Hoogezand is een dorp in de provincie Groningen, in de streek Veenkoloniën, gemeente Midden-Groningen. Het was een zelfstandige gemeente t/m 31-3-1949. Per 1-4-1949 over naar gemeente Hoogezand-Sappemeer, in 2018 over naar gemeente Midden-Groningen.
Gemeente Hoogezand anno ca. 1870, kaart J. Kuijper (collectie www.atlasenkaart.nl)
- Hoogezand is een dorp in de provincie Groningen, in de streek Veenkoloniën, gemeente Midden-Groningen. Het was een zelfstandige gemeente t/m 31-3-1949. Per 1-4-1949 over naar gemeente Hoogezand-Sappemeer, in 2018 over naar gemeente Midden-Groningen. Het was de hoofdplaats van de voormalige gemeente en is de hoofdplaats van de huidige gemeente.
- Wapen van de voormalige gemeente Hoogezand.
- Onder het dorp Hoogezand vallen ook de buurtschappen Kalkwijk en Lula. Gezien de eigen identiteit van de voormalige buurtschap thans wijk Martenshoek hebben wij ook daar een pagina voor aangemaakt.
Terug naar bovenKlemtoon
Hoogezánd.
In het Gronings
Hogezaand.
Oudere vermeldingen
1613-1618 hooge sant, 1647 in 't Hooge Sandt, ca. 1660 Hogesant, 1781 't Hogesand.
Naamsverklaring
Oorspronkelijk de naam van een zandige hoogte, waar in 1621 de eerste huizen werden gebouwd ter ontginning van het veen.(1)
Het dorp Hoogezand, met een richting het ZO langgerekt dorpsgebied, grenst in het W aan Kiel-Windeweer, Kropswolde en Foxhol, in het NW nog net aan buitengebied van Westerbroek, in het N aan Kolham, in het NO en O aan Sappemeer en in het ZO aan Borgercompagnie, en ligt O van Haren, ZO van de stad Groningen, W van Zuidbroek, W en NW van Tripscompagnie, WNW van Muntendam, NW van Veendam, NNW van Annerveenschekanaal, NO van het Zudlaardermeer en Zuidlaren en ONO van Glimmen.
Terug naar bovenIn 1840 omvat de gemeente Hoogezand 978 huizen met 5.879 inwoners, verdeeld in het gelijknamige dorp 229/1.575 (= huizen/inwoners), de dorpen Windeweer 202/1.170, Kropswolde 53/337 en Westerbroek 95/536 en de buurtschappen Martenshoek 69/570, Kalkwijk 130/574, De Kiel 22/133, Nieuwe-Kompagnie 16/81, Vossenburg 6/33, Lula 39/173, Wolfsbargen 66/321 en Foxhol 51/376. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 9.000 huizen met ca. 22.000 inwoners.
Terug naar boven- Het gebied De Groene Compagnie Z van Hoogezand beslaat een oppervlakte van 700 hectare. Volgens het Masterplan De Groene Compagnie (2008) en het Voorontwerp Ontwikkelingsstrategie De Groene Compagnie (2009) was het plan dat 1/3 van dit gebied zou worden ingevuld met woonfuncties (op termijn zouden hier ca. 3.000 woningen moeten komen), 2/3 zou worden ingevuld met groen en water. Het gebied zou ook in de woonbehoefte van een deel van de regio moeten voorzien. Het plan zou gefaseerd worden uitgevoerd afhankelijk van de vraag van de markt in de loop der jaren en kende geen vastomlijnd eindbeeld. Zie ook deze reportage over De Groene Compagnie in Noorderbreedte, 2009. In 2012 heeft de Stuurgroep van Regio Groningen-Assen echter besloten de woningbouwplannen in de regio fors naar beneden bij te stellen, gezien de recessie in die tijd. Een aantal plannen is toen daarom geschrapt, waaronder De Groene Compagnie.
Terug naar boven- Hoogezand heeft 25 rijksmonumenten.
