Terug naar boven

Status

- Delft is een stad en gemeente in de provincie Zuid-Holland, in de streek Delfland.

- De gemeente is in 1921 vergroot met de gemeenten Hof van Delft en Vrijenban.

- Naast de gelijknamige stad omvat de gemeente Delft nog een deel van de buurtschap Abtswoude en een deel van de buurtschap Klein Delfgauw.

- Wapen van de gemeente Delft.

- Foto's van de plaatsnaamborden in de gemeente Delft.

Terug naar boven

Naam

Oudere vermeldingen
1130-1157 kopie ca. 1420 Delf, 1268 Dilf, 1299 Delft.

Naamsverklaring
"Overdrachtelijk gebruik van de waternaam Delf 'gegraven water', een afleiding bij delven 'graven', met later toegevoegde -t. Het betreft hier een kunstmatige verbinding tussen Vliet en Schie, vermoedelijk omstreeks 1100 gegraven voor afwatering, onder gebruikmaking van een deel van het krekenstelsel van de Gantel. Toen aan het einde van de 12e eeuw parallel aan de Delf een tweede gracht werd gegraven ontstonden de waternamen Oude en Nieuwe Delft."(1)

Terug naar boven

Ligging

Delft ligt ZO van Den Haag en Rijswijk, ZW van Zoetermeer, N van Schiedam en Vlaardingen en grenst in het O aan de A13 en in het W aan de A4.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft de gemeente Delft, die alleen de stad omvat, 3.588 huizen met 17.514 inwoners. Tegenwoordig heeft de stad en gemeente ca. 50.000 huizen met ca. 104.000 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van Delft, kun je terecht bij de volgende instanties en sites:

Historische vereniging
"Delfia Batavorum - historische vereniging met hart voor Delft - wil mensen enthousiast maken voor onze stad. We zijn trots op de stad en haar rijke verleden. Met onze activiteiten koesteren we deze historie en houden we de lokale geschiedenis levend. Want over deze stad zijn prachtige verhalen te vertellen. En dat niet alleen: de schoonheid van de stad is uniek en daar moeten we zuinig op zijn. De vereniging is in 1935 opgericht met de bedoeling de kennis van en de belangstelling voor de geschiedenis van de stad en omgeving te bevorderen. Dit gebeurt door het organiseren van diverse activiteiten, zoals excursies en lezingen, en de publicatie van een jaarboek.

Daarnaast stelt Delfia Batavorum diverse prijzen beschikbaar aan mensen en/of organisaties die zich inzetten voor het Delftse culturele erfgoed. Incidenteel doet de vereniging een bescheiden donatie voor de totstandkoming van Delftse projecten die aansluiten bij de doelstelling van Delfia Batavorum. De vereniging werkt op projectbasis samen met het Delftse onderwijs en Erfgoed Delft e.o. Delfia Batavorum telt circa 1200 leden. Via deze website, de nieuwsbrief en ons cultuurhistorisch magazine de Delf worden zij op de hoogte gehouden van de activiteiten."

Canon
"Een canon bestaat uit een beknopte verzameling van bijzondere gebeurtenissen, personen of gebouwen die bij elkaar een beeld geven van de geschiedenis van een land, streek of stad. De nationale canon bijvoorbeeld kent vijftig van dergelijke onderdelen, ook wel ‘vensters’ genoemd. Een terechte naam, want de geselecteerde bijzonderheden kunnen nooit een volledig beeld geven. Zij worden gebruikt als een soort venster, met behulp waarvan je zicht kunt geven op een bepaalde periode van de geschiedenis of waarmee je een bepaald aspect goed kunt belichten. Neem bijvoorbeeld het venster ‘Rembrandt. De grote schilders’, uit de nationale canon. Dat wordt gebruikt als aanknopingspunt om de geschiedenis te vertellen van de schilderkunst van de 17e eeuw in de Nederlanden. Voor Delft is Johan Vermeer een goed voorbeeld.

Ook voor onze stad bleek er behoefte te zijn aan een canon. Daarom is Delfia Batavorum gestart met een werkgroep die een voorstel voor de Delftse Canon heeft gemaakt. Deze werkgroep heeft een verzamellijst van belangrijke gebeurtenissen, personen en gebouwen samengesteld, daaruit een beperkt aantal geselecteerd en van een toelichting voorzien. Op 8 mei 2013 kon het eerste exemplaar van de 'Canon van Delft - de lokale geschiedenis in 50 vensters' worden aangeboden aan burgemeester Verkerk. De Canon is samengesteld onder verantwoordelijkheid van de werkgroep met behulp van 16 auteurs, een beeldredactie en de redactie van ons jaarboek. Allen hebben belangeloos aan de totstandkoming daarvan meegewerkt: hen komt veel dank toe. In 2014 is een Engelse vertaling verschenen. In 2019 is de gedigitaliseerde Canon gereedgekomen." (bron: Delfia Batavorum) - Bekijk hier een (video) reportage met Wilma van Giersbergen van historische vereniging Delfia Batavorum over de totstandkoming van de Canon.

Wiki
Het doel van WikiDelft is om samen met gebruikers de Delftse geschiedenis en Delftse verhalen vast te leggen. Ook kun je een reactie achterlaten. Daarnaast is WikiDelft bedoeld voor het betrekken van gebruikers bij het (via internet) toegankelijk maken van de collecties van de gemeentelijke instellingen van Delft. De collectie-informatie wordt hiervoor gekoppeld aan WikiDelft.

Stadsarchief, Archeologie en Monumenten > Erfgoed
"Delft is de stad van innovatie, creativiteit, technologie én een zeer rijke historie. Onder meer de aanwezigheid van talloze prachtige monumenten, bijzondere archeologische vindplaatsen en unieke archiefstukken geven de stad zijn identiteit. Samen met partners zet Erfgoed Delft* zich dagelijks in voor het beheer, behoud en beleefbaar maken van erfgoed in de stad en omgeving. Want erfgoed raakt mensen; het verbindt het verleden, heden en de toekomst. * Deze afdeling binnen de gemeente is medio 2020 ontstaan en bestaat uit het Stadsarchief en de voormalige gemeentelijke afdelingen Archeologie en Monumenten. We werken toe naar één digitaal erfgoedplatform."

"Goed nieuws: in november 2020 heeft de gemeenteraad de Delftse Erfgoednota 2020-2030 vastgesteld. De Erfgoednota is de allereerste integrale nota voor archeologie, monumenten en archief. In deze nota zetten we een stip op de horizon en laten we zien waar we de komende jaren aan werken. Samen met inwoners, vrijwilligers, bedrijven en partners levert Erfgoed Delft een bijdrage aan de grote maatschappelijk opgaven waar de stad voor staat. Verbinding verleden, heden & toekomst. Of het nu gaat om het beheren van archieven en collecties, het bijdragen aan een goede omgang met monumenten, of het doen van archeologische opgravingen en onderzoek; met onze gedrevenheid en deskundigheid maken wij graag het verschil.

