Krimpen aan den IJssel

Plaats
Dorp en gemeente
Krimpen aan den IJssel
Krimpenerwaard Rijnmond
Zuid-Holland

krimpen_aan_den_ijssel_collage.jpg

Krimpen aan den IJssel is een dorp en gemeente in de provincie Zuid-Holland, in de streek Krimpenerwaard. (© Jan Dijkstra, Houten)

Krimpen aan den IJssel is een dorp en gemeente in de provincie Zuid-Holland, in de streek Krimpenerwaard. (© Jan Dijkstra, Houten)

Krimpen aan den IJssel (2).JPG

Op de IJsseldijk in Krimpen aan den IJssel

Op de IJsseldijk in Krimpen aan den IJssel

Krimpen aan den IJssel (3).JPG

In de winter kun je deze mooie boerderij bewonderen in Krimpen aan den IJssel

In de winter kun je deze mooie boerderij bewonderen in Krimpen aan den IJssel

Krimpen aan de IJSSEL (2).JPG

Molen de Schelvenaer in Krimpen aan den IJssel

Molen de Schelvenaer in Krimpen aan den IJssel

Krimpen aan de IJssel.JPG

Dorpse gemoedelijkheid, de postbode doet even een bakkie

Dorpse gemoedelijkheid, de postbode doet even een bakkie

Krimpen aan den IJssel.JPG

Ten zuiden van Krimpen aan den IJssel vinden we recreatiegebied Het Krimpenerhout

Ten zuiden van Krimpen aan den IJssel vinden we recreatiegebied Het Krimpenerhout

krimpen_aan_de_ijssel_ijsseldijkkerk.jpg

Krimpen aan den IJssel, IJsseldijkkerk

Krimpen aan den IJssel, IJsseldijkkerk

krimpen_aan_de_ijssel_zeer_monumentale_boerderij_onder_aan_de_ijsseldijk.jpg

Krimpen aan den IJssel, zeer monumentale boerderij onder aan de IJsseldijk

Krimpen aan den IJssel, zeer monumentale boerderij onder aan de IJsseldijk

krimpen_aan_den_ijssel_stormvloedkering.jpg

Stormvloedkering bij Krimpen aan den IJssel

Stormvloedkering bij Krimpen aan den IJssel

ZH gemeente Krimpen aan den IJssel in ca. 1870 kaart J. Kuijper [1024x768].gif

Gemeente Krimpen aan den IJssel in ca. 1870, kaart J. Kuijper

Gemeente Krimpen aan den IJssel in ca. 1870, kaart J. Kuijper

Krimpen aan den IJssel

Terug naar boven

Status

- Krimpen aan den IJssel is een dorp en gemeente in de provincie Zuid-Holland, in de streek Krimpenerwaard.

- De gemeente Krimpen aan den IJssel is per 11-7-1855 vergroot met de gemeente Stormpolder.

- Krimpen aan den IJssel heeft een jumelage (stedenband) met het Hongaarse Kiskörös (ca. 120 km ZO van Budapest).

- Onder het dorp Krimpen aan den IJssel vallen ook de buurtschap Boveneind (deels) en een piepklein stukje (nl. 1 pand) van buurtschap De Noord.

- Foto's van de plaatsnaamborden in de gemeente Krimpen aan den IJssel.

Terug naar boven

Naam

Oudere vermeldingen
Crempen, Crempene, Crimpene op de Yssel, Crimpen opte Issel, Krimpen op den IJsel, Krimpen op den IJssel, 1331 Crimpen up die Ysele, 1514 Crimpen upte IJsel, 1870 Krimpen aan den IJssel, 1883 IJsel met 1 s, 1903 IJssel met 2 s'en. Begin 19e eeuw in de volksmond ook wel Tingenijssel genoemd. Deze naam komt nu nog voor als sportcentrum in de wijk Langeland.

Naamsverklaring
In Krimpen schuilt waarschijnlijk een oude waternaam met de betekenis ‘de kronkelende rivier’. Hier met de toevoeging aan den IJssel, naar de ligging aan de Hollandse IJssel.(1)
Het kan ook betekenen: het samentrekken of krimpen van een rivier, oftewel een rivierbocht.
Ook kan het betrekking hebben op het krimpen van het land. Het land wordt naarmate de IJssel en Lek bij elkaar komen, steeds smaller.

Bij- en spotnamen
De inwoners van Krimpen aan den IJssel worden ook Turken genoemd. Vroeger was hier namelijk een koolteerfabriek, en degenen die daar werkten kwamen ’s avonds ‘zo zwart als een Turk’ thuis. Koolteer werd voor diverse doeleinden gebruikt, met name bij de scheepsbouw en ook bij de boeren, om onder meer de bodem van de kafwagen mee dicht te maken en de zolder van het binnenhuis van een boerderij te teren, dat ook nog goed tegen houtworm hielp. Sommige boeren brachten een laagje koolteer aan op de deel, die later werd bestrooid met ‘scherp zand’, waardoor een mooie egale deel werd verkregen, die gemakkelijk was schoon te vegen. Ook de binnenmuren van de boerenschuur werden aan de onderzijde vaak over een breedte van ongeveer veertig centimeter met koolteer bestreken. Het zaad dat tegen de muur werd opgeworpen, werd dan niet vochtig. Koolteer laat namelijk geen vocht door. (122)
Een tweede optie en mogelijk de meest waarschijnlijke is de volgende:
Bijnamen worden meestal gegeven door “vijandige” buurdorpers, zoals in dit geval Capelle aan den IJssel. In de vlag van Krimpen aan den IJssel staan drie “halve manen”. Een halve maan wordt al snel gelieerd met Turkije, dus het wordt al gauw “die Turken”. Daar komt nog bij dat de bijnaam al ouder is dan de koolteerfabriek in Krimpen werkzaam is.

Terug naar boven

Ligging

- Krimpen aan den IJssel ligt O van Rotterdam, Z van Capelle aan den IJssel, in het uiterste ZW van de Krimpenerwaard, in de 'oksel' van de t-splitsing van Hollandse IJssel en Nieuwe Maas.

- Een topografisch curiosum is dat er in Krimpen aan den IJssel sprake is van een Lekdijk, wat gezien de ligging eigenlijk Maasdijk zou moeten zijn; de Lek begint immers pas enkele kilometers verder naar het oosten, ter hoogte van de splitsing met de rivier de Noord, bij Krimpen aan de Lek.

