Status

- Nieuweschoot is een dorp in de provincie Fryslân, gemeente Heerenveen. T/m 30-6-1934 gemeente Schoterland.

- Sinds 2006 bezit het dorp een eigen wapen en een vlag. Het ontwerp is gemaakt door de heer J.C. Terluin, lid van de Fryske Rie foar Heraldyk. De betekenis is als volgt: Schoot betekent: 'vooruitspringend stuk land'. De groene punt in het gouden schild wil dat uitbeelden. Nieuweschoot is een agrarisch dorp. De zilveren klaver in de voet van het schild is daar een symbool van. Het duidt op het weidegebied en de veeteelt. Op de kaart van Schotanus (begin 18 eeuw) kunnen we twee eendenkooien bij dit dorp ontdekken. Het rode eentje in het schildhoofd houdt de herinnering hieraan levend. Er is veel natuurgebied bij het dorp; de eikentakken met de eikel en twee bladeren geven dit aan. De eik is een zeer belangrijke boom in ons land. Hij geeft niet alleen prima en goed hard timmerhout, maar ook de eikels die vroeger veel als varkensvoer werden gebruikt, terwijl van de schors looistof werd gemaakt. De gouden achtergrond van het wapen geeft de zandgrond aan. De vlag is een uitvloeisel van het wapen. De rode zoom van de groene punt wil de lintbebouwing van het dorp aangeven.

Naam

In het Fries
Nijskoat.

Oudere vermeldingen
1408 Nye Schoten, 1494 Nyescoet, 1579 Nieschot, 1664 Nyeschoot, 1840 Nieuwe Schoot.

Naamsverklaring
Betekent schoot 'hoek hoger land uitspringend in het terrein' met nye 'nieuw' ter onderscheiding van Oudeschoot.(1)

Ligging

Nieuweschoot ligt direct ZW van Heerenveen. In het verleden lag het dorp tussen de spoorlijn en de Engelenvaart. Met de komst van het crematorium en de uitbreiding van het Heerenveense Industrieterrein Zuid is de oostelijke grens enkele honderden meters opgeschoven. Formeel - d.w.z. voor de postadressen - woont een aantal Nieuweschoters daarom nu in Heerenveen. Maar voor de inwoners maakt dat praktisch gezien echter geen verschil: zij zien het dorp nog altijd als één geheel, tussen spoorlijn en Engelenvaart.

Statistische gegevens

In 1840 heeft Nieuweschoot 28 huizen met 164 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp - d.w.z. het formele deel, voor de postadressen - ca. 55 huizen met ca. 135 inwoners.

Recente ontwikkelingen

- Dorpsvisie Nieuweschoot. "Door de uitbreiding van Heerenveen en door de ontwikkelingen van het industriepark Heerenveen-Zuid is ons dorp enigszins in de verdrukking gekomen. Een aantal woningen aan de Rotstergaastweg hoort nu officieel bij Heerenveen en staat formeel in de Heerenveense wijk Nieuweschoot. Toch voelen deze mensen zich nog altijd inwoner van ons dorp, blijven zij betrokken bij het wel en wee van ons dorp en zijn de meesten van hen lid van Plaatselijk Belang. In deze dorpsvisie willen we uitgaan van de beleving van alle mensen die wonen aan de Rotstergaastweg en zij die wonen op het industriepark Heerenveen-Zuid ten westen van de spoorlijn Heerenveen-Wolvega. De doelstelling van deze dorpsvisie is het zo goed mogelijk behartigen van de belangen van de inwoners van ons dorp en zij die lid zijn van Plaatselijk Belang. De verbeterpunten opgenomen in deze visie kennen een breed draagvlak en daar waar dit niet het geval is wordt de komende jaren door middel van werkgroepen onderzoek verricht naar de voor- en nadelen waardoor inwoners uiteindelijk op basis van argumenten een voor hen juiste keuze kunnen maken.