- Hoogezand heeft 17 gemeentelijke monumenten.
- De bouw van de Hervormde (PKN) Damkerk aan het Winschoterdiep in Hoogezand (Hoofdstraat 2) in 1669 was op initiatief van de stad Groningen. De stad leverde hiervoor 800 gulden en ook vanuit Stad en Lande kwam een financiële bijdrage. De Groninger burgemeester Gerhard ten Berge, die in het dorp zijn borg Vredenburg had laten bouwen, hield toezicht op de bouw. Pas in 1808, na een decreet van Lodewijk Napoleon Bonaparte, werd het gebouw door de stad Groningen overgedragen aan de lokale Hervormde Gemeente. De kerk was oorspronkelijk naamloos, en kreeg zijn huidige naam toen er een dam in het Winschoterdiep werd gelegd. De kerk is een eenvoudig zaalgebouw met rondbogige vensters en ingangen. De muren worden gesteund door steunberen.
In 1729 schonken de families Trip, Butler en Duirsema, bewoners van Hoogezandster hofsteden, een preekstoel aan de kerk. Hun namen en familiewapens werden hierop afgebeeld. In 1734 is de kerk verbouwd en uitgebreid. In 1926 is het huidige afgeknotte schilddak op de kerk aangebracht, ter vervanging van een dubbeldak. In de kerk herinnert het glas-in-loodraam Zinnebeeld van Geestelijke Vrijheid, Vrede en Geloof van glazenier Huib de Ru aan het 40-jarig regeringsjubileum van koningin Wilhelmina. Het kerkorgel, vervaardigd in 1934 door orgelbouwer Firma J. de Koff uit Utrecht, verbergt zich achter het oude orgelfront van Johan Frederik Kruse uit 1888.
Het gebouw van de Damkerk heeft zelf geen toren. In 1783 is een klokkentoren geplaatst bij de begraafplaats een paar honderd meter verderop (aan de huidige Meint Veningastraat). In de toren werd een klok uit 1679 gehangen die afkomstig was van de Der Aa-kerk in Groningen. Tijdens de Tweede Wereldoorlog is de klok door de Duitse bezetters in beslag genomen en omgesmolten. In 1948 kreeg de toren een nieuwe klok, gegoten door Jacobus van Bergen uit Midwolda. In 1973 zijn het kerkgebouw, de pastorie en de klokkentorenbenoemd tot rijksmonument.
- "In het Nationaal Bus Museum in Hoogezand pronken bejaarde bussen naast modernere exemplaren, vrijwel allemaal gerestaureerd in hun oorspronkelijke kleuren en belettering. Uniformen, petten en kniptangen vullen vele vitrines; archiefkasten en fotoboeken staan bol van informatie. Het museum is de bewaarplaats van de geschiedenis van het noordelijk stads- en streekvervoer en een 'laatste halteplaats' voor het rijdend materieel uit Groningen, Friesland, Drenthe en de kop van Overijssel. Eveneens is een groot deel van het bedrijfsarchief van de Kromhout fabriek in het museum ondergebracht. Je vindt er verder foto's van vrachtwagens en autobussen en een uitgebreide serie technische tekeningen van verschillende typen motoren en chassis.
Sinds enige tijd bevindt zich in de bezoekersruimte van het museum een heuse bus simulator. Spannend nieuws voor iedereen die er van droomt om zelf eens achter het stuur van zo’n machtig voertuig te zitten. Stap achter het stuur en ervaar dat het nog niet zo eenvoudig is om een bus te besturen. Je rijdt in een groene Flixbus, een MAN Lion’s Coach. Alles is heel realistisch en gedetailleerd: het dashboard, wisselende weersomstandigheden, files, wegwerkzaamheden, politiecontroles en, niet te vergeten, natuurlijk passagiers. Nostalgie. Beleef opnieuw de mooie tijd toen je met deze ridders van de weg door Nederland en daarbuiten reisde. Tijdens je bezoek aan het museum komen herinneringen uit voorbije tijden weer naar boven. Je herinnert je misschien hoe je als kind met de bus op schoolreis ging, met je ouders naar een pretpark of naar opa en oma. Jonge mensen krijgen een goed beeld hoe het busvervoer vroeger plaats vond. Kortom: Ga eens langs en rij het verleden binnen..." - In deze video vertelt een vrijwilliger van het Nationaal Bus Museum in Hoogezand over de bijzonderheden van het museum en leidt je virtueel rond door het museum.
