Status

- Guttecoven is een dorp in de provincie Limburg, in de regio Westelijke Mijnstreek, gemeente Sittard-Geleen. T/m 1981 gemeente Limbricht. In 1982 over naar gemeente Sittard, in 2001 over naar gemeente Sittard-Geleen.

- Blijkens dit bericht van het Dorpsplatform (zie met name punt 4) is er kennelijk sprake van een buurtschap Den Uul. Aangezien ook de tunnel onder de A2 ter plekke zo heet, betreft het hier kennelijk de 15-tal woningen aan de Rothweg en de Rijstraat. Aangezien wij deze naam echter verder nergens anders tegenkomen, in literatuur (waaronder atlassen) noch op het internet, betreft het hier kennelijk een informele volksmond-aanduiding, en hebben wij er daarom vooralsnog geen eigen pagina van aangemaakt. Maar als iemand nadere informatie kan verschaffen over (verleden en/of heden van) deze kennelijke buurtschap, houden wij ons natuurlijk aanbevolen.

Naam

In het Limburg
Göttekaove.

Oudere vermeldingen
Guttenkoven, Guteckoven, 1296 Guttichoven, 1370 Gottinckoven, 1400 Goetynchoven, 1401 Guttenchoeven, 1474 Guttekoeven, 1551 Guttinckoven, 1665 Guttichaven, ca. 1700 Gottikhoven, 1803-1820 Guttekoven.

Naamsverklaring
Betekent hoven, datief meervoud van hof 'boerenerf, hofstede', van de Guttinga*, een afleiding met het suffix -ing- van de persoonsnaam Gutto met als betekenis 'van de lieden van Gutto'.(1)
* Gereconstrueerde vorm.

Ligging

Guttecoven ligt NW van Einighausen en Sittard, WNW van Limbricht, ZZO van Born, O van het Julianakanaal, ZO van Obbicht, NO van Urmond en ONO van Berg aan de Maas.

Statistische gegevens

In 1840 heeft Guttecoven 77 huizen met 390 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 500 huizen met ca. 1.230 inwoners.

Geschiedenis

Guttecoven viel t/m 1981 onder de gemeente Limbricht, maar heeft die bestuurlijke band pas begin 19e eeuw gekregen. Voorheen had het dorp geen enkele band met Limbricht. Vanouds was het een 'zelfstandige' Gulikse plaats, behorende tot het ambt Born en tevens tot de schepenbank Born. De heer van Limbricht had geen enkele zeggenschap over het dorp, wel de hertog van Gulik. Ook kerkelijk is het altijd een zelfstandige parochie geweest. Alleen in de Franse tijd en nog enkele jaren daarna is de parochie samengevoegd geweest met de parochie Limbricht. Daarna is Guttecoven weer een zelfstandige parochie geworden, wat vandaag de dag nog steeds het geval is.

Recente ontwikkelingen

- De A2 in deze regio wordt verbreed van 4 naar 6 rijstroken. Dit gaat plaatsvinden in 2023. In de plannen is aangaande de gevolgen voor Guttecoven en nabije omgeving o.a. het volgende opgenomen: 1) De tunnel in Den Uul (naar buurtschap Graetheide) blijft bestaan en wordt aangepast. De nieuwe tunnel wordt verlaagd, zodat ook grotere landbouwmachines hier gebruik van kunnen maken. Daarnaast wordt de tunnel uitgebreid met een ecologisch deel, waarmee een faunapassage wordt gerealiseerd. De tunnel blijft beschikbaar voor personenauto’s, langzaam en landbouwverkeer. 2) Het viaduct Maasbaan, tussen tankstation Swentibold en de Bergerweg, verdwijnt. Als alternatief hiervoor wordt een wandelpad in groenvoorziening naast de A2 en een parallelle erftoegangsweg A2 tot de Bergerweg voorgesteld.

