Arkel is een dorp in de provincie Zuid-Holland, in grotendeels de streek Alblasserwaard, deels de streek Vijfheerenlanden, gem. Molenlanden. Het was een zelfstandige gem. t/m 1985. In 1986 over naar gem. Giessenlanden, in 2019 over naar gem. Molenlanden.
Gemeente Arkel anno ca. 1870, kaart J. Kuijper. Het dorpsgebied van Arkel ligt grotendeels in de Alblasserwaard, maar O van het oude Merwedekanaal ligt ook nog een stuk dorpsgebied in de Vijfheerenlanden. (collectie www.atlasenkaart.nl)
Arkel wordt in 983 voor het eerst vermeld, en heeft daarom in 1983 het 1.000-jarig bestaan gevierd. En iedere vijf jaar is er een feestweek in het dorp, vandaar in 2018: Arkel 1035. (© www.arkel1000.nl)
Arkel, gemaal
Arkel, jachthaven aan de Linge
Het Merwedekanaal bij Arkel, met de Rijksstraatwegbrug
Molen Jan van Arkel in Arkel spiegelt zich in het Merwedekanaal
Over het Zederikkanaal zien we de achterzijde van de huizen aan de Dam in Arkel
De Hervormde kerk van Arkel is een mooie koepelkerk, hij staat aan het Kerkeind en het is een rijksmonument
- Arkel is een dorp in de provincie Zuid-Holland, in deels de streek Alblasserwaard, deels de streek Vijfheerenlanden*, gemeente Molenlanden. Het was een zelfstandige gemeente t/m 1985. In 1986 over naar gemeente Giessenlanden, in 2019 over naar gemeente Molenlanden.
* Voor een toelichting en visualisering, zie de kaart elders op deze pagina.
- De gemeenten Molenwaard en Giessenlanden zijn in 2019 gefuseerd tot de gemeente Molenlanden. Volgens veel inwoners van Arkel was dit een kans om een bestuurlijke 'weeffout' uit het verleden te herstellen. Om vele redenen zou het volgens hen logischer zijn om het dorp door grenscorrectie aan de gemeente Gorinchem toe te voegen. Inwoner Berend Buddingh' zet de argumenten daarvoor op een rijtje in zijn ingezonden brief in Het Kontakt d.d. 25-10-2016. Hij stelt daarin o.a.: "Dit dorp hoort sociaal-cultureel én politiek bij het naastgelegen Gorinchem." En: "De christelijk-sociale dynamiek van de nieuwe gemeente (Molenlanden, red.) moet je niet laten ophouden door het altijd tegenstribbelende Arkel, de ontwikkelsnelheid niet laten vertragen door die dwarse stadswijk aan de oostgrens." - Ook de gemeente Gorinchem pleit hiervoor in een brief aan de Tweeder Kamer d.d. 20-12-2017. - Lees hier de reactie van Berend Buddingh' daarop. - Ook leden van werkgroep De Ontkoppeling hebben op 31 januari 2018 bij de herindelingscommissie van de Tweede Kamer gepleit voor de overgang van het dorp naar de gemeente Gorinchem.
- Wapen van de voormalige gemeente Arkel.
- Onder het dorp Arkel valt ook de buurtschap Rietveld en een deel van de buurtschap Achterdijk. Ook ‘Arkelsche Dam’ staat in oude bronnen als buurtschap, maar dat betreft het huidige dorp, waarvan de kern vroeger meer zuidelijk lag.
Terug naar bovenOudere vermeldingen
999 kopie 12e eeuw Arclo, 10e-11e eeuw in Arkloa, latere 11e eeuw Arkalo, ca. 1200? kopie 14e eeuw Arkele, 1e kwart 13e eeuw Harkele, 1284 Arckel, Arkel (ook vanaf 1419), Arcle, 1321 Arcle, 1407 Arckel. De oudste vermelding dateert kennelijk uit 983, want in 1983 heeft het dorp het 1000-jarig bestaan gevierd (d.w.z. het is gebruikelijk dat men dit relateert aan de oudste vermelding; in werkelijkheid zijn plaatsen, zo ook hier, vaak ouder). In het centrum van het dorp is Plein 983 hiernaar genoemd.
Naamsverklaring
Samenstelling met lo 'licht, open bos', met mogelijk de in het rivierengebied optredende betekenisverschuiving naar 'hoogte', en een onduidelijk eerste deel, dat wel in verband wordt gebracht met ark of arke in de secundaire betekenis 'kleine sluis of val- of schuifdeur van de sluis', waarvoor zie Ark. In combinatie met lo is dit semantisch merkwaardig, tenzij men voor lo de betekenis 'water' aanneemt. Arkel was de naam van een van de kwartieren van Antwerpen (omgeving Lier, België) en is nog steeds die van een buurschap in het noordwestelijk deel van Bentheim (Niedergrafschaft, Duitsland). Deze parallellen maken een verklaring uit ark 'sluis' onwaarschijnlijk. Een alternatieve verklaring gaat voor het eerste deel uit van het Germaanse arga-* 'erg, slecht, waardeloos' en hecht aan deze plaatsnaam de betekenis 'minderwaardig bos'. In vergelijking met Archem denkt men ook aan de persoonsnaam Arho.(1)
* Gereconstrueerde vorm.
