Bonaire

Gemeente
Bonaire
Kleine Antillen
Antillen

Bonaire

Terug naar boven

Status

- Bonaire is een eiland. T/m 9-10-2010 viel het onder de Nederlandse Antillen. Per 10-10-2010 is de Nederlandse Antillen als land opgeheven. Sindsdien hoort het eiland (net als Saba en Sint Eustatius) bij Nederland als 'bijzondere gemeente', formeel 'openbaar lichaam'.

- Zowel de provincie Noord-Holland als de provincie Zeeland hebben voorgesteld dat Bonaire, Saba en Sint-Eustatius tot hun provincie zouden gaan behoren. Een ander voorstel was dat de drie eilanden een aparte provincie zouden gaan vormen. De eilanden zijn uiteindelijk echter niet ingedeeld bij een bestaande of nieuwe provincie. De taken die normaalgesproken een provincie uitvoert, zullen deels door het rijk, deels door de 'openbare lichamen' zelf worden uitgevoerd.

- Onder Bonaire valt ook het kleine onbewoonde eiland Klein Bonaire.

- De hoofdplaats van Bonaire is Kralendijk. De oudste en enige andere nederzetting van het eiland is Rincon.

Terug naar boven

Ligging

Bonaire ligt in de Caraïbische Zee, O van Aruba en Curaçao, N van Venezuela. Het eiland behoort tot de eilandengroep de Kleine Antillen.

Terug naar boven

Statistische gegevens

Bonaire heeft ca. 22.000 inwoners op een oppervlakte van 288 km2. De meeste inwoners wonen in de hoofdplaats Kralendijk en de daar omheen gelegen wijken (ca. 20.000 inwoners). De overige inwoners wonen in het dorp Rincon.

Terug naar boven

Beschrijving

- Bonaire op Wikipedia.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- 5 van de 8 vuurtorens op Bonaire (Willemstoren (1838), Boca Spelonk (1909), Wecua, Seru Bentana (1927) en Klein Bonaire) zijn in 2012 gerenoveerd. Rijkswaterstaat is sinds 10 oktober 2010 verantwoordelijk voor het brandend houden van het licht van de vuurtorens (het elektrotechnisch onderhoud). Hiervoor zijn afspraken gemaakt met Radio Holland. Tijdens het onderhoud aan de vuurtorens blijven de lichten operationeel, zodat de schepen hiervan geen hinder ondervinden. Door de renovatie van 2012 isd de veiligheid voor de mensen die de vuurtorenlampen onderhouden verbeterd. Tegelijkertijd is het monumentale karakter van de gebouwen beter beschermd. Bij het onderhoud is ook gekeken naar - en zijn eventueel verbeteringen aangebracht op het gebied van - veiligheid, afsluitbaarheid, toegankelijkheid en visuele attractiewaarden van de torens. De overige vuurtorens op het eiland zijn die bij Fort Oranje (huidige toren uit 1932, voorheen hout), bij Punt Vierkant (huidige toren uit 1941, voorheen, sinds 1931, in hout) en bij Malmok.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- "Onderzoekers van Wageningen University and Research hebben duizenden foto's verzameld die op Bonaire zijn gemaakt om toeristische activiteiten te analyseren en de meest bezochte locaties te bepalen. Door de typen bezoekers te begrijpen en te onderzoeken hoe deze zich in de natuur gedragen, kan gericht marketing- en educatief materiaal worden gemaakt om de natuur te beschermen. Dankzij de moderne technologie wordt elke keer dat we een foto uploaden een kleine hoeveelheid gegevens bij de afbeelding gevoegd. Met de populariteit van sociale media laten we zo een spoor van digitale voetafdrukken achter. Onderzoekers kunnen nu duizenden foto's nemen en vervolgens met behulp van computeralgoritmen een gedetailleerde analyse uitvoeren die inzicht geeft aan beleidsmakers, toeristenorganisaties en natuurparkbeheerders.

Als we begrijpen hoeveel mensen een locatie bezoeken en gebruiken, kunnen er maatregelen worden genomen om mensenmassa's in de hand te houden, toeristisch gedrag in te schatten en mogelijk inzicht geven in de impact die dit kan hebben op de natuur. Als onderdeel van het WUR Kennisbasis-project ‘Natuurinclusieve planning op kleine tropische eilanden’ hebben onderzoekers van Wageningen Research ook foto's van Bonaire bestudeerd die zijn gemaakt en geüpload op Flickr." (bron en voor nadere informatie zie het artikel 'Using digital footprints to manage conservation efforts' (januari 2021) en het gelinkte rapport aldaar)

- "Als onderdeel van het WUR Kennisbasis-project ‘Natuurinclusieve planning op kleine tropische eilanden’ bestudeerden onderzoekers van Wageningen Research de relatie tussen stroomgebieden (en erosie) en de gezondheid van het rif voor het eiland Bonaire. Deze eind 2020 verschenen studie bewijst dat koraalriffen in de buurt van gebieden met een hoog erosierisico eerder tekenen van verslechtering van de gezondheid van de aangrenzende riffen vertonen. Nieuwe nadruk op het beheer van stroomgebieden zal van cruciaal belang zijn voor koraalrifbescherming."

