Status

- De Wijk is een dorp in de provincie Drenthe, gemeente De Wolden. Het was een zelfstandige gemeente t/m 1997.

- Wapen van de voormalige gemeente de Wijk.

- Onder het dorp de Wijk vallen ook de buurtschappen De Stapel, Eemten, Haalweide en Noordwijk. Vanouds viel onder het dorp ook de buurtschap Oosterwijk (ter onderscheiding van het dorp, dat oorspronkelijk Westerwijk heette). Dit is door nieuwbouw recentelijk een wijk van het dorp geworden. De vanouds de Wijkse buurtschappen Rogat en De Schiphorst zijn bij de herindelingen van 1998 middels grenscorrectie naar de gemeente Meppel overgegaan.

- Gezien de ligging werken de inwoners van de Wijk op veel gebieden samen met de inwoners van het Overijsselse buurdorp IJhorst en zijn er diverse gemeenschappelijke voorzieningen en verenigingen.

Naam

In het Drents
De Wiek. Een inwoner van dit dorp is een Wieker.

Spelling
- Conform de plaatsnaamborden en de in 2009 in werking getreden gemeentelijke Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG), moet de Wijk met kleine d worden geschreven. Dit als enige plaats in Nederland van degene die met het lidwoord De beginnen. Taalkundig is dat eigenlijk fout, maar bij eigennamen zoals plaatsnamen is dat formeel niet relevant (de gemeente is namelijk bevoegd om een naam vast te stellen incl. de spelling, ook als die taalkundig eigenlijk fout is, en daarmee is die formeel dan weer 'goed'. Begrijpt u wel?). In de Topografische atlas Drenthe en (daarmee?) op Google Maps staat de naam ehh 'foutief' (we zetten het maar tussen aanhalingstekens omdat het taalkundig goed is maar formeel fout, zoals hiervoor toegelicht) gespeld met hoofdletter D. En op de nieuwe snelwegborden bij het dorp staat ook De Wijk... En op lokale sites zien we ook regelmatig beide spellingen (soms zelfs binnen één artikel) afwisselend gebruikt worden. Tja, begrijpelijk dat zo'n van het gangbare afwijkende spelling aanleiding blijft geven tot misverstanden en oneenduidigheden. Daar vráág je ook om met zo'n spelling...

Ligging

De Wijk (hier dan toch maar een hoofdletter d omdat het aan het begin van de zin staat ;-) ligt ZO van Meppel, in het Z grenzend aan het riviertje de Reest, die hier de grens vormt met de provincie Overijssel.

Statistische gegevens

In 1840 omvatten de gemeente en het dorp de Wijk 276 huizen met 1.857 inwoners, verdeeld in het gelijknamige dorp 80/640 (= huizen/inwoners), het dorp Zuid-Koekange 41/243 en de buurtschappen Stapel 15/94, Schiphorst 52/323, Oshaar 15/135, Noord-Koekange 48/263, Eemten 9/59 en Haalweide 16/100. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 1.100 huizen met ca. 2.800 inwoners.

Geschiedenis

- Postgeschiedenis van de Wijk.

Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van deze voormalige gemeente, kun je terecht bij de in 1997 op initiatief van de lokale VVV opgerichte Historische Vereniging de Wijk - Koekange. "Na 4 maanden historische vereniging zijn er 95 leden, in 1998 ruim 350 en in 1999 bijna 700. Daarna groeit het ledental gestaag door. Het is nu al enige jaren ruim 1000. In 1998 wordt een werkgroep boerderijenonderzoek opgericht, terwijl ook een archiefcommissie aan het werk gaat. In 1999 maakt de gemeente de ruimte onderin de molen geschikt voor huisvesting van de historische vereniging en de VVV. In 2002 wordt de archiefruimte in De Havezathe in gebruik genomen en heeft de boerderijencommissie de boerderijen en woonhuizen van Koekange in kaart gebracht. Elk jaar wordt er een culturele avond gehouden. Een keer per 2 jaar verzorgt het duo Harm en Roelof uit Sleen met Drentse humor en liedjes deze avond, het andere jaar is er een andere invulling.