Het dorp Arkel ligt direct N van de stad Gorinchem, aan de Linge en het Merwedekanaal.
Terug naar bovenIn 1840 heeft de gemeente Arkel 89 huizen met 589 inwoners, verdeeld in het gelijknamige dorp 67/458 (= huizen/inwoners) en polder Rietveld 22/131. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 1.400 huizen met ca. 3.400 inwoners.
Terug naar boven"Arkel is gelegen op en nabij een natuurlijke zandhoogte die de eerste bewoners enige bescherming zal hebben geboden tegen het water dat in deze streek zo’n grote invloed op het leven en werken van de mens heeft gehad. Nog in 1817 en 1820 overstroomden gedeelten van de gemeente. Waarschijnlijk was er al in de Romeinse tijd, maar in elk geval vóór het jaar 1000, sprake van bewoning. De oudste sporen van bewoning zijn nabij de kerk gevonden. De allereerste kerk zou in 641 zijn gebouwd. Daar zijn echter geen bewijzen van. Buitendijks bij die kerk, in de Vrouwenwaard, zou ook de eerste burcht van de Heren van Arkel hebben gestaan. De stenen van deze burcht zijn in de 13e eeuw opnieuw gebruikt, toen zij hun burcht buiten Gorinchem bouwden. Tussen 1449 en 1558 stond op Rietveld het nonnen klooster Mariënhage, ook wel Oudenhage genoemd. Het convent is rond 1558 naar Utrecht verplaatst. De huidige Koepelkerk dateert van 1855.
De Bazeldijk, waaraan het dorp en de voormalige gemeente grotendeels is gelegen, werd door Napoleon verheven tot Heirweg. In 1811 werd de Arkelse dijk opgenomen in de wegenlegger van het Keizerrijk als onderdeel van de route Parijs- Amsterdam. Het scheepvaartverkeer kreeg in de jaren 1823-1825 een betere doorgang bij Arkel doordat, de Zederik werd verbeterd, waardoor het Zederikkanaal ontstond. Na de verbetering en vergroting van het kanaal tussen 1890 en 1893 ging men de waterweg Merwedekanaal noemen. Ook stopte er in die tijd de eerste trein. In het station was tevens een telegraafstation gevestigd.
De bevolking van Arkel leefde voornamelijk van landbouw en veeteelt. De gemeenteverslagen melden naast een groot areaal aan wei- en hooiland vooral aardappelen, suikerbieten en graan als gewas. Een proef met bloembollenteelt in de gemeente was geen lang leven beschoren. Daarmee werd in 1910 gestart, maar in 1914 wordt geen bloembollenteelt meer vermeld. Daarnaast waren er blijkbaar veel winkels in het dorp. In 1911 meldt het gemeenteverslag: “Door het grote aantal winkels levert de winkelnering hier geen bestaan op”.
Industrie was er weinig. In 1921 werden als “fabrieken” gemeld: de stoomgemalen van het Rijk en de Gecombineerde polders Nieuwland en Leerbroek die in de jaren 1870 waren gebouwd. Verder werden genoemd zuivelfabriek De Linge en houtbewerkingsbedrijf H.C. Gaikhorst. In 1921 wordt tevens vergunning afgegeven voor de stichting van het bedrijf N.V. Betondak. In 1925 wordt besloten tot elektrificatie van de gemeente en in 1926 wordt de eerste straatverlichting geplaatst. In 1933 wordt de gemeente aangesloten op het drinkwaterleidingnet van De Lingemond uit Leerdam.
Tot 1811 is het dorp een zelfstandige bestuurlijke eenheid, die echter onder zware invloed staat van de stad Gorinchem. Zo oefent de vroedschap van die stad diverse heerlijke rechten uit. Een uit 1805 daterende conceptovereenkomst met Gorinchem spreekt van de uitvoering van de rechtspraak door de schepenen van de stad. Dit was voor de omwenteling van 1795 ook gebruikelijk geweest. In 1811 wordt de gemeente samengevoegd met enkele andere gemeenten tot de nieuwe gemeente Kedichem. Als gevolg van de vaststelling van een provinciaal reglement op het bestuur ten plattelande op 9 oktober 1816 wordt deze gemeente weer opgesplitst, en wel in de gemeenten Spijk, 'Kedichem en Oosterwijk' en 'Arkel en Rietveld'. In 1829 is de aanduiding 'en Rietveld' vervangen door 'c.a.', en nog weer later wordt ook het 'c.a.' eraf gehaald. Sindsdien is de dorpsnaam tevens de gemeentenaam.