Het begeleiden van grote gebiedsontwikkelingen en breed toegankelijk maken van het Delfts erfgoed staat hoog op onze agenda. Hierdoor blijft de identiteit en cultuur van onze stad behouden en beleefbaar voor iedereen, ook voor volgende generaties. Erfgoed als integraal onderdeel van de stad. Erfgoed staat niet op zichzelf; het is een integraal onderdeel van de stad. We wonen erin, we lopen eroverheen, we kunnen het economisch benutten want de stad is er aantrekkelijk door, ga zo maar door. De Erfgoednota is een van de bouwstenen van het beleid rondom het koesteren van de historie van de stad, naast en in lijn met onder meer de Omgevingsvisie en het Cultuurkader." (bron: Erfgoed Delft, november 2020)

Stadsarchief. Erfgoed Delft - Stadsarchief bewaart de archieven van de stad en haar partnergemeenten Rijswijk, Pijnacker-Nootdorp en Midden-Delfland. Kilometers bevolkingsregisters, doop-, trouw- en begraafboeken, raadsverslagen, crimineelboeken, foto’s, prenten, kaarten, tekeningen, films, en video’s vormen de getuigenissen van de rijke geschiedenis van de stad en haar omgeving. Bij het Stadsarchief kun je bijvoorbeeld terecht voor onderzoek naar je familiegeschiedenis, voor het bekijken van bouwvergunningen en -tekeningen, en ook als je bezig bent met een onderzoek of scriptie over de stad ben je bij het Stadsarchief aan het juiste adres.

Archeologie. "In 1991 is de eerste stadsarcheoloog aangesteld. De gemeente kreeg hiermee een eigen archeologische dienst. In de loop der jaren is deze dienst uitgegroeid tot een instelling met een regionale functie. Erfgoed Delft - Archeologie is verantwoordelijk voor het uitvoeren van het archeologisch beleid van de gemeente en draagt momenteel ook de zorg voor het beschermen en behouden van de archeologische resten in de gemeenten Midden-Delfland, Westland, Pijnacker-Nootdorp, Lansingerland en Zoetermeer. Wij voeren opgravingen uit en doen ook andere vormen van onderzoek, veldonderzoek of achter het bureau. De resultaten van deze onderzoeken worden gepubliceerd in Delftse Archeologische Rapporten en Notities. Daarnaast hebben wij ook een adviserende taak. We helpen gemeenten met het opstellen van een archeologiebeleid en adviseren gemeentes, bedrijven en particulieren tijdens het voorbereiden van bouwplannen."

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Delft heeft 697 rijksmonumenten.

- Delft heeft 827 gemeentelijke monumenten.

Oude Kerk
De Oude Kerk (Heilige Geestkerkhof 25), ook de Oude Jan of Scheve Jan genoemd, dateert uit 1246 en is de oudste kerk van Delft. Bartholomeus van der Made nam halverwege de 13e eeuw de eerste verbouwing en uitbreiding van de kerk ter hand. Vanaf die tijd werd de kerk dan ook de St. Bartholomeuskerk genoemd. De oude kerk van tufsteen werd uitgebreid met twee zijbeuken en een koor. Tussen 1325 en 1350 werd vóór de kerk een 75 meter hoge toren gebouwd in Vlaamse stijl met een gemetselde spits en vier hoektorentjes. Enkele jaren na de bouw van de toren werden de zijbeuken van de kerk verhoogd tot het niveau van het middenschip. Uit deze periode dateren ook de twee zijkoren en het hoogkoor. In de eerste helft van de 15e eeuw werd het middenschip geheel vernieuwd. In de loop van de 15e eeuw werd het gebouw verrijkt met enkele kapellen en portalen. Het tot kapel omgebouwde portaal aan de noordzijde en het portaal aan de toren zijn daarvan bewaard gebleven. De laatste ingrijpende verbouwing onderging de kerk aan het begin van de 16e eeuw. Het plan was de bakstenen basiliek te vervolmaken tot een kruisbasiliek in natuursteen. Verder dan de noorderkruisbeuk is het met de uitvoering van het laatste plan niet gekomen. De stadsbrand van Delft in 1536 en de beeldenstormen in 1566 en 1573 gooiden flink roet in het eten. Alleen de preekstoel uit 1548 heeft deze zware tijden overleefd.

De scheve toren. Omdat er vóór de bestaande kerk eigenlijk geen ruimte was om de toren te bouwen, heeft men waarschijnlijk het water van de Oude Delft op die plaats omgelegd om ruimte te creëren. De toren is vervolgens half op een zandrug en half op de gedempte gracht gebouwd. Door inklinking van de grond ter plaatse van de gedempte gracht begon de toren al tijdens de bouw scheef te zakken. In de toren is een knik te zien, doordat men recht verder heeft gebouwd, op een scheve basis. Door de eeuwen heen heeft de scheve toren menig stedeling verontrust. In 1843 besloot de 'Raad der stad', uit angst voor instortingsgevaar, dat de toren tot aan het dak van de kerk moest worden gesloopt. Lokale aannemers hebben toen kunnen voorkomen dat dit besluit daadwerkelijk werd uitgevoerd. De 75 meter hoge toren staat tegenwoordig 1,96 meter uit het lood.

Nieuwe Kerk
De toren van de Nieuwe Kerk (Markt 80) is met 108,75 meter na de Domtoren in Utrecht (die 112 meter hoog is) de hoogste kerktoren van Nederland. De kerk is verder bekend vanwege het Praalgraf van Willem van Oranje. Onder het praalgraf bevindt zich de grafkelder van Oranje-Nassau, de grafkelder van het Koninklijk Huis. Met uitzondering van zondag is het kerkgebouw de hele week te bezichtigen en kan ook de toren worden beklommen. Het kerkgebouw zelf wordt nog elke zondag tweemaal gebruikt voor diensten van de Delftse PKN-gemeente. De thans protestantse kerk was voor de Reformatie toegewijd aan de heilige Ursula van Keulen en stond ook bekend als Sint-Ursulakerk. Deze kerk was na de Oude Kerk de tweede kerk van Delft en werd daarom de Nieuwe Kerk genoemd. Met de bouw van de huidige Nieuwe Kerk is in 1412 begonnen. Over de bouw van de toren heeft men precies 100 jaar gedaan (1396-1496).