- Begraafplaatsen zijn niet direct de plaatsen waar je iemand naartoe stuurt om te genieten van een fraaie parkaanleg. Toch zijn er steeds meer mensen die oog krijgen voor de fraaie begraafparken in ons land. Een van die begraafparken is te vinden in Hoogezand. Aan de Knijpslaan ligt daar 'De Stille Hof', ontworpen in 1938 door tuinarchitect J. Vroom (1893-1958) uit Glimmen. De fraai ontworpen vijverpartijen met gazons laten het witte poortgebouw fraai uitkomen. Het in Engelse landhuisstijl opgetrokken gebouw bestaat uit een centraal gelegen poort met aan weerszijden vleugels. In de linkervleugel bevindt zich de woning van de beheerder, in de rechtervleugel zijn een aula en een kantoortje ondergebracht. Het gebouw is ontworpen door gemeentearchitect M.J. Westerling. Voor uitvoerige informatie over de bijzonderheden van deze begraafplaats zie het artikel onder de link.
Terug naar boven- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Hoogezand, met laagsteprijsgarantie!
Terug naar boven- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Hoogezand (online te bestellen).
Terug naar boven- Muziek: - Fanfarekorps Juliana Hoogezand is opgericht in 1911. Jaarlijks terugkerende evenementen waaraan Juliana medewerking verleent, zijn onder meer het Koningsconcert, de Dodenherdenking, het Bevrijdingsconcert, het Najaarsconcert en het Kerstconcert. Juliana heeft grote aandacht voor het werven van jonge leden. Door de jaren heen zijn er speciale muziekprojecten op een aantal basisscholen gehouden. In 2011 zijn nieuwe muziekinstrumenten aangeschaft voor een muziekproject voor jongeren in samenwerking met de muziekschool en diverse scholen.
- "In Theater / muziekschool / grand café Kielzog in Hoogezand is van alles te doen. Ontdek de klarinet, dans de flamenco, speel in een theatergroep of timmer je eigen toren. Zomaar een greep uit ons aanbod. Voor de echte theaterliefhebber hebben we een prachtig arrangement: de Blinddatekaart. Met de Blinddatekaart kun je van oktober tot en met april twee keer per maand een verrassende voorstelling bezoeken. Je kunt dus naar 14 voorstellingen per seizoen, voor maar 79 euro! Ook een aantrekkelijke optie is het Aigenhaimers Streektaal abonnement. Mooie streektaalmuziek in een intieme setting. Voor ons klassieke programma is Kielzog een samenwerking aangegaan met het NNO. We zijn er trots op dat topmusici van het NNO ook in Hoogezand te bewonderen zijn. De concerten vinden plaats in de kleine theaterzaal en worden verzorgd door kleine ensembles. Met het NNO Kamermuziek abonnement kun je alle 6 de concerten van een seizoen bezoeken voor slechts 55 euro.
De doelstelling van Muziekschool Kielzog is om goed muziekonderwijs te bieden dat voor iedereen in de gemeente Midden-Groningen bereikbaar is. De muziekdocenten van Kielzog zijn beroepsmusici die op een inspirerende manier les geven. Het aanbod van muziekcursussen is breed bij Kielzog. Lessen op vrijwel alle gebruikelijke instrumenten zijn mogelijk en leerlingen kunnen les krijgen in de meest uiteenlopende stijlen. Flexibiliteit vinden wij belangrijk: zo kan er bijvoorbeeld tegen een gereduceerd tarief een proefpakket van 5 lessen worden afgenomen om een instrument uit te proberen. Voor de jongste cursisten hebben wij een gedegen aanbod dat het begin kan zijn van een leven lang muziekplezier. Ook volwassenen kunnen prima terecht bij onze muziekschool.
