bestemd voor een persoon, personen, een buurt of instelling, die zich verdienstelijk heeft of hebben gemaakt voor het behoud van het culturele erfgoed of die zich op een bijzondere manier heeft of hebben ingezet of zich nog inzetten voor de dorpen Midwoud en/of Oostwoud, om de schoonheid ervan te bewaren, uit te bouwen en/of uit te dragen. Het doel van het Boogie is de bewustwording te bevorderen en te benadrukken, dat de instandhouding van ons culturele erfgoed begint bij een ieder thuis en zijn directe omgeving. - Nieuwe leden zijn van harte welkom.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- In de jaren negentig wordt een plan uitgevoerd om de dorpen Oostwoud en Midwoud naar elkaar toe te laten groeien via de voorheen nauwelijks bebouwde weg Tripkouw, een ruim 1 km lange weg die de twee plaatsen met elkaar verbond, met daaraan gelegen de gelijknamige buurtschap. De buurtschap viel voorheen grotendeels onder Midwoud, deels onder Oostwoud. Eerstgenoemde kern is sinds de jaren negentig in die omgeving fors uitgebreid, waardoor de buurtschap Tripkouw geheel in die dorpskern is opgegaan, en de bebouwde kommen van de beide dorpen nu in het N uiteinde van die weg aan elkaar grenzen.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Oostwoud heeft 2 rijksmonumenten, zijnde de Hervormde (PKN) kerk (Oosteinde 44) met toren. Het is een in 1753 opgetrokken, eenschepig gebouw met vijfzijdige sluiting, waaraan eind 19e eeuw een noordelijke, eveneens vijfzijdig gesloten uitbouw is toegevoegd. In het interieur treffen we o.a. een preekstoel en koperen doopbekkenarm met bekken uit de 17e eeuw, een koperen voorzangerslezenaar uit de 18e eeuw, een psalmbordje uit 1769, en een tweeklaviers orgel, in 1874 gemaakt door L. van Dam en Zonen. De consistoriekamer is van algemeen belang uit architectuur- en cultuurhistorisch oogpunt, als gaaf voorbeeld van een 19e-eeuwse consistoriekamer. De consistoriekamer heeft ensemblewaarde in relatie tot de aangrenzende kerk. Toren met dakruiter boven de westgevel. Klokkenstoel met klok van Hendricus Nieman uit 1616, diam. 118,8 cm. Mechanisch torenuurwerk van Batstra uit ca. 1880, later voorzien van elektrische opwinding. De kerk maakt tegenwoordig deel uit van Protestantse Gemeente THOMAS, wat staat voor "Twisk Hauwert Oostwoud Midwoud Allen Samen". Middels een roulatieschema worden in alle 4 de kerken nog diensten gehouden.

- De Klikjesmolen staat in buurtschap Broerdijk en wordt daarom aldaar beschreven.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- Het Zwembad - naar eigen zeggen "Het leukste zwembad van West-Friesland" - is gelegen aan de Tripkouw te Midwoud, verscholen achter de oude brandweergarage en Basisschool De Koet. Na de grote renovatie’s in 1992, 1993 en de nieuwbouw in 2000, is de ingang verplaatst van de Dorpsstraat in Oostwoud naar de Tripkouw. Het bad stamt uit 1959 en is daarmee het oudste openluchtbad van West-Friesland. In 2009 vierde het bad haar 50-jarig jubileum met een geweldig jubileumjaar. "Op het complex is heel veel ruimte om te zonnen en te spelen. Er zijn zowel zon- als schaduwplaatsen op de goed onderhouden ligweiden. Ook is er een terras voor ouders en begeleiders die zelf niet willen zwemmen. In de kiosk is koffie, thee, frisdrank, ijs en diverse soorten snoepgoed verkrijgbaar. Ook worden er ieder jaar door de activiteitencommissie veel activiteiten georganiseerd.

Er zijn drie gescheiden baden. Het ‘grote bad’ met een diepte van 1,55 mtr tot 2,75 mtr; het ‘kleine bad’ met een waterdiepte van 45 cm tot 105 cm en het ‘peuterbad’ met een diepte van maximaal 30 cm. Er is altijd gediplomeerd personeel aanwezig. Het bad drijft figuurlijk op vrijwilligers die er in de zomer voor zorgen dat alle bezoekers zich welkom voelen. Maar ook ‘s winters is het bad bevolkt door een groep 'winterwerkers', die er voor zorgen dat het bad ieder volgend seizoen weer open kan. Kortom ‘Het Zwembad’ bruist van het leven en is dus zeker een bezoekje waard!"

