Buiksloot

Voormalige gemeente
Amsterdam
Waterland Amstelland
Noord-Holland

buiksloot_wandel_comite.jpg

Wandel Comité Buiksloot (WCB) organiseert door het jaar heen diverse wandelevenementen. Het comité richt zich op wandelaars uit heel Nederland die eens wat anders willen, en tegelijkertijd promoot ze de wandelsport in de eigen omgeving.

Wandel Comité Buiksloot (WCB) organiseert door het jaar heen diverse wandelevenementen. Het comité richt zich op wandelaars uit heel Nederland die eens wat anders willen, en tegelijkertijd promoot ze de wandelsport in de eigen omgeving.

NH gemeente Buiksloot in ca. 1870 kaart J. Kuijper [1024x768].gif

Gemeente Buiksloot in ca. 1870, kaart J. Kuijper

Gemeente Buiksloot in ca. 1870, kaart J. Kuijper

Buiksloot

Terug naar boven

Status

- Buiksloot is een voormalige gemeente en een voormalig dorp in de provincie Noord-Holland, in de streek Waterland. Het was een zelfstandige gemeente t/m 1920.

- Tegenwoordig is Buiksloot als wijk een onderdeel van stadsdeel Amsterdam-Noord.

- Wapen van de voormalige gemeente Buiksloot.

Terug naar boven

Naam

Oudere vermeldingen
1544 Bukesloot, 1573 Bueke Sloot, 1575 Bukesloot, begin 17e eeuw Buyck sloot, eind 18e eeuw "Buiksloot, van ouds wel Boekesloot genaamd", 1840 "Het d. Buiksloot, volgens sommigen eigenlijk Beuckelssloot en vanouds wel Boekelsloot genaamd".

Naamsverklaring
Wel verklaard als een samenstelling van sloot 'gegraven lang en smal water dat tot afscheiding of voor afwatering dient' en de persoonsnaam Buke dan wel de boomnaam beuk. Een zelfde waternaam, 1712 Buyk Sloot, komt voor in de Holierhoekse polder bij Schipluiden.(1)

Terug naar boven

Ligging

Buiksloot ligt N van Amsterdam-Centrum, N van het IJ,en grenst in het NW aan Tuindorp Oostzaan en Kadoelen, in het N aan de 'ring' A10, en in het O aan Nieuwendam.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft de gemeente Buiksloot 131 huizen met 820 inwoners, verdeeld in het gelijknamige dorp 98/598 en de buurtschappen Meerdijk 12/78, Polder 9/62, Willemsluis 7/48 en Tolhuis 5/34. De buurtschap Buikslotermeer viel in die tijd deels onder de gemeente Landsmeer, deels onder de gemeente Nieuwendam.

Terug naar boven

Geschiedenis

In de jaren zestig/zeventig van de 20e eeuw is nieuwbouwwijk Banne Buiksloot N van het dorp gebouwd. Deze bestaat uit twee delen; Banne-Noord en Banne-Zuid. In de jaren negentig is Banne-Oost er nog bij gebouwd.

- Rond 1920 heerst er grote woningnood in deze omgeving. Daarom wordt besloten enkele 'nooddorpen' te bouwen, waar mensen tijdelijk toch onderdak zijn. In 1917 komt er het nooddorp Obelt, naast het gelijknamige zwembad, aan de Grasweg, in het ZW van Buiksloot. Het dorpje omvat 306 houten huizen, een winkel en twee dagverblijven. Vanwege het groter dan gemiddelde brandgevaar, krijgt het dorpje een eigen brandweerkazerne. In 1929 wordt nooddorp Obelt opgeheven. Het slopen gebeurt simpelweg door de huizen in brand te steken.

- Geschiedenis hulpvliegveld Buiksloot. - Nog een pagina over de geschiedenis van dit vliegveld.

Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van Buiksloot, kun je terecht bij de volgende literatuur, site en instantie:

- Margreet Visser heeft 8 boeken over de geschiedenis van Buiksloot en de Buiksloterham geschreven. Ze zijn in kleine oplage in eigen beheer uitgegeven en tegen kostprijs (alleen de kosten van druk en verzending) leverbaar. Voor nadere informatie zie de link. "Op 11 juni 2016 is Margreet Visser na een ziekte van tweeënhalf jaar overleden. In die periode heeft ze de 3 delen van haar 'Geschiedenis van de Buiksloterham' kunnen voltooien. Ze schreef: "Dit blog gaat over mensen, gebeurtenissen en foto’s waarvan ik het verhaal NOG ken. Door erover te schrijven, hoop ik de NOG-lijn een beetje te verlengen."

Ze ontleende dat begrip aan Kees Fens, die schreef: ‘ “Nog” is de laatste zeer smalle verbinding met het verleden. “Ik heb haar nog gekend” is er de meest traditionele uiting van. Zij leeft nog. Zolang ik en enkele anderen nog leven. De “zij” staat op de rand van een tweede dood en mogelijke vergetelheid. Zij is haar tijdgenoten bijna kwijt. Vreemdelingen zullen haar later uit de verte van het verleden moeten terughalen: de biografen en de geschiedschrijvers.’ Met het in stand houden van het blog 'De Geschiedenis van de Buiksloterham en Buiksloot' wil ik geïnteresseerden in contact brengen met wat Margreet NOG wist of door onderzoek te weten was gekomen." Aldus Frits Prior op de site.

- Archief gemeente Buiksloot.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Vlak achter de huizen aan de Buiksloterdijk, de zeedijk die vroeger bescherming bood tegen het open water van het IJ, ligt de oudste kerk van Amsterdam-Noord. De rijksmonumentale Buiksloterkerk (Buiksloterkerkpad 10), omsloten door groen, water, hoge bomen en een klein kerkhof, vormt nog altijd een idyllische plek in Buiksloot, dat ondanks drastische veranderingen in de omgeving het karakteristieke beeld van een dijkdorp heeft behouden. De kerk is een eenbeukig, aan de oostzijde vijfzijdig afgesloten, bakstenen gebouw onder een hoog opgaand zadeldak en wordt aan de westzijde bekroond met een houten torentje, dat kenmerkend is voor de kerken in Waterland en de Zaanstreek. Inwendig een houten tongewelf. Preekstoel uit midden 17de eeuw, doophek uit 1788.

Eeuwenlang lag de Buiksloterkerk op een terp middenin de weilanden, achter Buiksloot en het IJ. Omdat er niet gegraven mocht worden in de Waterlandse Zeedijk, is de Hervormde kerk in 1609 net als in andere Waterlandse dorpen achter de dijk gebouwd. In dit geval als opvolger van de RK kapel die er voorheen stond en die gewijd was aan de H. Cornelius, die vereerd werd als beschermheilige van het vee. Veel Buiksloters waren in die tijd boer. Door een verbouwing dateert de huidige gedaante van de kerk uit 1710. Sinds 1658 was het een zelfstandige kerkelijke gemeente met een eigen predikant.

Omdat het aantal leden van de kerkelijke gemeenschap sterk was teruggelopen, is de kerk in 1984 voor de eredienst gesloten. In 1992 heeft de Hervormde gemeente het gebouw in eigendom overgedragen aan Stichting Buiksloterkerk, die zich toen al enkele jaren had ingezet voor het beheer en een tweede broodnodige restauratie van het gebouw, dat inmiddels weer flink bouwvallig was geworden. De kerk ligt er nu weer prachtig bij, al blijft het onderhoud voortdurend de aandacht vragen. Met haar veelzijdige culturele programma en haar activiteiten voor de buurt is de Buiksloterkerk nog altijd een wervend middelpunt in Buiksloot en Amsterdam-Noord. De sfeervolle Buiklsloterkerk is ook te huur voor openbare en besloten gelegenheden, zoals huwelijksvoltrekking, (trouw)feesten, presentaties, lezingen, concerten en voorstellingen, uitvaart- of herdenkingsbijeenkomsten, filmlocatie en fotoshoots. - De gevelsteen in de gevel van de Buiksloterkerk is het gemeentewapen van Schellingwoude, waar aanvankelijk ook Buiksloot onder viel. Toen dat dorp zich in 1814 afsplitste tot een eigen gemeente, heeft het ook een eigen gemeentewapen gekregen.