De gemeente Arkel heeft aanvankelijk geen eigen gemeentehuis. Het gemeenteverslag van 1855 meldt: “Het schoolhuis is het eenigste gebouw van de gemeente, want de toren die vroeger mede onder de gemeente eigendommen was gerangschikt, is gebleken niet aan de gemeente maar aan de Hervormde kerk alhier te behooren”. Het Rechthuis van de gemeente is aan het begin van de 19e eeuw gehuisvest bij Gerrit Muilwijk. Hier vinden de raadsvergaderingen plaats. In 1910 koopt de gemeente een uit 1875 daterende woning aan en richt deze in als gemeentehuis. De secretarie is echter slechts op dinsdag en vrijdag ’s morgens geopend.
De gemeenteadministratie wordt sinds 1909 gezamenlijk gevoerd met de gemeente Kedichem in de gemeentelijke secretarie aldaar. In 1957 ontstaat daarover zelfs nog een conflict met de gemeente Kedichem. Dan neemt de gemeente Arkel namelijk een nieuw gemeentehuis in gebruik, dat mede voor de administratie van Kedichem zou worden gebruikt. De gemeente Arkel heeft echter nooit betaald voor de dienstverlening door de gemeente Kedichem, terwijl omgekeerd voortaan wel een vergoeding wordt gevraagd.
Voor het onderwijs is er aanvankelijk een gemeenteschool. In 1881 worden het oude schoolgebouw en de onderwijzerswoning afgebroken om plaats te maken voor nieuwbouw. In 1916 wordt de school ingrijpend verbouwd. Een brandspuit bezit men in Arkel aanvankelijk niet. Het gemeenteverslag over 1850 meldt dat zo nodig gebruik wordt gemaakt van een spuit uit Gorinchem. In 1895 wordt een zuig-pers-brandspuit aangeschaft. Verder zijn er in die tijd 3 brandhaken en 20 emmers aanwezig. Tussen 1926 en 1946 wordt een brandspuit in samenwerking met de N.V. Betondak gebruikt. Het dorp kende een brandweerplicht. Op grond van een plaatselijk verordening werden de brandweerlieden aangewezen. De eerste recreatieve voorziening krijgt de gemeente in 1935. Zwemvereniging De Linge opent dan een zwembad in buurtschap Rietveld." (© Historische Vereniging Arkel en Rietveld)
Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van dit dorp, kun je terecht bij de volgende instantie en sites:
- "Historische Vereniging Arkel en Rietveld heeft ten doel: het wekken en onderhouden van belangstelling voor de geschiedenis van haar werkgebied; het verrichten en doen verrichten van historisch onderzoek en inventarisatie met betrekking tot het werkgebied; het aanleggen, beheren of laten beheren van (een) collectie(s) van oudheidkundige of volkskundige voorwerpen; het behoud en het beschermen tegen aantasting in de ruimste zin van karakteristieke, historisch gegroeide bebouwing, alsmede van de landschappelijke waarde van het werkgebied.
De vereniging beoogt deze doelen te bereiken door o.a.: het verstrekken van voorlichting en al dan niet gevraagde adviezen aan bevolking en instanties, zowel particulier als overheid, met name omtrent de in de doelstelling omschreven zaken; het houden van vergaderingen; het organiseren van lezingen; het houden van tentoonstellingen; het attenderen op historisch schoon in Arkel en omgeving en het behoud ervan; het uitgeven of doen uitgeven van geschriften, dan wel het verlenen van medewerking daaraan.
De middelen die de vereniging aanwendt om het doel te bereiken omvatten onder meer: het uitgeven van een verenigingsblad; het beschikbaar stellen en bijhouden van een website; het (laten) geven van presentaties; het organiseren van excursies; het uitgeven van boeken; het bijhouden van een fotoarchief; het verzamelen, bewerken en toegankelijk maken van gegevens die nuttig zijn voor familie- en/of stamboomonderzoek; het deelnemen in overkoepelende organisaties; het samenwerken met organisaties die relevant zijn voor het bereiken van de doelstelling. Ook willen wij een ontmoetingspunt zijn voor allen die hun kennis van de boeiende geschiedenis van Arkel en zijn omgeving willen verbreden en verdiepen en dit met ons willen delen."
De vereniging maakt gebruik van diverse gebouwen c.q. ruimtes: het Kaaspakhuis (verenigingsgebouw met exposities); het Pekellokaal (etalageruimte, werkplaats en bergplaats); het Boothuis (expositieruimte voor de visboot); depotruimtes (opslag, archief). De drie eerstgenoemde ruimtes bevinden zich dicht bij elkaar, op het terrein van de voormalige melkfabriek De Linge aan de Folkertsstraat. Genoemde ruimtes, met uitzondering van het Boothuis, zijn niet in eigendom van de vereniging en worden gehuurd. Het Kaaspakhuis is, na twee jaar hard klussen, per 4 september 2013 geopend. Het Pekellokaal is toen opnieuw betrokken. Ook het historisch archief van de voormalige gemeente is ondergebracht in het Kaaspakhuis. Men komt er iedere dinsdagavond bijeen. Ook als bezoeker ben je er dan welkom. In de zomermaanden graag telefonisch een afspraak maken.
