De buurtschap Lenthe is sinds 2012 (weer) voorzien van plaatsnaamborden
- Lenthe is een buurtschap in de provincie Overijssel, in de streek Salland, gemeente Dalfsen. De gelijknamige marke viel ook deels onder de gemeente Heino (sinds 2001 gemeente Raalte). Wij hebben aangetekend dat in 1815 een deel van de buurtschap is afgesplitst van de gemeente Dalfsen naar de gemeente Heino, maar hebben daar de bron niet meer van.
- De buurtschap Lenthe valt onder het dorp Hoonhorst. Voor de postadressen liggen beide 'in' Dalfsen.
- De buurtschap Lenthe is sinds 2012 (weer) voorzien van (witte) plaatsnaamborden (5 stuks, aan alle toegangswegen bij de buurtschap zoals die in 1832 in het Kadaster is vastgelegd) en ligt buiten de bebouwde kom (60 km-zone). Het artikel onder de link spreekt van 'komborden', maar dat is niet correct. Komborden duiden een 'bebouwde kom' aan en zijn daarom - wettelijk voorgeschreven - blauw. Plaatsen die geen bebouwde kom hebben, zoals in dit geval, hebben daarom witte plaatsnaamborden, maar dat zijn dan dus geen komborden (De Stentor maakt het in haar verslag van de bordenplaatsing nog bonter door te spreken van 'witte komborden'. Die bestaan dus helemáál niet...).
Het verzoek om de buurtschap middels plaatsnaamborden ter plekke herkenbaar te maken, is in 2011 door de inwoners bij de gemeente ingediend. Men licht daarbij toe dat de inwoners een hechte gemeenschap vormen die voor elkaar klaar staat, een echte buurtschap in de vanouds-betekenis des woords dus. De inwoners vinden het dan ook logisch die identiteit ook middels bebording ter plekke bevestigd te zien. Plaatsengids.nl kan zich hier van harte achter scharen. Nu die andere 2.000 bordloze buurtschappen in ons land nog...
De gemeente stond positief tegenover het verzoek, maar kon er geen geld voor vrijmaken. "De gemeente heeft in ieder geval zijn goede wil getoond door het toe te staan en de palen te leveren. Wij hebben alleen de borden betaald. Iedere inwoner heeft naar vermogen bijgedragen", aldus initiatiefnemer Jan Vesseur.
Tegelijkertijd met de plaatsing van de plaatsnaamborden is op de hoek Molenhoekweg / Mataramweg ook een informatiepaneel geplaatst - op de achterzijde van het fietsknooppunt-paneel - met informatie over de geschiedenis van marke en buurtschap. "Een mooie plek hiervoor. In de buurt van een picknicktafel, waar mensen even kunnen zitten. Lenthe wordt op alle kaarten van het gebied aangegeven, maar ter plekke zag je de aanduiding werkelijk nergens terug. Passanten hadden daarom vaak niet door dat ze de buurtschap binnenreden. Het werd regelmatig aan inwoners gevraagd: waar ligt de buurtschap nu precies?", aldus Vesseur.
Terug naar bovenOudere vermeldingen
1133 Lenethe, 1172 Lente, 1328 Leent, 1583 Lenthe (ook reeds in 1276), Lente.
Naamsverklaring
Herkomst en betekenis onbekend. Misschien mag men bij deze naam denken aan een afleiding met het verzamelsuffix iþi, maar wat is dan len? De oudste vorm is niet met zekerheid geïdentificeerd. Vergelijk Lent.(1)
Familienaam
Er zijn ook personen die Van Lenthe heten. Allicht zullen de voorouders van deze mensen uit deze buurtschap afkomstig zijn. De firma Van Lenthe, van de gelijknamige vennoten, is zelfs nog altijd in de buurtschap gevestigd.
De buurtschap Lenthe ligt W van Hoonhorst, N van Heino. De grens tussen het Dalfser en het Heinose deel van de marke Hoonhorst liep vroeger langs de Twentseweg. Tegenwoordig loopt de gemeentegrens Dalfsen - Raalte (kern Heino) ter plekke langs het Overijssels Kanaal.
Terug naar boven- De buurtschap Lenthe betreft een groot stuk buitengebied met verspreide bebouwing zonder duidelijke kern. In 1850 had de buurtschap 121 huizen met 672 inwoners onder de gemeente Dalfsen en 111 huizen met 655 inwoners onder de gemeente Heino (en was op dat moment daarmee beduidend groter dan de kern Heino zelf!).
- Tegenwoordig heeft het Dalfser deel van de buurtschap ca. 200 huizen met ca. 500 inwoners. Dit deel ligt rond de Molenhoekweg, Mataramweg en Koelmanstraat.
Terug naar bovenMarke
De marke Lenthe was veel groter dan wat tegenwoordig als de gelijknamige buurtschap wordt beschouwd. De marke - in vroeger eeuwen één van de negen in het kerspel Dalfsen - werd in het noorden begrensd door de marken Wijthmen en Emmen, in het oosten door Rechteren, Milligen en Damsholte, in het zuiden door Heino en het zuidwesten Laag Zuthem.