Terug naar boven

Statistische gegevens

- In 1840 had dorp en gemeente Krimpen aan den IJssel 138 huizen met 900 inwoners, op een oppervlakte van 599 hectare.

- De gemeente Krimpen aan den IJssel is, afgezien van het nietige Stormpolder in 1855, nooit met andere gemeenten gefuseerd. Wel is sprake geweest van enkele grenscorrecties, te weten:

Per 1 januari 1955: 4,04 (onbewoonde) hectare afgestaan aan de aan de overzijde van de Hollandse IJssel gelegen gemeente Capelle aan den IJssel. Het betrof een gedeelte van Rijksloswal III. Dit is nu voor een deel tennispark De Hooghe Dorpspolder (dat overigens een goed restaurant heeft).
Reden: door de normalisatie/kanalisatie (rechttrekken van voor het scheepvaartverkeer onhandige bochten in de rivier) van de Hollandse IJssel kwamen delen van gemeenten opeens op de andere oever te liggen. Het midden van de IJssel was vanouds de grens tussen gemeenten en na de normalisatie is dat midden opnieuw als grens genomen. (1005)

Per 1 januari 1985: 69 (onbewoonde) hectare overgenomen van de voormalige gemeente Krimpen aan de Lek. Het betrof het gebied N van de Provincialeweg Krimpen aan den IJssel-Schoonhoven, dat nu bekend staat als de nieuwbouwwijk Lansingh Zuid.
Reden: Krimpen aan den IJssel had bouwlocaties nodig en had op eigen grondgebied geen uitbreidingsmogelijkheden meer. De gemeentelijke herindelingen van 1985 zijn aangegrepen om hier op deze wijze een mogelijkheid voor te creëren. De gemeente heeft zelf voorgesteld een grote ‘zuidwesthoekgemeente’ te creëren, maar Gedeputeerde Staten waren hier geen voorstander van, gezien het contrast dat zou ontstaan tussen de stedelijke gemeente Krimpen aan den IJssel en de omliggende overwegend landelijke gemeenten. De grenscorrectie, samen met het benutten van inbreidingsmogelijkheden*2, werd voldoende geacht om in Krimpens uitbreidingsbehoefte te voorzien. (1000, 1011)

Per 1 januari 1985: per saldo 0 hectaren met 0 huizen en 0 inwoners afgestaan aan de (nieuwe) gemeeongeveer 700 ca onbewoond gebied aan de Lekdijk afgestaan aan de nieuwe gemeente Nederlek. Het betrof de volgende drie wijzigingen:
overgenomen van de gemeente Krimpen aan de Lek: de noodsluis in de Lekdijk op de grens met Krimpen aan de Lek en Krimpen aan den IJssel is gesloopt in 1955. De dijk moest toen weer dichtgemaakt worden over ongeveer 2 bij 3 meter. Bij de herindelingen in 1985 kwam men er achter dat een stukje niet goed was geadministreerd. Dit is gelijk met de herindelingen rechtgetrokken;
overgenomen van de gemeente Krimpen aan de Lek: het fietspad vanaf de Lekdijk richting Verbindingsweg ter hoogte van garage Broere is nu geheel op grondgebied van de gemeente Krimpen aan den IJssel komen te liggen (voorheen tevens gedeeltelijk gemeente Krimpen aan de Lek, betrof het gedeelte aan de voet van de dijk).
Reden: kadastrale herziening om de gemeentegrens te laten samenvallen met de grenzen van percelen. Dit is een technische aanpassing die gelijk met de gemeentelijke herindelingen Krimpenerwaard is meegenomen;
afgestaan aan de nieuwe gemeente Nederlek: om dezelfde reden als in de vorige alinea vermeld, is het huis van de familie Broere van garage Broere aan de Lekdijk, dat voorheen zowel onder de gemeente Krimpen aan den IJssel als de gemeente Krimpen aan de Lek viel, geheel onder de gemeente Nederlek komen te vallen. (1010)

Per 1 januari 1985: 8 woningen met 22 inwoners overgenomen van de voormalige gemeente Ouderkerk aan den IJssel. Het betreft het gedeelte aan de IJssel dat thans IJsseldijk Oost wordt genoemd. Dat is een deel van de voormalige buurtschap Boveneind, een naam die in de stukken betreffende de herindelingen wordt genoemd maar vandaag de dag op plattegronden niet meer voorkomt. De nabijgelegen Boveneindselaan in Krimpen aan den IJssel, die vanuit Krimpen richting Boveneind loopt, herinnert er nog aan. De SGP heeft er destijds overigens voor gepleit om dit gedeelte aan de nieuwe gemeente Ouderkerk toe te wijzen. Merkwaardig is dat nu een deel van Loswal III op Krimpens grondgebied is gekomen. De grens tussen de gemeenten Krimpen aan den IJssel en Ouderkerk is gelegd in het midden van de Lekkerkerkse Boezem. Vlak voor deze in de IJssel uitkomt, ter hoogte van de grote Waal*1, maakt de kaarsrechte grens een klein bochtje naar het N (Z langs de watertoren). Dit is gedaan om te voorkomen dat een bouwblok (bouwplan Coroco) op grondgebied van twee gemeenten zou komen te liggen.
Reden: bij de gemeentelijke herindelingen Krimpenerwaard zijn technische ingrepen, met het doel percelen onder één gemeente te laten vallen, gelijk meegenomen. (1010)
*1 Een waal of wiel is een meertje dat is overgebleven na een dijkdoorbraak van een rivier, in dit geval de IJssel.
*2 Inbreiden is een term uit de ruimtelijke ordening. Het staat voor het benutten van bouwmogelijkheden binnen een bebouwde kom.

- Tegenwoordig omvat Krimpen aan den IJssel ca. 12.000 huizen met ca. 30.000 inwoners op een oppervlakte van 783 hectare.