Het Kaaspakhuis bestaat uit een beneden- en een bovenverdieping. Op de benedenverdieping is een gedeelte gewijd aan de kaasbereiding. Je vindt er ook een historische schoolklas, er is een vitrine met in Arkel gedane archeologische vondsten en er zijn wisselende tentoonstellingen van uiteenlopende aard. Op de bovenverdieping kun je zien hoe een woning er in de jaren dertig heeft uitgezien. Er is een winkel uit die tijd en er is een tentoonstelling over de Tweede Wereldoorlog. Ook de zendapparatuur van Ad van Buuren is hier tentoongesteld. En er bevindt zich het pronkstuk van de vereniging: de 'burgemeesterskamer'. Hier staat het meubilair opgesteld dat destijds is gebruikt door burgemeester Scheffer. In deze kamer is ook een gedeelte gewijd aan het kerkelijk leven van het dorp.
- Canon* van Arkel.
* Een canon beschrijft de geschiedenis van een plaats of streek in een aantal - in dit geval 20 - in de geschiedenis van die plaats of streek van belang geweest zijnde thema's, in chronologische volgorde.
- Van 1921 tot 2011 is de firma Betondak in Arkel actief op het bedrijventerrein tussen Stationsweg/Bazeldijk en het Merwedekanaal. De firma maakt o.a. betonbuizen, trottoirtegels, betonelementen voor woningen, straatkolken, tunnels, lantaarn- en heipalen. Door stagnatie van bouwprojecten in de woningmarkt komt het bedrijf in de problemen. In 2009 wordt de productie stilgelegd, in 2011 sluit het bedrijf definitief zijn deuren. Er worden plannen gemaakt voor herontwikkeling van het terrein. Er is plaats voor ca. 150 woningen. Inwoners en andere betrokkenen wordt gevraagd mee te denken en ideeën aan te leveren. Op de Facebookpagina Betondak Idee (en de aldaar gelinkte site) vind je actuele informatie over het project.
Terug naar boven- Arkel heeft 9 rijksmonumenten.
- Arkel heeft 14 gemeentelijke monumenten.
- Hervormde (PKN) Koepelkerk (Kerkeind 29). - Geschiedenis Koepelkerk.
- Rehobothkerk (Gereformeerd PKN), Folkertstraat 10.
- Rk kerk St Franciscus, dr. Dreeslaan 10 (RK gemeenschap “Vicariaat Land van Giessen en Linge”).
- Molen 'Jan van Arkel' (Vlietskade 1004) is een achtkante korenstellingmolen met een gemetselde onderbouw. Een Utrechtse aannemer zag in 1851 kans twee overbodig geworden achtkantige houten poldermolens uit het Noord-Hollandse Schermerhorn te verbouwen tot korenmolens; een in Soest en de andere in Arkel. Om boven de bebouwing uit te komen werd een 12,80m hoge achtkante stenen onderbouw met woning gebouwd met erboven een zwichtstelling en een eikenhouten met riet gedekte achtkantige romp. Van 1851 tot net voor de Tweede Wereldoorlog was er nog een stel stenen aanwezig om eikenschors te vermalen voor de Gorinchemse leerlooierijen. Molenaar C. Scherpenisse, die vanaf 1927 eigenaar was, kreeg veel concurrentie te verduren van de grote meelfabrieken.
Toen de molen in 1946 te koop werd aangeboden stelde de burgemeester alles in het werk om de molen met donaties en leningen in gemeentebezit te krijgen. Een jaar later lukte dat en werd het kruirad vervangen door een kruilier. Tot 1952 was een gedeelte van de molen onder de stellingzolder bewoond. Daarna ging de voormalige eigenaar Scherpenisse als huurder weer op windkracht malen. Vanaf 1955 werd bij windstilte een dieselmotor ingezet om graan te malen ten behoeve van veevoer. Na de oorlog werd er niet meer gemalen voor de plaatselijke bakkerijen. In 1960 onderging de molen een uitgebreide restauratie aan onder andere stelling, steenrondsel, staartbalk, kruiwerk en rietdek. Het maalbedrijf is tot 1970 in werking gebleven. In 1978/79 zijn opnieuw belangrijke herstellingen aan onder meer stelling, staartbalk, kapzolder, steenkuip en rietdek uitgevoerd. In 1991 komt de Jan van Arkel als eerste korenmolen in beheer van de regionale molenstichting SIMAV en ondergaat zij een restauratie aan de romp, het binnenwerk en de vloeren. Tegenwoordig is de molen het kantoor van een aantal ondernemers. De molen is iedere 4e zaterdag van de maand van 13-16 uur geopend voor bezoekers en ook op andere zaterdagen, mits een bord bij de molen dit aangeeft.
