Status

- Hauwert is een dorp in de provincie Noord-Holland, in de streek West-Friesland, gemeente Medemblik. T/m 1978 grotendeels gemeente Nibbixwoud, deels gemeente Wervershoof. In 1979 in zijn geheel over naar gemeente Noorder-Koggenland, in 2007 over naar gemeente Medemblik.

- Het dorp Hauwert heeft grotendeels postcode 1691. Een klein N stukje (= Notweg en Vok Koomenweg 16, totaal 10 panden) heeft in 1978 een eigen postcode gekregen, 1692, omdat dat onder een andere gemeente viel (Wervershoof).

Naam

Oudere vermeldingen
Ca. 1312 en ca. 1338 Oudeboxwoude, 1436 Oudebocxwoude, 1494 Hauwaert, 1496-1513 Hauwerden alias Obexwoude, 1573 Hauwart, 1639 Hauwert, 1680 herdruk 1745 Hauwaert.

Naamsverklaring
Hauwert wordt wel verbonden met houw 'plaats waar men hout mag kappen', bij het Middelnederlandse houwen 'hout kappen', maar de consequente spelling met -au- wijst eerder op het Middelnederlandse hauwe 'peul, dop'. De vorm op -aert is oud en kan niet ontstaan zijn onder invloed van Boekert en Gankert (eerder omgekeerd). Mogelijk betreft het het Middelnederlandse aert = aard 'beploegde of bebouwde grond, bouwland'. Heette vroeger Oudeboxwoude, met oud, ter onderscheiding van Nibbixwoud.(1)

Ligging

Het dorp Hauwert ligt OZO van het dorp Midwoud, Z van het dorp Oostwoud, ZW van de dorpen Wervershoof en Onderdijk, W van het dorp Zwaagdijk-Oost, NW van het dorp Westwoud, N van het dorp Oosterblokker, NNO van de dorpen Zwaag en Blokker en de stad Hoorn, NO van de dorpen Nibbixwoud en Zwaagdijk-West en O van de A7 en het dorp Benningbroek.

Statistische gegevens

In 1840 heeft Hauwert 49 huizen met 301 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 280 huizen met ca. 700 inwoners.

Geschiedenis

Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van dit dorp, kun je terecht bij de volgende instantie: "In 1995 is het reeds jaren bestaande idee om een historische vereniging in ons dorp op te richten door een aantal enthousiaste mensen verwezenlijkt. Op 3 oktober van dat jaar is Stichting Historisch Genootschap Hauwert opgericht. Waarom eigenlijk? Het zo vertrouwde dorpsleven, waarin iedereen elkaar kent, wordt hoe langer hoe meer geweld aangedaan. Eeuwenoude gebruiken en plaatselijk dialect verdwijnen. De aanblik van het dorp verandert langzaam maar zeker. Oude boerderijen, werkmanshuizen en weilanden maken plaats voor moderne behuizingen. Een poldermodel van verstedelijking rukt op. Allemaal redenen om "die goeie ouwe tijd" voor later vast te leggen, te koesteren, er over te publiceren en tentoon te stellen.

De stichting streeft ernaar de overgebleven onroerende en roerende zaken met historische waarde in het dorp Hauwert te behouden en voor verval te behoeden. Tevens heeft de stichting als doel de kennis van en belangstelling voor het verleden van het dorp, alsmede de cultuur van het dorp, te bevorderen. De stichting tracht haar doel onder meer te bereiken door: het bewaren en verzamelen van voorwerpen, die van belang zijn om dit verleden te leren kennen; het beschermen en in stand houden van al hetgeen dat uit dit verleden aanwezig is en waard is behouden te blijven; het doen inrichten en beheren van een oudheidkamer; het doen instellen van bodemonderzoek, het publiceren van geschriften, het organiseren van excursies, lezingen en voordrachten, het aanleggen van een historisch archief; het door middel van foto's en beschrijvingen vastleggen van het huidige dorpsbeeld en de daarin aangebrachte veranderingen; samenwerking met andere organisaties met soortgelijke doelstellingen. De stichting heeft ca. 250 donateurs en draait volledig op hun steun. Ook jouw steun als donateur is van harte welkom." De stichting brengt onder meer jaarlijks een Jaarboek uit. Alle jaarboeken vanaf 1995 zijn nog verkrijgbaar.