Terug naar boven

Geschiedenis

In 1064 komt de naam Crempene voor in documenten. We moeten echter aannemen dat daar Krimpen aan de Lek (toen Merwede) werd bedoeld. In 1323 is er sprake van twee ‘Krimpens’: Crimpen op die IJsele en Crimpen op de Merwede. Krimpen aan den IJssel is oorspronkelijk een dijkdorp met bebouwing buitendijks en binnendijks (veel boerderijen), zowel langs de IJssel als langs Sliksloot en Lekdijk, met bij het autoveer naar Capelle Keten / Rotterdam (Veerdam) enige bebouwing buitendijks. Tot 1958 is dit het drukste deel van Krimpen en dus het centrum van Krimpen. Ook bij het voetveer naar het dorp Capelle was sprake van twee straatjes: Veerpad en Kokerstraat. Maar de burgemeesterswoning lag bij deze woonkern en dus niet in het ‘centrum’ van Krimpen. De derde opeenhoping van woningen was gesitueerd bij de Breekade (buurtschap Boveneind).

In vergelijking met omliggende gemeenten is Krimpen aan den IJssel lang een klein dorpje gebleven (1630: 50 huizen / 200 inwoners, 1795 538 inwoners). In 1841 wordt het zelfs een buurt genoemd die uit de polders Korteland en Langeland bestaat. Er was toen ook nog geen kerk, geen school en geen begraafplaats. Die voorzieningen waren allemaal in het nabijgelegen Ouderkerk aan den IJssel.

Lag de broodwinning voornamelijk in de agrarische sector, toch moest de akkerbouw wijken voor veeteelt en melkveehouderij. De oorzaak hiervan was het inklinken van het veen door de verbeterde waterafvoer na de ontginning van het polderlandschap. Door de economische groei van de omliggende steden (Gouda, Dordrecht en Rotterdam) kwam er een afzetmarkt voor hennep (touw), bouwstenen en transport. Door aangescherpte eisen voor woningbouwstenen en vervuiling van de IJssel, zijn de steenbakkerijen hier al vóór de Tweede Wereldoorlog verdwenen. Dat was een hele opluchting voor vrouwen en kinderen die daar werkzaam waren, want het werk was zwaar. Ook de touwslagerijen verdwenen (er is er nog een te zien in streekmuseum De Crimpenerhof).

In de 19e eeuw nam ook de scheepsbouw toe. Giessen (nu samen met De Noord) al vanaf 1684, Joh. van Duijvendijk (eerst een werf op Boveneind, nu op de plaats van de vroegere erven De Jongh en Ottozonen) sinds 1881, in 1940 naar de huidige locatie verhuisd. De stormvloed van 1953 heeft welvaart gebracht in deze hoek van de Krimpenerwaard. De Algerabrug werd de brug naar de beschaving. In ras tempo moesten er toen huizen worden gebouwd en mensen worden binnengehaald (gastarbeiders). Krimpen aan den IJssel is nu voor een groot deel aangewezen op zijn partners aan de andere kant van de IJssel en is in feite een deel van Rijnmond geworden. Het maakt ook deel uit van het formele samenwerkingsverband Rijnmond.

Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van Krimpen aan den IJssel, kun je terecht bij de volgende instanties en sites:

- "Historische Kring Krimpen aan den IJssel (HKK) is opgericht in 1998 met als doel ‘het initiëren en/of stimuleren van activiteiten die de historie en cultuur van het dorp levend houden en het gemeenschapsleven aldaar bevorderen’. Dit doen we door de lokale geschiedenis te onderzoeken maar vooral ook door er over te vertellen en het te laten zien. Zo heeft de HKK in de afgelopen jaren in samenwerking met Streekmuseum Krimpenerwaard meerdere tentoonstellingen georganiseerd, publiceert de vereniging boeken over Krimpens verleden, beheren we de beeldbank ‘Krimpen in Beeld’, met daarop duizenden historische foto’s, en geven we lezingen. Daarnaast doen we archeologisch onderzoek, duiken we in de archieven en spreken we graag en veel met de (oud) inwoners van Krimpen. De verhalen en beelden delen we via de website en via Facebook. Speciaal voor onze leden organiseren we jaarlijks een excursie. Ook ontvangen zij gratis (of met hoge korting) de publicaties die worden uitgegeven en krijgen zij vier keer per jaar de nieuwsbrief.

Binnen de Historische Kring Krimpen aan den IJssel zijn verschillende werkgroepen actief. Sommige daarvan zijn tijdelijk actief, bijvoorbeeld ter voorbereiding van een nieuwe tentoonstelling. Andere werkgroepen bestaan al sinds jaar en dag, maar voor alle werkgroepen geldt dat ze met enthousiasme onderzoek doen naar de geschiedenis van ons dorp. Dit gebeurt op een laagdrempelige en ontspannen manier. Sinds 2014 is de Historische Kring verrijkt met de werkgroep Archeologie (WAK). Na het belangwekkende archeologisch onderzoek bij de voormalige scheepswerf Joh. Van Duyvendijk en Zn. (uitgevoerd door de heer de Jong) ontstond het idee voor een werkgroep. De WAK bestaat uit zes enthousiaste mensen, die allemaal “iets” met het verleden hebben. Zij doen in samenspraak met de gemeente en projectontwikkelaars regelmatig veldonderzoek op nieuwbouwlocaties. Zo is recent archeologisch onderzoek gedaan bij onder meer de Wilgen, de Veerdam en de voormalige Kanonnenloods. Ook doet de WAK regelmatig archeologische vondsten in de omgeving van Krimpen aan den IJssel met behulp van een metaaldetector. De werkgroep heeft tenslotte ook een signalerende functie richting de gemeente. Ze blijft proactief aandacht vragen voor gedegen en zorgvuldig archeologisch onderzoek, ook wanneer dat wettelijk niet verplicht is.

De werkgroep Beeldbank verzamelt, digitaliseert en archiveert alle foto’s, dia’s en filmfragmenten in eigendom van de historische kring. Alle foto’s worden voorzien van een omschrijving en zijn openbaar toegankelijk via de website Krimpen in Beeld. Hierop staat ook al het historisch fotomateriaal van de gemeente Krimpen aan den IJssel, die de werkgroep in opdracht van de gemeente beheert. De werkgroep is altijd op zoek naar nieuw materiaal. Vanzelfsprekend gaan wij zeer voorzichtig met je bezittingen om en worden de privacyregels zorgvuldig in acht genomen. De werkgroep Boerderijen brengt de geschiedenis van de boerderijen in ons dorp in kaart en verzamelt verhalen over wat zich rond de boerderijen heeft afgespeeld. De werkgroep is dringend op zoek naar versterking. Veel informatie over de agrarische geschiedenis is al bekend, maar er ontbreekt ook nog veel.