Tijdens de invoering van de 16e-eeuwse protestantse Reformatie viel de Nieuwe Kerk toe aan de gereformeerden. Het katholieke interieur en de deels zeer kostbare altaren, kerkbanken en biechtplaatsen werden tijdens de Beeldenstorm verwoest. De Nieuwe Kerk raakte in 1654 zwaar beschadigd door de Delftse donderslag. Het Delftse kruithuis, destijds gevestigd aan de Paardenmarkt, ging de lucht in. Daarbij gingen alle glas-in-loodramen van de Nieuwe Kerk, die door de broers Dirck en Wouter Crabeth waren gebrandschilderd, verloren. In 1872 raakte de spits na een blikseminslag beschadigd. Architect Pierre Cuypers ontwierp een nieuwe spits. Hiervoor werd Bentheimer zandsteen gebruikt. Dit zandsteen is in de loop van de tijd aangetast door zure regen en is steeds donkerder tot zelfs zwart geworden. In het koor zijn nu 16 gebrandschilderde ramen, en wel van Willem van Konijnenburg (1927 en 1936), Henri van der Stok (1931), Jaap Gidding (1932), Georg Rueter (1933), Joep Nicolas (1936) en Annemiek Punt (2006).

Mariakapel
De kapel O.L. Vrouw; Maria van Jesse is dagelijks toegankelijk door een ingang aan de Jozefstraat, een steeg naast de Maria van Jessekerk aan de Burgwal. Velen komen daar overdag voor een kort gebed of voor een moment van bezinning. In de kapel is een wandkleed met de boom van Jesse (middeleeuws voor Isaï). Uit Isaï, de vader van David, rijst een tak omhoog; uit de twijgen ontspruiten zijn nakomelingen, bij de laatste scheut Maria en Jezus. Op de gebrandschilderde ramen is een afbeelding van het wonder van Machteld te zien, evenals een afbeelding van de ommegang door middeleeuws Delft.

Molen De Roos
Molen De Roos is een nog werkende molen uit 1679. De molen trekt jaarlijks duizenden bezoekers, die zo veel over molens, de geschiedenis van De Roos, windkracht, het werk van de molenaar, het malen van graan en het gebruik van het meel te weten komen. Molen De Roos is uniek in de wereld: het is de enige molen die op een treintunnel staat. De molen is te bezoeken als hij draait (tegenwoordig is dat op vrijwillige basis). Doorgaans is dat op woensdag t/m zaterdag. Er is een molenwinkel met meelverkoop.

Molen Mercurius
Het restant van wellicht de grootste oliemolen van Nederland, Molen Mercurius (Buitenwatersloot 411) is in 2004 als gevolg van een grondruil en herindeling overgegaan van Den Hoorn (Midden-Delfland) naar buurgemeente Delft. Toch blijft het complex een beetje bij Midden-Delfland horen. Aanvankelijk was Delft van plan het gebouw te slopen ten gunste van woningbouw. Gelukkig heeft het verstand gezegevierd en is het een gemeentelijk monument geworden. Historische Vereniging Oud-Schipluiden en Midden-Delfland schonken al in 2002 aandacht aan het dreigende gevaar van het verdwijnen van de oude bebouwing van de Mercurius in de artikelenserie Twee Gezichten van... Het vierkante, witte markante gebouw aan de Hoornseweg en naastliggende bebouwing zijn zo ongeveer het enig overgebleven restant van de oliemolens die in Zuid-Holland vaak nabij grote steden stonden. In 2007 is het pand door verbouwing herbestemd tot een particulier verzorgingstehuis voor meervoudige gehandicapten.

Bieslandse Bovenmolen
Van de Molen van de Bieslandse Bovenpolder, ook wel Bieslandse Bovenmolen of Bieslandsemolen (Korftlaan 1), is alleen de romp nog bewaard gebleven en herbestemd tot woonhuis. De vroegere polder van Biesland werd bemalen door deze schepradmolen die uitsloeg op een lange voorboezem uitmondend in de Oostsingel van Delft. Hij staat reeds aangegeven op kaarten uit ca. 1560. In 1799-1801 werd het noordoostelijke deel van de polder drooggemaakt en afgescheiden van het hoge deel van de polder, dat de naam Bovenpolder kreeg. De droogmakerij werd de polder van Biesland genoemd. De bemaling van de Bovenpolder geschiedde door de oude schepradmolen, die tevens fungeerde als bovenmolen voor de polder van Biesland. In 1858 werd concessie verleend voor het bedijken en droogmaken van de door vervening ontstane plas in het noordelijke deel van de Bovenpolder. Deze zo geheten Nieuwe Droogmakerij kwam in 1859 gereed en werd bemalen door de vijzelmolen van de polder van Biesland.

Stadhuis
Het vorige stadhuis op de Markt is in 1618 afgebrand. Het huidige stadhuis (Markt 87) is naar een ontwerp van Hendrick de Keyser in 1618-1620 herbouwd rondom het oudste gebouw dat Delft tegenwoordig nog heeft: een belfort genaamd het Oude Steen. In de loop der tijd is het stadhuis aangepast. Daarbij moest de dubbele trap naar de hoofdingang wijken, is de hoofdingang ten koste van twee vensters verbreed, en verdwenen de luiken en de glas-in-loodramen. In de 20e eeuw is het stadhuis gerestaureerd onder leiding van architect Jo Kruger, en is nu weer in de staat van het ontwerp van Hendrick de Keyser. Het stadhuis is een voorbeeld van de Hollandse renaissancestijl. In het stadhuis (in het gedeelte van Het Steen) bevindt zich de oude martelkamer en gevangenis van de stad. Deze is onder begeleiding van een gids en/of op Open monumentendag te bezichtigen. Soms worden in de schoolvakanties rondleidingen gegeven.

Oostpoort
De Oostpoort in Delft is de enige van de oorspronkelijk acht stadspoorten die overgebleven is. De oorspronkelijke stadspoorten moesten in 1359 worden afgebroken als straf, omdat de stad een oorlog tegen hertog Albrecht van Beieren had verloren. Hierna werd de Oostpoort, net als de andere stadspoorten, direct herbouwd. In 1519 werd de Oostpoort verhoogd. Toen Willem van Oranje in 1572 in de stad kwam wonen, werd de hele vesting verstevigd. Rond 1840 werden de andere Delftse stadspoorten afgebroken. Alleen de Oostpoort mocht blijven staan, omdat die in de uithoek van de stad niet in de weg stond. Een klein stukje vestingsmuur aan de noordkant en een beeld van een bewaker boven de poort doet eraan herinneren dat de poort er ooit stond om de stad te beschermen. De Oostpoort bestaat uit een landpoort en een waterpoort die met elkaar zijn verbonden door resten van een stadsmuur. Dit alles is in 1964 volledig gerestaureerd. Tegenwoordig is het gebouw in gebruik als woning en kunstgalerij, maar is niet van binnen te bekijken. De naastgelegen Oostpoortbrug dateert uit 1514 en is net als de poort zelf ook een rijksmonument. In themapark Huis ten Bosch in Japan is een replica te vinden van de Oostpoort en de bijgelegen ophaalbrug.