Bezienswaardigheden

- Hauwert heeft 2 rijksmonumenten, zijnde de Hervormde (PKN) Nicolaaskerk kerk met toren. De historische gegevens uit de begintijd beperken zich tot een vermelding in de Domrekeningen in 1395. Het huidige gebouw, dat uit een eenbeukig schip met rechtgesloten koor, twee lagere dwarspanden en een slank voorgebouwd torentje bestaat, is evenwel in geen der onderdelen ouder dan het midden van de 15e eeuw. De kerk is vrij gelegen op een ruim enigszins verhoogd kerkhof. Opvallend aan het gebouw is dat het vrijwel geheel wit gecementeerd is - daarom staat de kerk ook bekend als het Witte Kerkje - en dat de muren niet geschoord worden door steunberen. De kerk, met inhoud, en de kerktoren zijn twee aparte rijksmonumenten. Het rijksmonumental deel van de kerk omvat ook het preekgestoelte, de lessenaar en het spiltrapje, alle uit de 17e eeuw. Ook het orgel behoort tot het rijksmonument. Het betreft een tweeklaviers orgel uit 1870, gemaakt door L. Van Dam en Zonen.

De toren bestaat uit twee geledingen, de onderste is uit de 16e eeuw en de bovenste uit de 17e eeuw. De tweede geleding heeft in elke zijde twee korfbogige galmgaten. De klokkenstoel, met klok, is van Gobel Zaal en stamt uit 1530. De diameter van de luidklok is 101,2 centimeter. De toren is door de toenmalige burgelijke gemeente Nibbixwoud verkocht aan de toenmalige Hervormde Gemeente Hauwert. In 2004 is de restauratie van de kerk afgerond, in 2009 is de restauratie van het orgel afgerond. In 2011 is een subsidie van ruim 100.000 euro aan de kerk toegekend, bedoeld om het rijksmonument in stand te houden. Protestantse gemeente THOMAS heeft i.v.m. teruglopend kerkbezoek besloten tot een concentratie van de geloofsgemeente, en van haar 4 kerken deze kerk te verkopen. In 2018 zijn de kerk en toren verkocht. De kerk is nu in gebruik als kantoorruimte voor de firma Nes Account.

- Windmotor Hauwert is een poldermolen van het type 'Amerikaanse windmotor'. De windmotor is eigendom van Stichting Molen Sluispolder en is niet meer maalvaardig. Hij staat achter de boerderij op huisnr. 127 en is tot op enkele meters te benaderen. De windmotor stond vroeger aan de rand van het Egboetswater, maar toen dit natuur- en recreatiegebied in 2009 met ca. 22 ha werd uitgebreid, kwam de motor in het Egboetswater te liggen. In de directe omgeving werden in 2009 tevens voorbereidingen getroffen voor woningbouw. Van 2010 tot 2013 is de windmotor gerestaureerd. Hiervoor is hij tijdelijk van zijn plek geweest. Op 24 mei 2013 is de windmotor weer teruggeplaatst.

- Gevelstenen in Hauwert.