De werkgroep Lezingen wordt bemand door Cees Loeve en Peter Hakkesteegt. Met de teller op bijna 200 lezingen mag wel gezegd worden dat er enige ervaring is met het geven van lezingen. Er is vrijwel geen onderwerp te bedenken of hier is informatie over bekend. De lezingen richten zich altijd op de geschiedenis van Krimpen aan den IJssel en worden gehouden aan de hand van een powerpoint-presentatie. Hierbij maakt de werkgroep gebruik van mooie en unieke foto’s. Hoewel er uit de bestaande voorraad kan worden geput houdt de werkgroep desgevraagd ook een lezing “op maat”. De werkgroep beschikt over eigen apparatuur. Lijkt het je leuk om deel te nemen aan een van de werkgroepen, laat het ons weten. Uiteraard verwelkomen we je ook graag als lid van onze mooie vereniging! De contributie bedraagt slechts 15 euro per jaar."

- Het Streekmuseum voor de Krimpenerwaard is gevestigd in een fraai gerestaureerde 17e-eeuwse hallehuisboerderij. Het complex bestaat uit een hoofdgebouw (de boerderij) en zes bijgebouwen. Het museum beschikt over een vaste collectie die een beeld geeft over het wonen en werken op het platteland in de Krimpenerwaard in de 19e en begin 20e eeuw. Daarnaast zijn er regelmatig wisselende exposities.

- "Streekarchief Midden-Holland beheert o.a. de archieven van de gemeenten Gouda, Krimpen aan den IJssel, Krimpenerwaard, Waddinxveen en Zuidplas (inclusief die van de rechtsvoorgangers). Naast gemeentearchieven beheert Streekarchief Midden-Holland ook de overgebrachte rijksarchieven uit de bovenstaande gemeenten, zoals de rechterlijke en notariële archieven, de archieven van de weeskamer en de kerkelijke doop-, trouw- en begraafboeken. Bovendien is het streekarchief in het bezit van archieven van talloze particuliere instellingen en bedrijven uit de omgeving, zoals kerkgenootschappen, scholen, verenigingen en fabrieken. Op de studiezaal wordt een zo volledig mogelijke bibliotheek bijgehouden van boeken, tijdschriften en andere publicaties die betrekking hebben op de regio. Een bijzondere plaats in de bibliotheek van Streekarchief Midden-Holland wordt ingenomen door de Goudse stadslibrije, een schitterende collectie oude boeken, aangelegd sinds 1594. Daarnaast kun je diverse bijzondere verzamelingen raadplegen, zoals een uitgebreide collectie foto's en prentbriefkaarten, kaarten en plattegronden, een collectie oorlogsdocumentatie met mooie affiches en een aantal regionale kranten. Streekarchief Midden-Holland beheert, in het kort gezegd, het geheugen van de regio Midden-Holland. Iedereen die iets wil weten over de geschiedenis van zijn familie, huis of buurt in deze regio kan terecht in de studiezaal van het streekarchief. Alle boeken, archiefstukken, etcetera zijn gratis in te zien."

- Canon van Krimpen aan den IJssel (= chronologisch overzicht van voor het dorp van belang geweest zijnde gebeurtenissen).

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- De afgelopen decennia is Krimpen aan den IJssel snel gegroeid. Het is nu een middelgrote forensengemeente. De woonomgeving is aantrekkelijk, met veel groen en waterpartijen. Het winkelcentrum is aan deze groei aangepast, met onder meer een open podium en een grand café op het Raadhuisplein. Winkelcentrum Crimpenhof was oorspronkelijk niet overdekt. Sinds 1990 is de overkapping een feit, zodat je onafhankelijk van het weer lekker rustig kunt shoppen. Het is er schoon, gezellig, ruim en veilig. En de auto kun je er nog gratis parkeren. Ook het evenwicht in het aanbod wordt goed in de gaten gehouden. Er wordt op gelet of ‘nieuwkomers’ een welkome aanvulling vormen op het bestaande aanbod. Daardoor zijn er meer dan 80 verschillende zelfstandige winkels, naast de bekende ketens.

- De gemeente creëert sinds enkele jaren natuurvriendelijke oevers in haar wateren. Na verloop van tijd groeien er allerlei kruiden en grassen door het gaas dat bij het water is aangebracht.

- De gemeente Krimpen aan den IJssel is ruim bedeeld met openbaar groen en waterpartijen. Fraai beplante lanen geven niet direct het idee dat je je in een laaggelegen poldergebied bevindt. Het grondgebied van de gemeente zakt echter nog steeds, en wel zo erg dat het iedere 10 tot 15 jaar nodig is de gemeente in fasen op te hogen. Dat heeft onder meer tot gevolg dat vrijwel alle openbaar groen in het desbetreffende werkgebied gerooid en herplant moet worden.

- In 2014 heeft Krimpen aan den IJssel een nieuw raadhuis gekregen. Er zijn veel kosten bespaard doordat het nieuwe pand op de fundering van het oude pand is verrezen (dat bouwtechnisch gezien 'op' was), en omdat het pand qua energiezuinigheid van de onzuinigste naar de zuinigste klasse is gegaan. Het nieuwe raadhuis voorziet zichzelf volledig van energie. Zonnepanelen, warmte-koudeopslag en andere technieken zorgen ervoor dat het gebouw volgens de gemeente misschien wel het meest duurzame raadhuis van Nederland is geworden.

- "De kruising van de N210 (C.G. Roosweg) met de Nieuwe Tiendweg en de Industrieweg in Krimpen aan den IJssel is een essentieel knooppunt in de drukke Algeracorridor. Scooters, fietsers, voetgangers, auto’s en openbaar vervoer gebruiken de Grote Kruising intensief. Het kruispunt wikkelt dagelijks tienduizenden verkeersbewegingen af van en naar de Algerabrug. De kruising is nog grotendeels gefundeerd op een samengestelde onderheide constructie die dateert uit de jaren veertig en zestig van de vorige eeuw. Deze constructie is verzakt. Dat kan ernstige gevolgen hebben. Op de N210 richting Schoonhoven was een gelijksoortige constructie aanwezig, die op diverse plaatsen bezweek. Sinds 2009 doen we op de Grote Kruising daarom voortdurend metingen en vullen we de verzakte delen regelmatig uit met asfalt. Deze oplossing is voor de lange termijn echter niet toereikend.