- De Arkelse Dam is gelegen N van het dorp, aan de Linge en het Zederikkanaal. Hier bevindt zich een sluis (de Zederiksluis, gebouwd 1819) en inrichting om bij hoge waterstanden het water uit het Zederikkanaal in de Linge te lozen.
- Voormalig stoomgemaal aan de Arkelse Dam. De installatie van dit gemaal bevindt zich tegenwoordig in het stoomgemaal van Cruquius.
- Overige bezienswaardige panden: Stationsweg 1, 33, 39 (1764). Klinkert 1. Sluisweg 4. Schotdeuren 44. Dam 1 (voormalig raadhuis), 3, 4, 27. Schoolstraat 8. Kerkeind 9 (1741), 20, 23, 27. Onderweg 30, met op de gevel het wapen van Arkel met zwaan. Vlietskade 34.
- Het in 1989 onthulde monument op Plein 983 herinnert de inwoners aan de bezettingsjaren 1940-1945. Het beeld symboliseert de aanval van Duitsland (de arend) op Arkel (de zwaan, die deel uitmaakt van het dorpswapen). Het monument herdenkt met name Frans Adriaan de Bruijn, die op 27-2-1942 tijdens de Slag om de Javazee is omgekomen.
Terug naar boven- Rommelmarkt (op een zaterdag in april).
- Koningsdag.
- Vlooienmarkt: laatste zaterdag van mei.
- Braderie: 1e zaterdag in juli.
- Jaarlijks is er in Arkel gedurende 4 dagen in de zomervakantie Timmerdorp De Doe-Rakkers, waar kinderen van groep 3 t/m 8 van de basisschool allerlei bouwwerken in elkaar knutselen. De kinderen maken deze bouwwerken in groepen van ca. 12, daarbij begeleid door ouders/verzorgers. De eerste en tweede dag word er gebouwd en vanaf de tweede dag kan er ook geschilderd worden. Uiteraard doen ze dit alleen met latexverf, dus volledig op waterbasis en niet schadelijk voor het milieu. Op de avond van de derde dag word de prijs uitgereikt aan de groep die volgens de jury het meest inventief en origineel omgegaan is met het thema, maar ook word er gelet op de activiteit van de kinderen zelf, zodat niet de begeleiders de bouwwerken maken maar de kinderen. Natuurlijk is er dan ook de bezichtiging door ouders/verzorgers, opa’s en oma’s en andere belangstellenden. De laatste dag wordt er voor de kinderen, begeleiders, ouders en verzorgers een afsluitende activiteit georganiseerd.
- Feestweek Arkel (in september, 1x in de 5 jaar, in de jaren eindigend op 3 en 8). In de jaren dat er geen Feestweek is, zijn er andere evenementen.
- Als het in de winter hard genoeg vriest, kun je in Arkel schaatsen op natuurijs bij IJsvereniging Keulsche Vaart. Jong en ouder genieten hier al sinds 1895 van deze mooie traditie.
Terug naar boven- Natuurtuin en Vlindertuin De Punt en Wereldwinkel De Punt zijn gevestigd op een stuk grond van ca. 3.500 m2, met bloemen en ecologische moestuin.
- Kringloop Giessenlanden in Arkel wil werken aan een duurzame samenleving en wil investeren in een zorgzame samenleving. Zij gaan voor: hergebruik van producten en het stimuleren daarvan; verkleinen van milieuschade; een werkplek voor mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt; duurzame, gebruikte en kwalitatief goede spullen tegen scherpe prijzen. Je kunt elke dag tijdens openingstijden (maandag 13:00-16:30 uur, dinsdag t/m vrijdag 10:00-16:30 uur, zaterdag 10:00-16:00 uur) producten brengen en natuurlijk ook kopen. De koffie staat klaar in de gezellige leeshoek.
- "Van klein tot groot, van 0 tot 100 jaar genieten hier in de zomer van het leukste zwembad van de regio. Ouders met kinderen tot 4 jaar zitten vaak rondom het spetterbad. Rond de zwembaden zijn ruime grasvelden waar je heerlijk kunt zonnen of spelen op de trampoline, klimrek of glijbaan. Het goed onderhouden terrein is niet te groot en daardoor heel overzichtelijk en veilig. Speciaal voor senioren is er het eerste uur na opening gelegenheid om baantjes te trekken." Aldus de site van Openluchtzwembad De Tobbe.
- Markt: vrijdag 8.00-12.30 uur, op Plein 983.
- Nieuws van de winkeliers in Arkel op Facebook.
- De speeltuin aan de Fagotstraat was in 2017 hard aan vervanging en vernieuwing toe. Dat is dan ook gebeurd. Onder de link kun je lezen en zien wat er gedaan is.