Door verbeteringen in de landbouw en veranderende opvattingen over gemeenschappelijk bezit, komen de marken in de 19e eeuw onder druk te staan. Omstreeks 1850 worden alle marken opgeheven, de marke Lenthe in 1853. Andere namen komen in gebruik. Zo valt het huidige Hoonhorst volledig binnen de vroegere marke Lenthe. Tegenwoordig is het dus net andersom en valt deze buurtschap onder het dorp Hoonhorst...
Proces tot aan de Raad van State om onderhoud Lentherzijl
Bij het opheffen van de marke Lenthe, had zij één ding vergeten te regelen, en wel welke instantie er in het vervolg verantwoorderlijk zou zijn voor het onderhoud van de Lentherzijl, een sluis die de afwatering van de Marswetering op de Nieuwe Wetering - onderdeel van het kanaal van Zwolle naar Almelo - regelde. In 1858 verkeerde de sluis in slechte staat, maar wie moest voor de kosten van het herstel opdraaien? De gemeente Dalfsen - waar de sluis nog net onder viel, direct N en W ervan lag de gemeente Zwollerkerspel - vond het logisch dat het 'Dijkbestuur van het 6e district in Overijssel' (een voorloper van de huidige waterschappen nemen wij aan) dat zou doen, maar die instantie vond het logisch dat de gemeente het zou doen. Beide hadden hier zo hun argumenten voor.
Enfin na het nodige gehakketak over en weer - en ook Gedeputeerde Staten komen er nog aan te pas - komt dit geschil in december 1862 voor bij de Raad van State (zie pag. 139-144). De uitslag staat er helaas niet bij. Overigens had het Dijkbestuur gezien de urgentie de sluis wel vast hersteld, maar wilde zij de kosten verhalen op de gemeente als volgens hen verantwoordelijke partij.
De sluis was overigens slechts een water-overloop met een schuif die waar nodig dichtgezet kon worden. Rond 1960 is de sluis opgevolgd door het huidige gemaal Linterzijl, die een teveel aan water kan wegmalen. Boeren langs de Marswetering hebben sindsdien geen last meer van natte voeten en de gronden zijn goed te bewerken. Voordien kwam het namelijk vooral in de winter voor dat het gebied de Mars bij Hoonhorst vrijwel geheel blank stond en zandwegen onbegaanbaar waren. Curieus overigens waarom het gemaal ineens Linterzijl heet: de buurtschap heet immers ook nog gewoon Lenthe, en de sluis heette Lentherzijl, dus waarom het gemaal dan ook niet gewoon Lentherzijl genoemd, zou je denken...
De huidige (beborde) buurtschap
In de periode 1812-1832 is Overijssel in kaart gebracht om landmeetkundige en eigendomsgegevens te kunnen vastleggen. Dat is nodig om de belastingen te kunnen heffen, de zogenaamde ‘schattingen van de belastbare opbrengst’. In 1830 krijgt de heer S. Van Lith de opdracht om de gemeente Dalfsen in kaart te brengen. Zijn kaart is terug te vinden in de ‘kadastrale atlas Overijssel 1832’. Op de kaart wordt een buurschap Lenthe weergegeven die eigenlijk ook al sinds de middeleeuwen als zodanig wordt weergegeven en bestaat uit het gebied dat ongeveer begrensd wordt door de Mataramweg, de Molenhoekweg tot aan de Marswetering en de Koelmanstraat tot halverwege Hoonhorst.
Maar inwoners van het buitengebied tussen Hoonhorst en Heino vinden dat zij ook nog altijd tot de buurtschap Lenthe behoren en dat die naam - i.v.m. de recente bebording, zie verder bij Status - niet alleen gereserveerd zou moeten worden voor het bij Status beschreven buurtje in het NW van de oude marke. En dat klinkt aannemelijk. Alleen al omdat bijv. de voormalige Lentheschool daar staat (zie verder bij Bezienswaardigheden)...
Lenther Molen
Tot 1868 heeft in de huidige beborde buurtschap de Lenther Molen gestaan. De molen is vanwege financiële problemen verkocht en naar Vilsteren verplaatst ter vervanging van de daar afgebrande molen.
- De voormalige Lentheschool (Heinoseweg 32) is een gemeentelijk monument. In 1853 besluit het bestuur van de marke Lenthe een nieuw plattelandsschooltje te bouwen bij de Moezenbelt. Deze moet de oude vervallen en te kleine Lentheschool bij de Bolderbrug aan de Twentseweg vervangen. De locatie bij de Moezenbelt is gunstiger omdat deze centraler in de buurtschap ligt. Op dat moment zitten er ca. 100 kinderen op de school. Als in 1923 de RK school in Hoonhorst wordt geopend, gaan veel leerlingen van de Lentheschool in het vervolg in Hoonhorst naar school. In de jaren erna loopt het leerlingenaantal steeds verder terug. In 1940 besluit het gemeentebestuur van Dalfsen om de school op te heffen. De school en het naastgelegen meestershuis worden verkocht. In 2002 is het pand gerenoveerd en herbestemd tot vergader- en cursuslokaal, waarmee het min of meer de oude bestemming weer heeft teruggekregen. (bron: Lentheschool.nl)
Reactie toevoegen