3) Verder is gevraagd om het punt waar de verbreding aan de oostzijde van de huidige weg overgaat naar de westzijde in noordelijke richting zo dicht mogelijk na het viaduct in Born te laten plaatsvinden, waardoor de overlast voor de kern Guttecoven vermindert. Het dorp en de buurten Hondsbroek-Aldenhof gaan hierover - samen met RWS - nog in overleg. 4) Met betrekking tot natuur zijn de volgende voorstellen gedaan: Een dichte parkway ter plaatse van woningen Den Uul, Rijstraat/Rothweg en Guttecoven dorp, dus de gehele oostkant. Ook is er gevraagd om zeer zorgvuldig om te gaan met kap hoge bomen. Het omleggen van de weg naast de autoweg zal zodanig moeten worden ingepast dat zo veel mogelijk hoge bomen blijven staan.

Bezienswaardigheden

- Guttecoven heeft 2 rijksmonumenten.

- Guttecoven heeft 3 gemeentelijke monumenten.

- De huidige St. Nicolaaskerk (Dorpstraat 7) is een kerk van de wederopbouw met de allure van voor de oorlog. Deze omstreeks 1965 gebouwde kerk - als vervanger van een gesloopte voorganger uit 1907 aan de Kerkstraat - volgt het schema van de doos met toren volgens de opvattingen van het Nieuwe Bouwen, zoals geformuleerd in de jaren twintig. Niet de kosten, maar de doelmatigheid zijn hier vooropgesteld - wat niet wil zeggen dat de kerk duur zal zijn geweest en tegelijkertijd wel dat de architect heeft gestreefd naar een plek die men graag bezoekt. De werking van de vrijwel ongelede ruimte is prettig, mede door de gebrandschilderde ramen.

De klokketoren is vrijstaand en opengewerkt. Als focuspunt van de zaal is tegen bijna het midden van de achterwand een apsis gebouwd, die ook aan de buitenzijde halfrond is. In de kerk bevinden zich nog enkele voorwerpen uit de oudere kerkgebouwen. Naast een 18e-eeuws Nicolaasbeeld en een klok uit 1517 is ook een 13e-eeuws doopvont een vermelding waard.(8805)

- Tussen Guttecoven en Berg aan de Maas, waar de wegen Steinakker, Eppekoutsweg en Beversweg bij elkaar komen, ligt in het veld een Mariakapel, die dateert uit kort voor 1840.

- In het Graetbos, tussen Guttecoven en Grasbroek, bevindt zich de Stoel van Swentibold. Dit is een omgrachte motte (heuvel), waarop ooit een toren moet hebben gestaan, die al vele eeuwen is verdwenen. De volksoverlevering wil dat hier het kasteel van deze legendarische 9e-eeuwse koning Swentibold van Lotharingen heeft gestaan.

Jaarlijkse evenementen

- Carnaval. - Carnavalsvereniging De Tuurhouters organiseert uiteraard het carnaval in Guttecoven, maar verzorgt ook andere evenementen door het jaar heen, zoals een fietstocht (naar keuze 35, 55 of 75 km) op een zondag begin september. De vereniging is opgericht in 1950 en heeft dus in 2016 het 6x11 = 66-jarig bestaan gevierd (in carnavalsland rekent men voor jubilea in eenheden van 11 jaar).

- Muziekfestival voor jong en ouder Waeskepop (weekend eind juni, in 2020 voor de 17e keer). "Vanuit het Dorpsplatform is het idee naar voren gekomen om in/vanaf 2019 in samenwerking met Stichting Waeskepop een speciale editie te gaan neerzetten voor een grotere en bredere doelgroep. Het doel is om meer mensen aan te spreken van zowel binnen als buiten Guttecoven. Als Dorpsplatform hebben we samen met Stichting Waeskepop gezocht naar een invulling voor dit doel. Al snel werd er gekeken naar de zondagochtend en de vroege middag, mede om meer belangstelling en beleving voor de traditie van de processie te krijgen. Daarom organiseren wij samen in 2019 voor het eerst aansluitend aan de processie een bijzondere brunch met een ruime keuze aan Limburgse gerechten. Dit onder het genot van een gepaste muzikale noot. Gezellig met veel mensen uit het dorp aan tafel, met misschien ook wel dorpsbewoners waarvan je het gezicht juist nog niet zo vaak hebt gezien op Waeskepop.