- Watersportvereniging De Gors in Arkel heeft ruim 400 leden en beheert een jachthaven aan de Linge, waar passanten ook welkom zijn. In de grote haven is ruimte voor 110 boten met een maximum lengte van 12 meter. De kleine haven biedt plaats aan 65 open boten en aan ca. 40 roeibootjes. Verder is er een kano-rek en kan er een beperkt aantal trailers worden gestald. Aan de buitensteiger is tevens plaats voor een aantal boten langer dan 12 meter. Als je alleen een dagtochtje wilt maken, kun je tegen betaling gebruik maken van de trailerhelling.
- Werkgroep Prachtlint heeft in 2016 een plan gemaakt voor beplanting van de bermen van de Vlietskade in Arkel. Sinds de aanleg van het fietspad was dit een erg kale weg. Op 5 november 2016 (de landelijke Natuurwerkdag) hebben ze er struiken en bomen geplant die goed zijn voor vlinders, bijen, vogels en natuurlijk ook mensen.
Terug naar boven- Fotoreportage van Arkel van fotograaf Martin Stevens.
Terug naar boven- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Arkel (online te bestellen).
Terug naar boven- Algemeen: - Site van en over Arkel.
- Nieuws: - Nieuws uit Arkel van de Dorpsraad op Facebook.
- Belangenorganisatie: - "In de afgelopen jaren zijn diverse projecten in het dorp opgestart en afgerond. De in 2012 opgerichte Dorpsraad Arkel speelt steeds een wisselende rol bij deze projecten. De ene keer is zij initiator, dan weer verbinder, dan weer adviseur en in sommige gevallen wordt de dorpsraad alleen geïnformeerd over projecten van anderen. Deze variatie aan rollen heeft er mede toe geleid dat vanuit de dorpsraad vaak ad-hoc op projecten wordt ingespeeld. Gezien de huidige trends en ontwikkelingen in en om het dorp is het wenselijk om vooruit te durven kijken. Ook in het licht van de gemeentelijke herindeling in 2019 is het gewenst om de identiteit van het dorp en wat belangrijk gevonden wordt, vast te leggen. Hierdoor is de behoefte ontstaan aan meer structuur, zodat de dorpsraad ook naar buiten toe de rode draad in de visie duidelijk kan maken. Deze rode draad wordt weergegeven in de vorm van het Dorpsontwikkelingsplan (DOP).
"Wat doet de dorpsraad wel en niet? De leden van Dorpsraad Arkel zetten zich als vrijwilliger in voor een leefbaar dorp. Via nieuwsbrieven, de website en een maandelijks inloopuurtje houden ze de inwoners op de hoogte houden van waar de dorpsraad zich mee bezig houdt. De dorpsraad heeft ruimte voor nieuwe leden. De dorpsraad is geen verlengstuk van de gemeente en heeft ook geen politieke bemoeienis. Wel signaleren we wat er in het dorp leeft en dat nemen we mee in contacten met de gemeente en andere betrokken instanties."
- Buurtvereniging: - Buurtvereniging Wilhelmientje is opgericht in 2007.
- MFC: - Multifunctioneel centrum MFC De Lingehof is geschikt voor zowel sport-, culturele als maatschappelijke doeleinden. Daarnaast biedt De Lingehof diverse ruimtes voor feestelijke en zakelijke doeleinden. Volgens hun site kun je er ook sporten op een van de beste sportvloeren van Nederland.
- Onderwijs en kinderopvang: - Basisschool De Lingewaard is de enige school in het dorp, heeft ca. 250 leerlingen, en maakt deel uit van Brede School Lingewaard (BSL). Het gebouw huisvest ook een peuterspeelzaal, kinderopvang (Dikkertje Dap), bibliotheek en de dorpskamer. Samen vormen zij 'een wereldschool voor dorpskinderen'.
- Muziek: - "Het harmonie-orkest van Harmoniegezelschap KNA (Kunst Na Arbeid) Arkel bestaat uit ca. 55 leden. Hoewel de bezetting uitgebreid is te noemen, kunnen wij versterking altijd goed gebruiken. Momenteel zijn er klarinetten in alle soorten en maten, (es-, bes-, alt- en basklarinet), hobo’s, piccolo’s, fluiten, saxen in soorten en maten, een fagot, hoorns, trompetten, trombones, baritons, tuba’s, bassen en slagwerk. Het orkest staat onder leiding van Dick Teunissen. Dick is jarenlang als eerste trompettist werkzaam geweest bij het Radio Kamerorkest. Tevens is hij dirigent van de Bouw- en InfraHarmonie. In zijn periode bij KNA is het orkest opgeklommen van de afdeling Uitmuntendheid naar de hoogste afdeling, de Eerste Divisie. Het harmonie-orkest en ook de hierna vermelde andere onderdelen van de vereniging repeteren elke woensdagavond in De Lingehof.
