Breklenkamp

Plaats
Buurtschap
Dinkelland
Twente
Overijssel

Breklenkamp_Hoofdstraat.jpg

Breklenkamp (op de foto een ensemble nabij de brug over de Geele Beek in de Hoofdstraat) is een buurtschap in de provincie Overijssel, in de streek Twente, gemeente Dinkelland. T/m 2000 gemeente Denekamp.

Breklenkamp (op de foto een ensemble nabij de brug over de Geele Beek in de Hoofdstraat) is een buurtschap in de provincie Overijssel, in de streek Twente, gemeente Dinkelland. T/m 2000 gemeente Denekamp.

breklenkamp_op_kaart_ca._1990.jpg

Hier is duidelijk te zien dat Breklenkamp nog altijd een apart van het dorp Lattrop gelegen buurtschap is. Toch bestempelt de gemeente deze plaatsen in het postcodeboek als een 'tweelingdorp': Lattrop-Breklenkamp. (© Kadaster)

Hier is duidelijk te zien dat Breklenkamp nog altijd een apart van het dorp Lattrop gelegen buurtschap is. Toch bestempelt de gemeente deze plaatsen in het postcodeboek als een 'tweelingdorp': Lattrop-Breklenkamp. (© Kadaster)

Breklenkamp_Brekkelerveldweg II.jpg

Breklenkamp, blik vanaf de Brekkelerveldweg op de buurtschap

Breklenkamp, blik vanaf de Brekkelerveldweg op de buurtschap

Breklenkamp_Brekkelerveldweg.jpg

In Breklenkamp vind je nog volop rust en ruimte, o.a. op de Brekkelerveldweg

In Breklenkamp vind je nog volop rust en ruimte, o.a. op de Brekkelerveldweg

Breklenkamp

Terug naar boven

Status

- Breklenkamp is een buurtschap in de provincie Overijssel, in de streek Twente, gemeente Dinkelland. T/m 2000 gemeente Denekamp.

- De buurtschap Breklenkamp valt onder het dorp Lattrop.

- Gemeente en/of PTT hebben formeel, d.w.z. voor de postadressen in het postcodeboek en in de gemeentelijke basisregistratie (BAG), gekozen voor één 'postale woonplaats' Lattrop-Breklenkamp. Geografisch gezien is Breklenkamp een buurtschap van het dorp Lattrop, en in de praktijk staan ter plekke ook nog altijd aparte plaatsnaamborden voor beide plaatsen. Plaatsengids.nl sluit zich bij die praktijk aan en heeft dus voor beide plaatsen een eigen homepage.

Terug naar boven

Naam

Oudere vermeldingen
Laat 10e eeuw in Brakkinghem, 1312 Breckinchem, 1540 Breckenkam, 1793 Breclincham.

Naamsverklaring
Ontstaan uit Brakkinga* hem 'woonplaats van de lieden van de persoon Brakko'. Vergelijk Denekamp en Greffelkamp voor de ontwikkeling van inghem naar kamp 'een door wallen, heggen of greppels omgeven stuk land'.(1)
* Gereconstrueerde vorm.

Terug naar boven

Ligging

De buurtschap Breklenkamp ligt direct N van Lattrop en ligt zodanig in een uitstekende punt van de provincie, dat het zowel in het W, N als O grenst aan Duitsland.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 omvat de buurtschap Breklenkamp 44 huizen met 257 inwoners. Tegenwoordig heeft de buurtschap ca. xx huizen met ca. xxx inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

Marke
In de middeleeuwen lagen de boerderijen als enclaves van bewoning bijeen in het landschap. Deze boer- of buurschappen waren gelegen rondom de oudste akkercomplexen, de essen. Rond het jaar 1000 nam de bevolking in omvang toe. De schaarse landbouwgronden moesten onder steeds meer bewoners worden verdeeld. De mogelijkheden voor nieuwe ontginningen waren beperkt. De boeren gebruikten de onontgonnen gronden voor beweiding, brandstofwinning en organische bemesting van hun akkers. Vanaf de 12e eeuw organiseerden de bewoners van de buurschappen zich in markenorganisaties en maakten afspraken over het beheer van hun grondgebied. Aan het hoofd van de marke stond een markerichter. De markegrenzen werden gemarkeerd met stenen en palen.