Al in 2017 heeft de gemeente Krimpen aan den IJssel daarom besloten voorbereidingen te treffen om het kruispunt in 2021 te kunnen reconstrueren. Het doel: een goede fundering en een verbeterde verkeersdoorstroming. De verzakkingen namen in het derde kwartaal van 2018 fors toe. Daarmee is de kans ontstaan dat een gedeelte van de fundering plotseling bezwijkt. Een reden te meer om snel aan de slag te gaan! De situatie vraagt in 2019 al om een reeks aan voorbereidende werkzaamheden die vooruitlopen op de geplande reconstructie. Behalve een goede fundering en een betere doorstroming biedt de reconstructie van de Grote Kruising de kans meer verkeer van en naar de Algerabrug te verwerken. Ook geeft de vernieuwing van de kruising ons de kans de veiligheid en de doorstroming van het fietsverkeer sterk te verbeteren en het gebruik van het openbaar vervoer verder te bevorderen.

De Algeracorridor is cruciaal voor de ontsluiting van de Krimpenerwaard richting Rotterdam. Calamiteiten op de Algeracorridor kunnen grote economische en maatschappelijke consequenties hebben. Verschillende overheden managen en beheren verschillende onderdelen van de corridor. De gemeente Krimpen aan den IJssel is sinds 1990 eigenaar en beheerder van de aanbrug en de kruising van de N210 (C.G. Roosweg) met de Nieuwe Tiendweg en de Industrieweg (hierna: de grote kruising). Het is echter evident dat niet alleen onze gemeente, maar ook andere overheden, namelijk Provincie Zuid-Holland, ministerie van I&W (Rijkswaterstaat), gemeente Capelle aan den IJssel en gemeente Krimpenerwaard een groot belang hebben bij een goed functionerende Algeracorridor. In de zomer van 2016 heeft de gemeente groot onderhoud aan de aanbrug uitgevoerd. In die periode is ook begonnen met de voorbereidingen voor groot onderhoud van de grote kruising.

Wat doen we bij een calamiteit? Omdat de grote kruising hard aan vervanging toe is, is er kans op onverwachte verzakkingen of calamiteiten. In zo’n geval treedt het calamiteitenprotocol in werking. Het protocol zorgt ervoor dat we de calamiteit snel en effectief kunnen verhelpen of beheersen. Belangrijkste doelen: het verkeer laten doorstromen of omleiden, Krimpen aan den IJssel bereikbaar houden en vrije toegang voor hulpdiensten garanderen. In het protocol staan onder andere diverse omleidingsroutes beschreven. Hiervan word je via zogeheten Dynamisch Route-informatiepanelen (DRIPs) en borden ter plaatse op de kruising op de hoogte gesteld.

Niet altijd is de gemeente direct op de hoogte van een probleem. Signaleer je een probleem op de grote kruising? Meld dit dan zo snel mogelijk! Tijdens kantooruren (maandag tot en met vrijdag van 8.30 tot 17.00 uur) kun je je melding doorbellen aan de gemeente Krimpen via 14 0180. Buiten kantooruren kun je dit doen door contact op te nemen met de politie via 0900-8844. Medewerkers van het Publiekscentrum en/of de politie zetten de melding direct door naar de piketmedewerker, waarna het protocol in gang wordt gezet. Hierbij geldt: hoe sneller, hoe beter. Bij spoedeisende meldingen kun je natuurlijk contact opnemen met het landelijke alarmnummer 112.

Op de projectwebsite over de reconstructie van de Grote Kruising houden we je op de hoogte over het project en alles wat daarbij hoort. Je leest wat we doen, wanneer we dat doen en waarom. Ook kun jeu op deze website je vragen kwijt. De gemeente Krimpen aan den IJssel voert van 2018 tot en met 2021 de reconstructie van de Grote Kruising uit. Het project is veelomvattend, duurt enige jaren en kent veel verschillende betrokken partijen. We hechten daarom sterk aan een heldere communicatie. We hebben in de persoon van Ruud de Vos een omgevingsmanager aangesteld. Hij onderhoudt de contacten met de verschillende partijen en is het vaste aanspreekpunt voor betrokkenen en inwoners. Via deze website wordt u voortdurend geïnformeerd over de voortgang van de werkzaamheden." (bron: gemeente)

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Krimpen aan den IJssel heeft 14 rijksmonumenten.

- De Stormvloedkering Hollandse IJssel, ook wel Algerakering (in gebruik genomen in oktober 1958 en vernoemd naar de kort daarvoor afgetreden minister van Verkeer en Waterstaat, J. Algera) is het eerste Deltawerk dat als gevolg van de watersnoodramp van 1953 is gerealiseerd. De kern van het complex wordt gevormd door 2 stalen schuiven, die hangen tussen 4 betonnen heftorens van 45 meter hoogte. Contragewichten in de torens moeten de schuiven op hun plaats houden. Normaal gesproken zijn de schuiven open, zodat het scheepvaartverkeer onder de schuiven kan doorvaren. In principe wordt de kering alleen gesloten als het waterstandspeil bij Hoek van Holland de 2,20 meter boven Normaal Amsterdams Peil (NAP) nadert. Gemiddeld komt dit 4 tot 5 keer per jaar voor. Voor het neerlaten van de schuiven moeten de sluismeesters van tevoren toestemming vragen bij het hoofd van de Dienstkring Nieuwe Waterweg, vallend onder de Directie Zuid-Holland van Rijkswaterstaat.

In veel gevallen is het neerlaten van één schuif, wat overigens een heel uur in beslag neemt*, voldoende. Alleen bij noodweer of noodgevallen gaan beide schuiven naar beneden, om op die manier de 80 meter brede Hollandse IJssel geheel af te sluiten. De scheepvaart kan dan gebruikmaken van de naast de kering gelegen schutsluis. Deze sluis meet 120 bij 24 meter, zodat ook grotere schepen zonder problemen kunnen passeren. In gesloten stand rusten de keringschuiven op drempels van gewapend beton op de bodem van de rivier. De kering beschermt minstens 6 miljoen mensen in het achterliggende gebied tegen de gevaren van hoogwater. Vanwege deze beschermende rol wordt de kering dan ook wel 'de Grendel van Zuid-Holland' genoemd. *Dit komt omdat het water afkomstig uit de zee vaak erg woest is en om een vloedgolf bij Gouda te voorkomen, wordt op 3 meter boven de betonnen drempels op de bodem van de rivier, de daalsnelheid verminderd. Op het laatst dalen de schuiven slechts 2 centimeter per seconde.

