Tot 2015 kon je alleen aan de straatnaambordjes zien dat je in de buurtschap Muggenbeet was aangekomen.
Sinds 2015 staan er naast straatnaambordjes ook plaatsnaamborden in Muggenbeet. Wel zo duidelijk, want dat geeft aan de voorbijganger expliciet aan dat Muggenbeet niet alleen een straatnaam, maar ook een buurtschap en dus woonplaats is. (© H.W. Fluks)
Muggenbeet, op een informatiepaneel ter plekke kun je het een en ander opsteken over de geschiedenis van deze buurtschap
De zeeschuimers van Piratenkoor Storm & Averij uit het voormalige Zuiderzeeplaatsje Muggenbeet trekken er ca. 30 keer per jaar op uit om mensen een aangename tijd te bezorgen met hun zeemansliederen, oude ballades en meeslepende shanty's (volgliederen).
- Muggenbeet is een buurtschap in de provincie Overijssel, in de streek Kop van Overijssel, gemeente Steenwijkerland. T/m 30-6-1818 deels gemeente Vollenhove. Per 1-7-1818 over naar gemeente Ambt Vollenhove, per 1-2-1942 over naar gemeente Blokzijl, in 1973 over naar gemeente Brederwiede, in 2001 over naar gemeente Steenwijkerland. Delen van de buurtschap vielen oorspronkelijk ook onder de gemeenten Giethoorn en Steenwijkerwold (zie verder bij Statistische gegevens). Ook die delen gingen in 1973 over naar de gemeente Brederwiede en in 2001 naar de gemeente Steenwijkerland.
- De buurtschap Muggenbeet valt tegenwoordig voor de postadressen onder de stad Blokzijl. In de praktijk heeft de buurtschap ook goede banden met buur-buurtschap Wetering en is er sprake van een gezamenlijke vereniging Plaatselijk Nut (met ook nog buur-buurtschap Nederland erbij).
- Tot voor kort stonden er geen plaatsnaamborden bij de buurtschap, terwijl er wél richtingwijzers - zowel borden als 'paddenstoelen' - in de buurt staan die naar Muggenbeet verwijzen. Je kon dus wel zien waar je heen moest, maar moest vervolgens maar gokken wanneer je er was aangekomen. Gelukkig ligt de buurtschap aan een gelijknamige straat, zodat je tenminste aan de straatnaambordjes nog kon zien dat je in de buurtschap was aangekomen... In 2015 is de buurtschap, die een van de laatste plaatsnaambordloze plaatsen in de gemeente Steenwijkerland was, alsnog voorzien van plaatsnaamborden.
Terug naar bovenOudere vermeldingen
Muggebeet, Ca. 1313 Mugghenbete, 1384 Muggenbete, 1391 en 1443 Muggenbeke, 1467 Muggenbeet, 1497 Muggenbeeck.
Naamsverklaring
Men ziet in bete een half verfrieste vorm van beek 'natuurlijke waterloop', vergelijk Beets in Beetsterzwaag. In 1391 wordt de plaats inderdaad vermeld als Muggenbeke 'beek die opvalt door het voorkomen van muggen'. In het zogenaamde Friese assibilatieproces van *baki naar beets is bete echter geen tussenproduct en het is dan ook niet waarschijnlijk dat hier - buiten Friesland - sprake is van een half verfrieste vorm. Een betere verklaring laat beet ontstaan uit assimilatie in de inwonernaam Muggenbeekster, al of niet geholpen door plagerij door de omwonenden.(1) De Muggenbeek was een deel van de Steenwijker Aa.
De buurtschap Muggenbeet ligt rond de gelijknamige weg, NO van Blokzijl. Van oudsher is het geografisch gezien een waterstreekdorp. Aanvankelijk ging alles hier per boot. Tot 1952 was er geen wegverbinding met Blokzijl en Steenwijk. Vanuit Steenwijk kon je met de fiets tot aan het pontveer van Eind van Diep komen, dat is het punt waar het Steenwijkerdiep de Wetering kruist. Van hieruit kon je door de landerijen van de buurtschap richting Blokzijl. Onderweg kwam je dan diverse klaphekjes en een tiental bruggetjes tegen.