Watertoren
De watertoren van Delft (Kalverbos 22) is gelegen aan een zijtak van de Delftse Schie, voor de Calvé-fabriek in het noorden van de stad. Deze watertoren uit 1895, met een hoogte van 29 m en een waterresevoir van 600 m3, is gebouwd in neorenaissancestijl naar ontwerp van gemeentearchitect M.A.C. Hartman. In 2002 werd een prijsvraag gehouden over de toekomst van de rijksmonumentale watertoren. Uit de inzendingen werd het plan om een klimhal te vestigen gekozen. In 2005 werd de watertoren opnieuw verkocht, omdat het plan voor een klimtoren niet uitvoerbaar was. Nummer twee van de prijsvraag kreeg een kans; er zou een waterwinkel worden opgestart. De watertoren is destijds geëerd met de Watertorenprijs 2010. Volgens de Nederlandse Watertoren Stichting was de toren een lichtend voorbeeld van zinvolle herbestemming van industrieel erfgoed, in dit geval tot wellness-centrum en waterwinkel. In 2021 is de watertoren verkocht een vastgoedontwikkelaar Robert Lekkerkerk. Het gebouw wordt herbestemd tot kunstencentrum. Niekolaas, de zoon van Robert, vestigt er een centrum voor hedendaagse kunst: RADIUS, met het accent op ecologie. Het ontwerp is van DP 6 architectuurstudio.

Gemaal
Het oude gemaal van de Polder van Nootdorp (in de Delftse Hout, Aan 't Verlaat 41) uit 1844 is in 2003 buiten gebruik gesteld en opgevolgd door een nieuw gemaal er vlak naast. Voor het oude gemaal, inmiddels een gemeentelijk monument, werd anno 2016 nog een herbestemming gezocht. In 2018 is het pand te koop gezet. Hoe dat is afgelopen is ons vooralsnog niet bekend, want tot heden kunnen wij er geen recentere berichten over vinden.

Museum Prinsenhof
"Museum Prinsenhof is hét kunst- en cultuurhistorische museum van Delft. De vaste opstelling is gebaseerd op drie thema’s die samen het fundament vormen van het museum: Willem van Oranje, Delftse Meesters en Delfts Blauw. Het museum laat zien hoe deze Nederlandse iconen aan de stad zijn verbonden en hoe zij het gezicht van Nederland mede hebben bepaald. Aan de hand van tentoonstellingen en een veelzijdige programmering wordt dit telkens vanuit een andere invalshoek belicht. Het museum is gevestigd in een voormalig klooster dat in de 16e eeuw tijdelijk dienst deed als hof van Willem van Oranje. Het gebouw behoort tegenwoordig tot de Top 100 van de Rijksdienst voor de Monumentenzorg."

Science Centre
"Eind 2021 sluit Science Centre Delft haar deuren aan de Mijnbouwstraat 120. Het gaat verhuizen naar het hart van de campus. Er wordt hard gewerkt aan de realisatie van nieuwe onderwijszalen en onderzoeksfaciliteiten voor de continuïteit van onderwijs en onderzoek. Parallel aan dit traject begint het ontwerp van de nieuwe tentoonstelling, die naar verwachting in 2023 opent. TU tentoonstellingen blijven zichtbaar op diverse pop-up locaties. Daarnaast wordt de huidige tentoonstelling uitgebreid met online en virtuele activiteiten zoals de Virtual Campus en @Home projecten. TU Delft Science Centre wordt het poortgebouw van en naar de TU. Het doel is bezoekers te inspireren, motiveren en activeren om aan de slag te gaan met de wereld van Wetenschap & Techniek."

Medisch Farmaceutisch Museum
"In het oude centrum van Delft is een unieke verzameling oude medische, verpleegkundige, tandheelkundige en farmaceutische instrumenten te zien. Dit in combinatie met een historische apotheek en een kamer gewijd aan Delftenaar Reinier de Graaf. De collectie geeft een prachtig beeld van de ontwikkeling in de geneeskunde in de breedste zin des woords. De collectie is samengebracht door broer en zus Griffioen, de oprichters van Medisch Farmaceutisch Museum De Griffioen. Soms zijn er thema-tentoonstellingen op andere locaties."

Museum Paul Tetar van Elven
Museum Paul Tetar van Elven is het voormalig woonhuis van de 19e-eeuwse academieschilder Paul Tetar van Elven (1823-1896). Gedurende zijn leven heeft hij een grote verzameling van kunstvoorwerpen, antiek, oosters porselein en Delfts aardewerk aangelegd. Verder zijn uiteraard zijn eigen schilderijen ook te zien. "Paul Tetar van Elven was kunstschilder, leraar tekenen aan de Polytechnische School (nu TU) en hartstochtelijk verzamelaar van kunst, antiek, Delfts aardewerk en Oosters porselein. In zijn testament bepaalde hij dat zijn huis met inboedel na zijn dood als museum moest worden ingericht. Daarmee is een in ons land uniek 19e-eeuws kunstenaarsensemble bewaard gebleven. Het grotendeels authentieke interieur ademt nog altijd de smaak van de bewoner en van zijn tijd. Bij binnenkomst in de sfeervolle, overdadig gemeubileerde Salon zou je niet verbaasd zijn als de schilder of zijn echtgenote je persoonlijk welkom kwam heten!"

Grote Kantoor DSM Delft
De Koninklijke Nederlandse Chemische Vereniging (KNCV) heeft het Grote Kantoor van DSM in Delft in juni 2019 benoemd tot Nationaal Chemisch Erfgoed. Het in 1907 voltooide Grote Kantoor is een rijksmonument en het diende tot 1998 als hoofdkantoor van de onderneming Gist-Brocades. Jacques van Marken richtte in 1869 de Nederlandsche Gist- & Spiritusfabriek op. Van Marken was Delfts eerste technoloog en pionier op het gebied van biotechnologie in Nederland. Hij legde het fundament voor de biotechnologische ontwikkeling waar DSM nu op verder bouwt. In 1967 fuseerden zij met Brocades tot Gist-Brocades en in 1998 werden ze onderdeel van DSM. Van Marken haalde in 1885 met Martinus Beijerink een microbioloog van wereldfaam is huis. Voortbouwend op Beijerinck's inspanningen werd het bedrijf vanaf de Tweede Wereldoorlog de eerste producent van penicilline. Vervolgens realiseerde men op deze locatie een chemische doorbraak waardoor penicilline kon worden omgezet in nieuwe antibiotica. Inmiddels verloopt de productie van deze antibiotica volledig biotechnologisch, zonder chemicaliën of oplosmiddelen.