- De gelijktijdig met de stormvloedkering in gebruik genomen Algerabrug (1958) heeft de Krimpenerwaard uit zijn isolement gehaald. Krimpen aan den IJssel en een belangrijk deel van de rest van de Krimpenerwaard zijn voor hun ontsluiting in de richting van Rotterdam op deze ene brug aangewezen. Dat heeft in de loop der jaren, door de toename van bevolking en bedrijvigheid aan beide zijden van de Hollandse IJssel, wel geleid tot regelmatige en langdurige files bij deze brug. De N210, waar de brug onderdeel van is, is volgens de ANWB een van de drukste N-wegen van Nederland. Daarom lag er ook al vele jaren de wens voor een tweede brug over dan wel een tunnel onder de Hollandse IJssel, wat niet haalbaar bleek. Maar eind 2019 zijn er financiële middelen gevonden om de bestaande brug te verbeteren; de brug wordt verbreed tot vier rijstroken, met een aparte brug voor fietsers. Ook de grote kruising die aan de Algerabrug grenst wordt heringericht. Verder worden het fietsverkeer en het openbaar vervoer gestimuleerd. Dit alles moet de bereikbaarheid en de doorstroming aanzienlijk verbeteren. De kosten bedragen 90 miljoen euro, die grotendeels door het Rijk worden gefinancierd. De gemeente draagt zelf 8 miljoen bij.

"Makkelijk en veilig met je fiets de Algerabrug op en af kan nu, want in juli 2020 is hier het VeloComfort-systeem gerealiseerd, wat het voor fietsers veel comfortabeler maakt. De provincie wil fietsen aantrekkelijk en comfortabel maken voor iedereen. Op de Algerabrug in Krimpen aan den IJssel is daarom het VeloComfort-systeem aangelegd: een elektrische band die fietsers helpt om hun fiets de steile trappen op en af te krijgen. De fietslift is officieel geopend door wethouder Timm, die o.a. toelichtte. “Op de Algeracorridor staat het autoverkeer regelmatig vast. Wij stimuleren dat meer mensen de fiets pakken en hopen hen met deze fietslift extra te enthousiasmeren.” De lift is een elektrische band aan beide zijden van de trap. Fietsers zetten de fiets erin, waarna ze deze - met ondersteuning van de rolband - makkelijk de trap opduwen. Bij het afdalen remt de band de fiets af. Zo kom je bijna zonder weerstand veilig omhoog en beneden. Het is een heel gebruiksvriendelijk systeem. Als je bijvoorbeeld wat trager loopt dan gemiddeld, past het systeem zich aan je tempo aan. De fietslift is bij andere gemeenten al een succes gebleken. De provincie paste het systeem bijvoorbeeld eerder toe bij de brug over de Noord, op de snelfietsroute F15 Beneden Merwede." (bron: Provincie Zuid-Holland, juli 2020)

- De laatste keer dat dijken in de Krimpenerwaard doorbraken, was bij de Watersnoodramp van 1 februari 1953. In de Stormpolder bij Krimpen aan den IJssel (waar toen nog ca. 40 gezinnen woonden) kwamen toen vier mensen om het leven en in Ouderkerk aan den IJssel twee. Een monument ter nagedachtenis aan de ramp staat op het havenhoofd aan de Hollandse IJssel, bij molen De Schelvenaer, halverwege de twee toenmalige doorbraken (bij Stormpolder en Ouderkerk aan den IJssel).

- De buitendijkse begraafplaats uit 1829 - tot ca. 1915 in gebruik geweest - aan de IJsseldijk is een van de laatste, mogelijk zelfs de laatste nog bestaande buitendijkse begraafplaats van ons land. De heemkundekring heeft het gemeentebestuur er gelukkig van kunnen overtuigen de begraafplaats niet te ontruimen maar te behouden. De begraafplaats is in 2001/2002 gerestaureerd. - Artikel over de restauratie van de buitendijkse begraafplaats in Krimpen aan den IJssel.

- De (PKN) IJsseldijkkerk is gebouwd in 1866 en daarmee de oudste kerk van Krimpen aan den IJssel. Voorheen moesten de overwegend Hervormde inwoners (1.400 van de 1.450 inwoners) zich voor de zondagse kerkgang naar de dorpskerk van het naburige Ouderkerk a/d IJssel begeven. Dit was in een tijd dat de fiets en de auto nog uitgevonden moesten worden en het gebruik van een rijtuigje slechts voor enkelen was weggelegd. Daarbij is bekend dat de begaanbaarheid van de wegen toentertijd erbarmelijk slecht was, zeker in herfst en winter. En niet te vergeten: de werktijden op de zes doordeweekse dagen waren lang. Vandaar de instelling van een commissie in 1854, die zich sterk ging maken voor een eigen kerk. In 1861 werd Krimpen aan den IJssel een zelfstandige kerkelijke gemeente. De kerk kwam er dus uiteindelijk in 1866.

- Overige kerken in Krimpen aan den IJssel.

- Molen De Schelvenaer is begin jaren negentig van de 20e eeuw herbouwd. De molen is genoemd naar Van Schelven, een molenaarsgeslacht dat tot 1975 werkzaam was in korenmolen Onverwacht. De wieken waren er echter in 1930 al van af en na een brand is de molen wel hersteld, maar zonder stelling, draaibare kap en wieken… Een dieselmotor was de vervanger. Molen De Schelvenaer is gebouwd op dezelfde plaats waar vroeger molen Onverwacht heeft gestaan (buitendijks!).

- Begraafplaats Waalhoven ligt op grondgebied van Krimpen aan den IJssel. De toegangsweg, de Tiendweg, ligt op grondgebied van Krimpen aan de Lek. Begraafplaatsen en watertorens liggen vaak rond (voormalige) gemeentegrenzen. Dit heeft zijn oorzaak in het gemeenschappelijk gebruik van deze voorzieningen.

- Het oudste huis van Krimpen staat aan de IJsseldijk 212.