- Gereformeerde (PKN) kerk De Ark Noord (Aakstraat 60) dateert uit 1967. Voorgangers van deze kerk waren de houten kerk op Buiksloterdijk 7 (1913-1916, die blijkens de link kennelijk ook Buiksloterkerk heette), die door de Stormvloed van januari/februari 1916 is ingestort, en in 1917 is opgevolgd door de stenen Immanuëlkerk op dezelfde locatie. Deze kerk is in 1963 gesloopt.

- Hoewel de officiële naam van de molen in Buiksloot d’Admiraal is, kent men de molen vooral als de Krijtmolen of als Krijtmolen d’Admiraal. Krijt was dan ook een van de belangrijkste producten die door de molen werd gemalen. Maar deze speciaal voor het malen van diverse steensoorten gebouwde molen vermaalde ook tras als belangrijk metselproduct. Krijtmolen d’Admiraal is de enige overgebleven trasmolen op windkracht ter wereld. De molen is in 1792 door Symon Krol gebouwd in opdracht van Elisabeth Admiraal, een nakomeling van Cornelis Dirkszoon, een burgemeester van Monnikendam die aan het hoofd van een troep Watergeuzen in 1573 de Graaf van Bossu versloeg in de Slag op de Zuiderzee. Zijn bijnaam 'de admiraal' werd later de familienaam, vandaar de naam van de molen.

De molen is in de beginjaren gebruikt om tras te maken. Hierbij werd tufsteen gemalen dat afkomstig was uit het Eifelgebergte. Dit gemalen tufsteen (tras) werd met kalk gemengd tot mortel. In 1896 wordt er een stoommachine, later een dieselmotor en weer later een elektromotor bijgeplaatst. Omstreeks 1900 gaat men er krijt malen voor de verfindustrie. De molen is gerestaureerd in 1966/1967 en in 1999 en is bedrijfsvaardig. De molen maalt regelmatig diverse producten met een koppel kantstenen op het doodbed. Het vermalen product wordt van het doodbed in een trechter geschoven, waarna het met een jakobsladder naar een buil gevoerd wordt alwaar het gezeefd wordt. De grove delen worden teruggevoerd op het doodbed. De huidige (vrijwillige) molenaar is Harm-Ydo Hilberdink.

De vele bezoekers aan deze enige nog bestaande molen in Buiksloot bewijzen dat d’Admiraal nog altijd een vertrouwd baken is in het snel veranderende groene hart van Amsterdam-Noord. De molenaar en het bestuur, dat eigenaar is van de molen, bijven dan ook de komende jaren hun best doen om de Krijtmolen als werkend monument en als ontmoetingsplaats te behouden. Wil je de molen eens bezoeken en bij voldoende wind in werking zien? Kom dan eens langs op een 2e zaterdag van de maand (10.00-15.00 uur), of op een van de speciale molendagen waarop de molen voor het publiek open is. Maar ook voor een individueel bezoek of een groepsrondleiding ben je van harte welkom en kun je contact opnemen met de molenaar.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- Wandel Comité Buiksloot (WCB) organiseert door het jaar heen diverse wandelevenementen. De club leidt wandelaars graag rond in haar omgeving. Het comité richt zich op wandelaars uit heel Nederland, die eens wat anders willen, en tegelijk promoot ze de wandelsport in de eigen omgeving. Ook bij de Avond-4-daagse kom je soms op interessante plekken die nog lang niet iedereen kent, zoals filmmuseum Eye, de NDSM-scheepswerven, ‘t Vliegenbos, Museum Amsterdam Noord en Tuindorp-Oostzaan. Het is niet eens mogelijk om alles in één route te laten zien!

"Wandelen is leuk: je hebt geen dure spullen nodig. Een petje, goede sokken en stevige schoenen volstaan. Bij langere afstanden is het verstandig wat etenswaar en drinken mee te nemen; soms heb je dat ineens nodig! En regenkleding als je regen verwacht. Je kiest je eigen afstand en je eigen tempo; van slenteren word je doodmoe, maar forceren, zeker in het begin, is ook sterk af te raden. Het is simpelweg goed voor je geestelijke en lichamelijke gezondheid. Wandelen is geen medicijn tegen alles, maar helpt wel om fitter te worden en een betere conditie te krijgen", aldus de site van WCB. WCB organiseert jaarlijks 2 wandelweekenden. Bij de start krijg je zowel een routebeschrijving als informatie over de bezienswaardigheden. WCB organiseert ook de Avondvierdaagse in Buiksloot en de Avondvierdaagse in Oostzaan, een feestelijk evenement voor jong en oud en een ware ontdekkingstocht in eigen omgeving.