Het Grote Kantoor is ontworpen door Schelling en Mulder, beïnvloed door het Universiteitsmuseum in Oxford en de Beurs van Berlage in Amsterdam. De KNCV heeft in 2018 het Nationaal Chemisch Erfgoed in het leven geroepen. Nederland kent een rijke chemische geschiedenis, met bekende nobelprijswinnaars, een grote industrie en hoogstand onderzoek. De KNCV hecht eraan om dit verleden te koesteren en benoemt daarom sinds 2018 jaarlijks een locatie tot Nationaal Chemisch Erfgoed. In 2018 is de titel toegekend aan het Teylers Museum in Haarlem. En in 2019 dus aan het Grote Kantoor.

Museumhuis Van Meerten
"In juli 2020 is Museumhuis Van Meerten in Delft geopend. Het is het 11e Museumhuis van Vereniging Hendrick de Keyser. Kom langs en leer de eigenzinnige verzamelaar Lambert van Meerten kennen. Beleef hoe het is om in een buitengewoon huis te wonen. Uniek van binnen en van buiten. Net als bij de andere Museumhuizen, stap je hier een heel bijzonder woonhuis binnen. Met zijn natuurstenen voorgevel in een abstracte variant van de renaissancestijl was het toen al een bijzondere verschijning. Daarbij was het ook een hypermodern gebouw: het was voorzien van nieuwigheden als vloerverwarming, gaslicht en elektriciteit. Het interieur is net zo uniek. Een 19e-eeuwse connaisseur. De bouwheer, Lambert van Meerten, was mede-eigenaar van de Delftse Distilleerderij, Gist- en Spiritusfabriek Van Meerten & Zonen. Hij was een verwoed verzamelaar van bouwfragmenten, Delfts aardewerk en meubilair; een 19e-eeuwse ‘connaisseur’ met interesse voor de Gouden Eeuw. Zijn collectie kreeg zo’n omvang dat het idee ontstond er speciaal een huis voor te bouwen. In ‘Oud Hollandse’ interieurs moest de collectie van Van Meerten een plekje krijgen.

Opkomst en ondergang van een verzamelaar. Kom langs en ontdek hoe Lambert van Meerten zijn buitengewone verzameling bij elkaar bracht. Beleef hoe hij leefde tussen en ín zijn verzameling en hoe hij uiteindelijk moest aanzien hoe grote delen van zijn collectie werden geveild. Leer ook zijn zus Dina kennen. Kom op de thee in haar lichte kamer. Van museum tot Museumhuis: niet fluisteren! Huis van Lambert van Meerten is altijd bedoeld als museum en tot 2013 kon iedereen er genieten van bijvoorbeeld prachtig houtsnijwerk, porselein en bijzondere bouwfragmenten, gemaakt door de beste ambachtslieden. Na jaren van leegstand, gaat het huis nu weer open voor de inwoners van Delft en omstreken. Maar dan zonder strenge suppoosten en waarschuwende vingers. Het is ingrijpend veranderd. In Museumhuis Van Meerten hoef je niet te fluisteren of met je handen op je rug te lopen. Je mag hier op de stoelen zitten en de kasten openen. Het is juist de bedoeling om zoveel mogelijk zélf te ontdekken en je thuis te voelen. Voor adres, openingstijden en toegangsprijzen zie de link." (bron: Vereniging Hendrick de Keyser)

- Gevelstenen in Delft.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

Lentefair
Jaarlijks op een zondag begin april verwelkomt Duurzaamheidscentrum De Papaver de lente met de leukste én duurzaamste Lentefair van Delft e.o. Van 11.00 tot 16.30 uur presenteren bedrijven en groene organisaties hun duurzame initiatieven, zoals zonnepanelen en milieuvriendelijk onderhoud en/of hun biologische streek- en seizoenproducten. Toegang is gratis! De Lentefair is ook een goede gelegenheid om kennis te maken met organisaties die regelmatig in en om De Papaver actief zijn. Van de kindertuinen en de natuurfotoclub tot de Microscopievereniging en Milieudefensie. Voor de hongerige mens zijn er kraampjes met diverse bio-drankjes en hapjes. En er zijn diverse activiteiten voor jong en ouder, zoals boomklimmen, zwerfafvalspellen, zaadbommen maken, kriebelbeestjesonderzoeken en nog veel meer. De fair valt samen met de officiële seizoenopening van de buren van De Papaver: de Waterspeeltuin van Stadsboerderij BuytenDelft.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

Delftse Hout
Natuur- en recreatiegebied Delftse Hout is 400 hectare groot. Hoogheemraadschap van Delfland en de gemeente werken samen om de waterkwaliteit in de zwemplas in het Delftse Hout te verbeteren. Door nieuwe waterverbindingen, natuurvriendelijke oevers, ondiepe geulen en drijvend groen, wordt de doorstroming verbeterd en ontstaat op termijn een beter ecologische evenwicht. Samen moeten de maatregelen ertoe leiden dat blauwalg minder kans krijgt. En dat betekent meer zwemplezier voor heel veel mensen uit Delft en omgeving. Begin 2019 zijn beschoeiingen aangebracht bij de nieuw aangelegde natuurvriendelijke oevers. Het hout dat hiervoor is gebruikt, is afkomstig van de bomen die plaats moesten maken voor de nieuwe inrichting.

Duurzaamheidscentrum
Duurzaamheidscentrum De Papaver is hét bezoekerscentrum voor natuur milieu en duurzaamheid in Delft. De Papaver ligt in natuur- en recreatiegebied de Delftse Hout en is gratis te bezoeken. Bij de Papaver beleef je de natuur en doe je inspiratie op voor duurzaamheid in de praktijk. Scholen en BSO’s kunnen er terecht voor het natuur- en milieu-educatieprogramma. Bij De Papaver zijn speur-, wandel- en fietstochten verkrijgbaar voor alle leeftijden en je kunt er afwisselende tentoonstellingen zien. In de winkel zijn duurzame producten te koop. Er zijn verschillende mogelijkheden voor kinderfeestjes. Tijdens de schoolvakanties organiseren medewerkers en vrijwilligers verschillende vakantieactiviteiten.