- Wageningen University & Research (WUR) doet onderzoek en adviseert op het vlak van beheer van het Caribische deel van Nederland (= Bonaire, Saba en Sint Eustatius). Daarbij gaat het met name om thema's als integraal kustbeheer, beheer van koraalriffen, mangroves, herstel van zeegras, ecotoxicologie en monitoringsprogramma’s voor visserij. Ook worden studies uitgevoerd naar biodiversiteit van mariene en terrestrische soorten, variërend van zeezoogdieren, reptielen en zeevogels tot mariene benthos en vis. Op de gelinkte site vind je vele informatieve artikelen, studies en rapporten over de bedreigingen en kansen m.b.t. landschap, flora, fauna e.d. op de genoemde eilanden.

- Sinds eind 2012 is het Bonaire National Marine Park officieel ook een Nederlands Nationaal Park.

- In het wild loslopende ezels op Bonaire zijn een groot probleem voor natuur, economie, toerisme en klimaat. Waarom dat zo is en wat er aan gedaan gaat worden, kun je lezen onder de link.

- Het eiland herbergt ongeveer 200 grotten. Deze grotten zijn cruciaal voor verschillende belangrijke diersoorten, met name vijf soorten van de enige inheemse landzoogdieren van het eiland, de vleermuizen. Het Bonaire Caves and Karst Nature Reserve is een project dat gericht is op het duurzaam gebruik en de bescherming van het grottensysteem.

- "Rond Bonaire zijn in 2020 113 nesten van zeeschildpadden geteld. Een stijging van 27 procent ten opzichte van 2019. Dat is goed nieuws, want de drie soorten zeeschildpadden van dit eiland worden alle drie bedreigd." (bron en voor nadere informatie zie Wereld Natuur Fonds, december 2020)

- "Sea Turtle Conservation Bonaire (STCB) publiceerde onlangs haar jaarverslag 2019. Dat was een belangrijk jaar omdat nieuw onderzoek inzicht gaf in de lokale populaties van groene zeeschildpadden en karetschildpadden. Het begrijpen van jaarlijkse verschuivingen en langetermijntrends voor deze schildpadden zal belangrijke informatie opleveren voor het ontwerpen van instandhoudingsstrategieën voor de toekomst. STCB verzamelde van 2003 tot en met 2018 informatie over aantallen schildpadden en trends in de populaties. Vrijwilligers en medewerkers telden met behulp van methoden voor onderwateronderzoek zeeschildpadden aan de westkust van het eiland en van Klein Bonaire, een relatief klein en onbewoond eiland van zes vierkante kilometer groot. Uit de verzamelde gegevens blijkt dat de populaties groene zeeschildpadden en karetschildpadden stabiel zijn, met aantallen die schommelen rond de respectievelijk 500 en 70 dieren. Helaas zijn er niet genoeg gegevens van de oostkust om conclusies te trekken. STCB hoopt medio 2020 te beginnen met het onderzoeken van de oostkust."

- Koraalduivels vormen een grote bedreiging voor mariene ecosystemen waar ze van nature niet voorkomen. Uit onderzoek is gebleken dat koraalduivels een negatieve invloed hebben op de soortenrijkdom en dichtheid van inheemse rifvissen. Koraalduivels planten zich het hele jaar voort, waarbij vrouwtjes elke vier dagen tot 30.000 eieren leggen. Hun razendsnelle voortplanting, in combinatie met hun grote eetlust en gebrek aan predatie, geeft de koraalduivel een concurrentievoordeel ten opzichte van inheemse soorten. De koraalduivel is in 2009 voor het eerst gespot voor de kust van Bonaire. Sindsdien werkt STINAPA nauw samen met een groep toegewijde vrijwilligers om deze invasieve soort, die van nature niet in het Caribisch gebied voorkomt, te monitoren en te beheersen. Anno 2019 zijn de in de afgelopen jaren onderzoeks- en verwijderingsmethoden erin geslaagd de populatie van koraalduivels rondom het eiland tot een minimum te beperken binnen recreatieve duiklimieten. Gebieden die ontoegankelijk zijn voor duikers, zoals het beschermde reservaat, moeten nog altijd worden gemonitord door STINAPA medewerkers. Dankzij het harde werk van BNMP en zijn toegewijde groep vrijwilligers zijn lokale populaties van koraalduivels onder controle gehouden. (bron en voor nadere informatie zie het artikel 'Een decennium van koraalduivelbeheer op Bonaire', april 2019)