- Behalve het Streekbos ligt er in West-Friesland nog een 'groene parel', en wel het bos- en waterrijke natuur- en recreatiegebied Egboetswater, O van Oostwoud, NO van Hauwert, en ook vallend onder de beide dorpsgebieden. Het gebied is rond 2010 fors uitgebreid. De uitbreiding omvat 22 ha aan natuurgebied en recreatie. 7 ha is benut voor waterberging. De uitbreiding sluit aan op het bestaande natuurgebied, en omvatte ook de aanleg van voetpaden en fietspaden, bruggen en vaargebieden. IVN West-Friesland heeft van Recreatieschap Westfriesland (RSW) in 2010 de beschikking gekregen over een voormalige werkschuur om hun natuuractiviteiten daar uit te breiden. Deze is Het Egboetje gedoopt (adres: Liederik 15, Oostwoud). Sindsdien kunnen ze hier o.a. natuuractiviteiten ondernemen met groepen (school)kinderen, en excursies door het Egboetswater organiseren. - Nieuws over het Egboetswater op de site van Medemblik Actueel.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Oostwoud, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Links

- Belangenvereniging: - "Dorpsraad Midwoud - Oostwoud (DMO) is een schakel tussen de bewoners en de gemeente. Het is een aanspreekpunt voor zowel de burger als de gemeente. Het is een van de manieren om de bewoners te betrekken bij de voorbereiding en uitvoering van het beleid. De gemeente gaat uit van behoorlijk bestuur en vanuit de dorpsraad beoogt men meerwaarde te hebben voor verbetering van de leefbaarheid. Een dorpsraad heeft geen beslissende maar wel een adviserende rol en we kunnen kritisch advies geven. Als dorpsraad nodigen we de bewoners dan ook uit om mee te denken. Wij kunnen die inbreng goed gebruiken. Wij beogen mede door onze website de inwoners op de hoogte te houden van de activiteiten van de dorpsraad. Daarnaast bestaat er de mogelijkheid via de website zaken bij de dorpsraad aan te kaarten. Wij nodigen u uit hier enthousiast van gebruik te maken." Aldus de dorpsraad op haar site.

- Muziek: - Fanfare OKK uit Oostwoud repeteert elke dinsdagavond in de bovenzaal van Café De Post in Midwoud. Je bent van harte welkom om eens vrijblijvend kennis te komen maken, om te zien of de vereniging wellicht ook iets voor jou is.

- Vrouwen: - Vrouwen van Nu afd. Midwoud - Oostwoud is een afdeling van de landelijke vereniging Vrouwen van Nu, Nederlands grootste vrouwenorganisatie. Het is een ontmoetingsplaats voor vrouwen die hart hebben voor hun leefomgeving, die hun creativiteit willen ontplooien, aan hun persoonlijke ontwikkeling willen werken en die hun stem willen laten horen in de maatschappij. Het is een actieve en gezellige vereniging met tal van activiteiten. Ze organiseren diverse bijeenkomsten, lezingen en uitstapjes. Vrouwen delen verschillende hobby’s met elkaar in zogeheten ‘interessegroepen’. Ze nodigen je van harte uit om eens kennis te komen maken. Je zult je snel thuis voelen. Leden van Vrouwen van Nu kunnen niet alleen gebruik maken van het aanbod in de eigen afdeling, maar ook deelnemen aan activiteiten die provinciaal en landelijk worden georganiseerd. Daarnaast krijg je 6x per jaar het ledenblad.

Reacties

(2)

Hallo
Ik ben in 1941 in Twisk geboren, in het vroegere station wat later afgebroken is. Heel jammer.
Later zijn we naar de melkzaak verhuisd, op mijn zestiende verhuisde ik naar Amsterdam.
We gaan nog veel met de stoomtram mee van Hoorn naar Medenblik, erg leuk.
Dan kom ik weer in mijn ouwe gebied terug, daar geniet ik erg van.
Ik lees ook altijd nog het Skroivendevort, een heel leuk boekje.
Ik hoop dat ik genoeg verteld heb.
Groetjes Rina Wolthuizen

Dank voor uw reactie! Dat vinden we altijd mooi, als mensen hun herinneringen aan vroeger vertellen. Maar het station dat u bedoelt heette officieel Midwoud-Oostwoud, en lag nét buiten het dorpsgebied van Twisk, in buurtschap Broerdijk of Boerdijk, in het W puntje van het dorpsgebied van Oostwoud. Dat heb ik hier beschreven en op een kaart afgebeeld: https://www.plaatsengids.nl/broerdijk. En onder de 1e link daar onder het kopje Geschiedenis, kunt u nog foto's vinden van het mooie stationnetje dat helaas in 1970 is afgebroken. En station Twisk, dat nog bestaat, ligt eigenlijk nét buiten Twisk, in 't Westeinde (van het dorpsgebied van Opperdoes).

Ik heb de pagina van Oostwoud nog verder uitgewerkt, wat er stond was nog maar een beginnetje. U kunt dat over ca. een dag zien, omdat de pagina's naar de bezoekers toe 1x per dag worden bijgewerkt. Het dorp Twisk heb ik ook al uitvoerig uitgewerkt, op https://www.plaatsengids.nl/twisk.

En dank voor de tip van dat tijdschrift Skroivendevort van het Westfries Genootschap. Dat kende ik nog niet, en heb ik nu beschreven op https://www.plaatsengids.nl/west-friesland#geschiedenis. Via de link daar, is een deel van de artikelen uit recente jaargangen van dat tijdschrift ook online te lezen.

Reactie toevoegen