Botanische Tuin
De Botanische Tuin van de TU Delft is een tuin met cultuurgewassen, planten die ten behoeve van de techniek en wetenschap gebruikt kunnen worden. Zoals suikerriet, bamboe, kokospalm, citrussoorten en cacao. Verder technische planten, gemberfamilie, banaanfamilie, marantaceae, toverhazelaarfamilie, theefamilie, plantaanfamilie, lavendel, cercidiphyllaceae, eucommiaceae, bloemrietfamilie en menispermaveae. "Planten leveren voedsel, medicijnen, kleding, onderdak en grondstoffen en zijn daarom van essentieel belang voor de mens. In onze technische botanische tuin wordt al meer dan 100 jaar botanisch onderzoek aan planten gedaan. Het heeft veel wilde planten tot industriële toepassingen gebracht en is inspiratie geweest voor baanbrekende innovaties. Nog steeds wordt in de tuin onderzoek gedaan, maar het is ook een mooie tuin waar het heerlijk toeven is en altijd iets te ontdekken of te doen is."

Stadsboerderij en Waterspeeltuin
"BuytenDelft is een stichting, bestaande uit 3 ondernemers uit de regio die zich maatschappelijk betrokken voelen. Wij delen de passie op het gebied van duurzaamheid en kringloopbenadering, gezond eten van dichtbij, vanuit ontmoeting de zwakkeren in Delft ontplooien en kinderen zelf de kracht van de natuur laten ontdekken. Met ons ondernemerschap denken wij een duurzame exploitatie te creëren waarbij diverse maatschappelijke functies behouden kunnen blijven. We vullen elkaar aan wat betreft ervaring, expertise en competenties.

Stadsboerderij BuytenDelft was voorheen Kinderboerderij Delftse Hout. We hebben de naam veranderd, omdat we met de nieuwe ontwikkelingen ons willen richten op een bredere doelgroep. Onze stichting wil deze mooie boerderij in Delft graag voor iedereen toegankelijk houden en daar werken we hard voor. Ook zorgen we vaak voor jong grut. Dat heeft de grootste aantrekkingskracht voor kinderen! Als de dieren bij ons weggaan proberen we altijd een diervriendelijke bestemming te zoeken. Door de vele contacten lukt dat meestal ook. Regelmatig hebben we ook jonge konijnen of cavia’s. Die zijn ook te koop. Vraag ernaar bij de beheerder. Je kunt bij ons kijken naar de dieren en ze knuffelen in de wei. We hebben, naast alle schapen, geiten, kippen, vogels, konijnen, pauwen, pony’s, cavia’s en ezels ook een varken: een Bonte Bentheimer. Bij voldoende vrijwilligers en meestal in het weekend kun je ook een ponyritje maken en we halen vaak konijnen of cavia’s uit de kooi zodat je die ook kunt aaien. Soms doen we de vuurplaats aan en kun je broodjes of popcornbakken. Heb je een kinderfeestje? Vier het gezellig bij ons!

De bijbehorende Waterspeeltuin is van 1 april tot 1 oktober te bezoeken voor 2,- p.p. In de wintermaanden zijn we ook gewoon open maar dan is er geen water in. De toegang is dan (vooralsnog) gratis zodat je lekker kunt spelen! Wij werken hard aan de waterkwaliteit en starten in dat kader in 2019 met een nieuw en een ander soort zand op de bodem. Samen met het hoogheemraadschap, TU Delft en engineers van Dotpower vormen we een team dat continu onderzoek doet. Om jullie te laten genieten van onze Waterspeeltuin doen wij het volgende: wij maaien het gras; zorgen voor schoon zand; zorgen voor de schoongemaakte waterpompen zodat het water goed doorstroomt en dus de waterkwaliteit goed blijft; wij maken de toiletten schoon en controleren deze, bij grote drukte, elk uur; tevens zorgen we voor voldoende toiletpapier en vullen de papieren handdoekjes aan; wij legen de prullenbakken, bij grote drukte, elk uur; we ruimen al het zwerfvuil op; daarnaast zorgen wij voor onderhoud van de algemene groenvoorziening en bestrating, en natuurlijk ook voor de speeltoestellen die wij elk jaar laten keuren. Dit alles uiteraard met een glimlach. Complimentjes voor onze medewerkers en vrijwilligers zijn altijd welkom!"

Muurvarens
"Delft is een van die Hollandse steden met een binnenstad die rijkelijk bedeeld is met bruggen, kaden en oude muren. Dit soort stenige standplaatsen vormtde favoriete 'ondergrond' voor zogeheten muurplanten. Daaronder zijn soorten die je nauwelijks op andere plaatsen aantreft, zoals Muurleeuwenbek, Muurvaren, Steenbreekvaren en Tongvaren. Andere, zoals Mannetjesvaren en Muurpeper, zijn ook op minder stenige groeiplaatsen te vinden en zijn minder karakteristiek. Onder de muurplanten bevinden zich veel bijzondere varens." Aldus een citaat uit de publicatie 'Muurvarens in Delft' (2009).

Groen
"Groen is een belangrijke pijler binnen het Delftse ruimtelijk beleid, naast water, wonen, bereikbaarheid en de kenniseconomie. Investeren in groen loont. De omgeving wordt niet alleen mooier, groen heeft ook een positief effect op de gezondheid van de bewoners, wat leidt tot lagere kosten voor zorg en ziekteverzuim. Groen biedt ook ruimte voor beleving en draagt bij aan biodiversiteit. Het beleid, zoals verwoord in deze nota 'Groen Delft', gaat in op de visuele, ruimtelijke, ecologische, functionele en economische aspecten van (openbaar) groen en van bomen.

De gemeente heeft te maken met bezuinigingen en streeft naar minder regelgeving. Toch ziet het college kansen om de gemeente te profileren als groene stad, door al het bestaand beleid op het gebied van groen integraal te benaderen en te vereenvoudigen, inspelend op innovatieve ontwikkelingen en klimaatverandering. Deze nota vindt een evenwicht tussen bescherming van groen en het mogelijk maken van ontwikkelingen. Met het juiste groen op de juiste plaats profiteert Delft optimaal van het groen en de natuur in de stad."