In 2005 is het boerderijenboek van Koekange uitgegeven, 2011 gevolgd door het boerderijenboek van de Wijk. De fotocommissie is in 2007 aan de slag gegaan. De archiefcommissie heeft het werk op orde en is aan de volgende klus begonnen: het digitaliseren van het archief. In 2010 is door Aaldert Kuiper een begin gemaakt met een nieuwe dorpsfilm van de Wijk, die in 2012 is vertoond. Elk jaar wordt er met een stand deelgenomen aan de braderie in Koekange. De inhoud van de jaargangen 1998-2011 van het periodiek van de vereniging: 't Olde Karspel is via de link grotendeels ook online te lezen. In het archief van de Historische Vereniging is veel informatie aanwezig over de geschiedenis van de voormalige gemeente de en haar (vroegere) inwoners. Sinds 2012 werken wij aan een Beeldbank. Deze is voor iedereen toegankelijk. Je bent van harte welkom om onze verenigingsruimte (in de Wieker Meule op Dorpsstraat 65b) te bezoeken als je ons archief of de bibliotheek wilt raadplegen of vragen hebt over de geschiedenis van een van onze dorpen of buurtschappen. Wij zijn geopend iedere vrijdagmiddag van 14.00-16.00 uur, behalve in de maanden juni t/m augustus."

Recente ontwikkelingen

- Sinds 2013 deelt de organisatie 'Nederland Schoon' prijzen uit voor de schoonste winkelgebieden in Nederland. Gemeenten en ondernemers in het hele land kunnen zich aanmelden om kans te maken op deze titel. De winkelstraten die zich aangemeld hebben, worden door inspecteurs bezocht. Zij letten onder andere op de hoeveelheid zwerfafval, graffiti en de groenvoorziening. In 2019 heeft de Wijk de prijs gewonnen voor 'schoonste winkelgebied in een kleine gemeente'. Het dorp scoorde een 8,09 en komt daarmee als winnaar uit de bus. In totaal waren er 380 winkelgebieden in de race. Het winkelgebied van het dorp heeft weinig tot geen zwerfafval, geen graffiti en er is veel groen, aldus de inspecteurs. Jarina Holterman van Bloemenboetiek Jarina geeft in een reactie aan dat elke ondernemer in het dorp zijn stoep goed schoonhoudt. En dat je met een beetje sociale controle ook een heel eind komt: "Hier kan men elkaar nog aanspreken als iemand wat laat vallen."

Bezienswaardigheden

- De Wijk heeft 29 rijksmonumenten, waarvan er 16 betrekking hebben op landgoed Dickninge en 7 op Huis Voorwijk.

- De Wieker Meule (Dorpsstraat 65) is in 1764 in de Staphorster buurtschap De Leijen gebouwd als beltmolen. In 1829 koopt Jacob Schiphorst Haalweide de molen en laat hem vervolgens in de Wijk als stellingmolen herbouwen. De molen had op de maalzolder twee koppel stenen, die door de wind werden aangedreven. Na de bouw van een pakhuis tegen de molen aan werden er ook op de begane grond twee koppel maalstenen geplaatst. Deze werden aangedreven door een dieselmotor, later elektromotor. Vanaf 1926 is de molen eigendom van de Coöperatieve Landbouwbank. Een gedeelte op de begane grond heeft destijds dienst gedaan als bankgebouwtje. Sinds 1962 werd de molen niet meer gebruikt en hij raakt daarna geleidelijk in verval. Bij de grote restauratie van 1980 kreeg de molen onder meer een nieuwe kap, een nieuwe stelling en nieuwe wieken. Sinds 1996 is Stichting Wieker Meule eigenaar van de molen. In een ruimte op de begane grond zijn een VVV-kantoor en de plaatselijke historische vereniging gevestigd. De molen is op zaterdagen van 13.00-18.00 uur te bezichtigen.