Net als het gehele festivalweekend komt ook deze brunch door vele sponsoren en vrijwilligers tot stand. Daarnaast vragen wij voor de brunch een eigen bijdrage van € 11,- voor volwassenen en € 5,50 voor kinderen onder de 12 jaar. Aansluitend aan de brunch begint het middagprogramma en is het festivalterrein voor iedereen toegankelijk. Kenmerkend voor de zondagmiddag zijn de attracties voor de jonge kinderen, activiteiten voor de ‘grotere Waeskepop kinderen’, hapjes, drankjes en muzikaal vertier voor iedereen."

- "Jaarlijks in het laatste weekend van augustus organiseert Stichting Agroprom in Guttecoven Sjtoppelpop (in 2020 voor de 31e keer), een ongekend gezellig tentfeest voor iedereen die niet bang is voor het stoppelveld. Op de zondag is er het Limburgs Kampioenschap Stroladen (in 2020 voor de 3e keer). Aankondiging in het Limburgs: "Ouch deze zomer weare de vruchte weer van Eijsde tot de Mookerhei aafgedoan. Doaachter wurd natuurlijk meinig pak sjtreu gehauwwe en gelaaje, Veer make van dees ouw traditie ein sjoon competitie. De eesjte zondig van september is ut onrustig in et veldj rondj Guttecove, want den vundj doa et eerste Limburgs Kampioensjap Streu Laaije plaats. Natuurlijk wilse dit sjpektakel neet misse, Dus sjrief uch binnekort in en maak kans op de Gouwe Gaffel en de eeuwige eer. Dus roop dien familie, vrunj, bekende, buren, euverbure of collega`s bie ein, maak ein leuk team en sjrief uch in! Hub ger nog vroage den stuur ein berich en weer helpe uch wier! Hie geit ut sjtöbbe!

Aankondiging in het Nederlands: "Vanaf 10 uur kunnen bezoekers en deelnemers in de feesttent in Guttecoven terecht om ‘ne sjtevige boam’ te leggen met ons inmiddels befaamde boerenontbijt. Voor een zacht prijsje kun je genieten van spek en ei, rechtstreeks van de boer uit de regio, vergezeld van een heerlijke kop koffie. Op het terrein wordt een oldtimertreffen gehouden. Eenieder met een klassieke tractor is welkom om zijn trotse bezit aan het publiek te tonen. Om 12 uur vangt ook het programma van de wedstrijd aan met loting tussen de teams. Elke ronde strijden 2 teams tegen elkaar voor een plek in de finale. Doorlopend zijn er demonstraties van oude grondbewerkingsmachines. Ook de kinderen worden niet vergeten. Naast het springkussen is er sinds 2019 een kinderboerderij op het terrein aanwezig. Ook kunnen de kinderen zich uileven in de zandbak of zich laten grimeren. Uiteraard stopt de verzorging van de inwendige mens niet bij het boerenontbijt. Gedurende de dag is er ook een foodtruck aanwezig waar je kunt genieten van heerlijke hapjes. Kortom, een evenement voor het hele gezin!"

Landschap, natuur en recreatie

- Natuurgebied Grasbroek is een bronnetjesbos op de noordrand van het Zuid- Limburgse lössgebied. Het bos ligt tussen Guttecoven en Born. De beekjes stromen in de Hondsbeek en het bos is rijk aan bijzondere plantensoorten zoals Slanke sleutelbloem en Eenbes.

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Guttecoven (online te bestellen).

Links

- Nieuws: - Nieuws uit Guttecoven op Facebook.