Naast individuele lessen kan er gekozen worden voor allerlei leuke groepscursussen zoals bijvoorbeeld Songwriting met Jan Henk de Groot of het zingen bij een van onze koren. Wanneer je bij Kielzog individuele muzieklessen volgt is het deelnemen aan een koor of het spelen in een band of ensemble gratis. Regelmatig staan leerlingen van Kielzog op het podium tijdens voorspeelmiddagen of avonden. Het spelen voor publiek hoort natuurlijk bij het maken van muziek. Deze presentaties zijn voor iedereen vrij toegankelijk. Een leuke manier om kennis te maken met een instrument of om te luisteren naar muziek gespeeld door familie of vrienden."
- Sport: - "Tafeltennisvereniging TTV Argus is opgericht in 1955. Tafeltennis is een leuke en gezellige sport voor iedereen. Op twee locaties (Harkstede en Hoogezand) zijn elke week vele jeugd- en seniorleden op meerdere dagen van de week actief bezig. Met ongeveer 40 jeugd- en 50 seniorleden is Argus een van de grootste tafeltennisverenigingen in de provincie Groningen. Hierdoor is het mogelijk om de meesten op hun eigen niveau te laten spelen. Behalve het tafeltennissen zelf vinden we ook de sociale kant belangrijk. Daarom worden er regelmatig ook andere activiteiten georganiseerd. In Harkstede is het na afloop gezellig toeven aan de bar in de Sportkantine bij Herman en Adrie Schoenmaker. Wil je ook een keer kennismaken met de mooiste sport die er is? Dat kan! Iedereen mag gratis 4 keer proberen zonder verdere verplichtingen."
- Duurzaamheid: - Tijdens een intensief voortraject met inloopbijeenkomsten en interactieve denktankbijeenkomsten is in samenwerking met omwonenden, de gemeente en bureau LAOS Landschapsarchitectuur gewerkt aan een breed gedragen plan ten aanzien van het ontwerp en de landschappelijke inpassing van het in 2020 gereedgekomen Zonnepark Molenwaard in Hoogezand. Tijdens de denktankbijeenkomsten is samen met omwonenden voor elke rand een landschappelijke inrichting ontworpen die voldoet aan de wensen van de omwonenden die er het dichtst bij wonen. Inwoners van de gemeente kregen ook de mogelijkheid om d.m.v. obligaties financieel in het zonnepark te participeren. Zonnepark Molenwaard omvat ruim 90.000 zonnepanelen en levert duurzame energie aan 10.000 huishoudens. Jaarlijks produceert het zonnepark 37.000.000 kWh elektriciteit.
Het zonnepark beslaat een oppervlakte van 35 hectare, waarvan ongeveer 7 hectare is ingericht met o.a. nieuwe watergangen en grondwallen met beplanting. De zonnepanelen en het hekwerk staan hierdoor uit het zicht van de bewoners die aan de randen van het zonnepark wonen. Het trafostation van Enexis, waarop het zonnepark is aangesloten, ligt hemelsbreed op 200 meter afstand, aan de overkant van de Woldweg. Jaap Borg, gemeente Midden-Groningen: “Wij zijn als gemeente trots op Zonnepark Molenwaard. Vooral voor de wijze waarop de bewoners en de gemeente zijn betrokken bij dit project verdient Solarfields een compliment. Het traject is in een goede samenwerking met de omgeving en de gemeente doorlopen en kan wat ons betreft als voorbeeld dienen voor soortgelijke projecten elders.”
- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Hoogezand alg., - idem Hervormd en - idem Stillehof.
Reactie toevoegen