Natuurwacht
"Stichting Delftse Natuurwacht (DNW) organiseert natuur- en milieuactiviteiten voor kinderen van 8 t/m 18 jaar. De kinderen kunnen op een leuke en actieve manier meer leren over de natuur. We zijn al sinds 1958 een actieve vereniging met een constante stroom van enthousiaste leden en begeleiders. Hoe is het zo gekomen? Daar gaat natuurlijk een hele geschiedenis aan vooraf. Vogeleiland. In 1973 is op initiatief van de Vogelwacht en de gemeente het Vogeleiland ontstaan. Groep 12-15 onderhoudt met de Vogelwacht dit eiland. Het eiland is niet vrij toegankelijk, dit om de vogels alle rust te geven. Kerstballentocht. Sinds 1987 organiseren we samen met de Papaver jaarlijks de Kerstballentocht. In de Delftse Hout kunnen kinderen een puzzeltocht lopen en daarbij vragen over de natuur beantwoorden. Deze puzzeltocht is ongelooflijk populair; elk jaar doen een paar honderd kinderen deze tocht, natuurlijk ook in de hoop een leuke prijs te winnen."

Klimaatarboretum
Op 18 maart 2020, Nationale Boomfeestdag, is op de TU Delft het eerste Klimaatarboretum feestelijk geopend . Dit klimaatbos is gerealiseerd op het voorplein van de faculteit Bouwkunde van de TU. In het arboretum wordt onderzocht hoe verschillende boommodellen bijdragen aan het koelen van de stad. Het onderzoek is onderdeel van het onderzoeksprogramma Urban Forestry. In totaal zijn 75 bomen geplaatst, in op maat gemaakte bakken. De bomen zijn met een gemiddelde stammaat van 20-25 cm tussen de 4 en 7 meter hoog en blijven drie jaar lang bij de faculteit staan. Ze zijn uitgerust met sensoren die onder andere lucht- en stralingstemperatuur, luchtvochtigheid en de verdamping van de bomen meten. Op deze manier willen de Delftse bomenprofessor René van de Velde en zijn onderzoeksteam in kaart brengen wat het effect is van de bomen op hun stedelijke omgeving. Samen met de VHG en de gemeenten Den Haag, Almere, Dordrecht en Delft wordt actief aan de kennis over bomen in de stad gewerkt. In de laatstgenoemde drie gemeenten worden spiegelopstellingen ingericht om zo bij te dragen aan de kennisontwikkeling, terwijl zij meteen ook hun eigen steden koelen met bomen. (bron: TU)

Vissenbossen
"In de Delftse Schie in Delft en in de Vliet in Leidschendam-Voorburg heeft Hoogheemraadschap van Delfland in 2020 zogeheten ‘vissenbossen’ aangelegd. Een vissenbos is gemaakt van gebundelde wilgentakken in een stalen kooi. Het vormt voor vissen een plek om te paaien en te schuilen. Het idee is dat er op deze manier een goede visstand mogelijk blijft in kanalen en drukker bevaren wateren. In kanalen, vijvers en stadswateren is meestal weinig beschutting onder water te vinden. Vissen vormen hierdoor een makkelijke prooi voor aalscholvers en andere rovers. Om de visstand in dit type wateren te verbeteren, kunnen vissenbossen een goede oplossing zijn. Het idee voor de aanleg van vissenbossen komt van Visserijservice Nederland. Een vissenbos is een stalen kooi met wilgentakken die beschutting biedt aan vissen. Tussen de takken ontstaan holtes waarin vissen zich kunnen verschuilen. Kleine holtes bieden vooral beschutting aan jonge vis, terwijl grotere vissen zich beter tussen dikkere takken en in grotere holtes kunnen verschuilen. Vissen vinden in en rondom vissenbossen ook veel voedsel. Daarbij dienen de bossen ook als paaigebied.

Onderzoek. Aan het plaatsen van de vissenbossen in de Zuid-Hollandse wateren is een onderzoek gekoppeld naar de effectiviteit van deze maatregel. Dit onderzoek wordt mede mogelijk gemaakt door de provincie Zuid-Holland. “De provincie is vaarwegbeheerder, werkt aan een goede waterkwaliteit en investeert in kansen voor de natuur”, vertelt gedeputeerde Jeannette Baljeu (Water). “De vissenbossen helpen ons om onze ambities op die drie gebieden te realiseren en daarom werken we er graag aan mee. Ik heb hoge verwachtingen van het project en zie nu al uit naar de eerste resultaten.”

Drie plekken. Provincie Zuid-Holland en Hoogheemraadschap van Delfland hebben voor de Schie en de Vliet nauwkeurig in kaart gebracht waar de vissenbossen gerealiseerd kunnen worden. Het gaat dan om locaties die voldoende ecologische potentie hebben, maar waar de scheepvaart geen hinder van de vissenbossen ondervindt. Er zijn drie plekken gevonden: ter hoogte van de Kandelaarbrug en de Oostpoortbrug in Delft en de Sijtwendebrug in Leidschendam-Voorburg. Op deze drie plekken worden in totaal 18 prefab vissenbossen geplaatst. Deze worden met palen vastgezet op de bodem en steken iets boven het water uit, zodat schippers ze kunnen zien.

Biodiversiteit. Een goede, evenwichtige visstand draagt bij aan de waterkwaliteit en de biodiversiteit. In vaarten en kanalen met veel scheepvaartverkeer is er veel golfslag. Dat maakt deze wateren minder aantrekkelijk als leefgebied voor vissen. De vissenbossen zijn ontwikkeld om de omstandigheden geschikter te maken voor vissoorten zoals ruisvoorn, paling, driedoornige stekelbaars en spiering. Het onderzoek is bedoeld om te bekijken of vissenbossen inderdaad een positieve bijdrage leveren aan het leefgebied voor trekvissen in vaarten en kanalen. Algen, planten en waterdiertjes. Het onderzoek duurt twee jaar. De verwachting is dat vanaf het tweede jaar algen, planten en waterdiertjes zich gaan vestigen in de vissenbossen. Tijdens het onderzoek worden monsters genomen en wordt bekeken hoeveel vissen er aanwezig zijn. Meer informatie. Bekijk deze aflevering van Ernst’s OnderWaterWereld om meer te weten te komen over vissenbossen." (bron: Provincie Zuid-Holland, juni 2020)

Terug naar boven

Beeld

- Fotoreportage van een rondwandeling door Delft door John M. Pieper.

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Delft (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- Gemeente: - Officiële site van de gemeente Delft. - Nieuws van de gemeente op Facebook.

- Straatnamen: - De geschiedenis van de stad is vastgelegd in de straatnamen. Vroeger zat in een straatnaam vaak een verwijzing naar de bewoners, het gebruik of de locatie van de straat. In de Delftse binnenstad zie je veel van die verwijzingen terug. In de nieuwere buitenwijken hebben de straatnamen vaak één gezamenlijk thema. Sommige thema's zijn heel algemeen, zoals bomen, vogels en componisten. Maar veel van de thema's zijn typisch Delfts; ze verwijzen bijvoorbeeld naar Delftse verzetsstrijders, Delftse weldoeners of de oude hoefslagen van de Hof van Delft. De app 'Straatnamen van Delft' biedt de herkomst en betekenis van alle straatnamen van deze stad.