Evenementen en activiteiten

- Stichting Hauwert in Concert organiseert al sinds 2004 concerten in het sfeervolle middeleeuwse Witte Kerkje. "Wij kiezen voor de programmering meestal voor groepen en artiesten die wereldmuziek ten gehore brengen, of muziekstijlen die daarin hun inspiratie vinden. Ook brengen wij bijna elk jaar een concert dat uitgevoerd wordt door een of meerdere bewoners van ons dorp of musici uit de directe omgeving. Wereldmuziek (folk, volksmuziek of hoe men het ook wil noemen) is fascinerend. Zoveel verschillende muziekstijlen, zoveel sfeer uit alle hoeken van de wereld, altijd muziek met een verhaal of geschiedenis er aan vast. Je raakt nooit uitgeluisterd, elk concert is weer een verrassing. We zijn overigens niet eenkennig; een uitstapje naar jazz of klassiek komt ook wel eens voor. We programmeren wat we leuk, mooi en interessant vinden. Kwaliteit staat hoog in ons vaandel en we houden ook van een beetje avontuur. Bij Hauwert in Concert is een concert altijd een belevenis. De afgelopen seizoenen is al muziek aan bod gekomen uit onder meer Italië, Balkan, Senegal/Ghana, Brazilië en Portugal, Midden Oosten, Argentinië, Amerika en Nederland. Maar ook muziek van Billy Holiday of Sjostakovic was bij ons te horen. Kijk in ons programma welke avonturen je de komende maanden te wachten staan."

Landschap, natuur en recreatie

- "Wat is er nu leuker dan een schoolplein vol uitdagingen en mogelijkheden voor jong en oud(er)? Het schoolplein van Basisschool De Vijzel in Hauwert voldeed niet aan deze punten. Om deze reden is een groep enthousiaste ouders een werkgroep begonnen om het schoolplein zonder uitdagingen, met weinig groen en veel tegels, om te toveren tot een groen en educatief schoolplein. Onze eerste stap was het inventariseren van de wensen van de leerlingen, het wordt in eerste instantie immers hun domein. Hierbij dienden de leerlingen geen rekening te houden met grenzen als geld, veiligheid en mogelijkheden. Dit kon gedaan worden middels lijsten, tekeningen en er zijn zelfs maquettes gemaakt. Uitkomst van het onderzoek was dat de leerlingen het belangrijk vonden om: te kunnen spelen; op speeltoestellen, met een bal, met zand en water; te kunnen chillen; meer groen op het plein te hebben; het plein te gebruiken om buiten les te krijgen / vaker buiten te zijn. Daarnaast is een avond voor de ouders en omwonenden georganiseerd, waar wij dezelfde vraag hebben neergelegd. De uitkomst van deze avond was bijna hetzelfde als het resultaat van de leerlingen. Met dit “plan van eisen” is een ontwerper ingeschakeld en is een plan ontwikkeld met meerdere opties. Het uiteindelijke plan is door de werkgroep en de leerlingenraad goedgekeurd.

We willen de natuurspeeltuin niet alleen voor kinderen maar voor iedereen in Hauwert aantrekkelijk maken. Voorwaarde is dan wel dat de natuurspeeltuin voor iedereen ook toegankelijk is. De natuurspeeltuin wordt ook na schooltijden en in weekenden en vakanties voor iedereen toegankelijk. De grootste aanpassing was de transformatie van de fietsenstalling tot speelplek. Met hulp van een aantal leerlingen en ouders zijn tegels verwijderd en is een muur geschilderd. De buren gaven echter aan dat zij last van het geluid hadden van deze speelplek. Hierop is besloten een achterwand in deze overkapping te maken. Dit is door een opa van een aantal leerlingen gerealiseerd. Hierdoor is de geluidsoverlast tot een minimum beperkt. Deze overdekte speelplek wordt al veel gebruikt. De plek is voorzien van een buitenkeuken en een zandbak.

Een deel van de begrote kosten komt te vervallen doordat ouders van leerlingen meehelpen. Het restant van het bedrag willen we als volgt bij elkaar krijgen: Door het betrekken van de leerlingen/onderwijzend personeel en inwoners: ieder jaar wordt met de Koningsspelen een Sponsorloop georganiseerd. Hierbij rennen de leerlingen van de basisschool rondjes waar zij zelf sponsors voor moeten zoeken. De helft van dit bedrag is voor de aanpassing van het schoolplein, de andere helft van dit bedrag is voor bijvoorbeeld de aanpassing van het interieur of bibliotheekboeken; tijdens de Nationale Pannenkoekendag in 2018 en 2019 heeft restaurant Robacher’s Watermolen in Hauwert een evenement georganiseerd. Van alle pannenkoeken die die dag werden verkocht is een deel van de opbrengst aan de basisschool geschonken t.b.v. de aanleg van de natuurspeeltuin; vlak voor de zomervakantie van 2019 is er een rommelmarkt door de werkgroep georganiseerd. De werkgroep heeft door het hele dorp spullen opgehaald, gesorteerd en een groot deel hiervan verkocht. De werkgroep is hierbij geholpen door leerlingen, ouders, buurtbewoners en het onderwijzend personeel;