- Het nieuwe gemaal Johan Veurink in de buurtschap Boveneind is gebouwd in 2001/2002. Voormalig dijkgraaf Johan Veurink sloeg de eerste paal. Het is gebouwd vlakbij het monumentale oude gemaal Reinier Blok (eind 19e eeuw) en vlakbij de Ouderkerkse watertoren. De vervanging was onder meer nodig omdat door het zakken van het waterpeil van meer dan één meter in de loop der tijd, het steeds moeilijker werd de zuigmond van het oude gemaal onder water te houden. De bouw was door de samenstelling van de grond (veen) een erg moeilijke klus.

- In verband met de aansluiting van Ouderkerk aan den IJssel in 1916 bij de Waterleiding Lek en IJssel, was een tweede watertoren (een ‘hulptoren’) nodig om te voorkomen dat de druk in Ouderkerk regelmatig te laag zou zijn. Deze watertoren in de buurtschap Boveneind werd ontworpen door J. Smit en A. Visser, die ook verantwoordelijk waren voor het ontwerp van de toren van Schuwacht. De toren is 33 meter hoog, opgetrokken uit beton en ijsselsteentjes en heeft een betonnen holbodemreservoir van 400 kubieke meter. Het reservoir steunt op een zeshoekige onderbouw. Opvallend is het trappenhuis van de kop, dat boven het dak uitsteekt. De toren, die lijkt op die van Nieuw-Lekkerland, is niet meer in gebruik en rond het jaar 2000 verkocht. Er is nu een kantoor in gevestigd.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- Op Koningsdag wordt door Stichting Trouw aan Oranje Krimpen aan den IJssel zoveel georganiseerd, dat je niet eens de tijd hebt om aan alle onderdelen mee te doen. Jaarlijks zijn er enkele andere onderdelen. Om een indruk te krijgen, vermelden wij hier het programma van editie 2019. Op de voorafgaande avond is er het Oranjeconcert (in 2020 voor de 26e keer) door de IJsselzangers in de IJsseldijkkerk. De toegangsprijs voor het concert bedraagt €10,00 p.p. Op Koningsdag: Visconcours bij het hertenkamp, Lansingh-Zuid, Populierenlaan, Tijm en Olm door hengelsportvereniging de Samenwerking; Muzikale show fanfare Concordia bij het raadhuis; Dansdemonstratie door My Move Dance Department bij het raadhuis; Klassieke auto's op parkeerplaats zwembad/Cascade met aansluitend tocht door het dorp; Modelspoor in de Stormpolder door NVM modelbouwvereniging Stormpolder; Workshops Hoopdance in de ontmoetingshal van de Tuyter; Rommelmarkt op het Tuyterplein e.o.;

Vaartochtjes met wachtschip MS de Bornrif over de IJssel door scouting J.W. Friso vanaf aanlegsteiger Fast Ferry; DCV met diverse activiteiten/spelen (springkussens en spelen voor de kinderen, live muziek en lekker eten) voor het hele gezin aan het Waalplantsoen. Samen met andere organisaties (De Treffers, Koag en de Veteranen) zorgt Synerkri voor een Koningsroute vol sport, spel, creativiteit en ontmoeting! Daag je vader, moeder, opa of oma uit om over de stormbaan te gaan, sla de spijker op zijn kop op het spelletjesplein en knutsel je eigen kroon! Meet the Veterans: ontmoeting met Veteranen, waaronder diverse voertuigen, een aantal stands met verzamelaars van oorlogsmemorablia en een speeddate tussen een veteraan en de burger Bij 't Onderdak; Jeu de boules op het KOAG-terrein Groenewetering t.o. Gezondheidscentrum; Demonstratie modelvaren in de vijver bij de Zwanenkade; Koningsdrive bridge in de ontmoetingshal van de Tuyter; Koningsdagconcert m.m.v. trio 'Sortie' in de Rehobothkerk; Lampionoptocht; en tot slot als afsluiting Vuurwerk op het terrein aan de Zwanenkade.

- Avondwandelvierdaagse (eind mei).

- De jaarlijkse Bloemetjesmarkt (tweede Pinksterdag) op het Raadhuisplein heeft in 2012 het 100-jarig bestaan gevierd.

- Zomerbraderie van winkelcentrum Crimpenhof (op een zaterdag in augustus).

- Het Weekendfeest in winkelcentrum Crimpenhof (september) biedt u onder meer zang, dans, muziek, spelletjes, straattheater en siervuurwerk.

- Schaakvereniging Krimpen aan den IJssel organiseert op een zaterdag in september het Flanderijn-IJsseltoernooi. Door de indeling in verschillende categorieën kunnen zowel top- als huisschakers meedoen. De basisschooljeugd meet de krachten in een snelschaaktoernooi.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- De Heemtuin in Krimpen aan den IJssel (Heemlaan) is vrij toegankelijk. Je vindt er allerlei planten die in de Krimpenerwaard zeldzaam zijn geworden, zoals de - vleesetende - zonnedauw. Verder vind je er diverse soorten vlinders en andere insecten. De Heemtuin is aangelegd volgens het principe van een ´ecologisch heempark´, dat wil zeggen dat wilde planten er groeien onder omstandigheden waaronder zij ook in de vrije natuur voorkomen.

- Zwembad De Lansingh.

- Voor de kinderboerderij van Krimpen aan den IJssel zie de pagina Boveneind.

- In de zomermaanden is er in de Stormpolder op de 2e en 4e zaterdag een Stoomdag (van 11 tot 16 uur) op het Modelspoor Stormpolder, op het uitzichtpunt naast Hollandia. Op Koningsdag is er het evenement Oranjestoom. De toegang is gratis en je kunt ook nog gratis meerijden op de diverse (model)stoomlocomotieven. Een leuk idee voor een dagje uit met de kinderen.

- Operatie Steenbreek is een landelijk platform dat inwoners en organisaties informeert en enthousiast maakt om hun tuin groener te maken. Een groene tuin betekent minder tegels en straatwerk. Het water kan zo beter weg, waardoor de wateroverlast vermindert en de biodiversiteit neemt toe. Meer vogels, vlinders en bijen! De voordelen van een groene tuin: Groen neemt water op en zo wordt in tijden van extreme regenval het riool minder belast; Groen verbetert de luchtkwaliteit en verlaagt de concentratie fijnstof; Groen geeft schaduw en verkoeling in de steeds warmere zomers en vergroot het leefgebied van vogels, insecten en andere dieren; Groen vermindert stress en is goed voor de gezondheid en het welzijn. In september 2017 is ook de gemeente Krimpen aan den IJssel lid geworden van Operatie Steenbreek. Er is een werkgroep samengesteld die inwoners helpt bij het vergroenen van hun tuin.

