Holysloot

Plaats
Dorp
Amsterdam
Waterland
Noord-Holland

Holysloot-MSDC-20110923-247725.jpg

De Hervormde (PKN) kerk van Holysloot, uit 1847, is wegens de kleur van het pleisterwerk bekend als het Witte Kerkje

De Hervormde (PKN) kerk van Holysloot, uit 1847, is wegens de kleur van het pleisterwerk bekend als het Witte Kerkje

Holysloot-MSDC-20110923-247754.jpg

De Gereformeerde kerk van Holysloot op nr. 37 dateerde oorspronkelijk uit 1891 en is tijdens de watersnood van 1916 vernield en daarna herbouwd. In 1996 aan de eredienst onttrokken en herbestemd tot woonhuis.

De Gereformeerde kerk van Holysloot op nr. 37 dateerde oorspronkelijk uit 1891 en is tijdens de watersnood van 1916 vernield en daarna herbouwd. In 1996 aan de eredienst onttrokken en herbestemd tot woonhuis.

Holysloot

Terug naar boven

Status

- Holysloot is een dorp in de provincie Noord-Holland, in de streek Waterland, gemeente Amsterdam. Het was een zelfstandige gemeente t/m 1811. In 1812 over naar gemeente Ransdorp, per 1-5-1817 afgesplitst tot een zelfstandige gemeente, per 1-1-1818 weer over naar gemeente Ransdorp, in 1921 over naar gemeente Amsterdam.

- Het dorp Holysloot heeft geen eigen postcode en plaatsnaam in het postcodeboek, voor de postadressen ligt het daarom 'in' Amsterdam. Bestuurlijk valt het dorp onder stadsdeel Amsterdam Noord, en daarbinnen onder Landelijk Noord.

- De 5 dorpen in Landelijk Noord hebben allemaal een beest als beeldmerk. In Holysloot is dat de big.

Terug naar boven

Naam

Oudere vermeldingen
1343 Holensloot, 1507 Hollensloot, 1639 Hoolesloot, 1840 Holijsloot.

Naamsverklaring
Samenstelling van sloot en holen, verbogen vorm van hol 'diepliggend', of 'moerassig', dat in gesubstantiveerde vorm ook voorkomt in namen als Schiphol.(1)

Terug naar boven

Ligging

Holysloot ligt NO van Amsterdam en Ransdorp, ZO van Broek in Waterland, in stadsdeel Amsterdam Noord, en daarbinnen in het deelgebied Landelijk Noord. In het O grenst het dorp aan het IJmeer.

Het dorp ligt tamelijk geïsoleerd in de streek Waterland. Het heeft maar één straat, de Dorpsstraat, die aan beide kanten doodloopt en die voor automobilisten alleen te bereiken is vanuit Ransdorp over de weg Bloemendalergouw.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft Holysloot 28 huizen met 195 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 70 huizen en zal daarmee nog geen 200 inwoners omvatten.

Terug naar boven

Geschiedenis

Bij Holysloot is door archeologen een van de vroegste nederzettingen van Waterland gevonden. Het was waarschijnlijk een van de eerste dorpen van pioniers uit het huidige Friesland, die het 'Almere' - het huidige IJsselmeer - overstaken om zich als boeren te vestigen op de drassige veengrond van Noord-Holland.

Het oorspronkelijke dorp Holysloot is vermoedelijk in de N van het huidige dorp lopende Holysloter Die verdwenen. Wanneer is onbekend. Het dorp bezit in 1342 een kapel die bediend wordt door de pastoor van Ransdorp. In 1520 wordt het een zelfstandige parochie.

Holysloot is een dorp aan de Holysloter Die, ontstaan in de 13e eeuw als veenontginning. De dorpsbebouwing ontwikkelt zich aan weerszijden van een bochtig pad op de zuidoever van de Die. Dit tegenwoordig aan beide zijden doodlopende pad liep vroeger aan de oostzijde door tot aan de Zuiderzee. Pas in 1825 krijgt het dorp een ontsluitingsweg richting Ransdorp. Die weg loopt langs het in 1821 door A.F. Goudriaan ontworpen - maar in 1828 als idee verlaten en niet afgemaakte - Kanaal door Waterland, oftewel het Goudriaankanaal. Het dorp heeft veel te lijden gehad van de Watersnood van 1916.

- Zie verder Geschiedenis van Holysloot in vogelvlucht op de lokale dorpssite.

- Medio 2020 verschijnt het boek 'Van Hoolesloot tot Holysloot - Dorp van zeevaarders, boeren en buitenlui'. "Het dorp heeft haar eigen geschiedenis beschreven in dit unieke boek. Het boek geeft een prachtig beeld van de historie van dit eeuwenoude dorp. Je leest erin o.a. over de invloed van het landschap, hoe het onderwijs was geregeld, over religie en kerkelijk leven, de bestaansbronnen en het verkeer en vervoer. De teksten worden omlijst door mooie foto’s uit diverse archieven."

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- De gymzaal aan de Dorpsstraat, waar sport- maar ook andere dorpshuisgerelateerde activiteiten plaatsvonden, is in 2015 door de gemeente verkocht aan het aangrenzende café-restaurant Het Schoolhuis, waardoor nu de gehele voormalige school met aangrenzende onderwijzerswoning in hun bezit zijn en ze nu ook wat grotere groepen kunnen faciliteren. Sindsdien zijn de 2 naastgelegen noodlokalen in gebruik als Dorpshuis. Nadeel is dat deze in 2025 moeten worden afgebroken, waarna er geen centraal ontmoetingspunt in het dorp meer zal zijn.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Gezien de idyllische ligging en de vele karakteristieke panden heeft Holysloot de status van 'beschermd dorpsgezicht'.