Terug naar bovenOorspronkelijk lag de buurtschap Muggenbeet bij het punt waar de 3 gemeenten Ambt Vollenhove, Giethoorn en Steenwijkerwold aan elkaar grensden. De buurtschap viel aanvankelijk dan ook deels onder al die gemeenten. In de Volkstelling van 1840 telt de buurtschap 34 huizen met 204 inwoners onder de gemeente Steenwijkerwold en 5 huizen met 19 inwoners onder de gemeente Giethoorn. Onder de gemeente Ambt Vollenhove wordt de buurtschap in dat jaar niet (apart) vermeld. Tegenwoordig heeft de buurtschap ca. 20 huizen met ca. 50 inwoners.
Terug naar bovenMuggenbeet was evenals nu ook rond 1200 niet dichtbevolkt. Aan de terpen kan men zien dat er tijdens de dijkenbouw rond 1000 al een achttal van deze heuvels waren met daarop waarschijnlijk een even groot aantal wat grotere boerderijtjes. Het is de oudste landbouwkolonie en evenals Scheerwolde (1270 Kikkerij) en Giethoorn (1150) een kleine Friese kolonie, allemaal aan een aparte kant van het vaarwater de Steenwijker Aa of Beeke. Deze Friezen waren afkomstig uit het uitgestrekte veengebied tussen Enkhuizen en Stavoren, dat in deze periode door zware stormen, een stijgende zeespiegel en inklinkende bodem helemaal werd opgeruimd, waardoor de Zuiderzee ontstond.
De vervening rond Muggenbeet begon zo rond 1650. Volgens overlevering moet de veepest de oorzaak zijn geweest dat Muggenbeter veeboeren zich in de vervening stortten en daarmee hun eigen landerijen op gingen souperen. De veepest is een virusziekte die grote sterfte veroorzaakt bij hoornvee. De buurtschap speelde vele jaren een sleutelrol in de turfvaart. Destijds werd hier het zogeheten 'mandegeld' geheven. Dit was een soort tol dat werd geheven op volle schepen met turf. De turf kwam uit het achterland van de buurtschap (Scheerwolde, Ruxveen, Wetering) en werd naar de sluizen van Zwartsluis en Blokzijl gevaren.
Toen de vervening en kanalisering goed op gang kwam, werd de buurtschap tijdelijk een dichtbewoonde streek. Deze tijdelijke bewoners kwamen merendeels uit Scheerwolde, dat zich uitstrekte van de Scholtensloot (bij Woldlakeweg) tot aan de Roomsloot. Het land van Scheerwolde werd op den duur te drassig en de bevolking ging wat hoger wonen, o.a in Muggenbeet.
De buurtschap lag in het centrum van het waterverkeer in deze regio. Eeuwenlang zocht het water z'n weg naar de kust door de tak van de Steenwijker Aa die plaatselijk Beeke, Möckenbeke of Muggenbeek werd genoemd. Later werd onder bewind van de Spaanse stadhouder Jan de Ligni en op initiatief van de Graaf van Aremberg een vaart gegraven die Muggenbeet met het Noorderdiep verbond. Deze 800 meter lange vaarverbinding werd 'Het Moddergat' genoemd en verbond de Steenwijker Aa in 1550 met Blokzijl. Deze verbinding was aanzienlijk korter dan die van het 'Opgeschoren Gat' en Room- of Romsloot. Daarna kwam alles in een stroomversnelling want er werden steeds meer vaarten, sloten en grachten gegraven. Zo kwam in 1632 het Steenwijkerdiep gereed en in 1650 werd de vaarverbinding met Friesland (de Wetering) verbreed. De smalle Wetering was in 1550 gegraven. Daarvóór was het in de 13e eeuw gegraven water niet breder dan een goeie sloot.