- Welzijn: - "De Jessehof is het interkerkelijk inloopcentrum in de binnenstad van Delft. Het Centrum is opgezet door de gezamenlijke lokale kerken, om een laagdrempelige huiskamer te bieden voor de inwoners. Zes dagdelen per week kun je er zonder afspraak binnenlopen, een kop koffie/thee drinken, een praatje maken, een krantje lezen of even iets doen op de computer. Per dagdeel zijn er 3-4 vrijwilligers aanwezig om je te ontvangen. De sfeer in de Jessehof is goed en ongedwongen. Je kunt ook zomaar even zitten en uitrusten. Even binnenlopen bij de Jessehof biedt een kans om er even uit te zijn en nieuwe mensen te ontmoeten en te leren kennen. Vaak is coördinator Anita van Velzen aanwezig. Met haar kun je ook even spreken, zo maar even, of ook over een probleem waar je mee rondloopt. Ook zijn er regelmatig pastores van de lokale kerken aanwezig. Met hen kun je een gesprek hebben."

- "In een mooi pand bevindt zich midden in de binnenstad het ontmoetingscentrum Dock van Delft. Door de gunstige ligging zijn er veel mogelijkheden tot ontspanning binnen handbereik, zoals de Delfste Hout, bibliotheek, bioscoop of theater. Het centrum is gericht op mensen die vergeetachtig zijn (en hun mantelzorgers), moeite hebben met de dingen van alledag of het begrijpen van anderen. Ook personen met lichamelijk beperkingen of voor wie het gemis van contacten een probleem is, kunnen terecht bij het ontmoetingscentrum. Er zijn activiteiten voor iedereen en voor mensen met een indicatie. De cliëntenservice van Pieter van Foreest helpt u met de aanvraag van een indicatie. Terwijl voor nieuwe cliënten een indicatie wordt aangevraagd, kunnen ze alvast beginnen met de kennismakingsperiode. Deelnemers kunnen meedoen aan het hele dagprogramma, of aan onderdelen zoals het koor, bewegen, kaarten, breien of een spelletje. Ook zijn er activiteiten samen met de mantelzorger en gespreksgroepen voor partners en kinderen. Voor jonge mensen met dementie en hun mantelzorgers biedt het ontmoetingscentrum een apart programma aan."

- Openbaar vervoer: - Station Delft Campus (voorheen -Zuid) gaat flink op de schop en moet in 2023 als eerste Nederlandse station energieneutraal zijn. De verbouwing is ook nodig om het station geschikt te maken voor de geplande spoorverdubbeling tussen de stad en Rijswijk, waardoor er in de toekomst meer treinen kunnen rijden op de veel gebruikte verbinding tussen Rotterdam en Den Haag. Nu rijden er ruim twintig treinen per uur tussen Den Haag en Rotterdam. Dat moeten er uiteindelijk 28 worden. Om in te spelen op die groei worden de perrons vervangen en komt er een nieuwe fiets- en voetgangerstunnel, die de Technische Universiteit beter bereikbaar zal maken. Het vernieuwde station krijgt liften, zodat ook reizigers met een beperking er straks terecht kunnen. Er worden geen panelen op het dak gelegd, maar het dak is zelf één groot zonnepaneel. De energie die het dak opwekt wordt benut voor de verlichting, de liften en de apparatuur op het station, zoals de omroepinstallatie, kaartautomaten, incheckpoortjes en reisinformatieborden.

- Duurzaamheid: - "Klimaatverandering heeft wereldwijde gevolgen maar vraagt om lokale en regionale aanpassingen. Voor 2020 streeft de gemeente naar een vermindering van 35% CO2-uitstoot en in 2050 moet de gemeente 100% energieneutraal* zijn. Delft is hightech- en ontwerpstad bij uitstek. De stad werkt aan de toekomst. Wat hier vandaag wordt bedacht, wordt morgen toegepast om de wereld aangenamer en duurzamer te maken. Juist in deze innovatieve stad willen we met elkaar deze energieneutrale ambitie realiseren. Alle Delftenaren dagen we uit. Delft wordt groen, wat kun jij doen?
* Energieneutraal houdt in dat er alleen energie van zogenoemde hernieuwbare bronnen - zoals zon, wind, biomassa en aardwarmte - wordt gebruikt voor alle gebouwen en voor het verkeer en vervoer. Dit is nodig omdat de fossiele brandstoffen opraken en de opwarming van de aarde moet worden beperkt.

Deze ambitieuze doelstelling is alleen haalbaar als iedereen meedoet; organisaties en bedrijven, gemeente én bewoners. Delftse organisaties en bewoners beschikken volop over kennis en de mentaliteit om te zoeken naar innovaties. Deltares, Reinier de Graaf Groep, DUWO, de TU, MKB, Haagse Hogeschool, Eneco, Hogeschool Inholland, Hoogheemraadschap Delfland en Woonbron hebben het voortouw genomen. Met het ondertekenen van de ‘e-deal Delft energieneutraal’ hebben deze partijen afgesproken om samen de schouders te zetten onder vermindering van de CO2-uitstoot, door in te zetten op energiebesparing, duurzame productie van energie en intelligente energiesystemen. In 2015 kwamen daar de volgende partijen bij: OrangeGas, The Datacenter Group, Werkse!, NEN, TNO en IKEA. Een energieneutrale stad in 2050, dat is beter voor alles en iedereen en uiteindelijk ook minder kostbaar. Daar gaat de gemeente zich sterk voor maken. Met de campagne ‘Delft wordt Groen’ willen de gemeente en de partijen die het voortouw hebben genomen inwoners en andere bedrijven stimuleren zuinig te zijn met energie."

- "De overheid heeft besloten om vanaf 2050 geen aardgas meer te gebruiken. Waarom? Aardgas is een fossiele brandstof en bij de verbranding komt het broeikasgas CO2 vrij. Om opwarming van de aarde tegen te gaan, is wereldwijd afgesproken minder broeikasgassen uit te stoten. Daarnaast zijn er steeds meer problemen bij het winnen van aardgas. Denk aan de aardbevingen in bijvoorbeeld Groningen, het aardgas dat opraakt en de afhankelijkheid van andere landen. Het gebruik van aardgas stopt dus, ook in Delft. In 2050 komt alle energie van hernieuwbare bronnen: zon, wind, biomassa en aardwarmte zoals geothermie. Onze energievoorziening is dan betrouwbaar, betaalbaar en schoon."

• 1. Nederlandse plaatsnamen verklaard,
  van Berkel, Gerald, and Samplonius Kees
  , (2018)