Het erfmarkenrichterschap van de marke Brecklenkamp is verbonden aan de Scholtenhof (de boerderij met de bakspieker op Jonkershoesweg 4). Oorspronkelijk wordt deze functie uitgeoefend door de graaf van Bentheim, als eigenaar van de hof. Deze geeft vóór 1640 de hof met het holtrichtersambt in pandschap aan Everhard Bentinck tot Brecklenkamp. In 1651 wordt de Scholtenhof door Bentheim geruild met de Heer van Twickel. Het markenrichterschap wordt nog tot na de aflossing van de pandsom in 1659 uitgeoefend door Brecklenkamp. Sindsdien is het in handen van Twickel. (bron: Oudheidkamer Twente)

Grens met Duitsland
Aafke de Wijk zag op plattegronden dat de Nederlands-Duitse grens bij Breklenkamp bij grenssteen 69 een wonderlijke knik maakt, en rustte niet voor zij had uitgevonden hoe deze vork in de steel zat. Zij doet hiervan verslag op de site Opdegrens.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- Het (inmiddels niet meer online te lezen) Dorpsplan Lattrop-Breklenkamp schetst de door de inwoners wenselijk geachte ontwikkelingen in het dorp en de buurtschap voor de komende jaren.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Breklenkamp heeft 7 rijksmonumenten, zijnde het Huis te Brecklenkamp met diverse toebehoren (dat zijn er in totaal 4), de fraaie vakwerk bakspieker op Rotmanweg 9, de vakwerk bakspieker uit 1738 bij Jonkershoesweg 4, en de bijzonder gave vakwerkboerderij bij Brookmanweg 4.

- Huis te Brecklenkamp, ook gespeld als Breckelenkamp, een voormalige havezate en tot enkele decennia geleden in gebruik als jeugdherberg, wordt particulier bewoond en is doorgaans niet te bezichtigen. Incidenteel zijn er Open Dagen en concerten. - Site Huis te Brecklenkamp. Sinds 2012 is het digitale archief van het Huis te Brecklenkamp openbaar. Een schat aan informatie is daarmee voor iedereen toegankelijk geworden. Zoals historische documenten met hun transcripts, voorzien van herkomst, historische context en andere informatie. En de vele afbeeldingen die er in en om het Huis zijn gemaakt. Wat er over het Huis is geschreven en uitgezonden door de media. En welke evenementen er plaatsvonden. Voor nadere informatie zie dit artikel over het Digitaal huisarchief Huis te Breckelenkamp. Meer dan honderd jaar waren de eeuwenoude glas-in-loodramen uit de grote zaal van het Huis te Brecklenkamp verdwenen. Matthijs Wanrooij, de huidige bewoner, vond ze bij toeval terug, op de zolder van Kasteel Twickel. Na een ingrijpende restauratie zijn ze in februari 2021 teruggeplaatst.

De 18e-eeuwse monumentale boerenschuur van de familie Sanderink aan de Everlostraat in buurtschap Volthe bij Rossum stond al jaren leeg en was daardoor verworden tot een bouwval. Eind 2014 is de schuur steentje voor steentje en balkje voor balkje afgebroken en in de originele staat weer opgebouwd op Landgoed Huis te Brecklenkamp. Hij heeft daar sindsdien een 'nieuw leven' gekregen als ontvangst- en informatiecentrum voor het landgoed. Het meeste materiaal kon worden hergebruikt, zoals de pannen, de stenen en zeker ook het eeuwenoude eiken gebintwerk dat nog volledig in tact was.

- In de rijksmonumentale vakwerkboerderij op Brookmanweg 4 was het Aureolustheater gevestigd. Sinds november 2014 is het theater 'voorlopig' gesloten - zo meldt een krantenbericht uit die tijd - door het overlijden van leider en acteur Wouter de Jong. De Jong leidde het theater gedurende 11 jaar, samen met zijn partner Kinga Röder. Het Aureolustheater was een besloten theater met 65 stoelen in de oudste boerderij van Twente. Wouter de Jong was mimespeler, verhalenverteller, acteur en homeopatisch arts in Almelo. De Jong is 69 jaar geworden. Kennelijk is het theater definitief gesloten, want anno 2019 staat dit bericht nog altijd in de verder lege Agenda. Kennelijk houdt mevr. Röder de site nog in de lucht als eerbetoon aan haar overleden man en aan wat het theater gedurende die 11 jaar heeft betekend.