- Landgoed Dickninge (soms ook gespeld als Dikninge) is eigendom van de gemeente. Het landgoed ligt ZW van de Wijk en strekt zich uit tot aan het riviertje de Reest, dat de grens vormt met de provincie Overijssel. Het landgoed is circa 75 hectare groot. Huize Dickninge is een statig landhuis, omgeven door een gracht. Het landgoed rondom Huize Dickninge is ingericht in Engelse landschapsstijl. In de middeleeuwen heeft op deze plek het aan Maria gewijde benedictijner klooster Dikninge gestaan. Het klooster was een voortzetting van de benedictijner abdij van Ruinen, die in 1325 naar Dickninge is verplaatst. In Ruinen was het klooster al vóór 1248 in bezit van een hof.

Tot de 15e eeuw was Dickninge een zogeheten dubbelklooster, met gescheiden afdelingen voor nonnen en voor monniken. In de 16e eeuw was het een jufferenstift, dat tot 1598 heeft dienstgedaan. Na de hervorming is het klooster nog tot 1652 door achtergebleven nonnen bewoond gebleven, maar het raakte al snel na 1598 in verval. In 1645 is de kerk afgebroken. Alleen de toren en een rentmeestershuis met bijgebouw bleven bestaan. Het rentmeestershuis is in gebruik geweest bij diverse leden van twee vooraanstaande Drentse families, de families Struuck en Lunsingh. In 1796 koopt Reint Hendrik de Vos van Steenwijk de gebouwen en laat ze afbreken om op die plaats het huidige Huize Dickninge te laten bouwen, dat in 1813 wordt voltooid. Na het overlijden van de laatste Lunsingh maken zijn nazaten, de gebroeders Tonckens, aanspraak op het uit 1555 daterende bengelklokje. Zij krijgen gelijk en het klokje wordt verplaatst naar hun Huis te Westervelde bij Norg. Daar is het tot in de 20e eeuw gebruikt door de burgemeester van Norg, Eltje Jacob Tonckens, om het personeel te wijzen op de rust- en werktijden.

- De monumentale stuw in het riviertje de Reest op landgoed Dickninge is in 2010 gerestaureerd. De houten stuw, die de gracht van Dickninge van water voorziet, dateert uit de middeleeuwen. Toen was op het landgoed het gelijknamige Benedictijner klooster gevestigd. In 2011 is nabij de stuw een vispassage in de Reest aangelegd. Deze maakt het mogelijk dat vissen een veel groter deel van de Reest op kunnen trekken. Overigens zien wij Dickninge soms vermeld als gelegen in de buurtschap De Schiphorst, maar die is dus in 1998 als woonplaats naar de gemeente Meppel overgegaan. Wellicht viel Dickninge vanouds onder De Schiphorst maar tegenwoordig ligt het voor de postadressen in de Wijk.

- Gevelstenen in de Wijk.

Evenementen

- Oranjevereniging de Wijk organiseert natuurlijk de jaarlijkse activiteiten op Koningsdag (waaronder een Rommelmarkt), en ook het Wijkerfeest, waarvoor zie hierna.

- Tijdens het Wijkerfeest (gedurende ca. een week eind juni en/of begin juli) is er van alles te doen voor jong en ouder op het gebied van o.a. sport en spel, en live muziek. Ook is er een optocht met versierde wagens. Op een van deze dagen is er de Wiekloop, een hardloopwedstrijd over een afstand van 10 km. Er is ook een FunRun van 5 km, een 2,5 km Pretloop voor kinderen van 10 t/m 13 jaar, een Kids for Fun Run over 1 km voor kinderen van 7 t/m 9 jaar, en een Kids XS run over 1 km voor kinderen van 3 t/m 6 jaar.