Een drumband heeft diverse slagwerkinstrumenten, aangevuld met klinkende lyra’s en xylofoons. De slagwerkers beogen elk jaar weer leuke, herkenbare stukken te spelen die mensen aanspreken. Volgens muzikaal leider Hans van Willigen zal het muzikale peil nog verder omhoog gaan wanneer de drumband met extra leden wordt versterkt. Heb je zin om mee te doen, kom dan eens vrijblijvend langs om te luisteren en/of mee te spelen. KNA is ook actief om plaatselijke en regionale jeugd interesse bij te brengen voor harmoniemuziek. Wij verzorgen zelf de opleiding van onze jeugdleden. In het jeugdorkest wordt de jeugd verder voorbereid voor het grote harmonie-orkest.
In samenwerking met twee enthousiaste, bevoegde docenten heeft KNA de Blazersklas opgezet. Dit is een prachtig project om kinderen al vroeg in aanraking te brengen met muziek. De kinderen mogen een instrument kiezen en krijgen vervolgens in groepen (hout en koper) les van docenten van Toon. Dit om zo snel mogelijk te beginnen met waar het om draait: muziek maken! Al na een paar lessen kunnen de kinderen samen spelen. De Blazersklas start ieder jaar in september. Om toegang tot de Blazersklas laagdrempelig te houden, zijn de kosten slechts € 12,50 per maand."
- Dameskoor Con Discrezione repeteert iedere maandagmiddag en staat onder leiding van dirigent Marilou Krouwel.
- Sport: - De huidige 'Dorpsclub voor Wereldvoetballers' (zoals ze zichzelf betitelen) ASV Arkel is opgericht in 1956. Het 1e elftal van de club speelt in de 3e klasse zaterdag. Er is al vanaf 1928 sprake van een voetbalvereniging in her dorp, maar die is in 1941 opgeheven wegens de oorlogsomstandigheden. Pas in 1956 komt het er dus opnieuw van. De 13 jaar van de vorige vereniging worden meegerekend, vandaar dat de vereniging in 2018 het 75-jarig bestaan heeft gevierd. In die vele decennia zijn er natuurlijk vele ups, downs en gedenkwaardige momenten en acties geweest, die uiteindelijk hebben geleid tot het fraaie sportcomplex dat er nu ligt. Op de pagina geschiedenis van de voetbalvereniging vind je daar een uitvoerig verslag van. - ASV Dames.
- Tennisvereniging TVA is opgericht in 1979 en beschikt over drie all weather banen. Sinds 1990 is het tennispark eigendom van de vereniging. In 2008 zijn de harde banen bekleed met een zachte toplaag, een zogeheten Porous Kushion Kourt. Inmiddels zijn de technieken voor het verbeteren van banen dusdanig dat er opnieuw over de toekomst van de banen wordt nagedacht.
- Motorclub De Bougie (motorcross) is opgericht in 1966. In de aanvangsfase van de vereniging werd gereden in de buurt van de jachthaven aan de Linge en later op een braakliggend terrein aan de Dr. Dreeslaan (waar nu de flats staan). De toenmalige gemeente Arkel ondersteunde de plannen van de jonge motorclub en zorgde voor ruimte op het industrieterrein (aanmerkelijk kleiner dan nu), waarop met groot enthousiasme een motocrosscircuit werd uitgezet. De motorclub groeide gestaag en ook motocrossers van buiten het dorp kwamen naar het terrein van De Bougie. Het motocrosscircuit moest worden gesloten toen de omliggende industrie verder tot ontwikkkeling kwam. De gemeente vond in 1971 een alternatief in een terrein aan de Vlietskade, eigendom van Huig van IJzeren. De gemeente heeft het terrein aangekocht en aan de motorclub in verhuur gegeven. Sindsdien worden op dit terrein de activiteiten van de motorclub geconcentreerd.
MC De Bougie was niet meer weg te denken uit crossend Nederland. Maar niet alle inwoners van Arkel waren even blij met het motocrosscircuit aan de Vlietskade. Omwonenden maakten bezwaar tegen de geluidsoverlast. Drastische renovatiewerkzaamheden aan het circuit waren het gevolg. Aan de noord- en oostzijde werd een geluidswal aangelegd. Het bestuur heeft dat project aangegrepen om ook de bodemstructuur van het circuit ingrijpend te wijzigen. De vette kleigrond werd verwerkt in de geluidswal, en het motocrosscircuit werd opgevuld met de inhoue van ca. 20 schepen zand. Sinds 1994 is er daarom een zandcircuit. Einde dus voor de roemruchtige kleibaan, waar veel Nederlandse zandrijders een hartgrondige hekel aan hadden.