- Kermis op het Buikslotermeerplein (eind februari / begin maart).

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Buiksloot, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Buiksloot (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- Nieuws: - De wijk Banne Buiksloot ligt tussen de ringweg A10, het Noordhollands Kanaal, de Buiksloterbreek en Kadoelen. De IJdoornlaan splitst de wijk in een noordelijk en zuidelijk deel. In de wijk liggen o.a. het Boven IJ Ziekenhuis, kinderboerderij De Buiktuin, de Buiksloterkerk en Krijtmolen d’ Admiraal. Onder de link vind je een pagina van de gemeente met nieuws over deze wijk.

- Buurthuis: - In Huis van de Wijk De Banne vind je o.a. een buurttheater voor muziek-, dans- en schoolvoorstellingen en een sportzaal (o.a. in gebruik door turnvereniging Tonido).

- Lezen: - OBA Banne is in 2013 verhuisd naar een nieuw pand (Bezaanjachtplein 249). De nieuwe bibliotheek is ruim 600 m2 groot en is een moderne ruimte. De bibliotheek maakt deel uit van het Huis van de Wijk.

- Sport: - Voetbalvereniging d.v.c. Buiksloot is in 2013 ontstaan door een samensmelting van a.v.v. D.W.V. en a.v.v. De Volewijckers. Lees hier over de andere voetbalverenigingen die hier ook nog zijn geweest. In het eerste seizoen is samen gespeeld op het voormalige terrein van D.W.V., sportpark Elzenhagen. Gedurende dit seizoen is het voormalige terrein van De Volewijckers, sportpark De Buiksloterbanne, verbouwd en opgeknapt. Sinds seizoen 2014/2015 speelt de club op sportpark De Buiksloterbanne. In het tenue zijn de clubkleuren van beide voormalige verenigingen samengesmolten. Het logo wordt gedomineerd door de zwaan uit het wapen van Buiksloot.

- Zorg: - In SAG-gezondheidscentrum Banne Buiksloot vind je een uitgebreid zorgaanbod onder één dak. De huisartsen werken er nauw samen met andere zorgverleners*. Je kunt daardoor rekenen op persoonlijke zorg van hoge kwaliteit, in elke levensfase en op elk gebied. Het gezondheidscentrum is er voor inwoners van stadsdeel Amsterdam Noord.
* Het betreft fysiotherapeut, ergotherapeut, Mensendieck, diëtist, logopedist, medische diagnostiek, apotheek, psycholoog, consultatiebureau, verloskundige, maatschappelijk werk, tandarts en jeugdgezondheidszorg.

- Weer: - Weerstation Buiksloot, van Joep Roefs.

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de Algemene begraafplaats van Buiksloot.

Reacties

(2)

Op uw website staat: "De Buiksloterkerk (Buiksloterdijk) is sinds 2013 het onderkomen van makelaar Reliplan, gespecialiseerd in religieus onroerend goed." Het is denk ik goed om duidelijker aan te geven dat dat niet de kerk van de voormalige NH gemeente aan het Buiksloterkerkenpad is. De Buiksloterkerk aan het Buiksloterkerkenpad is eigendom van Stichting Buiksloterkerk en heeft niets te maken met Reliplan.

Dank voor uw opmerking! Ik heb destijds kennelijk iets in een bepaald artikel verkeerd geïnterpreteerd. Hier klopt inderdaad niets van. Verleden en heden van de prachtige Buiksloterkerk verdienen meer aandacht. Daar heb ik nu enkele alinea's aan gewijd. En de pagina gelijk ook uitgewerkt in bredere zin, want dat was nog maar een 'beginnetje'. U kunt beide over ca. een dag zien, omdat de pagina's naar de bezoekers toe 1x per dag worden bijgewerkt.

Reactie toevoegen