- "Grensloos Kunst Verkennen is een route langs beeldende kunstwerken in de buurdorpen de Wijk (Drenthe) en IJhorst (Overijssel) en in het landschap van het grensriviertje de Reest. Het landschap van de Reest is een prachtig gebied om ontspannen in te wandelen, te fietsen en te genieten van de vele ooievaars. Een gebied om nog eens terug te komen. De kunst die wordt getoond is een nadere verkenning meer dan waard. De route is 8 à 9 kilometer lang en heel geschikt om wandelend of fietsend af te leggen. De 12e editie van Grensloos Kunst Verkennen is van eind augustus tot en met half september 2021, elke donderdag tot en met zondag van 11.00-17.00 uur."

- In een weekend eind september (in 2020 voor de 6e keer) is er het Smaakmakers Festival. Een prachtige omgeving bij de Reest op de grens van de Wijk en IJhorst. 20 deelnemers, die streekproducten, wereldproducten en puur voedsel hoog in het vaandel hebben staan, komen dan hun verhaal met betrekking tot voedselbeleving vertellen. Op een ludieke manier bereiden zij heerlijkheden via hun mobiele keukens in bijv. een gastronomische Volkswagenbus of een curieuze BBQ-kar. Denk daarbij aan bijzondere gerechten als: pulled porc, te weten 12 uur low and slow gegaarde varkensschouder, geserveerd op een broodje, Koreaanse taco’s, smoothy’s op basis van groene thee, runderhamburger met koffiekruiding, pizza van een houtgestookte pizza-oven, suikerspin (9 heerlijke smaken en 1 vieze!). Ook komen deelnemers van door Landschapsbeheer Drenthe georganiseerde foodwalks vanuit diverse dorpen in De Wolden hier naartoe. Zij gaan op het Smaakmakers Festival aan de slag met het tijdens een wandeling in hun dorp verkregen voedsel uit de natuur.

Kortom, bezoekers kunnen beide dagen genieten van niet alledaagse, tongstrelende, hapjes en drankjes. Een ideale gelegenheid om met een vriendengroep, met buurtgenoten of met collega’s af te spreken en al etend gezellig bij te kletsen. De toegang tot het festival is gratis, er wordt alleen betaald voor de drankjes en de hapjes/gerechten die gegeten worden. Bovendien wordt het festival opgeluisterd door muziek, passend binnen de sfeer, en is er voldoende animatie voor de kinderen.

Natuur en recreatie

- Sinds 2017 is Zwembad De Slenken in de Wijk in handen van Stichting De Slenken. Ze hebben al verschillende dingen aangepast om het zwembad zo aantrekkelijk mogelijk te maken. Zo hebben ze een mooie grote glijbaan en andere waterattributen. Op het gezellige terras kun je genieten van koffie en thee met desgewenst iets lekkers erbij. Kom ook de lessen eens proberen. En je kunt er ook aan aquazumba, aquajogging en aquarobics doen.

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving de Wijk, met laagsteprijsgarantie!

Beeld

- Fotoserie van de Wijk van fotograaf Martin Stevens.

Links

- Algemeen: - de Wijk nieuwssite.

- Nieuws: - De 2-wekelijkse dorpskrant de Wijk.info is via de link ook online te lezen (ook oudere nummers).

- Belangenorganisatie: - "De reden van oprichting van Belangenvereniging de Wijk was de gemeentelijke herindeling, waardoor het dorp vanaf 1998 deel werd van gemeente De Wolden. Als gevolg hiervan zou de afstand tussen inwoners en gemeente groter kunnen worden. De vereniging is opgericht met als doel: behoud en waar mogelijk verbetering van de woon- en leefsituatie van het dorp en omgeving; behartigen van de belangen van de inwoners; fungeren als gesprekspartner met de gemeente. De vereniging kan een brug slaan tussen de belangen van de dorpsbewoners en het gemeentebestuur. De Belangenvereniging organiseert onder andere de jaarlijkse zwerfvuilactie en de jaarlijkse jaarvergadering, die in het voorjaar plaatsvindt. Daarnaast houdt de vereniging zich onder meer ook bezig met Duurzaam de Wijk en de Dorpsvisie.

- Onderwijs: - Basisschool De Horst.