Toen rennersclub Jan van Arckel uit Gorcum dringend aan een nieuwe accommodatie toe was, werd een samenwerking aangegaan. Rondom het crossterrein werd een wielerparcours geprojecteerd met een extra lus, met exacte ijsbaanafmetingen, om ook IJsclub de Alblasserwaard te kunnen laten skeeleren. In die tijd is ook een nieuw clubgebouw opgetrokken. Omdat in het verleden op het grondgebied en de direct aangrenzende percelen een zestal watermolens hebben gestaan, is gekozen voor de naam Sportcomplex de Zes Molens.
- "Volleybalvereniging Via is opgericht in 2011. Al snel is dit initiatief uitgegroeid tot een bloeiende en gezellige volleybalvereniging. We hebben enthousiaste leden uit Arkel en verre omstreken. De thuisbasis van onze vereniging is te vinden in MFC De Lingehof. Heb je zin om eens te komen kijken, of een training mee te komen doen? Kom vooral langs, of neem even contact op met een van de leden, of via het e-mailadres op onze site."
- "Badmintonclub Arkel is een kleine maar gezellige vereniging. Ze spelen/trainen elke vrijdagavond. Badminton is geschikt voor man, vrouw; jong en ouder en op elk niveau kun je meespelen. Wil je een keer badminton vrijblijvend uitproberen en kijken of het iets voor jou is? Dat kan! Er kan op vrijdag tussen 21.00-23.00 uur meegetraind (op alle niveaus) of meegespeeld worden in de sporthal van MFC De Lingehof. Jeugd van 4-16 jaar speelt op vrijdagavond vanaf 19.00 uur. Zorg voor sportkleding en binnenschoenen, wij hebben rackets te leen."
- Hengelsportvereniging HSV 't Stekelbaarsje.
- Veiligheid: - Brandweer Arkel is een vrijwillige brandweer in het cluster Giessenlanden in de veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid. De mannen en vrouwen van deze brandweerpost staan 24 uur per dag, 365 dagen per jaar op scherp om te blussen, te redden en hulp te verlenen. Elke dinsdagavond trainen ze om hun kennis en vaardigheden te verbeteren en om te leren omgaan met de nieuwste technieken. Op hun Facebookpagina onder de link plaatsen ze informatie over de brandweer, over de oefenmomenten, en over de brandweer inzetten.
- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats bij de Koepelkerk, met foto's van de grafzerken. Bijzonder is de grafkelder van de families Muller en Wisboom. De grafkelder is eigendom van de van origine Gorcumse familie Muller, maar wordt onderhouden door de gemeente. De toenmalige gemeente Arkel heeft in 1926 namelijk toegezegd dit "ten eeuwigen dage" te zullen doen. In 2013 verkeerde de grafkelder in slechte staat, door intredend water. De toenmalige gemeente Giessenlanden heeft de grafkelder toen voor 50.000 euro gerestaureerd. In 2019 heeft er en bijzetting in de grafkelder plaatsgevonden. Iemand had daar bezwaar tegen gemaakt wegens mogelijke geuroverlast. Het college heeft toen besloten de kist van geurabsorberend materiaal te voorzien en een koolstoffilter aan te brengen.
Terug naar boven- In januari 2019 heeft de toen 21-jarige, in Arkel geboren en getogen voetballer Frenkie de Jong een vijfjarig contract getekend bij de Spaanse topclub FC Barcelona. Hij is door Ajax voor 75 miljoen euro verkocht, wat door bonussen tot 86 miljoen euro kan oplopen. Een deel van het aankoopbedrag gaat naar z'n oude club Willem II (Tilburg) en een ander deel naar RKC (Waalwijk). Zij hebben een doorverkooppercentage bedongen bij de overgang van De Jong naar Ajax. En ze krijgen een vergoeding voor de opleiding van De Jong. Dat RKC miljoenen krijgt, ook al speelde De Jong nooit voor RKC, heeft de club te danken aan zijn samenwerkingsverband met Willem II.
Uiteraard zijn ze in het dorp waar hij zijn voetbalcarrière is begonnen trots op de transfer van Frenkie de Jong. De Jong ging in 2005 van ASV Arkel naar Willem II. In 2015 tekende hij een contract bij Ajax. In 2018 maakte hij zijn debuut in het Nederlands Elftal. De transfer van De Jong naar FC Barcelona is een van de duurste Nederlandse voetbaltransfers ooit. De tot dan toe duurste aankoop was die van verdediger Virgil van Dijk, in 2018. Hij vertrok voor een transfersom van 84,4 miljoen euro van Southampton naar Liverpool.
Reacties
(2)Het verhaal onder de kop 'Bekende Arkelaar' is achterhaald. Frenkie is verkocht aan Barcelona.
Dank voor de tip! Ik beoog alle informatie zo up to date mogelijk te houden, maar af en toe ontglipt er weleens iets aan mijn aandacht, zoals in dit geval. Dus dank dat u mij hierop attendeert. Ik heb het aangepast.
Met vriendelijke groet, Frank van den Hoven, hoofdredacteur Plaatsengids.nl
Reactie toevoegen