Om de identiteit van ons dorp te waarborgen, de leefbaarheid van ons dorp in stand te houden en waar mogelijk te vergroten is, in deze tijd, een dorpsvisie van belang: a. Een dorpsvisie is een richtsnoer voor het bestuur van Plaatselijk Belang bij wat de inwoners belangrijk vinden en welke aandachtspunten de komende jaren van belang zijn. b. Door een dorpsvisie kan Plaatselijk Belang een meer consistent beleid voeren. c. Gemeentebestuurders zien in deze dorpsvisie wat voor de inwoners belangrijk is en kunnen er, bij het maken van beleid, (bijvoorbeeld bestemmingsplannen e.d.) rekening mee houden. d. Ook in het overleg met andere partijen kan het van belang zijn dat duidelijk is hoe inwoners over bepaalde zaken denken. e. Nieuwe inwoners van Nieuweschoot kunnen door de dorpsvisie snel inzicht krijgen over een aantal zaken die in het dorp een rol spelen. Een dorpsvisie is geen statisch geheel maar een richtsnoer en zal in de loop van de tijd aangepast en bijgesteld kunnen worden. Het moet een levend document blijven dat, in het overleg van het bestuur van Plaatselijk Belang met inwoners en met andere partijen, steeds het uitgangspunt van discussie en overleg moet zijn." Aldus de inleiding van de Dorpsvisie.

Bezienswaardigheden

- Nieuweschoot heeft 2 rijksmonumenten, zijnde de Hervormde kerk met klokkenstoel en boerderij Rika Zathe uit 1861 op Rotstergaasterweg 95. "De boerderij van het kop-hals-romptype c.a., thans woonboerderij, is in ambachtelijk-traditionele trant gebouwd in het derde kwart van de 19e eeuw, enige tijd na de aanleg van de Van Engelenvaart ten westen van de boerderij (ca. 1850). De boerderij ligt parallel aan de genoemde vaart en ruim teruggelegd van de weg op een ruim eigen erf met een eikeboom en kastanjeboom aan weerszijden van het voorhuis. De boerderij heet Rika-zathe naar de huidige eigenaresse. Het afdak aan de oostgevel van het voorhuis en de bijschuur met houten aanbouwen aan de achterzijde van de boerderij zijn voor bescherming van rijkswege van ondergeschikt belang wegens geringe architectonische waarde. De boerderij is van algemeen cultuurhistorisch en architectuurhistorisch belang: als typerend voorbeeld van dit boerderijtype in Friesland; vanwege de redelijke mate van gaafheid van het exterieur; vanwege de hoge mate van belang van de hoogwaardige visuele gaafheid in relatie tot de landschappelijke omgeving; omdat het een hoogwaardige esthetische en architectonische kwaliteit bezit; vanwege de eenvoudige, maar verzorgde vormgeving van het traditionele boerderijtype." (bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed)

- De Hervormde kerk met klokkenstoel op Rotstergaastweg 43 is het oudste monument van Nieuweschoot en dateert uit de 14e eeuw. Het wordt omringd door een goed bewaard gebleven middeleeuws kerkhof met een groot aantal typisch Friese grafstenen. Het geheel getuigt op een sprekende wijze van het middeleeuws verleden van dit dorp. In de kerk worden sinds 1976 geen kerkdiensten meer gehouden. Hij doet nog wel dienst bij begrafenissen, huwelijken en culturele evenementen van het dorp. Het kerkje is eigendom van de gemeente Heerenveen. De klokkenstoel is gebouwd van grenenhout op 6 gemetselde poeren. De ca. 200 kg wegende 14e-eeuwse klok heeft een diameter van 66 cm. De klok is in 2009 gerestaureerd.

- Nieuweschoot heeft 2 gemeentelijke monumenten, zijnde grafmonumenten op de begraafplaats bij de kerk, en de stelpboerderij uit ca. 1920 op Rotstergaastweg 30.

Jaarlijkse evenementen

- Op een zaterdag half mei (in 2020 voor de 16e keer) is er in Nieuweschoot - volgens de dorpssite - de gezelligste groenmarkt op tuingebied in de appelhof van de familie Bakker. Er is een groot aanbod van alles wat er groeit en bloeit in de tuin, zoals vaste planten, 1- en 2-jarige planten, bol- en knolgewassen, groenteplanten enz. Verder is er een groot aanbod aan bloemstukken, tuindecoraties, keramiek, jams, kruidenthee, honing en nog veel meer.