- Muziek: - Koninklijke Muziekvereniging Apollo omvat een Harmonie Orkest, een Slagwerk Ensemble, een Jeugdorkest, een Opleidingsorkest en een Blokfluitgroep.

- Sport: - Al voor 1930 wordt er door een groepje fanatieke jongelui gevoetbald in de Wijk, op een stukje weiland achter het huis van de familie Hazelaar aan de huidige Prof. Blinkweg. Enige tijd later nemen een aantal sportminnende Wijkenaren het initiatief tot de oprichting van een voetbalvereniging. De oudere inwoners staan hier echter zeer sceptisch tegenover en vinden het zelfs ‘misdadig’. Dit komt mede door het feit dat er op zondag gespeeld zou gaan worden (overigens ligt dat in sommige dorpen nog altijd gevoelig: zo stelt de SGP in buurdorp IJhorst in 2017 dat ze niet willen meebetalen aan een voetbalclub die op zondag voetbalt...). De voormannen van het Wijker sportleven hebben hun zinnen echter toch doorgezet. Op 25 juli 1931 wordt wordt voetbalvereniging VV Wacker opgericht. Deze voor een voetbalvereniging vermoedelijk unieke naam roept natuurlijk gelijk de vraag op hoe men daar aan gekomen is. Welnu, het was een idee van dhr. L.H. Steenbergen, naar aanleiding van een tournee die de Oostenrijkse voetbalclub Wacker Wien op dat moment door Nederland maakte. De verdere geschiedenis van VV Wacker vind je hier uitvoerig beschreven.

- Welzijn: - Ontmoetingscentrum De Havezate.

- Veiligheid: - "Brandweer de Wijk-Koekange bestaat uit een gezellige groep van 17 betrokken en enthousiaste mede-inwoners, waaronder drie vrouwen. Allemaal begaan met de veiligheid in onze woonomgeving. Dankzij deze mensen is er deze brandweerpost. Om deze ook in de toekomst te kunnen laten bestaan, bieden we nu meerdere inwoners de kans om bij de brandweer te komen. Brandweerman/-vrouw ben je naast je dagelijkse werk/bezigheden. Komt er een melding binnen via 112, dan worden alle mensen van de post opgepiept. Wanneer minimaal zes mensen kunnen, kan de brandweerauto de deur uit. Deze mensen gaan direct naar de kazerne en kleden zich daar zo snel mogelijk om tot hulpverlener. Het doel is binnen 15 minuten bij de plaats van het incident aan te komen. Dat kan een brand, maar ook een ongeval of een dier in nood zijn. De klus klaren is teamwerk en iedereen weet precies wat die moet doen en hoe ze gebruik kunnen maken van elkaars sterke punten.

‘Vrijwilliger’ = parttime brandweer. Men spreekt van oudsher over ‘brandweervrijwilliger’. Dat kan een verkeerd beeld geven. Als brandweervrijwilliger krijg je namelijk een volledig betaalde opleiding en ook je oefen- en inzeturen krijg je vergoed. Eigenlijk ben je dus deeltijd of parttime brandweer. Het is een bijzondere kans om jezelf verder te ontwikkelen én je talenten breder in te zetten voor de samenleving. Want er schuilt een hulpverlener in ons allemaal. Iedereen wil graag iets kunnen doen wanneer iemand in je omgeving iets overkomt. Bij de brandweer krijg je die kans! Schuilt er ook een hulpverlener in jou? Heb je tijd voor boeiend teamwerk en zin om je verder te ontwikkelen en een verschil te maken in jouw woonomgeving? Kom dan eens met ons kennismaken. We vertellen je graag meer over ons werk en onderzoeken graag samen met jou met welke talenten jij ons team kunt verrijken. Ook eerst eens een tijdje meelopen om een beter beeld van ons werk te krijgen behoort tot de mogelijkheden. Ons doel is samen als Brandweer de Wijk-Koekange van betekenis te kunnen blijven voor onze fijne woonomgeving. Als jij daar ook voor voelt, ontmoeten we je graag!"

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van de Wijk.