- "Op Erve Scholten (Jonkershoesweg 4), behorend bij Landgoed Twickel, groeit al meer dan een eeuw deze zomereik door het dak van de rijksmonumentale ‘bakspieker’ of ‘bakhoes’. Een prima voorbeeld van boombescherming! Dit bakhoes uit 1738 werd gebruikt om brood te bakken. Rond 1900 vroeg pachter Scholten aan Twickel toestemming om de bakspieker aan de zuidzijde uit te breiden met een varkenshok. Dit werd geweigerd, omdat daarvoor een forse eik moest worden gekapt. Wel gaf Twickel toestemming voor een bouwwerk rondom de boom. De dakpannen zijn rond de stam gelegd en achter de boom was nu ruimte voor 3 of 4 varkens, destijds een flinke uitbreiding van de veestapel. Het resultaat is een van de meest curieuze combinaties van bomen en gebouwen in Nederland. De eik heeft ook blikseminslag doorstaan. De sporen hiervan zijn nog zichtbaar. Jaarlijks is er een landelijke Boom van het Jaar verkiezing, waarvoor vanuit iedere provincie (waarvoor per provincie dan ook al een verkiezing heeft plaatsgevonden) een boom wordt 'afgevaardigd'. In 2019 was dat voor Overijssel de boom van de bakspieker van Erve Scholten in Breklenkamp. (bron: website Boom van het Jaar). De eigenaar van Erve Scholten heeft een fraaie site over de rijksmonumentale bakspieker gemaakt.

- In de buurtschap zijn nog veel meer monumentale boerderijen te bewonderen, die weliswaar geen formele monumentale status hebben.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

Lage Landschappelijke Waarde?
"Het is misschien wel het meest Twentse stukje van Twente: de buurtschap Breklenkamp. Je vindt er boerenbedrijven, houtwallen, kronkelige weggetjes, beken en vooral heel veel rust. Een streek die mooi is omdat het authentiek is. En dat moet vooral zo blijven, vinden Matthijs en Erik Wanrooij, vader en zoon, van landgoed Huis te Breckelenkamp, gelegen midden in de buurtschap. Want, zo vrezen ze, juist die authenticiteit staat op het spel, sinds de gemeente Dinkelland de buurtschap en omgeving heeft aangewezen als een gebied met de status Lage Landschappelijke Waarde. Daardoor zijn er grootschalige ontwikkelingen mogelijk. „Een aanwijzing waar wij het dus helemaal niet mee eens zijn”, vertelt Erik Wanrooij, ook bestuurslid van de stichting Huis te Breckelenkamp. „Dit gebied is zo mooi omdat het eigenlijk nooit echt veranderd is. Door de bijzondere ligging in een punt met aan drie kanten de grens en zonder doorgaande wegen is het nooit een gebied geweest waar veel mensen kwamen. De mensen die er woonden en leefden deden dat in grote rust. Gevolg is dat dit stukje Twente nog een oorspronkelijk karakter heeft en wat ons betreft moet dat ook zo blijven.”" (bron en voor nadere informatie zie Tubantia, 7-9-2021)

- "In Natura 2000-gebied Bergvennen en Brecklenkampse Veld - respectievelijk gelegen O van Lattrop en, N daarvan, in het ZO van buurtschap Breklenkamp - gaan provincie en partners de kwetsbare natuur herstellen en versterken. Gedeputeerde Staten hebben hiervoor op 25 augustus 2020 enkele belangrijke stappen gezet. Het betreft een besluit over het voorontwerp Provinciaal Inpassingsplan (PIP), het voorontwerp Natura 2000-beheerplan en de Notitie Reikwijdte en Detailniveau (NRD) voor het Natura 2000-gebied Bergvennen en Brecklenkampse Veld. Deze drie besluiten liggen van 8 september tot en met 19 oktober 2020 ter inzage. Hierop kunnen inspraakreacties worden ingediend.

Het gebied Bergvennen en Brecklenkampse Veld ligt in Noordoost-Twente. De natuur is er zo bijzonder dat Europa het heeft aangewezen als Natura 2000. De Bergvennen bestaat uit vennen, vochtige heide en schrale graslanden. Direct naast de vennen zie je de overgang naar droge heide. In de graslanden staan her en der imposante jeneverbesstruwelen. Het Brecklenkampse Veld bestaat uit een bijzondere afwisseling van droge en natte heide, grasland en natte laagten. De laagten zijn gescheiden door smalle stroken bos en droge heide op de hogere ruggen. Je vindt er onder meer de unieke waterlobelia. De natuur in het gebied staat echter onder druk. Zeldzame dieren, planten en bloemen kunnen er moeilijk overleven. De bodem is erg zuur en wordt nu kunstmatig nat gehouden. We namen daarom maatregelen om de natuur gezonder te maken en zorgen dat het water in het gebied blijft.