Landschap, natuur en recreatie

- De Engelenfeart (voor 2007: Engelenvaart) is een kanaal tussen de Tjonger in het zuiden en de kanalen Nieuwe Heerenveense Kanaal en Veenscheiding aan de noordzijde. Het kanaal is in 1841 aangelegd in opdracht van jhr. Daniël Engelen. Het is tegenwoordig de westelijke grens van Heerenveen en is tevens de grens met de gemeente De Fryske Marren (voorheen Skarsterlân). Vanuit het centrum van Heerenveen loopt het kanaal langs de woonwijken Nijehaske en De Greiden. Daarna langs het recreatiegebied De Heide. Ten zuiden van de brug bij Nieuweschoot is voor vaartuigen een favoriete ligplaats voor een of meer overnachtingen. Het kanaal wordt alleen gebruikt door de pleziervaart.

- "De omgeving van het Taconisbosk ademt de sfeer van voor de ruilverkaveling. Het landschap is kleinschalig, de percelen zijn relatief klein en prachtige houtwallen geven het gebied een authentiek uiterlijk. Wanneer je over het Kerkepad bij Nieuweschoot loopt, dan voelt het alsof je een soort tijdreis maakt door een ongeschonden cultuurlandschap. Langzaam loop je terug in de tijd, naar de periode van Johannes Hendrik Taconis, de eerste eigenaar van het bos. Het Taconisbosk is genoemd naar de heer Taconis, eigenaar van tabaksfabriek De Rokende Moor in Heerenveen. Zijn familie bezat in de omgeving van Nieuweschoot verschillende landerijen met boerderijen. Het bos werd in eerste instantie aangelegd voor het winnen van hout. Wanneer je goed oplet, dan zie je dit terug in het bos. De bomen groeien namelijk op zogeheten rabatten. Hierbij zie je diepe greppels afgewisseld met hogere stroken grond. Om de bomen goed te kunnen laten groeien, moest het land namelijk niet te nat zijn. Daarom werd het land opgehoogd met grond uit de greppels, die vervolgens ook voor de afvoer van het water zorgden.

Oude eiken houden de wacht over hun vogels. Het Taconisbosk is nu veel dichter begroeid dan vroeger. Het glooiende bos bestaat uit berken, eiken en grove den. Vooral de grote eiken hebben al een hoge leeftijd bereikt. De oude bomen bieden een plek aan verschillende bosvogels. Zo hamert de grote bonte specht fanatiek op de boomschors in zijn zoektocht naar insecten. Heeft hij er eentje gevonden? Dat likt hij het beestje op met zijn lange kleverige tong. De holen in de bomen worden bezet door grote bonte specht, boomkruiper, koolmees en gekraagde roodstaart. Deze vogelsoorten profiteren van zwak of zacht hout en vind je daarom vaak in bossen met oude bomen.

In het bos liggen ook enkele graslandjes en akkertjes, waarin dassenburchten voorkomen. De bloeiende planten trekken verschillende vlinders en insecten aan. De kleine vos, atalanta en distelvlinder zie je hier regelmatig. Qua planten zie je in het bos veel hulst, lijsterbes en sporkehout. Kijk je meer naar de bodem, dan groeit hier brede stekelvaren, lelietje-van-dalen, winterpostelein en braam. De wandeling door het Taconisbosk Z van Nieuweschoot is niet lang en heel geschikt om even je hoofd leeg te maken. Kom hier tot rust en geniet van dit prachtige decor, waarin ook zomaar een ree te voorschijn kan komen." (bron: It Fryske Gea)

Links

- Algemeen: - Site van en over Nieuweschoot.