- "Jeugdnatuurwacht JNW Krimpen heeft als doel het bevorderen van de kennis van en de liefde voor de natuur bij de schooljeugd uit de groepen 6, 7 en 8 van de basisschool en de brugklas van het voortgezet onderwijs uit Krimpen aan den IJssel, Krimpen aan de Lek en Ouderkerk aan den IJssel. JNW Krimpen streeft de doelstelling na door het aan haar jeugdige leden, de jeugdnatuurwachters, aanbieden van een grote diversiteit aan binnen- en buitenactiviteiten met betrekking tot de natuur. De jeugdnatuurwachters worden op deze manier op een prettige, ontspannen manier in aanraking gebracht met de natuur. JNW Krimpen hoopt dat daardoor steeds meer kinderen de natuur gaan mooi vinden, waarderen en beschermen. Bijeenkomsten: woensdagmiddag, vrijdagmiddag, vrijdagavond en zaterdag. Omdat JNW Krimpen van mening is dat zoveel mogelijk kinderen kennis van en liefde voor de natuur moeten kunnen op doen, houdt zij de contributie zo laag mogelijk. De contributie voor een heel seizoen is € 19,50. Voor deelname aan bepaalde bijzondere activiteiten wordt een aanvullende financiële bijdrage gevraagd. Dit in verband met bijvoorbeeld entreegeld voor een dierentuin, kosten voor bepaalde materialen, of kosten voor het vervoer."

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Krimpen aan den IJssel, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Beeld

- Promotievideo van en over de gemeente Krimpen aan den IJssel.

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Krimpen aan den IJssel (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- Gemeente: - Officiële site van de gemeente Krimpen aan den IJssel. - Nieuws van de gemeente op Facebook. - Nieuws van de gemeente op Twitter.

- Media / nieuws: - Lokale Omroep Krimpen LOK.

- Lokale links: - Krimpen aan den IJssel linkspagina.

- Muziek: - "Muziekvereniging Concordia is een veelzijdige actieve muziekvereniging. De vereniging bestaat uit 3 onderdelen: Fanfare-orkest, Melody & Percussion Band en het Young Metropole Krimpen. Het fanfareorkest, dat uitkomt in de 1e divisie, telt zo'n 45 enthousiaste leden en staat sinds 2011 onder leiding van dirigent Rob Sloekers. De sfeer binnen het fanfareorkest laat zich kenmerken door een actieve gedreven repetitie, waarbij de gezelligheid niet uit het oog wordt verloren. Het fanfareorkest verleent haar medewerking aan evenementen binnen Krimpen aan den IJssel, zoals Koninginnedag en de nationale Dodenherdenking. Daarnaast verzorgt het fanfareorkest, samen met de Melody en Percussionband, de muzikale omlijsting van tewaterlatingen bij scheepswerf IHC Krimpen. Naast deze jaarlijks terugkerende activiteiten worden er ook 2 à 3 uitwisselingsconcerten georganiseerd."

- "Het Christelijk Krimpens Mannenkoor is opgericht in 1985. Wij houden ons bezig met het instuderen van psalmen, gezangen en andere (geestelijke) liederen. Het koor, dat sinds 1994 onder leiding staat van de bekende dirigent en solist Hans van Blijderveen, heeft inmiddels vele concerten en uitvoeringen op zijn naam staan. In de afgelopen jaren heeft het koor verschillende keren meegewerkt aan radio- en televisieopnames voor het programma Nederland Zingt. Het koor telt 75 leden. Arie van der Vlist, als organist verbonden aan de Hersteld Hervormde Gemeente te Ouderkerk aan den IJssel, is sinds 1999 de vaste begeleider van het koor. Houdt u van zingen? Wilt u samen met vele andere mannen zingen tot eer van God? Kom dan op donderdagavond om 20.00 uur eens naar de Rehobothkerk, De Landerijen 1 te Krimpen aan den IJssel. De contributie bedraagt € 15,- per maand."

- "Young Ladies Choir Hadassah is opgericht in 2008 en heeft inmiddels ruim 50 leden. Het is een enthousiast en gezellig koor o.l.v. dirigent Ria van den Noort, die meer dan 25 jaar koorervaring heeft. Het koor is eigenlijk als projectkoor opgericht, maar door het enthousiasme van de leden is het koor blijven voortbestaan. Het koor bestaat uit meiden/dames tussen de 15 en 50 jaar. Wij repeteren in de IJsseldijkkerk in Krimpen aan den IJssel. Het repetoire is zeer afwisselend en zowel Nederlands-, Engels- als Duitstalig. Inmiddels heeft Young Ladies Choir Hadassah al aan verschillende cd-opnames meegewerkt - zo is in 2016 de kerst-cd "On Christmas Day" verschenen. Onze vaste begeleider is Mark Brandwijk (piano/vleugel/orgel). Lijkt het je wat om mee te zingen? Kijk dan in ons repetitieschema en kom vrijblijvend een keer langs! Uiteraard zijn mensen ook van harte welkom bij onze optredens. Hier vind je onze concertagenda voor de komende maanden."

- Zorg: - "Op locatie Crimpenersteyn van zorginstelling De Zellingen, bekend om de gezellige en gemoedelijke sfeer, bieden we wonen met zorg en verpleging. Welzijn en zorg gaan hier hand in hand, mede dankzij de inzet van onze vrijwilligers. Is thuis wonen geen optie meer, dan kun je op Crimpenersteyn verblijven in een van de zorgkamers, waarbij je zoveel mogelijk de regie houdt over je eigen leven. Hier ontvang je zorg en verpleging, kun je gebruik maken van alle faciliteiten en meedoen aan de dagactiviteiten. Familie en vrienden zijn altijd van harte welkom om langs te komen. Crimpenersteyn is gelegen in een rustige woonwijk aan de Zandrak in Krimpen aan den IJssel. Direct naast Crimpenersteyn ligt een mooi park met veel groen. In de nabije omgeving zijn diverse winkels, supermarkten en restaurants te vinden. Een bushalte ligt op loopafstand."

- Veiligheid: - Brandweer Krimpen aan den IJssel.

Reactie toevoegen