Toekomstbeeld. We realiseren de (Europese) natuurdoelen, met zo min mogelijk (negatief) effect op de omgeving. Het toekomstbeeld is een heidelandschap met heischrale graslanden, blauwgraslanden, (zeer) zwakgebufferde vennen en diverse solitaire eiken, dennen en jeneverbesstruwelen. In en nabij het Natura 2000-gebied bij Lattrop en Breklenkamp nemen we maatregelen, zoals het verbeteren van de doorstroming tussen de vennen, het dempen, verondiepen en verleggen van watergangen en het beperken van bemesting. De maatregelen kunnen effect hebben op de gronden in de directe omgeving van de Natura 2000-gebieden. Samen met de grondeigenaren zorgen we voor een passende oplossing voor hun toekomst." (bron: Provincie Overijssel, september 2020)

- Op landgoed Breklenkamp zijn in 2010 diverse herstelwerkzaamheden uitgevoerd die de landschappelijke, ecologische en cultuurhistorische kwaliteiten van het landgoed versterken. Het gaat hierbij om de aanleg van groenstructuren en waterpartijen. Gelijktijdig zijn door Waterschap Regge en Dinkel maatregelen getroffen die de verdroging van de gracht moeten tegengaan.

Klimaatbestendiger Waterbeheer
"In september 2021 is de pilot Klimaatbestendiger Waterbeheer van start gegaan. De pilot heeft als doel om samen met ondernemers en bewoners van het gebied Breklenkamp het water in de sloten en beken, de haarvaten en het water onder de percelen op een andere wijze te beheren. Het klimaat wordt steeds extremer. Met als gevolg dat we vaker te maken krijgen met hevige regenbuien, maar ook langere perioden van droogte. Daarom willen we het water meer vasthouden in het gebied en alleen afvoeren als het nodig is. Zo is er ook in drogere perioden langer water beschikbaar. Daarnaast onderzoeken we hoe we neerslag en kwel(uittredend grondwater) uit Duitsland, goed kunnen gebruiken.

Samenwerking. Eerder in 2021 organiseerden wij (Waterschap Vechtstromen) een bijeenkomst voor de deelnemers in de pilot. Zij gaven toen aan graag te willen leren over het lokale waterbeheer en over de samenwerking onderling. Als waterschap gaan wij deze samenwerking graag aan. Daar zijn we gelijk mee van start gegaan. Na drie droge jaren lag de focus nu echter bij het afvoeren van water door de extreme buien, die inmiddels in onder andere Limburg voor veel schade hebben gezorgd. De uitdaging van de pilot ligt dan ook bij een optimaal waterpeil. Daarom wordt er continu overlegd tussen de deelnemers onderling en het waterschap.

Wat hebben we tot nu toe gedaan. Ter voorbereiding in de zomer van 2021 4 stuwen geplaatst in Breklenkamp en zijn er peilbuizen geplaatst om de oppervlakte- en grondwaterstand te meten. Ook zijn bodemvochtsensoren geplaatst in verschillende lagen; voor zowel de hoog- als laaggelegen percelen. Na deze voorbereidende werkzaamheden is de pilot gestart. De deelnemers kunnen de data inzien via een portaal. Op het moment dat een peilwijziging nodig is kan het waterschap hiervoor een akkoord geven en kan een van de deelnemers deze ter plaatse doorvoeren. De pilot duurt twee jaar." (bron: Waterschap Vechtstromen)

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Breklenkamp (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- Algemeen: - Site van en over Lattrop en Breklenkamp.

- Nieuws: - Nieuws over Lattrop en Breklenkamp van de Buurtschapsraad op Facebook.

- Belangenvereniging: - Buurtschapsraad Lattrop-Breklenkamp behartigt de belangen van de inwoners richting gemeente Dinkelland. Ze beogen de ‘ogen en oren’ van het dorp te zijn om te weten wat er leeft en daar waar nodig actie op te ondernemen. De buurtschapsraad is ook de motor achter Noaberproat: diverse buurten houden regelmatig een ‘keukentafelgesprek’ om in klein verband actuele zaken onder de loep te nemen. De raad heeft ook samen met de gemeente het proces ‘Mijn Lattrop-Breklenkamp 2030’ in gang gezet, waarin ze met een brede groep mensen op zoek gaan naar het ideale toekomstbeeld en de weg daar naartoe. Samen met alle inwoners wil de buurtschapsraad werken aan behoud en waar mogelijk verbetering van de leefbaarheid van het dorp: een bruisend dorp in het groen waar het mooi wonen is voor alle generaties, waar de voorzieningen op peil zijn en waar de mensen elkaar weten te vinden, zowel op persoonlijk niveau als tussen de vele verenigingen en organisaties die in de kern actief zijn.

- Jongeren: - Jongerenvereniging PJO Lattrop is opgericht in 2012.

Reactie toevoegen