- Dolfi Debrot, tropisch zeebioloog bij IMARES, onderzoekt wat er moet gebeuren om de unieke natuurgebieden op Bonaire, St. Eustatius en Saba, sinds 10-10-2010 'bijzondere gemeenten van Nederland', te beheren:

Koraal ontstressen. 'De koraalriffen van Bonaire zijn de mooiste van het hele Caribisch gebied', vertelt Debrot. 'Helaas hebben ook daar de koralen te kampen met coral bleaching: ze verbleken, waarschijnlijk door een samenspel van watervervuiling, opwarming en verzuring van het zeewater. Maar als de koraalriffen nog érgens gered kunnen worden, dan is het wel hier', meent Debrot. 'Aan zaken als de opwarming kunnen we ter plekke natuurlijk niet zo gek veel doen, maar Nederland moet wel de lokale stressfactoren voor het koraal zo goed mogelijk wegnemen. Daar wordt ook aan gewerkt. Er is een rioolwaterzuiveringsinstallatie in aanbouw. Bovendien zijn er visreservaten, en er komen gebieden waar beperkingen gelden voor het ankeren van schepen. Die trekken met hun ankers het koraal kapot. 'Ook kijken we naar zaken als opwarming en zeespiegelstijging. Die hebben consequenties voor de ecosystemen op het land, maar ook voor de koraalriffen, en dús voor het toerisme en de kustverdediging.'

Oprukkend bos bedreigt zeegras. Een mooi voorbeeld is de Lacbaai op Bonaire: een lagune van acht vierkante kilometer met zeegrasvelden en mangrovebos. Het gebied kampt met problemen. Het groeiende aantal toeristen is er daar een van, maar ook de vitaliteit van de mangrovebomen laat te wensen over. Dat aan de landzijde mangroves afsterven, is een normaal proces bij dergelijke kustbossen. Ver van zee bezinkt het meeste sediment waardoor de mangroves uiteindelijk nauwelijks nog in het water staan en het loodje leggen; ter compensatie groeit aan de zeezijde het bos juist langzaam aan, de lagune in. Met beide processen is er op dit eiland een probleem. Door erosie spoelt er veel bodemmateriaal van het eiland het bos in, waardoor de levensomstandigheden voor de bomen veel sneller dan normaal verslechteren. Dat proces wordt versterkt door de mest en begrazing van illegaal loslopende ezels, geiten en schapen.

Aan de zeekant bedreigt het oprukkende bos de zeegrasvelden. Die zijn essentieel voor de schildpadden van het eiland. 'Wanneer dit zo doorgaat, komen het bomen uiteindelijk tot in de monding van de baai te staan, waarna ze niet meer verder kunnen groeien vanwege het ruwere water. Dan verdwijnen dus uiteindelijk én de zeegrasvelden én het mangrovebos. Op verzoek van het ministerie van LNV bekijkt Imares samen met het Bonaire National Marine Park wat er moet gebeuren. We hebben onder meer besloten een pilot-project uit te voeren waarbij we op twee plaatsen sediment wegbaggeren om het bos te regenereren. Bovendien komt er een hek om het vee weg te houden.'

Nuttig voor de mens. Binnen de werkgroep zet Debrot zet zich vooral in om het natuur- en het biodiversiteitsbeleid te verbeteren 'Iedereen kent natuurlijk de zeeschildpadden, maar de eilanden en de wateren eromheen herbergen heel veel zeldzame soorten. Het Caribisch gebied heeft een groot aantal endemische levensvormen, soorten die exclusief zijn voor een van de eilanden. Daar zitten nogal wat slakkensoorten bij, maar bijvoorbeeld de bekende suikerdief op Bonaire is een aparte ondersoort van dit in het Caribisch gebied algemene vogeltje.'