- Het dorp heeft 1 rijksmonument: de Hervormde (PKN) kerk (Dorpsstraat 30) uit 1847, vanwege de kleur van het pleisterwerk bekend als het Witte Kerkje. De kerk maakt deel uit van de Protestantse gemeente Ransdorp / Holysloot. Bijzonder is dat deze zaalkerk is verwoest tijdens de Watersnoodramp van 1916 en daardoor tot 1996, toen de restauratie van de kerk gereed kwam, buiten gebruik is geweest. Het gebouw is van cultuur- en architectuurhistorische waarde. Bovendien is het geheel van belang vanwege de silhouetwaarde van het geïsoleerd gelegen dorp in het open weidegebied van Waterland, en is het een belangrijk markeringspunt binnen het beschermde dorpsgezicht. - Archief Hervormde Gemeente Holysloot.

Het Witte Kerkje is te huur voor activiteiten waarin 'schoonheid' en/of 'verbinding' uitgangspunt zijn. Een mooie tentoonstelling, heerlijk diner, prachtige film, inspirerende voordracht en muzikale uitvoering zijn hiervan voorbeelden. Maar ook voor een trouwerij, uitvaart en bijeenkomst ter nagedachtenis aan... biedt het kerkje een passende entourage.

Eveneens in 1995 aangewezen als rijksmonument is het éénklaviersorgel, in 1730 gemaakt door H. van Giessen voor de Waalse kerk te Haarlem en afkomstig uit de in 1997 gesloten Gereformeerde kerk in het dorp. Orgeldeskundige en adviseur bij de laatste restauratie, dr. Hans van Nieuwkoop , beschouwt het orgel als volstrekt uniek. Uniek zowel vanwege zijn muzikale kwaliteiten als vanwege zijn historische betekenis.

- Met een oppervlakte van slechts 150 m2 is het kerkhof van Holysloot het kleinste kerkhof in Amsterdam Noord. Het nieuwe kerkhof uit 1829 had slechts 55 graven. Tot 1841 werd ook begraven in het portaal van de kerk, het zogeheten ‘binnenkerkhof’. In 1846 is de huidige kerk gebouwd waarbij de graven zijn behouden.

- De Gereformeerde kerk op nr. 37 dateerde oorspronkelijk uit 1891 en is tijdens de Watersnood van 1916 vernield en daarna herbouwd. In 1996 aan de eredienst onttrokken en herbestemd tot woonhuis.

- De voormalige eenklassige lagere school uit 1875 met haaks aangebouwde onderwijzerswoning op nr. 40 is in 2007 herbestemd tot café-restaurant Het Schoolhuis.

Terug naar boven

Evenementen

- Met enige regelmaat vinden in het Witte Kerkje tentoonstellingen, muziekuitvoeringen, lezingen etc. plaats. Het Witte Kerkje heeft een prachtige akoestiek, beschikt over een eigen orgel en piano en biedt ruimte aan max. 75 bezoekers.
Stichting Kunst in de Kerk weet iedere keer weer inspirerende en verrassende mensen uit te nodigen om hun ‘kunsten’ te laten zien en horen. Als je je via de link inschrijft voor de Nieuwsbrief, word je op de hoogte gehouden van de aanstaande evenementen.

- Koningsdag met o.a. het traditionele tonknuppelen.

- Oktoberfeest (op een zaterdag in oktober).

Terug naar boven

Natuur en recreatie

- N van Holysloot loopt de Holysloter Die, waar in de zomermaanden een pontje vaart voor fietsers en voetgangers. Via een 'kerkepad' kun je dan verder naar Broek in Waterland of Zuiderwoude. Vanaf de noordkant moet je er wat moeite voor doen, want je moet daar eerst weilanden door met bruggetjes en planken om het pontje te bereiken.

- Iedere woensdagochtend van 9.00 tot 12.00 uur en iedere 1e zaterdag van 11.00 tot 14.00 uur is er de Kledingmarkt en Rommelmarkt in het Dorpshuis (bij Dorpsstraat 40 = de 2 noodlokalen naast café-restaurant Het Schoolhuis). Verkoop en inbreng van o.a. kleine goederen, kleding, schoenen en boeken. De opbrengst is voor het onderhoud van de noodlokalen.

Terug naar boven

Beeld

- Fotoserie van Holysloot van fotograaf Martin Stevens.

- Videoreportage over Holysloot, door Paul Stam.

Terug naar boven

Links

- Algemeen: - Site van en over Holysloot. - Reportage over dit dorp door Milo van Bokkum op NAP Nieuws (2016), met Dorpsraad-lid Jeannette Spelt, die hier geboren is en hier in 2014 haar huis heeft laten bouwen op een kennelijk nogal afgelegen plek, want volgens de bouwers ligt het "aan het einde van de wereld, en dan nog 50 meter verder".

- Nieuws: - Actualiteiten uit Holysloot op Facebook. - Zo’n 10 keer per jaar verschijnt huis-aan-huis blad ’t Zwaantje in Landelijk Noord (= Durgerdam, Holysloot, Ransdorp, Schellingwoude en Zunderdorp). ’t Zwaantje wordt door de Centrale Dorpenraad, de Dorpsraden en Werkgroepen gebruikt om met de bewoners van Landelijk Noord te communiceren. Tevens kunnen o.a. verenigingen en particulieren kopij aanleveren, die gratis geplaatst wordt. Voor het plaatsen van kopij van meer commerciële aard wordt een bijdrage gevraagd.

- Genealogie: - Doop-, Trouw- en Lidmaat-akten Holysloot 1745-1811. - Overzicht van begravenen op de lokale begraafplaats.

Reactie toevoegen