bij Jumbo Monique in Zwaagdijk-Oost was er in het laatste kwartaal van 2018 de mogelijkheid voor klanten om statiegeldflessen te doneren; in het najaar 2019 is een dorps-/gemeenschapsveiling georganiseerd. Bedrijven, inwoners, leerlingen en andere belangstellenden hebben producten en diensten aangeboden waar de bezoekers van de veiling op konden bieden. De veiling is net als de rommelmarkt door de werkgroep met hulp van buurtbewoners, ouders, onderwijzend personeel en leerlingen georganiseerd. Door de gemeente en het waterschap: gemeente Medemblik heeft aangegeven een deel van de kosten te willen betalen. Ook zal een deel van de werkzaamheden door de gemeente worden gedaan; het schoolplein is nu nog voor 90% verhard, voor een natuurspeeltuin moet deze verharding voor een groot deel worden verwijderd. Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier (HHNK) heeft een actie om de verhardingen te vervangen voor groen. Natuurspeeltuin Hauwert i.o. komt hiervoor ook in aanmerking. Daarnaast krijgt de school ook een lespakket van het HHNK." De aanleg van de Natuurspeeltuin is eind 2019 gestart en zal medio 2020 gereedkomen.

- Behalve het Streekbos ligt er in West-Friesland nog een 'groene parel', en wel het bos- en waterrijke natuur- en recreatiegebied Egboetswater, O van Oostwoud, NO van Hauwert, en ook vallend onder de beide dorpsgebieden. Het gebied is rond 2010 fors uitgebreid. De uitbreiding omvat 22 ha aan natuurgebied en recreatie. 7 ha is benut voor waterberging. De uitbreiding sluit aan op het bestaande natuurgebied, en omvatte ook de aanleg van voetpaden en fietspaden, bruggen en vaargebieden. IVN West-Friesland heeft van Recreatieschap Westfriesland (RSW) in 2010 de beschikking gekregen over een voormalige werkschuur om hun natuuractiviteiten daar uit te breiden. Deze is Het Egboetje gedoopt (adres: Liederik 15, Oostwoud). Sindsdien kunnen ze hier o.a. natuuractiviteiten ondernemen met groepen (school)kinderen, en excursies door het Egboetswater organiseren. - Nieuws over het Egboetswater op de site van Medemblik Actueel.

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Hauwert, met laagsteprijsgarantie!

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Hauwert (online te bestellen).

Links

- Nieuws: - "Dorpskrant de Dorpskoerier verschijnt eens in de veertien dagen in Hauwert en omstreken. Je vindt er nieuws uit het dorp op allerlei gebied: sport, verenigingen, maatschappelijke instellingen en dorpsnieuws, zodat iedere abonnee goed op de hoogte blijft van het dorpsleven."

- Belangenorganisatie: - Dorpsraad Hauwert.

- Dorpshuis: - "Dorpshuis/café De Werf is een gezellige ontmoetingsplek voor jong en ouder. Het biedt ruimte voor gezelligheid aan de bar, op het terras en met alle verenigingen die Hauwert rijk is. Ook om een hapje te eten op zondag ben je hier aan het juiste adres. We zien je graag!"

- Onderwijs: - Basisschool De Vijzel.

- Sport: - Voetbalvereniging v.v. Hauwert '65 is, zoals de naam reeds suggereert, opgericht in 1965.

• 1. Nederlandse plaatsnamen verklaard,
  van Berkel, Gerald, and Samplonius Kees
  , (2018)