Al die graverij bracht steeds meer mensen die zich aan het vaarwater vestigden. Deze 'waterbedrijvigheid' bracht voor de buurtschap een zekere welvaart en drukte met zich mee, maar al in de 18e eeuw begonnen de verveenders en turfmakers weer verder te trekken naar ZuidWest Friesland. De watersnoodramp van 1825 heeft de buurtschap vrijwel geheel verwoest. (bron: Lute Bouwer, 'Langs de diek', 2005. Een uitvoeriger artikel over deze buurtschap, uit dezelfde bron, vind je op de site Ruitersporen, een genealogische site betreffende families met de naam Ruiter e.d., oorspronkelijk afkomstig uit Muggenbeet en Blokzijl)
Terug naar boven- In 2014 is bij Muggenbeet onder de provincialeweg N333 (Blokzijl-Steenwijk) een 80 meter brede faunapassage aangelegd, genaamd Natuurbrug Weeribben-Wieden. De passage bestaat uit droge en natte gedeelten, waarmee een vrije doorgang van dieren tussen de Weerribben en de Wieden mogelijk is gemaakt. Grotere aaneengesloten natuurgebieden zijn altijd beter voor de levensvatbaarheid en robuustheid van fauna-populaties. Bovendien is door de aanleg van op- en afritten de verkeersveiligheid ter plekke verbeterd. - Fotoreportage Natuurbrug Weerribben-Wieden.
Terug naar boven- Belangenorganisatie: - De belangen van de buurtschap worden behartigd door Plaatselijk Nut Wetering e.o. (waarbij het 'e.o.' o.a. staat voor de buurtschappen Muggenbeet en Nederland).
- Muziek: - "Sinds 1991 trekken de rechtgeaarde zeeschuimers van Piratenkoor Storm & Averij er met elkaar op uit. Eens per week zijn ze te vinden in hun gemoedelijke thuishaven Geertien in buurtschap Muggenbeet bij Blokzijl. De rustplaats in Noordwest-Overijssel alwaar in het dranklokaal de dagelijkse hardheid van het leven even wordt vergeten en een stevige kluif kan worden gegeten. Mocht u deze gelegenheid (bruin café / bistro / hotel) eens bezoeken, dan zult u versteld staan van de charme en de rust die van deze plek uitgaat. Als u daar bent en wij zijn in de buurt, zijn wij graag bereid om een stevig deuntje voor u te zingen. Met regelmaat staan passanten stomverbaasd van de spijkerharde regels, die dit zootje ongeregeld zichzelf heeft opgelegd om te kunnen werken aan hun muzikale repertoire. Ongeschreven regels en wetten gelden voor iedereen en afwijken ervan betekent onafwendbaar kielhalen.
Kortom Piraten van het zuiverste water. Immers wij gaan voor het beste: 1e Tenoren, Baritons, 2e Tenoren en Bassen gaan voor een vierstemmig repertoire, waarin de presentatie en de klank van het koor de belangrijkste uitgangspunten zijn. Vele enthousiaste zeemansliederen, oude ballades, en meeslepende shanty's (volgliederen) staan op hun repertoire. Van gezellig Oud Hollands tot semi-klassiek (Bertold Brecht en Schubert). Het afscheid aan de kade - het vergaan van de Batavia - het zeemansgraf - maar ook de thuiskomst, het wordt allemaal door deze ruige bonken bezongen op een manier die ook u een brok in de keel zal bezorgen. De muzikale prestaties van Piratenkoor Storm & Averij uit Muggenbeet kunt u beluisteren op een viertal uitgebrachte cd´s (waarvan de 3e inmiddels is uitverkocht).
Als directe afstammelingen van de voormalige Zuiderzeeschuimers trekt Piratenkoor Storm & Averij er vanuit hun thuishaven in de idyllische buurtschap Muggenbeet in binnen- en buitenland op uit. Voor ons bestaan er geen muzikale grenzen. Zo´n dertig keer per jaar vermaken we ons publiek en laten we hen de vrolijke kanten van het leven zien. Er valt ook veel te beleven voor de kinderen, die dikwijls met open mond naar die vreemd uitgedoste piraten kijken... maar al snel maakt verbazing plaats voor blijdschap. Wij brengen ons muzikale repertoire met warmte en gevoel. Want echte piraten moet u leren kennen van binnenuit. Ruige, soms onfatsoenlijke zeebonken met stuk voor stuk een gouden hart. Voor een redelijke besomming aangevuld met de nodige oorlammen zetten wij koers naar iedere gezellige gelegenheid: op straat, in de kroeg, in uw huiskamer, aan de kade, of aan boord... ons maakt het niets uit."
Reactie toevoegen