- Belangenorganisatie: - Dorpsplatform Guttecoven.

- Dorpshuis: - Gemeenschapshuis 't Tuurhoes.

- Jongeren: - "De soosruimte van jongerenvereniging JV 't Waeske, gelegen in de kelder van het gemeenschapshuis van Guttecoven en daarom in de volksmond ook wel 'de Kelder' genoemd, is twee maal per week geopend. De jeugd kan dan een bezoek brengen aan de soosruimte en gebruik maken van de faciliteiten die onze Kelder te bieden heeft (o.a. darts en tafelvoetbal). Om te beginnen zijn we op woensdagavond geopend van 20.00-00.00 uur; deze avond is doorgaans een avond om even lekker te ontspannen en bij te praten met je vrienden over wat je de afgelopen dagen op school of op het werk hebt meegemaakt. Daarnaast is de Kelder ook op vrijdagavond geopend, van 20.30-02.00 uur. Tijdens deze avond kun je heerlijk bijkomen van de zware school- of werkweek, om vervolgens met een goed gevoel het weekend in te gaan.

Verder organiseert zij ook nog tal van andere activiteiten en evenementen. In de loop der tijd zijn activiteiten van het lijstje geschrapt en zijn andere daarvoor in de plaats gekomen. Zo organiseert de vereniging geen fiets- en wandeltochten meer, heeft zij de KinderVakantiewerkWeek uitbesteed en behoort ook het maken van het contactblad (tegenwoordig: ’t Brönke) niet meer tot de taken van de vereniging. Daarentegen zijn de Kerst-Inn, het carnavalsbal (“Lang Ongerbokse Bal”) en het Koningsdag-voetbaltoernooi gehandhaafd, is de deelname aan de Carnavalsoptocht elk jaar weer een spektakel en is het jaarlijks zeer succesvolle Waeskepop aan de activiteitenlijst toegevoegd."

- Muziek: - Fanfare St. Caecilia.

- Sport: - Voetbalvereniging G.V.C.G. is sinds seizoen 2017-2018 gefuseerd met de club van buurdorp Limbricht tot v.v. Zwentibold. Ze gaan sindsdien verder op het nieuwe sportcomplex in Limbricht. "We streven naar een toekomstbestendige voetbalclub. Het aantal inwoners van het dorp neemt af. Dan kun je blijven afwachten tot het schip een keer strandt of je gaat samenwerking zoeken. Eerst werd besloten om te verhuizen naar Limbricht. Daarna hebben we gezegd: waarom er dan ook niet één club van maken? Dan sta je sterker. Limbricht miste vorig jaar op een haar na promotie. Wellicht dat het volgend seizoen wel lukt. v.v. Zwentibold wil in ieder geval bovenin gaan meedraaien", aldus GVCG-voorzitter Rob Salden in een krantenartikel d.d. juni 2017. Het Dorpsplatform heeft aan de gemeente kenbaar gemaakt dat de dorpsgemeenschap (delen van) Sportcomplex Guttecoven graag wil behouden. Daarvoor zullen concrete plannen met financiële dekking moeten worden gemaakt. Op basis daarvan kan dan vervolgens in overleg worden getreden met de gemeente. Het Dorpsplatform gaat hiermee aan de slag.

- Ook Korfbalvereniging KV Gazelle is medio 2017 van Guttecoven naar het nieuwe sportpark in Limbricht verhuisd. Zij moeten het in tegenstelling tot de voetbalvereniging op eigen benen zien te blijven rooien in de toekomst, omdat er niets viel te fuseren: "Einighausen had een club, en Sittard ook. Die zijn inmiddels allemaal opgeheven. Maar de beste overleven altijd", lichtte voorzitter Stefanie Muris toe (in het in de vorige alinea gelinkte interview).

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Guttecoven.

• 1. Nederlandse plaatsnamen verklaard,
  van Berkel, Gerald, and Samplonius Kees
  , (2018)