Zeldzame planten- of diersoorten behouden, is niet alleen nodig vanuit het oogpunt van biodiversiteit, vindt Debrot, maar ook vanwege hun potentiële nut voor de mens. 'Veel organismen op het rif zitten vastgegroeid. Om te voorkomen dat ze aan rovers ten prooi vallen, moeten ze zich beschermen, bijvoorbeeld met gifstoffen. Artsen en onderzoekers krijgen steeds meer belangstelling voor deze bioactieve stoffen. Een antibioticum dat is ontdekt in een zakpijp uit de zee bij Bonaire is nu jaarlijks een multi-million dollar business.' (bron: Resource.wur.nl, 10-10-2010)

- "Na veertig jaar is de status van de Sabal palm op de eilanden Bonaire en Curacao opnieuw in kaart gebracht. De Sabal-palm, of Kabana zoals die lokaal bekend is, is de enige inheemse palmboom die op deze eilanden voorkomt. Op beide eilanden komt de Sabal-palmpopulatie alleen voor in zeer beperkte verspreidingsgebieden. De bevindingen van de recente studie hebben ertoe geleid dat de onderzoekers vier belangrijke aanbevelingen hebben voor het ontwerpen van een succesvolle beschermingsstrategie voor deze palmen.

Ten eerste raden ze aan om wilde herbivoren actief te beheren in het gebied van de palm. Op Bonaire zou dit de constructie kunnen zijn van een 3,5 kilometer lange omheining die langs de omtrek van het Lima-gebied loopt om de hele Sabal-palmpopulatie in het Lima-gebied te omsluiten. Ten tweede raden ze aan om een uitgebreider monitoringplan op te zetten om de gezondheid en rekrutering van deze palmen te volgen en om belangrijke indicatoren voor verandering in toekomstige populaties te bieden. Ten derde wordt aanbevolen dat het eiland deze palmen actief gaat kweken in andere delen van het eiland om de totale populatie te verbeteren. Ten slotte moet het succesvolle beheerprogramma van het Christoffelpark worden voortgezet, aangezien deze studie de grote impact laat zien die een afname van het aantal wilde grazers heeft.

Toekomst van de lokale flora. De vrij rondlopende grazende dieren op Aruba, Curacao en Bonaire maken vaak deel uit van de iconische charme van de eilanden. Echter, voor een succesvolle toekomst van de endemische soorten op het eiland, voor zowel planten als dieren, is er een evenwicht nodig binnen het ecologische vermogen van de natuur. Deze studie laat zien hoe actief beheer van deze wilde grazende dieren de vegetatie van het eiland drastisch kan verbeteren. Inzicht in de impact van elke soort op het ecosysteem helpt bij het ontwerpen en implementeren van beheerplannen om een gezonde toekomst voor de eilanden te verzekeren." (bron en voor nadere informatie zie Nature Today, maart 2021)

Zeldzame zeenaktslak
"Recentelijk is Aegires sublaevis, een zeldzame naaktslak, gedocumenteerd op Bonaire. Deze naaktslak is nergens anders in het Caribisch gebied vastgelegd. De bijzondere ontdekking toont de diversiteit - bekend en onbekend - van de riffen die sinds 1979 worden beschermd. Dit benadrukt nog eens waarom rifbehoud van vitaal belang is. Zeenaaktslakken, een soort weekdieren, fascineren zowel biologen als duikers over de hele wereld. Het is een gevarieerde groep, waarvan de soorten bekend staan om hun diverse kleuren, vermogen tot fotosynthese en soms kannibalistische gedrag. Hierdoor hebben ze een gepassioneerde aanhang van zowel onderwaterfotografen als wetenschappers. Forums over de hele wereld verenigen onderzoekers, wetenschappers en fotografen in hun zoektocht om deze kleine wezens te ontdekken en te documenteren. Het is via zo'n forum dat onderzoeker Dr. Leslie Wilk, co-auteur van Reef Creature Identification: Florida Caribbean Bahamas, Tricia O'Malley, een amateur- onderwaterfotograaf, opspoorde omdat ze de enige bekende foto's in het Caribisch gebied had van de zeldzame naaktslak Aegires sublaevis. "Ik noemde de naaktslak liefkozend 'Glow Cheese', omdat ik de juiste identificatie niet kon vinden. De schitterende gele kleur en de vlekkerige huid deden me denken aan een blok Zwitserse kaas. Ik vond het geweldig om hem te ontdekken op de Cliff-duikplek - een van mijn favoriete locaties voor macroleven en nachtduiken", zegt O'Malley." (bron en voor nadere informatie zie Nature Today, 30-12-2021)

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Bonaire (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- Immaterieel erfgoed: - Tijdens de jaarlijkse bijeenkomst van lidstaten van de Unesco Conventie Immaterieel Erfgoed in september 2020 is de Bonairiaanse organisatie FUHIKUBO geaccrediteerd als Ngo. Dit geeft de organisatie internationale erkenning voor het werk dat de stichting almeer dan 30 jaar verricht op het gebied van documentatie om het Immateriële Culturele Erfgoed van Bonaire en de andere eilanden van de voormalige Nederlandse Antillen veilig te stellen.

Reactie toevoegen