- Nieuws: - "Onze dorpskrant het Skoatter Doarpsnijs bestaat al sinds 1987. Doel is om de inwoners van Oudeschoot en Nieuweschoot te informeren over allerlei zaken die in en rondom onze dorpen gebeuren. Het Skoatter Doarpsnijs wordt gemaakt door vrijwilligers. Een redactie en een team dat de productie en de bezorging verzorgt. De productie wordt verricht in een ruimte van MFA Skoatterhûs. Daar staat de printer en de vergaarmachine. Alles wordt nog handmatig gedaan. Het Skoatter Doarpsnijs heeft een oplage van 1.000 exemplaren en wordt huis aan huis bezorgd. Het verschijnt 10 keer per jaar (= maandelijks behalve juli en augustus). Financieel is onze dorpskrant afhankelijk van adverteerders en donateurs. Voor maar € 5,00 per jaar ben je voor het gehele jaar donateur. Wil je graag iets insturen naar het Skoatter Doarpsnijs, dan kan dat naar het e-mailadres van de redactie: jacq.peters@kpnmail.nl (t.a.v. Jacques Peters)."

- Belangenorganisatie: - "Plaatselijk Belang Nieuweschoot is opgericht in 1931. Tot 2005 was het een informele vereniging, die geen oprichtingsstatuten kende. In maart 2005 is de vereniging ingeschreven bij de Kamer van Koophandel en zijn de statuten opgenomen in een notariële akte. De vereniging kent een jaarlijkse algemene ledenvergadering, waarbij de meerderheid van haar leden aanwezig is. De op deze ledenvergadering ingebrachte punten bepaalden tot 2006 voor het bestuur de agenda. Door de - onder Recente ontwikkelingen beschreven, red. - dorpsvisie is nu een meer consistent beleid mogelijk en is bij de aanpak van problemen/knelpunten duidelijk dat hiervoor ook een breed draagvlak is. Door de gemeente is de vereniging, ook toen de vereniging nog niet geformaliseerd was, altijd gezien en erkend als een belangenpartij voor de inwoners van Nieuweschoot.

Jaarlijks heeft het bestuur al sinds vele jaren in de maand maart een overleg met de wijkwethouder en de wijkmanager. De communicatie tussen Plaatselijk Belang en gemeente verloopt goed. Het huidige bestuur is over het algemeen tevreden en de kwaliteit met betrekking tot de inhoud van dit overleg neemt toe. Er is sinds een aantal jaren sprake van een eigen dorpsbudget waarvoor in het overleg verantwoording wordt afgelegd. Het overleg met andere partijen, zoals Landschapsbeheer, Politie, Caleidoscoop en anderen is altijd constructief geweest. Plaatselijk Belang Nieuweschoot valt of staat net als andere verenigingen met het hebben van een bestuur dat zich in wil en kan zetten voor de belangen van het dorp en zijn inwoners. Het bestuur is veelal intermediair tussen inwoners en de gemeente en dit zal in de toekomst alleen maar toenemen. Een goede communicatie en de bereidheid tot een constructief overleg is van wezenlijk belang." (bron: Dorpsvisie)

- Sport: - Voetbalvereniging v.v. Nieuweschoot is opgericht in 1946. Men kan spelen op een door veehouder Gaastra gratis ter beschikking gesteld stuk land. In de beginjaren krijgen de spelers voetbalschoenbonnen aangeboden. Deze zijn voor de eerste elftalspelers en die mogen er alleen gebruik van maken als de oude voetbalschoenen worden afgestaan aan de tweede elftalspelers. In 1956 heeft de club 47 leden, in 1962 140. Door de groei van wijk De Greiden breidt het ledental zich explosief uit. In 1978 wordt het 200e jeugdlid ingeschreven. In 1986 heeft de club ruim 400 leden. In 1970 wordt de vereniging te groot voor het land bij veehouder Gaastra en wordt zij medegebruiker van sportpark De Akkers, waar Heerenveense Boys hun thuishonk heeft. In 1975 betrekt de vereniging haar eigen sportcomplex op De Greiden. In 1997 staat zij op verzoek van de gemeente het Z deel af aan AV '55. In dat jaar wordt ook een atletiekbaan op het complex gerealiseerd.

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Nieuweschoot.

• 1. Nederlandse plaatsnamen verklaard,
  van Berkel, Gerald, and Samplonius Kees
  , (2018)